.jpg)
ការចែកអំណោយដល់ជនមានពិការភាពនៅខេត្តដំបងកាលពីចុងខែសីហា ឆ្នាំនេះ ។ រូបថត PWDF page
ភ្នំពេញៈ ប្រព័ន្ធអង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជាប្រកាសស្វាគមន៍នូវក្របខ័ណ្ឌគោលនយោបាយគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដែលត្រូវបានដាក់ឱ្យអនុវត្តដោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដើម្បីគាំទ្រដល់ការស្ដារឡើងវិញក្រោយវិបត្តិកូវីដ ១៩ ដែលមានលក្ខណៈបរិយាបន្នសម្រាប់ជនមានពិការភាព។
អង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជាលើកឡើងថាជនមានពិការភាពនៅកម្ពុជាជួបប្រទះបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនដូចជា វិសមភាព និងការរើសអើង ក្នុងការទទួលបានសេវាអប់រំ សេវាថែទាំសុខភាព មុខរបរ និងការងារ សេវាគាំពារសង្គម សេវាយុត្តិធម៌និងការប្រើប្រាស់មធ្យោបាយធ្វើដំណើរសាធារណៈជាដើម។នេះបើតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ UN ប្រចាំនៅកម្ពុជាស្ដីពី «ការគាំទ្រដល់ជនមានពិការភាពនិងការឆ្លើយតបចំពោះជំងឺកូវីដ ១៩» នៅថ្ងៃទី ៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំនេះ។
បើតាម UN ការឆ្លងរាតត្បាតជាសកលនៃជំងឺកូវីដ ១៩ បង្កការគំរាមកំហែងដល់សមាជិកទាំងអស់ក្នុងសង្គម ប៉ុន្តែជនមានពិការភាពជាច្រើននាក់បានជួបប្រទះនឹងបញ្ហាវិសមភាពជាពិសេសសម្រាប់ស្ត្រី និងក្មេងស្រីមានពិការភាពដូចជា ការមាក់ងាយ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ មធ្យោបាយធ្វើដំណើរ និងសេវាព័ត៌មានដែលពុំបានបង្កភាពងាយស្រួលដល់ពួកគេ ។
UN បញ្ជាក់៖ «ប្រព័ន្ធអង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជាសូមស្វាគមន៍ក្របខ័ណ្ឌគោលនយោបាយគ្រប់ជ្រុងជ្រោយដែលត្រូវបានដាក់ឱ្យអនុវត្តដោយរាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីគាំទ្រដល់ការស្ដារឡើងវិញក្រោយវិបត្តិកូវីដ ១៩ ដែលមានលក្ខណៈបរិយាបន្នសម្រាប់ជនមានពិការភាព»។
UN បានលើកឡើងថា ការអនុម័តច្បាប់ស្តីពីពិការភាពថ្មីនាពេលខាងមុខ (រំពឹងថា នឹងអនុម័តក្នុងឆ្នាំ ២០២២) ដែលនឹងឆ្លុះបញ្ចាំងពីអភិក្រមផ្អែកតាមសិទ្ធិដូចចែងក្នុងអនុសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិជនពិការ (CRPD) នឹងដាក់ចេញនូវមូលដ្ឋានគ្រឹះរឹងមាំសម្រាប់ការអនុវត្តសកម្មភាពនាពេលអនាគត។
ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិស្តីពីពិការភាព (២០១៩-២០២៣NDSP2) ក៏ផ្តល់នូវក្របខ័ណ្ឌសម្រាប់ឱ្យក្រសួងស្ថាប័ន ទាំងនៅថ្នាក់ជាតិនិងនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិអនុវត្តផងដែរ។ លើសពីនេះ ក្របខ័ណ្ឌគោលនយោបាយជាតិគាំពារសង្គម ២០១៦-២០២៥ (SPPF) បានដាក់ចេញនូវចក្ខុវិស័យ ដើម្បីពង្រីកវិសាលភាពគ្របដណ្តប់និងបង្កើនភាពប្រទាក់ក្រឡាគ្នានៃកម្មវិធីជំនួយសង្គមកម្ម វិធីធានារ៉ាប់រងសង្គមនិងកម្មវិធីទីផ្សារការងារ។
បើតាម UN ជនមានពិការភាពនៅកម្ពុជាក៏ងាយទទួលរងអំពើហិង្សានិងការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋានផងដែរ។ ស្ត្រីនិងក្មេងស្រីមានពិការភាពជួបប្រទះនឹងការរើសអើង និងឧបសគ្គបន្ថែមទៀតនៅពេលពួកគេទៅទទួលសេវា បើធៀបនឹងបុរសដែលមានពិការភាព។
យោងតាមជំរឿនប្រជាជនទូទៅនៅកម្ពុជាឆ្នាំ ២០១៩ បុរសកម្ពុជា ៤,៩ ភាគរយ (ស្មើនឹង ៦៨៩ ៥៣២ នាក់) ដែលមានអាយុចាប់ពី ៥ ឆ្នាំឡើងទៅបានរាយការណ៍ថា ធ្លាប់ជួបនឹងការលំបាកមួយចំនួនក្នុងការបំពេញមុខងារងាយៗប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ។
លោក ឯម ច័ន្ទមករា អគ្គលេខាធិការនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋានក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការនៅថ្ងៃទី ៦ ខែកញ្ញា បានស្វាគមន៍ចំពោះសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននេះ និងរង់ចាំផ្តល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីឧត្តមប្រយោជន៍របស់ជនមានពិការភាពនៅកម្ពុជា។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំសង្ឃឹមថា គម្រោងនេះនឹងជួយស្តារស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ជនមានពិការភាពក្រោយប៉ះពាល់ដោយវីរុសកូវីដ ១៩»។
លោក យៀប ម៉ាលីណូ ប្រធាននាយកដ្ឋានសុខុមាលភាពជនពិការក្រសួងសង្គមកិច្ចអតីតយុទ្ធជននិងយុវនីតិសម្បទា បានថ្លែងនៅថ្ងៃទី ៦ ខែកញ្ញាដែរថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតាមរយៈក្រសួងសង្គមកិច្ចមានកិច្ចសហការល្អជាមួយប្រព័ន្ធអង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជា ក៏ដូចជាអង្គការដៃគូមួយចំនួនទៀត លើវិស័យពិការភាពនៅកម្ពុជា។
លោកថា៖ «យើងដឹងហើយថាពិការភាពគឺជាបញ្ហាអន្តរវិស័យដែលទាមទារឱ្យមានការយកចិត្ដទុកដាក់ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងស្ថាប័នរាជរដ្ឋាភិបាល ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ក៏ដូចជាប្រព័ន្ធអង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជា»។
លោកបានឱ្យដឹងថា កិច្ចការក្នុងវិស័យពិការភាពកន្លងមក គឺមានវិសាលភាពទូលំទូលាយរាប់ចាប់ពីកុមារពិការភាពទៅដល់មនុស្សវ័យចាស់មានពិការភាព។ក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការជាដៃគូជាមួយប្រព័ន្ធអង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជាកន្លងមក ពិសេសជាមួយអង្គការ UNICEF បានឈានមុខនៅក្នុងកិច្ចការពិការភាពនេះ។
លោក ម៉ាលីណូ បានឱ្យដឹងថា ក្នុងចំណោមជនមានពិការភាពទូទាំងប្រទេសប្រមាណ ៦៨ ម៉ឺននាក់ គឺជនមានជាង១២ ម៉ឺននាក់បានស្ម័គ្រចិត្ដចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ ១៩ ហើយកំពុងបន្តចាក់នៅតាមខេត្ដសម្រាប់ជនមានពិការភាពដែលមិនទាន់បានចាក់។
ប្រព័ន្ធអង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជាអះអាងថា កំពុងផ្តល់ការគាំទ្រយ៉ាងសកម្មដល់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង ដើម្បីធានាឱ្យមានឆ្លើយតបចំពោះជំងឺកូវីដ ១៩ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនិងមានបរិយាបន្នសម្រាប់ជនមានពិការភាព។
បើតាម UN ដើម្បីធានាសិទ្ធិនិងសុខុមាលភាពរបស់ជនមានពិការភាព និងការទទួលបានសេវា និងការគាំទ្រនានាទាមទារឱ្យមានការប្តេជ្ញាចិត្ត និងភាពច្នៃប្រឌិតពីគ្រប់តួអង្គពាក់ព័ន្ធទាំងអស់។ ជាមួយគ្នានេះចាំបាច់ត្រូវមានការយកចិត្តទុកដាក់ជាបន្ទាន់ ដើម្បីធានាឱ្យមានសមត្ថភាពឆ្លើយតបចំពោះសិទ្ធិ និងតម្រូវការជនមានពិការភាព ដើម្បីជួយឱ្យពួកគេងាយស្រួលទទួលបានសេវា និងការគាំទ្រក្នុងសហគមន៍ ឬនៅជិតសហគមន៍របស់ពួកគេផ្ទាល់។
ប្រព័ន្ធ UN បញ្ជាក់ថា៖ «អ្វីដែលសំខាន់ជាងគេនោះជនមានពិការភាពត្រូវតែជាចំណុចស្នូលនៃផែនការស្តារឡើងវិញ។ ពុំមាននរណាដឹងច្បាស់ជាងជនមានពិការភាពអំពីបញ្ហាប្រឈម និងឧបសគ្គដែលត្រូវជម្នះក្នុងដំណើរការស្ដារឡើងវិញ ពីការរាតត្បាតជាសកលនៃជំងឺកូវីដ ១៩ ការស្តារឡើងវិញនូវសុខុមាលភាពក៏ដូចជា ការទទួលបានសិទ្ធិនិងសេវាកម្មការគាំទ្រនិងឱកាសនានាប្រកបដោយសមភាពជាមួយនឹងអ្នកដទៃនោះឡើយ»៕
