ភ្នំពេញៈ វត្ថុបុរាណខ្មែរចំនួន ៥ ក្នុងចំណោមជាង ១០០ ប្រភេទធ្វើពីថ្មភក់ និងសំរឹទ្ធ ត្រូវបានដឹកតាមយន្តហោះពីអង់គ្លេសមកដល់កម្ពុជាវិញហើយកាលពីល្ងាចថ្ងៃទី ២៩ ខែកញ្ញាឆ្នាំនេះ បន្ទាប់ពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយភាគីអ្នករក្សាទុក និងកំពុងរក្សាទុកនៅសារមន្ទីរជាតិភ្នំពេញ ដើម្បីរង់ចាំរៀបចំពិធីប្រគល់ទទួល។ នេះបើតាមលោក ហាប់ ទូច អ្នកនាំពាក្យក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ។
លោក ហាប់ ទូច បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ នៅថ្ងៃទី ៣០ កញ្ញាថា វត្ថុបុរាណខ្មែរទាំង ៥ ប្រភេទនេះ បានដឹកមកដល់កម្ពុជានៅអំឡុងម៉ោងជាង ៥ ល្ងាច និងបានដឹកទៅរក្សាទុកនៅសារមន្ទីរជាតិ ដោយជោគជ័យ និងសុវត្ថិភាពរួចរាល់នៅអំឡុងម៉ោងជាង ៩ យប់ថ្ងៃទី ២៩ កញ្ញា។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ទម្រាំយើងដឹកជញ្ជូនវត្ថុបុរាណរបស់យើងមកដល់កម្ពុជាវិញក្រុមការងារយើងត្រូវចំណាយពេលច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងនីតិវិធីសម្រាប់ស្នើសុំនាំចេញពីអាជ្ញាធរប្រទេសដទៃមកកម្ពុជា ហើយមានផលលំបាកក្នុងកាលៈទេសៈនៃកូវីដ ១៩ ផងដែរ»។
តាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈបានឱ្យដឹងថា ការទទួលបានវត្ថុបុរាណខ្មែរមកវិញក្នុងជំហានដំបូងនេះ គឺតាមរយៈក្រុមគ្រួសារលោក Doug las Latchford ដែលល្បីល្បាញរឿងប្រមូល និងរក្សាទុកវត្ថុបុរាណខ្មែរបានសម្រេចប្រគល់វត្ថុបុរាណជាង ១០០ រូបធ្វើពីថ្មនិងសំរឹទ្ធ និងសម្បត្តិវប្បធម៌-ខ្មែរជាច្រើនទៀតមកកម្ពុជាវិញ បន្ទាប់ពីការចរចាអស់រយៈពេល ៣ ឆ្នាំ។
ការសម្រេចប្រគល់វត្ថុបុរាណមកកម្ពុជាវិញនេះ ធ្វើឡើងតាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងភាគីចរចា និងក្រុមគ្រួសារលោក Latchford កាលពីថ្ងៃទី ១៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២០ ក្រោយពីលោក Latchford បានទទួលមរណភាពនៅគេហដ្ឋានដែលមានតាំងលម្អ ដោយវត្ថុបុរាណខ្មែរមួយចំនួននៅទីក្រុងបាងកកប្រទេសថៃរយៈពេលជិត ១ ខែ។
បើតាមក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈវត្ថុបុរាណខ្មែរដ៏ល្អឯកចំនួន ៥ រូបដែលបានដឹកមកដល់កម្ពុជាវិញក្នុងដំណាក់កាលដំបូងនេះ រួមមាន បដិមាថ្មព្រះសិវស្កន្ទ (ព្រះឥសូរ និងព្រះស្កន្ទ) មកពីប្រាសាទកោះកេរ,បដិមាថ្មព្រះអឌ្ឍនារីស្វរៈ (ព្រះឥសូរ និងនាងឧមា) និងកន្សៃទូកសំរឹទ្ធ។
វត្ថុបុរាណទាំង ៥ នេះ មានអាយុកាលតាំងពីសតវត្សរ៍ទី ៦ រហូតដល់សម័យក្រោយអង្គរ រួមទាំងរតនវត្ថុដ៏ល្អឯកពីអតីតរាជធានីកោះកេរ និងតំបន់អង្គរ។ ពេលនេះកំពុងរក្សាទុកនៅសារមន្ទីរជាតិភ្នំពេញ ដើម្បីឱ្យក្រុមជំនាញពិនិត្យវាយតម្លៃ សម្អាតជួសជុល និងដំឡើងជើងទម្រចាំបាច់នានាសម្រាប់ត្រៀមរៀបចំពិធីប្រគល់ទទួលជាផ្លូវការតាមការសម្រេចរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។ បើតាមក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ។
លោក ហាប់ ទូច បានឱ្យដឹងដែរថា វត្ថុបុរាណខ្មែរដែលក្រុមគ្រួសាររបស់លោក Douglas Latchford រក្សាទុក គឺស្ថិតនៅប្រទេសផ្សេងៗគ្នា ដូច្នេះក្រុមការងាររបស់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈត្រូវធ្វើការងារលើការដឹកជញ្ជូនវត្ថុបុរាណត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញជាមួយបណ្ដាស្ថានទូតនានា និងត្រូវការធ្វើជាជំហានៗ។
លោកបានបន្តថា៖ «តាមគម្រោងរបស់យើង គឺយើងសង្ឃឹមថា ដឹកជញ្ជូនវត្ថុបុរាណទាំងនេះ មកកម្ពុជាឱ្យបានតាំងពីខែមីនា ឆ្នាំ ២០២១ ម្ល៉េះ ប៉ុន្ដែដោយសារតែស្ថានភាពកូវីដ ១៩ មានការបិទខ្ទប់ប្រទេសជាច្រើន ទើបមានការលំបាក និងមានភាពយឺតយ៉ាវ។ ប៉ុន្ដែ វាក៏ជាបទពិសោធរបស់យើងមួយ ហើយការងារបន្តបន្ទាប់ទៀត វានឹងលឿនជាងនេះ»។
លោកស្រី ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈបានលើកឡើងក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានថា កិច្ចការដ៏ស្មុគស្មាញនេះ អាចសម្រេចទៅបានដោយមានការចង្អុលបង្ហាញពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងមានការសម្របសម្រួលពីក្រសួងពាក់ព័ន្ធ និងឥស្សរជនជាច្រើនរូប ទាំងស្ថាប័នរដ្ឋ និងឯកជនរួមមានលោក Bradley James Gordon លោកSteven Andrew Heimberg និងលោក Charles Webb។
លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ការបញ្ជូនត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញនូវរូបចម្លាក់ទាំងនេះសបញ្ជាក់ពីការប្ដជ្ញាចិត្តរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការទាមទារយកមកវិញនូវសម្បត្តិវប្បធម៌ខ្មែរ ដែលបានបាត់បង់ហើយការបញ្ជូនត្រឡប់មកវិញនេះគឺជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា និងពិភពលោក»៕
វីដេអូ៖