ភ្នំពេញៈ ស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានៅទីក្រុង ហ្សឺណែវ បានប្រកាសនៅថ្ងៃទី ២ សីហានេះថា ការទាមទាររបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោះលែងបុគ្គលណាម្នាក់ គឺស្មើនឹងការប្រមាថទៅលើប្រព័ន្ធបែងចែកអំណាច និងឯករាជ្យភាពនៃប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជា ដែលត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេស និងទៅលើអធិបតេយ្យជាតិ។
ស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍បានបង្ហាញការខកចិត្ត ចំពោះទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសមួយក្រុមតូចមកលើការអនុវត្តច្បាប់លើសំណុំរឿងជាក់លាក់របស់តុលាការកម្ពុជា ដោយអះអាងថា «រាល់ការចោទប្រកាន់ និងការអនុវត្តនីតិវិធី គឺអនុលោមស្របទៅតាមច្បាប់»។
ប្រតិកម្មរបស់ស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជានេះបានកើតមានឡើង បន្ទាប់ពីក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សរបស់ អ.ស.ប នៅទីក្រុងហ្សឺណែវកាលពីថ្ងៃទី ២ កញ្ញា ២០២១ បានអំពាវនាវសូមឱ្យកម្ពុជាដោះលែងក្មេងប្រុសម្នាក់អាយុ ១៧ ឆ្នាំ ដែលត្រូវបានគេអះអាងថា មានជំងឺអូទីស្សឹម ដែលត្រូវបានឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នអស់រយៈពេលជាងពីរខែមកហើយ ដោយមិនបានជួបគ្រួសារគាត់។
ក្រុមអ្នកជំនាញអង្គការសហប្រជាជាតិបានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសមួយថា អនីតិជនរូបនេះដែលឪពុកគាត់ជាអតីតមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងម្តាយគាត់ជាអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅថ្ងៃទី ២៤ ខែមិថុនា និងត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ និងប្រមាថមន្ត្រីសាធារណៈពាក់ព័ន្ធនឹងសកម្មភាពតាមអនឡាញរបស់គាត់។ គាត់អាចប្រឈមនឹងការជាប់ពន្ធនាគាររហូតដល់ពីរឆ្នាំ ប្រសិនជាគាត់ត្រូវបានផ្តន្ទាទោស។
ក្រុមអ្នកជំនាញបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «កុមារមានពិការភាពដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទរំលោភច្បាប់ គួរតែបានប្រព្រឹត្តស្របតាមគោលការណ៍ឧត្តមប្រយោជន៍របស់កុមារ ហើយរាល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង គួរតែត្រូវបានធ្វើឡើង ដើម្បីដាក់ពួកគាត់ឱ្យនៅក្រៅពន្ធនាគារ»។
ប៉ុន្តែស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជាបានច្រានចោលយ៉ាងដាច់អហង្ការនូវការចោទប្រកាន់ ដែលគ្មានមូលដ្ឋានរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសខាងលើ មកលើអាជ្ញាធរកម្ពុជា តាមរយៈការអត្ថាធិប្បាយបែបនយោបាយូបនីយកម្ម ជ្រើសរើសតែមួយជ្រុង និងបង្កការភ័ន្តច្រឡំដល់សាធារណជន។
ស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជាបញ្ជាក់ថា៖ «រាល់ការចោទប្រកាន់ និងការអនុវត្តនីតិវិធី គឺស្របតាមច្បាប់ទាំងស្រុង ដូចជាមាត្រា ២១៤ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌរបស់កម្ពុជា ពាក់ព័ន្ធនឹងការឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នចំពោះអនីតិជន»។
«ការទាមទាររបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោះលែងបុគ្គលណាម្នាក់ គឺស្មើនឹងការប្រមាថទៅលើប្រព័ន្ធបែងចែកអំណាច និងឯករាជ្យភាពនៃប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជា ដែលត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេស និងទៅលើអធិបតេយ្យជាតិ»។
ស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជាសង្កេតឃើញថា ការនិយាយយោងទៅសាវតារនយោបាយរបស់គ្រួសារជនជាប់ចោទ គឺបានចង្អុលបង្ហាញពីការប៉ុនប៉ងធ្វើនយោបាយូបនីយកម្មលើរឿងក្តីនេះ។
ការចូលរួមជាមួយគណបក្សនយោបាយ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលណាមួយ ពុំមែនជាអភ័យឯកសិទ្ធិសម្រាប់បំពានច្បាប់ ដោយនិទណ្ឌភាពឡើយ។
ស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជាបានលើកឡើងថា នៅកម្ពុជាការចោទប្រកាន់ចំពោះបុគ្គលណាម្នាក់ គឺផ្អែកលើបទល្មើសដែលបានប្រព្រឹត្ត និងមានចែងនៅក្នុងច្បាប់ ពុំមែនផ្អែកលើថា តើពួកគេស្ថិតក្នុងក្រុមណាមួយនោះឡើយ។
ដោយសំអាងលើភ័ស្តុតាងរឹងមាំ និងស៊ីសង្វាក់ ការចោទប្រកាន់ទាំងអស់ត្រូវបានធ្វើឡើងស្របតាមមាត្រា ៤៩៤ ៤៩៥ និង ៥០២ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលបានតាក់តែងឡើងដោយមានជំនួយបច្ចេកទេសពីអ្នកជំនាញនៃប្រទេសលោកខាងលិច។
ចំណែកតុលាការកម្ពុជាជំនុំជម្រះក្តីដោយសំអាងលើភ័ស្តុតាងរឹងមាំជាក់ស្តែង រួមទាំងលិខិតបញ្ជាក់វេជ្ជសាស្ត្រអះអាងពីស្ថានភាពសុខភាពជាក់លាក់ ពុំមែនផ្អែកលើពាក្យចចាមអារ៉ាមឡើយ។
បើតាមស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជា ការថ្លែងអះអាងថា ជនជាប់ចោទ «ត្រូវបានសួរចម្លើយដោយគ្មានមេធាវីការពារក្តី» បានឆ្លុះបញ្ចាំងយ៉ាងច្បាស់ពីការធ្វេសប្រហែសផ្នែកវិជ្ជាជីវៈរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសក្នុងការត្រួតពិនិត្យឱ្យបានត្រឹមត្រូវលើប្រភពព័ត៌មាន។
កំហុសនេះនឹងអាចបញ្ចៀសបាន ប្រសិនបើពួកគាត់ប្រកាន់យកវិធីសាស្ត្រធ្វើការផ្ទៀងផ្ទាត់ព័ត៌មាន ដែលទទួលបានមុននឹងប្រញាប់ប្រញាល់ចេញផ្សាយសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន ក្រោមហេតុផលជាក់លាក់ណាមួយនោះ។
បើតាមស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជា អ្នករាយការណ៍ពិសេសទាំងនោះមិនធ្លាប់ទាល់តែសោះលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការបែងចែកឱ្យបានច្បាស់នៃការបញ្ចេញមតិដោយសេរីពីវោហារស័ព្ទដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់។
វិធីសាស្ត្របែបនេះរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេស គឺងាកចេញពីគន្លងវិធីសាស្ត្ររបស់លោក António Guterres អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ និងសម្តីស្អប់ខ្ពើម គឺជាការវាយប្រហារលើគោលតម្លៃនៃបទដ្ឋាន និងគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស។
ជំនួសឱ្យការប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្របញ្ចេញឈ្មោះដើម្បីបន្តុះបង្អាប់ អ្នករាយការណ៍ពិសេសគប្បីជួយដល់រដ្ឋក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានៃការប្រើប្រាស់វោហារស័ព្ទដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ នៅលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ដែលកំពុងគំរាមកំហែងដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ទូទាំងសកលលោក៕
វីដេអូ៖