ភ្នំពេញៈ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានលោក សាយ សំអាល់ បញ្ជាក់ថា កម្ពុជាប្តេជ្ញាបន្តចូលរួមជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិក្នុងការអនុវត្តឱ្យបានជោគជ័យនូវរាល់កាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនសំដៅធានាឱ្យបាននូវប្រសិទ្ធភាពនៃការកាត់បន្ថយ និងការលុបបំបាត់ការប្រើប្រាស់សារធាតុបំផ្លាញស្រទាប់អូហ្សូននិងសារធាតុដែលមានសក្តានុពលធ្វើឱ្យកើនកម្ដៅខ្ពស់។
លោក សាយ សំអាល់ ថ្លែងសារបែបនេះក្នុងឱកាសប្រារព្ធទិវាអូហ្សូននៅថ្ងៃទី ១៦ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០២១។ ខណៈកម្ពុជាក៏បានចូលរួមអបអរសាទរជាមួយបណ្តារដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជននៃប្រទេសចំនួន ១៩៨ នៅលើសកលលោកដែលកំពុងរួមគ្នាប្រារព្ធទិវាអូហ្សូនពិភពលោកឆ្នាំនេះក្រោមប្រធានបទ «ពិធីសារម៉ុងរ៉េអាល់បានជួយថែរក្សាយើង ម្ហូបអាហារ និងវ៉ាក់សាំងរបស់យើងឱ្យត្រជាក់» (Montreal Protocol-Keeping us, our food and vaccines cool)។ ការប្រារព្ធទិវានេះ ដើម្បីបំផុសស្មារតីប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានឱ្យយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់អំពីសារៈសំខាន់នៃស្រទាប់អូហ្សូនសម្រាប់ជីវិតលើភពផែនដី និងបន្តចូលរួមឱ្យកាន់តែខ្លាំងក្លាបន្ថែមទៀត សំដៅថែរក្សាការពារស្រទាប់អូហ្សូន និងកាត់បន្ថយការកើនកម្តៅភពផែនដី។
លោកថ្លែងថា៖ «តាមរយៈកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នារបស់ប្រជាជាតិជាច្រើននៅលើពិភពលោក រហូតមកដល់ពេលនេះ យើងបានលុបបំបាត់ស្ទើរទាំងស្រុងនូវសារធាតុបំផ្លាញស្រទាប់អូហ្សូន ហើយសង្ឃឹមថា ស្រទាប់អូហ្សូននឹងអាចរួមភ្ជិតមកវិញនៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ២០៥០ ខាងមុខ»។
លោកបានឱ្យដឹងថា សារធាតុបំផ្លាញស្រទាប់អូហ្សូន ក៏ជាសារធាតុដែលមានសក្តានុពលធ្វើឱ្យកើនកម្ដៅខ្ពស់ផងដែរ ដូច្នេះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់មនុស្សជាតិក្នុងការអនុវត្ដពិធីសារម៉ុងរ៉េអាល់ ពិតជាបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការកាត់បន្ថយការកើនកម្ដៅភពផែនដី។
លោក សំអាល់ លើកឡើងថា ក្នុងនាមជារដ្ឋភាគីកម្ពុជាបានបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់សារធាតុក្លរ៉ូភ្លុយអរ៉ូកាបូន (CFC) ទាំងស្រុងក្នុងឆ្នាំ ២០១០ ហើយក៏កំពុងបន្តអនុវត្តផែនការគ្រប់គ្រងសារធាតុហាយដ្រូក្លរ៉ូភ្លុយអរ៉ូកាបូន (HCFC) ស្របតាមកាតព្វកិច្ចដែលមានចែងក្នុងពិធីសារម៉ុងរ៉េអាល់។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏កំពុងត្រៀមរៀបចំផែនការគ្រប់គ្រងសារធាតុហាយដ្រូភ្លុយអរ៉ូកាបូន (HFCs) ក្នុងការអនុវត្ដវិសោធនកម្មទីក្រុងគីហ្កាលីនៃពិធីសារម៉ុងរ៉េអាល់ដែលកម្ពុជាបានផ្តល់សច្ចាប័ននៅថ្ងៃទី ៨ ខែ មេសា ឆ្នាំ ២០២១។ ក្នុងក្តីសង្ឃឹមថាការកើនកម្ដៅភពផែនដីអាចត្រូវបានកាត់បន្ថយរហូតដល់ ០,៥°C នៅចុងសតវត្សរ៍នេះតាមរយៈការត្រួតពិនិត្យ និងកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់សារធាតុ HFCs នេះ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ក្នុងន័យនេះកម្ពុជាប្តេជ្ញាបន្តចូលរួមជាមួយសហគមន៍អន្តរជាតិក្នុងការអនុវត្តឱ្យបានជោគជ័យនូវរាល់កាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនសំដៅធានាឱ្យបាននូវប្រសិទ្ធភាពនៃការកាត់បន្ថយ និងការលុបបំបាត់ការប្រើប្រាស់សារធាតុបំផ្លាញស្រទាប់អូហ្សូន និងសារធាតុដែលមានសក្តានុពលធ្វើឱ្យកើនកម្ដៅខ្ពស់»។
បើតាមលោក សំអាល់ កម្ពុជាបាននិងកំពុងអនុវត្តផែនការគ្រប់គ្រងសារធាតុហាយដ្រូក្លរ៉ូភ្លុយអរ៉ូកាបូន (HCFC Phase-out Management Plan) ក្នុងនោះដំណោះស្រាយប្រសិទ្ធភាពថាមពលក្នុងការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ត្រជាក់ដែលមានសក្តានុពលកម្តៅសកលទាប ឬសូន្យត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងផ្តល់នូវអត្ថប្រយោជន៍ដល់សេដ្ឋកិច្ចព្រមទាំងសុខភាពមនុស្ស និងសន្តិសុខថាមពលផងដែរ។
លោកបានឱ្យដឹងថា ការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់សារធាតុ HFCs ក្រោមវិសោធនកម្មគីហ្កាលីរួមនឹងការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ត្រជាក់ដែលមានប្រសិទ្ធភាពថាមពលខ្ពស់នឹងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ការកាត់បន្ថយការកើនកម្តៅភពផែនដីទ្វេដង។ ដំណោះស្រាយទាំងនេះគឺជាយុទ្ធសាស្ត្រឈ្នះ-ឈ្នះ សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាផង និងសម្រាប់សកម្មភាពប្រែប្រួលអាកាសធាតុសកលផងដែរ។
បើតាមលោករដ្ឋមន្ដ្រីក្នុងចន្លោះឆ្នាំ ១៩៩០ ដល់ឆ្នាំ ២០១០ ពិភពលោកបានរួមគ្នាកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនិកទៅក្នុងបរិយាកាស ប្រមាណ ១៣៥ ពាន់លានតោន។ ជាមួយគ្នានេះចាប់ពីឆ្នាំ ២០០០ មក ស្រទាប់អូហ្សូនក៏បានភ្ជិតឡើងវិញក្នុងអត្រាប្រមាណពី ១-៣% ក្នុង ១ ឆ្នាំ ដែលការភ្ជិតទាំងស្រុងនឹងអាចកើតមានឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ ២០៣០ សម្រាប់ប៉ូលខាងជើង និងក្នុងឆ្នាំ ២០៥០ សម្រាប់ប៉ូលខាងត្បូង។
លោកថ្លែងថា៖ «ទន្ទឹមនឹងការភ្ជិតមកវិញនូវស្រទាប់អូហ្សូន យើងក៏សង្ឃឹមថានឹងអាចទប់ស្កាត់ការកើនកម្ដៅភពផែនដីផងដែរ តាមរយៈការអនុវត្ដវិសោធនកម្មទីក្រុងគីហ្កាលី នៃពីធីសារម៉ុងរ៉េអាល់»។
លេខាធិការដ្ឋានអូហ្សូននៃអង្គការកម្មវិធីបរិស្ថានសហប្រជាជាតិបានថ្លែងសារស្ដីពីការប្រារព្ធខួបទិវាអូហ្សូនពិភពលោកនៅថ្ងៃទី ១៦ កញ្ញានេះថា ពិធីសារម៉ុងរេ៉អាល់បានចាប់ផ្តើមជីវិតក្នុងនាមជាកិច្ចព្រមព្រៀងជាសកល ដើម្បីការពារស្រទាប់អូហ្សូនដែលជាការងារមួយដែលវាធ្វើបានយ៉ាងល្អដែលធ្វើឱ្យវាក្លាយជាកិច្ចព្រមព្រៀងបរិស្ថានជោគជ័យបំផុតមួយរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាសកលដែលរួបរួមគ្នា ដើម្បីកម្ចាត់សារធាតុបំផ្លាញអូហ្សូនមានន័យថាសព្វថ្ងៃនេះរន្ធនៅក្នុងស្រទាប់អូហ្សូនកំពុងជាសះស្បើយ ដើម្បីការពារសុខភាពមនុស្សសេដ្ឋកិច្ចនិងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី។
ពិភពលោកកំពុងប្រារព្ធ «ទិវាអូហ្សូនពិភពលោក» ដែលត្រូវជាខួបលើកទី៣៦ នៃ «អនុសញ្ញាទីក្រុងវីយ៉ែន ស្តីពីកិច្ចការពារស្រទាប់អូហ្សូន» ឆ្នាំ ១៩៨៥ និងត្រូវជាខួបលើកទី៣៤ នៃ «ពិធីសារម៉ុងរ៉េអាល់ស្តីពីសារធាតុបំផ្លាញស្រទាប់អូហ្សូនឆ្នាំ ១៩៨៧។ ការកំណត់យកថ្ងៃទី ១៦ ខែកញ្ញា ជាថ្ងៃប្រារព្ធខួប «ទិវាអូហ្សូនពិភពលោក» ជារៀងរាល់ឆ្នាំចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៥ មក ដើម្បីរំឭកដល់ថ្ងៃបង្កើតពិធីសារម៉ុងរ៉េអាល់ ក៏ដូចជាអបអរសាទរដល់សមិទ្ធផលនិងវឌ្ឍនភាពជាច្រើនដែលពិភពលោករួមគ្នាសម្រេចបានសំដៅឆ្ពោះទៅការពារឱ្យបាននូវស្រទាប់អូហ្សូន៕