ភ្នំពេញៈ មន្ត្រីមជ្ឈមណ្ឌលជាតិគាំពារមាតា និងទារកនៃក្រសួងសុខាភិបាល លើកឡើងថា ក្នុងបរិបទនៃការរីករាលដាលមេរោគកូវីដ ១៩ នេះការមកពិនិត្យផ្ទៃពោះរបស់ស្ត្រីមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍មានការធ្លាក់ចុះ។ នេះជាកត្តាមួយដែលស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធត្រូវធ្វើការប្រឹងប្រែងបន្តទៀត ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅលុបបំបាត់ជំងឺអេដស៍ និងជំងឺស្វាយពីម្តាយទៅកូនក្នុងឆ្នាំ ២០២៥។
នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត គឹម រ័ត្ននា ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលជាតិគាំពារមាតា និងទារក នាថ្ងៃទី ៣០ កញ្ញា ក្នុងកិច្ចពិភាក្សាស្តីពីការលុបបំបាត់ការចម្លងមេរោគអេដស៍ និងស្វាយពីម្តាយទៅកូន ដើម្បីចូលរួមជាចរន្តជាតិមួយឈានឆ្ពោះទៅបញ្ចប់បញ្ហាអេដស៍នៅឆ្នាំ ២០២៥។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «យើងបានធ្វើការងារច្រើន ដោយក្នុងនោះយើងបានបង្កើតជាគោលការណ៍ណែនាំសម្រាប់កាត់បន្ថយ ឬការបង្ការការចម្លងពីជំងឺអេដស៍ និងស្វាយពីម្តាយទៅកូន ដោយបញ្ជ្រាបចូលទៅក្នុងសេវាសុខភាព មាតា និងទារកដែលមានស្រាប់ដើម្បី ឆ្លើយតបនឹងគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពរបស់កម្ពុជាយើងបន្ថយអត្រាមរណភាពមាតា និងទារកនៅឆ្នាំ ២០៣០»។
លោកស្រីប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលបន្ថែមថា គោលដៅក្នុងការកាត់បន្ថយ ឬក៏លុបបំបាត់ជំងឺអេដស៍ និងមេរោគស្វាយពីម្តាយទៅកូនគឺជាគោលដៅដ៏ធំមួយបន្ថែមទៀតរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។ ជាលទ្ធផលស្ត្រីដែលមកពិនិត្យផ្ទៃពោះ និងធ្វើតេស្តរកមេរោគអេដស៍ និងមេរោគស្វាយបានប្រមាណជា ៩០% ហើយចំនួនម្តាយដែលទទួលបានថ្នាំបង្ការក៏ដូចជាការទទួលការព្យាបាលមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍ ក៏ឃើញមានតួលេខខ្ពស់ប្រមាណជាង ៩០% ដែលគាត់ទទួលបានថ្នាំ។
លោកស្រី គឹម រ័ត្ននា ថា៖ «ដូចគ្នានេះដែរ កូនដែលកើតពីម្តាយ ដែលមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍ក៏បានទទួលថ្នាំបង្ការកុំឱ្យឆ្លង នៅពេលដែលគាត់កើតហើយរហូតដល់អាយុ ១២ សប្តាហ៍។ ដូចនេះអត្រានៃការចម្លងមេរោគអេដស៍ និងស្វាយនេះ ឃើញមានការធ្លាក់ចុះបើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០០៧ និង ២០១០ កន្លងមកនេះ»។
លោកស្រីបន្តថា៖ «ប៉ុន្តែនៅក្នុងបរិបទនៃការរីករាលដាលមេរោគកូវីដ ១៩ មិនថាតែក្នុងសកល និងប្រទេសកម្ពុជា ដូចនេះការចូលរួមរបស់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះមានការធ្លាក់ចុះ ជាពិសេសការពិនិត្យផ្ទៃពោះ និងការធ្វើតេស្តឈាមរកមេរោគអេដស៍ និងស្វាយ។ កាលណាពួកគាត់មិនបានមករកសេវាពិនិត្យផ្ទៃពោះ គឺធ្វើឱ្យគាត់បាត់បង់ឱកាសធ្វើតេស្ត និងការស្វែងរកការព្យាបាលសមស្រប»។
លោកស្រីអំពាវនាវស្ត្រីមានផ្ទៃពោះទាំងអស់ កុំភ្លេចមកទទួលការពិនិត្យផ្ទៃពោះឱ្យបានទៀងទាត់ យ៉ាងហោចណាស់ឱ្យបាន ៤ ដងក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ។ ម្យ៉ាងទៀត នៅពេលសម្រាលក៏ដូចគ្នាដែរ គឺត្រូវមកសម្រាលនៅមន្ទីរពេទ្យ ឬមណ្ឌលសុខភាពដែលមានឆ្មបជំនាញ ដើម្បីជួយគាត់នៅពេលមានបញ្ហាកើតឡើងផ្សេងៗគឺ មន្ទីរពេទ្យអាចជួយគាត់បានទាន់ពេលវេលា ជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេលនៃការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ ១៩ នេះ។
ជាមួយគ្នានេះ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត លី ពេញស៊ុន ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍សើស្បែក និងកាមរោគក៏លើកឡើងនាពេលនោះថា៖ «យើងបានកាត់បន្ថយការរីករាលដាលនេះពីចំនួន ២% រហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះនៅសល់តែ ០,៥% ប៉ុណ្ណោះ ហើយចំពោះជំងឺអេដស៍បច្ចុប្បន្ន ក៏បានកាត់បន្ថយជាអតិបរមាពីការរីករាលដាល មេរោគអេដស៍នេះពីមាតាទៅទារក។ មានការកាត់បន្ថយចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១០ មានរហូតដល់ ២០% ហើយមកដល់បច្ចុប្បន្ននៅសល់តែ ១១% ប៉ុណ្ណោះ»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតថ្លែងថា សម្រាប់វិធានការថ្មីក្នុងបរិបទកូវីដ មជ្ឈមណ្ឌលមានការផ្តល់ថ្នាំសម្រាប់ពន្យារដល់អ្នកមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ពី ៣ ខែ ទៅ ៦ ខែ ដោយមិនចាំបាច់តម្រូវឱ្យអ្នកជំងឺអេដស៍មកជួបគ្រូពេទ្យញឹកញាប់ពេក។ វិធានការនេះដើម្បីកាត់បន្ថយការប៉ះពាល់ជាមួយគ្រូពេទ្យ ឬកាត់បន្ថយការធ្វើដំណើររបស់អ្នកជំងឺអេដស៍ ក៏ដូចជាអ្នកជំងឺដែលកំពុងមានផ្ទៃពោះផងដែរ។
របាយការណ៍របស់អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍កាលពីឆ្នាំ ២០២០ បង្ហាញថា អត្រាផ្ទុកមេរោគអេដស៍ក្នុងចំណោមមនុស្សពេញវ័យមានអាយុចាប់ពី ១៥ ឆ្នាំ ដល់ ៤៩ ឆ្នាំបានថយចុះពី ០,៨% នៅឆ្នាំ ២០១០ មកនៅត្រឹម ០,៥% នៅឆ្នាំ ២០១៩។ ក្នុងនោះចំនួនអ្នកស្លាប់គ្រប់វ័យ ដោយសារជំងឺអេដស៍បានថយចុះពីប្រមាណ ២ ៣០០ នាក់នៅឆ្នាំ ២០១០ មកនៅត្រឹមប្រមាណ ១ ៣០០ នាក់ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩។
បើតាមរបាយការណ៍ បច្ចុប្បន្នចំនួនអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍គ្រប់វ័យមានប្រមាណ ៧៣ ០០០ នាក់ ក្នុងនោះ ៨៤% បានធ្វើតេស្តឈាមដឹងពិតប្រាកដ ថាបានផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ១០០% បានទទួលសេវាព្យាបាលដោយឱសថ ប្រឆាំងមេរោគអេដស៍។ រីឯ ៩៦% ទទួលបានប្រសិទ្ធភាពនៃការព្យាបាលនាំឱ្យមានសុខភាពល្អ។ ចំនួនអ្នកឆ្លងថ្មីគ្រប់វ័យបានថយចុះពីប្រមាណ ១ ៩០០ នាក់នៅឆ្នាំ ២០១០ មកនៅត្រឹមប្រមាណ ៧៨០ នាក់នៅឆ្នាំ ២០១៩៕