ភ្នំពេញៈ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក វេង សាខុន នៅថ្ងៃទី ១៩ សីហា បានបង្ហាញអំពីវឌ្ឍនភាពនៃការរៀបចំ និងកិច្ចដំណើរការនៃមន្ទីរពិសោធន៍ជីវបច្ចេកវិទ្យា ដែលជាផ្នែកមួយនៃមន្ទីរពិសោធន៍ជាតិកសិកម្ម ដែលស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម។
ដោយបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ បច្ចុប្បន្នមន្ទីរពិសោធន៍ជីវបច្ចេកវិទ្យានេះ បាននិងកំពុងបំពេញតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការផ្ដល់សេវាវិភាគគុណភាពគ្រាប់ពូជដំណាំគ្រប់ប្រភេទមីក្រូជីវសាស្ត្រ និងជាលិកាវប្បកម្ម ដើម្បីជំរុញផលិតកម្មកសិកម្មនៅកម្ពុជាឱ្យមានការកើនឡើង ស្របតាមបរិបទថ្មីនៃវិទ្យាសាស្ត្រកសិកម្មដល់ស្ថាប័នរដ្ឋ ឯកជន ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងសហគមន៍អភិវឌ្ឍន៍កសិកម្ម។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោករដ្ឋមន្ត្រី។
លោកបន្តថា ដើម្បីធានា និងលើកកម្ពស់ផលិតភាពផលិតកម្មកសិកម្មតាមរយ:ការប្រើប្រាស់គ្រាប់ពូជដំណាំមានគុណភាពល្អ បញ្ជាក់ពីពូជសុទ្ធ និងតម្លៃសមរម្យស្របទៅតាមគុណភាពនៃគ្រាប់ពូជដំណាំនីមួយៗនោះ ក្រុមការងារនៃមន្ទីរពិសោធន៍ជីវបច្ចេកវិទ្យាដែលទទួលបន្ទុក ផ្នែកវិភាគគ្រាប់ពូជ បានប្រឹងប្រែងធ្វើការវិភាគយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់បំផុតទៅលើគ្រាប់ពូជដំណាំគ្រប់ប្រភេទ ដែលបានផលិតក្នុងស្រុក និងនាំចូលពីក្រៅប្រទេសនៅមុនពេលអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើចរាចរនៅលើទីផ្សារ និងមុនធ្វើការដាំដុះ។
លោកថា៖ «ការវិភាគគុណភាពគ្រាប់ពូជដំណាំអាចជួយការពារផលប្រយោជន៍ដល់គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ដែលរួមមាន អ្នកដាំដុះ អ្នកផលិតគ្រាប់ពូជ និងអ្នកលក់គ្រាប់ពូជ ធានាបាននូវគុណភាព និងសុវត្ថិភាពផលិតផលដំណាំសម្រាប់អ្នកបរិភោគ»។
បើតាមលោករដ្ឋមន្ត្រី ក្រៅពីការវិភាគគុណភាពគ្រាប់ពូជ មន្ទីរពិសោធន៍ជីវបច្ចេកវិទ្យាក៏បានធ្វើការផ្តោតសំខាន់ទៅលើការវិភាគធាតុចូលកសិកម្ម ដូចជា ជីសរីរាង្គ ជីជីវសាស្ត្រ ថ្នាំកសិកម្មជីវសាស្ត្រ និងការវិភាគរកវត្តមានអតិសុខុមប្រាណដែលមានប្រយោជន៍ និងពពួកបង្កជំងឺឆ្លងផ្សេងៗទៀតនៅលើប្រភេទផលិតផលមួយចំនួន ដូចជាបន្លែ និងផ្លែឈើ។ ពិសេសគឺ ក្រុមការងារនៃមន្ទីរពិសោធន៍មានសមត្ថភាពធ្វើជាលិកាវប្បកម្ម ដែលជាបច្ចេកទេសទំនើបមួយក្នុងចំណោមបច្ចេកវិទ្យាដទៃទៀត ដែលបានអនុវត្តក្នុងផលិតកម្មកសិកម្ម និងជាបច្ចេកវិទ្យាបណ្តុះកូនរុក្ខជាតិចេញពីជាលិកាផងដែរ។
លោកបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «កូនរុក្ខជាតិដែលបណ្តុះចេញពីជាលិកា ជាទូទៅមានសុខភាពល្អ និងគ្មានជំងឺរាតត្បាត»។
លោក នៅ រតនា ប្រធានមន្ទីរពិសោធន៍ជាតិកសិកម្ម ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា ផ្អែកលើប្រព័ន្ធស្តង់ដាជាតិគ្រាប់ពូជ និងសមាគមធ្វើតេស្តគុណភាពគ្រាប់ពូជអន្តរជាតិ ការវិភាគគុណភាពគ្រាប់ពូជដំណាំ គឺតម្រូវឱ្យខាងមន្ទីរពិសោធន៍ជីវបច្ចេកវិទ្យាផ្តោតសំខាន់លើប៉ារ៉ាម៉ែត្រចំនួន ៤ គឺការធ្វើតេស្តរកអត្រាសំណើម ភាពសុទ្ធ គ្រាប់ពូជលាយ និងដំណុះគ្រាប់ពូជ។ ចំណែកការវិភាគមីក្រូជីវសាស្ត្រ ភាគច្រើនផ្ដោតសំខាន់ទៅលើពពួកអតិសុខុមប្រាណ បាក់តេរី និងពពួកផ្សិត មានប្រយោជន៍ ដើម្បីធានាថា ជីសរីរាង្គ ជីជីវសាស្ត្រ ថ្នាំកសិកម្មជីវសាស្ត្រទាំងនោះគ្មានហានិភ័យដល់គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ពិសេសអ្នកផលិត និងអ្នកបរិភោគ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «គ្រាប់ពូជដំណាំទាំងអស់មានគំរូប៉ារ៉ាម៉ែត្រផ្សេងៗគ្នា គ្រាប់ពូជខ្លះមានអត្រាសំណើមខ្ពស់ និងមានដំណុះលឿនឆាប់រហ័ស»។
លោកបានបន្តថា៖ «ចំណែកជីសរីរាង្គ ដូចជា ជីលាមកសត្វ ជីកំប៉ុសគោក និងទឹក ជីឡជីវឧស្ម័ន ជីជីវសាស្ត្រ និងថ្នាំកសិកម្ម។ ជីវសាស្ត្រមួយចំនួនក៏មានពពួកបាក់តេរី និងផ្សិតបង្កជាជំងឺឆ្លងដល់ដំណាំផងដែរ។ ដូច្នេះបើយើងវិភាគឃើញ មានបញ្ហា យើងត្រូវបំផ្លាញចោល យើងយកតែពពួកបាក់តេរី និងផ្សិត ដែលមានប្រយោជន៍ប៉ុណ្ណោះ»។
លោកបន្តថា ក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ក្រុមការងារនៃមន្ទីរពិសោធន៍ជីវបច្ចេកវិទ្យាបានចុះយកសំណាក និងវិភាគគ្រាប់ពូជបានចំនួន ៥០៣ សំណាកក្នុងនោះភាគច្រើនជាគ្រាប់ពូជស្រូវ និងមួយចំនួនទៀតជាគ្រាប់ពូជដំណាំផ្សេងៗដូចជាគ្រាប់ពូជពោត ថ្នាំជក់ ម្ទេស ត្រសក់ សណ្តែកបាយ សណ្តែកសៀង ស្ពៃ ម្រះ ល្ហុង ឆៃថាវ ត្រកួន សាឡាត់ ត្រឡាច...និងននោង។ ទន្ទឹមនឹងនេះក្រុមការងារក៏បានចុះប្រមូលយកសំណាក និងវិភាគជីសរីរាង្គ ជីជីវសាស្ត្រ និងថ្នាំជីវសាស្ត្របានចំនួន ៣៧ សំណាកផងដែរ។
ទាក់ទងនឹងការងារពិសោធន៍ផ្នែកជាលិកាវប្បកម្ម លោករតនាឱ្យដឹងដែរថា មកទល់ពេលនេះក្រុមការងារមន្ទីរពិសោធន៍ជីវបច្ចេកវិទ្យាបានធ្វើការបណ្ដុះជាលិការុក្ខជាតិហូបផ្លែមួយចំនួន បានដោយជោគជ័យហើយ ដូចជា ដំឡូងមី ពោត និងចេកអំបូងលឿង ជាដើម។ ក្រៅពីនេះក្រុមការងារក៏ទទួលបានជោគជ័យលើការបណ្ដុះជាលិការុក្ខជាតិតាំងលម្អមួយចំនួនទៀត ដែលរួមបញ្ចូលនូវពពួកផ្កាអរ័គីដេផងដែរ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «បច្ចុប្បន្ន មន្ត្រីទទួលបន្ទុកអនុវត្តបច្ចេកទេសជាលិកាវប្បកម្មកំពុងធ្វើការស្រាវជ្រាវរកវិធីសាស្ត្រ និងបច្ចេកទេសថ្មីៗបន្ថែមទៀតក្នុងការកាត់បណ្តុះ និងវិធីសាស្ត្រដាក់បន្សាំក្នុងបន្ទប់ពិសោធន៍ និងបរិយាកាស ខាងក្រៅឱ្យបានកាន់តែប្រសើរបន្ថែមទៀត»។
បើតាមលោក នៅ រតនា បច្ចេកវិទ្យាដែលបានប្រើប្រាស់ក្នុងជាលិកាវប្បកម្មរុក្ខជាតិ រួមមាន បច្ចេកវិទ្យាបណ្ដុះប្រូតូប្លាស ឯកកោសិកា និងបណ្ដុំកោសិកាវប្បកម្ម។ ការបណ្ដុះជាលិកា និងសរីរាង្គ ត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងវិស័យជាច្រើន រួមមាន វិស័យកសិកម្ម បរិស្ថាន វេជ្ជសាស្ដ្រ និងក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្ម៕