ភ្នំពេញៈ មន្ត្រីនៃអគ្គនាយកដ្ឋានដឹកជញ្ជូនផ្លូវគោកបានចុះណែនាំម្ចាស់យានដ្ឋានកែចង្កូតរថយន្តពីស្តាំមកឆ្វេង ចំនួន ២ ទីតាំង ដើម្បីធានាបាននូវស្តង់ដាលក្ខណៈបច្ចេកទេស និងសុវត្ថិភាពខ្ពស់ ចំពោះយានយន្តឯកជន ដែលជ្រកក្រោមស្លាកលេខ ក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋ ជាពិសេសស្លាកលេខ ខ.ម. និង ន.ប. ដើម្បីមានលទ្ធភាព បង់ពន្ធស្របតាមច្បាប់។
លោក ឈួន វ៉ន់ អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានដឹកជញ្ជូនផ្លូវគោកប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នៅថ្ងៃទី ១៦ កញ្ញា ថា ការចុះពិនិត្យតាមយានដ្ឋានកែចង្កូតរថយន្តពីស្តាំមកឆ្វេងទាំង ២ យានដ្ឋាននេះ គឺមានយានដ្ឋានរបស់ក្រុមហ៊ុន អេស.ធី.ភី អ៊ិនធើណេស្យូណល (ខេមបូឌា) ផាប្លិក (STP) និងយានដ្ឋានរបស់ក្រុមហ៊ុន សុវណ្ណ យន្ត (S-Y)។ ការចុះពិនិត្យនេះ ស្របពេលរដ្ឋាភិបាលបាននិងកំពុងអនុវត្តវិធានការប្រមូលពន្ធលើមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូន និងពន្ធនាំចូលលើយានយន្ត គ្រប់ប្រភេទនៅឆ្នាំ ២០២១។
លោកថា យានយន្តឯកជនដែលជ្រកក្រោមស្លាកលេខ ក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋ ជាពិសេសស្លាកលេខ ខ.ម. និង ន.ប. តម្រូវឱ្យម្ចាស់ចូលខ្លួនមកបំពេញកាតព្វកិច្ចពន្ធ និងអាករនាំចូលស្របតាមច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិស្តីពីគយ។ ក្នុងនោះក៏អនុញ្ញាតឱ្យបង់ពន្ធនាំចូល និងអាករចំពោះរថយន្តចង្កូតស្តាំមានស្រាប់ក្នុងស្រុក ជាលើកចុងក្រោយ និងតម្រូវឱ្យរថយន្តចង្កូតស្តាំមានស្រាប់ក្នុងស្រុកត្រូវកែចង្កូតពីស្តាំ មកឆ្វេង ដើម្បីឱ្យស្របតាមច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោក និងគោលការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «យានដ្ឋានដែលទទួលបានសិទ្ធិពីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនក្នុងការកែច្នៃចង្កូតរថយន្តពីឆ្វេងមកស្តាំនេះ មានតែ ២ ទេ ប៉ុន្តែបើមានយានដ្ឋានក្រៅពីនេះ ធ្វើការកែដែរនោះគឺខុសច្បាប់ហើយ»។
បើតាមលោក ឈួន វ៉ន់ រាជរដ្ឋាភិបាលបានចេញសេចក្តីប្រកាសរួចហើយ បើម្ចាស់រថយន្តណាមួយ ដែលប្រើប្រាស់ជ្រកក្រោមស្លាកលេខ ខ.ម. និង ន.ប. មិនបានចូលខ្លួនមកកែចង្កូតឱ្យស្របតាមច្បាប់អាចនឹងទទួលរងនូវការពិន័យ។
ទោះបីជាយ៉ាងណា លោកថារថយន្តចង្កូតស្តាំ ដែលបានចុះបញ្ជី និងបង់ពន្ធត្រឹមត្រូវ មានចំនួនប្រមាណ ៥ ០០០ គ្រឿង (ស្លាកពណ៌ក្រហម) គឺមិនតម្រូវឱ្យមកកែចង្កូតនោះទេ ប៉ុន្តែបើម្ចាស់ចង់បានសុវត្ថិភាពក៏អាចមកកែចង្កូតផងដែរ។
លោក គុណ ញឹម រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ នាថ្ងៃទី ១៥ កញ្ញា ឱ្យដឹងថា ចំពោះរថយន្តចង្កូតស្តាំជារថយន្តត្រូវបានហាមឃាត់ការនាំចូល និងមិនអនុលោមតាមច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោករបស់កម្ពុជា។
កន្លងមក អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករបានបង្ក្រាប និងទប់ស្កាត់ការនាំចូលតាមច្រករបៀងផ្សេងៗតាមព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ និងមួយចំនួនទៀត ត្រូវបាននាំចូលលួចលាក់ពីជនខិលខូច ហើយត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងប្រទេស និងគ្មានគោលការណ៍ណាមួយឱ្យបង់ពន្ធនោះទេ ព្រោះវាខុសទៅនឹងច្បាប់។ ចង់បង់ពន្ធប៉ុន្មានភាគរយ ក៏បង់មិនបានដែរ។
លោកថា បច្ចុប្បន្ន អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជាបានទទួលគោលការណ៍ពីរាជរដ្ឋាភិបាលតម្រូវឱ្យរថយន្តចង្កូតស្តាំអាចបង់ពន្ធបាន ប៉ុន្តែត្រូវតែកែចង្កូតពីស្តាំមកឆ្វេងជាមុនសិន។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងក៏ត្រៀមដើម្បីអនុវត្តលើកិច្ចការនេះផងដែរ។ រថយន្តដែលមានចង្កូតស្តាំ ដែលកំពុងប្រើប្រាស់ជ្រកក្រោមស្លាកលេខផ្សេងៗត្រូវយករថយន្តនោះទៅកែចង្កូត។ នៅពេលដែលកែរួចហើយ ត្រូវយកមកបង្ហាញដល់មន្ត្រីគយ នៅពេលនោះមន្ត្រីឱ្យបង្កាន់ដៃពន្ធ។ ទៅបង់ពន្ធហើយអាចចុះបញ្ជី ធ្វើស្លាកលេខ គាត់អាចជិះបានហើយ»។
បើតាមលោក គុណ ញឹម រថយន្ត គ្មានពន្ធដែលកំពុងជ្រកក្រោមស្លាកលេខ ន.ប.ឬ ខ.ម. និងស្លាកលេខផ្សេងទៀត ដែលបាននិងកំពុងប្រើប្រាស់ និងចរាចរក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសរុបទាំងអស់មានជិត ១ ម៉ឺនគ្រឿង។
លោក គឹម បញ្ញា នាយកអង្គការមូលនិធិបង្ការរបួសអាស៊ី (AIP) ធ្លាប់ថ្លែងកាលពីដើមខែកញ្ញា ថា លោកគាំទ្រចំណាត់ការនេះ។ ជាពិសេសរថយន្តជ្រកក្រោមស្លាកលេខ ខ.ម. និង ន.ប. ព្រោះតាមច្បាប់មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យមានការប្រើប្រាស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះទេ។
លោកពន្យល់ថា ការប្រើប្រាស់រថយន្តចង្កូតស្តាំ នៅពេលវ៉ាជែង បង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងណាស់ ព្រោះត្រូវវ៉ាជែងខាងឆ្វេង ដែលនេះត្រូវតែចេញមកឱ្យផុតផ្លូវទើបអាចវ៉ាជែងបាន។ រថយន្តប្រភេទនេះមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ខ្លួនឯងផង និងអ្នកដទៃផងនៅពេលវ៉ាជែង។
លោកបានថ្លែងថា៖ «កាលពីឆ្នាំ ២០១៥ ឬ ២០១៦ មិនឱ្យកែចង្កូតទេ ជាជំនួសចេញស្លាកលេខពណ៌ក្រហម តាំងពីនោះមក ខ្ញុំថា បិទលែងឱ្យនាំចូលហើយ ប៉ុន្តែឥឡូវបែរជាលេចធ្លាយ មានការនាំចូលមកទៀត និងប្រើប្រាស់ច្រើន។ ជាគោលការណ៍ខ្ញុំគាំទ្រចំពោះស្ថាប័នរាជរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ហាមនាំចូលរថយន្តចង្កូតស្តាំបន្តទៀត៕