ព្រៃវែងៈ ​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ​ថ្លែង​ថា ចក្ខុវិស័យ​សម្រាប់​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង​ប្រកប​ដោយ​ចីរភាព​នៅ​កម្ពុជា​ឆ្នាំ ២០៣០ គឺ​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​នឹង​ទទួលបាន​របប​អាហារ​ប្រកប​ដោយ​សុខុមាលភាព និង​សុវត្ថិភាព ដោយមាន​ការយកចិត្ត​ទុកដាក់​ជា​ចម្បង​លើ​ស្ត្រី និង​កុមារ និង​ការផ្លាស់ប្តូរ​ស្ថានភាព​នៃ​អាហារូបត្ថម្ភ​។

ថ្លែង​ក្នុង​ខួប​លើក​ទី ៤១ នៃ​ទិវា​ស្បៀងអាហារ​ពិភពលោក​ក្រោម​ប្រធានបទ "​សកម្មភាព​យើង​គឺជា​អនាគត​យើង ផលិតកម្ម​ល្អ អាហារូបត្ថម្ភ​ល្អ បរិស្ថាន​ល្អ នាំឱ្យ​ជីវិត​យើង​កាន់តែ​ប្រសើរ​” ដែល​បាន​ធ្វើឡើង​នៅ​ភូមិ​ត្រពាំង​ប្រស្រែ​លិច ឃុំ​គោក​គង់លិច ស្រុក​កញ្ជ្រៀច ខេត្តព្រៃវែង​នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃទី​ ១៦ តុលា​។

លោក វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងកសិកម្ម ថ្លែងថា ចក្ខុវិស័យ​សម្រាប់​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង​ប្រកប​ដោយ​ចីរភាព​នៅ​កម្ពុជា​ឆ្នាំ ២០៣០ គឺ​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​នឹង​ទទួលបាន​របប​អាហារ​ប្រកប​ដោយ​សុខុមាលភាព និង​សុវត្ថិភាព​ដោយមាន​ការយក​ចិត្ត​ទុកដាក់​ជា​ចម្បង​លើ​ស្ត្រី និង​កុមារ និង​ការផ្លាស់ប្តូរ​ស្ថានភាព​នៃ​អាហារូបត្ថម្ភ​។

តាមរយៈ​បណ្តាញ​សង្គម​ហ្វេសប៊ុក​លោក​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងកសិកម្ម បានឱ្យដឹងថា ការ​ប្រារព្ធ​ទិវា​នាពេលនេះ គឺ​ស្រប​ពេល​ជាមួយ​នឹង​ការរំឭក​ខួប​លើក​ទី​៧៦ ​ឆ្នាំ​នៃ​ការបង្កើត​អង្គការ​ស្បៀង និង​កសិកម្ម​សហប្រជាជាតិ និង​ជា​ព្រឹត្តិការណ៍​ជា​សកល​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ដែល​បណ្តា​ប្រទេស​នានា​នៅលើ​ពិភពលោក​បាន​ប្រារព្ធ​ពិធី​នេះ​ឡើង​ក្នុងន័យ​បំផុស ស្មារតី​ឱ្យ​យល់ដឹង និង​ទទួលស្គាល់​អំពី​តួនាទី​យ៉ាងសំខាន់​នៃ​វិស័យ​កសិកម្ម​ក្នុង​ការដោះស្រាយ​បញ្ហា​សន្តិសុខ​ស្បៀង សុវត្ថិភាព​ចំណីអាហារ និង​អភិវឌ្ឍន៍ជនបទ​ដែល​គ្រប់​តួអង្គ​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់​ត្រូវមាន​ឆន្ទៈ​ចូលរួម​ឱ្យបាន​សកម្ម សំដៅ​ឈាន​ទៅ​រក​ការបញ្ចប់​ភាពស្រេកឃ្លាន​របស់​ប្រជាជន​នៃ​បណ្តា​ប្រទេស​នៅ​ទូទាំង​សកលលោក ដែល​ក្នុងនោះ​ក៏មាន​កម្ពុជា​ផងដែរ​។

លោក វេង សាខុន បញ្ជាក់ថា វិបត្តិ​ជំងឺ​កូវីដ​ ១៩ បាន​ប៉ះពាល់​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​សេដ្ឋកិច្ច​សង្គម​កម្ពុជា ជាពិសេស​ជីវភាព​រស់នៅ​របស់​គ្រួសារ​ក្រីក្រ និង​ជន​ងាយ​រងគ្រោះ​។ បញ្ហា​នេះ រាជរដ្ឋាភិបាល​បាន​ដាក់​ចេញ​នូវ​វិធានការ​សំខាន់ៗ ដើម្បី​ជួយ​កាត់បន្ថយ​ផលប៉ះពាល់ និង​គាំទ្រ​លើកស្ទួយ​នូវ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដែល​ក្នុងនោះ​វិស័យ​កសិកម្ម​ក៏បាន​ចូលរួម​ផងដែរ​។

លោក​ថ្លែងថា​៖ «​យុទ្ធសាស្ត្រ​ចម្បង​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល គឺ​យកចិត្ត​ទុកដាក់​លើ​ការបង្កើន​ផលិតភាព​ផលិតកម្ម ធានា​សន្តិសុខ​ស្បៀង រក្សា​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច និង​ការអភិវឌ្ឍ​លើ​គ្រប់​វិស័យ ជាពិសេស​វិស័យ​កសិកម្ម​»​។

លោក សាខុន បាន​អះអាងថា ការលើកកម្ពស់​ផលិតកម្ម​កសិកម្ម និង​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង​នៅ​កម្ពុជា គឺ​ការបង្កើន​នវានុវត្តន៍ និង​បច្ចេកវិទ្យា​ទំនើប​លើ​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង​ទាំងមូល​។ ក្រសួង​កសិកម្ម​បាន​កំណត់​ចក្ខុវិស័យ​ច្បាស់លាស់​ក្នុង​ការធ្វើ​ទំនើប​កម្មវិស័យ​កសិកម្ម​ឱ្យ​កាន់តែ​មាន​ភាពប្រកួតប្រជែង បរិយាប័ន្ន ធន់​នឹង​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ និង​មាន​និរន្តរភាព កំណើន​ប្រាក់ចំណូល​គ្រួសារ​កសិករ និង​សុខុមាលភាព​យូរអង្វែង​ផងដែរ​។

ជាមួយ​គ្នា​នោះ ក្រសួង​កសិកម្ម​ក៏មាន​ការយកចិត្ត​ទុកដាក់​លើ​ការកាត់បន្ថយ​រហោស្ថានកម្ម ការគ្រប់គ្រង​ដី ធនធាន​ព្រៃឈើ និង​ជលផល​ប្រកប​ដោយ​ចីរភាព ប្រសិទ្ធភាព និង​ភាតរ​បរិស្ថាន រួមទាំង​ការគ្រប់គ្រង​ស្ថាប័ន សេវា​គាំទ្រ និង​អភិវឌ្ឍន៍​ធនធាន​មនុស្ស​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម​ជាមួយ​នឹង​ការលើក​ទឹកចិត្ត​អ្នកស្រាវជ្រាវ​។

តំណាង​ស្ដីទី​អង្គការ​ស្បៀង និង​កសិកម្ម​នៃ​សហប្រជាជាតិ (FAO) ប្រចាំ​កម្ពុជា លោក Antonio Schiavone បានឱ្យដឹង​តាមរយៈ​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន ថា ទិវា​ស្បៀងអាហារ​ពិភពលោក ឆ្នាំ​ ២០២១ ​នេះ​មាន​គោលបំណង​លើកកម្ពស់​ការយល់ដឹង​អំពី​តម្រូវការ​ក្នុង​ការគាំទ្រ​ដល់​ការប្រែក្លាយ​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង​ឱ្យ​កាន់​តែមាន​ប្រសិទ្ធភាព បរិយាប័ន្ន ធន់ និង​ប្រកប​ដោយ​និរន្តរភាព​។

លោក Antonio Schiavone ពន្យល់ថា ទិវា​ស្បៀងអាហារ​ពិភពលោក​ឆ្នាំនេះ គឺជា​យុទ្ធនាការ​ផ្សព្វផ្សាយ​ពី​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង ដើម្បី​ទាក់ទាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​របស់​សាធារណជន​ឱ្យ​បង្កើន​ការយកចិត្ត​ទុកដាក់​ទៅលើ​ការជ្រើសរើស អាហារ និង​របៀប​នៃ​ការផលិត វេចខ្ចប់ ចម្អិន និង​រក្សាទុក​អាហារ​ដែល​ធ្វើឱ្យ​បុគ្គល​គ្រប់គ្នា​ក្លាយជា​ផ្នែក​សំខាន់​មួយ​នៃ​ប្រព័ន្ធ​នេះ​។

បើ​យោងតាម​របាយការណ៍​ស្តីពី​សន្តិសុខ​ស្បៀង និង​អាហារូបត្ថម្ភ​ពិភពលោក (SOFI) បន្ទាប់ពី​មាន​ការធ្លាក់ចុះ​ជា​បន្តបន្ទាប់​ជាច្រើន​ទសវត្សរ៍​មកនេះ ចំនួន​មនុស្ស​ស្រេកឃ្លាន​បាន​កើនឡើង​វិញ​ក្នុង​រយៈពេល​ ៥ ​ឆ្នាំ​ចុងក្រោយ​នេះ ដោយ​ប្រជាជន​ប្រមាណ​ ១ ​ភាគ​ ១០ ​នៃ​ចំនួន​ប្រជាជន​ទូទាំង​ពិភពលោក ត្រូវ​ចូល​គេង​ក្នុង​ភាព​ស្រេកឃ្លាន​នៅ​ឆ្នាំ​ ២០២០​។

របាយការណ៍​នេះ​បាន​បញ្ជាក់ថា​៖ «​មនុស្ស​ជាង​ ៣ ​ពាន់​លាន​នាក់ គ្មាន​លទ្ធភាព​ទទួលទាន​របប​អាហារ​ដែលមាន​ជីវជាតិ ខណៈ​ដែល​ជំងឺ​ធាត់ និង​ជំងឺមិនឆ្លង​ផ្សេងទៀត គឺជា​បញ្ហា​ដ៏គួរ​ឱ្យ​ព្រួយបារម្ភ និង​កំពុងតែ​កើនឡើង​»​។

ចំណែក​របាយការណ៍​ថ្មី​មួយ​របស់​អង្គការ FAO បាន​លើកឡើង​ថា ជំងឺ​រាតត្បាត​កូវីដ​ ១៩ បាន​បង្កឱ្យមាន​ការរាំងស្ទះ​ដល់​វឌ្ឍនាការ​ដែល​បានរៀបចំ​ជា​យូរ​មកហើយ ដើម្បី​សម្រេច​ឱ្យបាន​នូវ​គោលដៅ​អភិវឌ្ឍន៍​ប្រកប​ដោយ​ចីរភាព​នៅត្រឹម​ឆ្នាំ​ ២០៣០​។

នៅ​កម្ពុជា​គ្រួសារ​ក្រីក្រ និង​ងាយ​រងគ្រោះ​កំពុង​ប្រឈម​នឹង​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច​យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ​ដោយសារ​ពួកគេ ភាគច្រើន​ពឹង​ផ្អែកលើ​ប្រភព​ចំណូល​ផ្សេងៗ រួមមាន ការធ្វើ​ស្រែចម្ការ ការ​ស៊ីឈ្នួល ដោយ​លក់​កម្លាំង​ពលកម្ម សកម្មភាព​មិនមែន​កសិកម្ម និង​ប្រាក់បញ្ញើ​ពី​ពលករ​ចំណាកស្រុក ទាំង​នៅក្នុង​ប្រទេស និង​ក្រៅ​ប្រទេស​។

ការផ្ទុះ​ឡើង​នៃ​ជំងឺ​កូវីដ​ ១៩ បានធ្វើឱ្យ​ពលរដ្ឋ​ជាច្រើន​បាត់បង់​ការងារ​។ យោងតាម​ការវាយតម្លៃ​ផលប៉ះពាល់​សង្គម​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​នៅ​កម្ពុជា ជាង​ពាក់កណ្តាល​នៃ​គ្រួសារ​នៅ​កម្ពុជា​ត្រូវ​កាត់បន្ថយ បរិមាណ និង​គុណភាព​អាហារ​របស់​ពួកគេ​ក្នុង​អំឡុងពេល​មាន​ជំងឺ​​រាតត្បាត​កូវីដ​ ១៩​នេះ​។ នេះ​បើតាម​ការលើកឡើង​បន្ថែម​របស់​សេចក្តីប្រកាស​ព័ត៌មាន​អង្គការ​ FAO​។

ប្រទេស​កម្ពុជា ​មានការ​ប្តេជ្ញាចិត្ត​យ៉ាង​មុតមាំ​ក្នុង​ការផ្លាស់ប្តូរ​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង​របស់ខ្លួន​។ កម្ពុជា​បាន​ចូលរួម​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​ស្ដីពី​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង​របស់​អង្គការសហប្រជាជាតិ​ដែល​រៀបចំ​ឡើង​ជា​លើក​ទី​ ១ ក្នុង​ប្រវតិ្តសាស្ត្រ របស់ខ្លួន​កាលពី​ខែកញ្ញា​កន្លងទៅ ដែលជា​ព្រឹត្តិការណ៍​សកល និង​បានកំណត់​នូវ​មហិច្ឆតា​រួមមួយ​នោះ​គឺ ការ​ពួតដៃ​គ្នា​អនុវត្ត​បន្តសកម្មភាព​សំខាន់ៗ​នានា​របស់ខ្លួន ដើម្បី​ផ្លាស់ប្តូរ​របៀប​ដែល​ពិភពលោក​ផលិត និង​ប្រើប្រាស់​ស្បៀងអាហារ​ក្នុង​គោលបំណង​វិលត្រឡប់​ឆ្ពោះទៅរក​ការសម្រេច​ឱ្យបាន​នូវ​គោលដៅ​អភិវឌ្ឍន៍​ប្រកប​ដោយ​ចីរភាព​។

លោក Antonio ថ្លែងថា​៖ «​ដើម្បីឱ្យ​ការប្រែក្លាយ​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង អាច​សម្រេច​ទៅបាន យើង​ត្រូវ​ការគាំទ្រ​ផ្នែក​គោលនយោបាយ ការផ្លាស់ប្តូរ​ផ្នត់គំនិត និង​ឥរិយាបថ​របស់​មនុស្ស ដូចជា​ការប្រកាន់យក​របៀប​រស់នៅ​ដែលមាន​សុខភាព​ល្អ និង​មាន​និរន្តរភាព និង​ការកាត់បន្ថយ​ការខ្ជះខ្ជាយ និង​បាត់បង់​អាហារ និង​គំរូ​អាជីវកម្ម សំដៅ​ធានាបាន​នូវ​ផលិតកម្ម​ល្អ អាហារូបត្ថម្ភ​ល្អ បរិស្ថាន​ល្អ និង​ជីវិត កាន់តែ​ប្រសើរ ដោយ​មិន​ទុកឱ្យ​នរណាម្នាក់​ស្ថិត​ក្នុង​ភាពអត់ឃ្លាន​ឡើយ​»​។

ដោយ​អនុលោម​ទៅតាម​វិធានការ​សុខាភិបាល​ ដើម្បី​ទប់ស្កាត់​ការរីក​រាលដាល​នៃ​ជំងឺ​កូវីដ​ ១៩ ទិវា​ស្បៀងអាហារ​ពិភពលោក (WFD) ​ឆ្នាំនេះ ត្រូវបាន​រៀបចំឡើង​នៅ​ទីទូលាយ​មួយកន្លែង​ក្នុង​ខេត្តព្រៃវែង ដែលមាន​អ្នកចូលរួម​ប្រមាណ​តែ​ ៥០ ​នាក់​ប៉ុណ្ណោះ ដោយមាន​ការចូលរួម​ពី​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និង​នេសាទ លោក វេង សាខុន អភិបាលខេត្ត តំណាង​ស្តីទី​​អង្គការ​ FAO និង​មន្ត្រី​ពាក់ព័ន្ធ​មួយចំនួនទៀត​។

លោកស្រី Claire Conan តំណាង​ WFP ខួប​លើក​ទី ៤១ នៃ​ទិវា​ស្បៀងអាហារ​ពិភពលោក​នេះ គឺជា​ព្រឹត្តិការណ៍​សកល ដែល​ពិភពលោក​ប្រារព្ធ​ឡើង​ក្នុងន័យ​បំផុស​ស្មារតី​ឱ្យ​យល់ដឹង និង​ទទួលស្គាល់​អំពី​តួនាទី​សំខាន់​នៃ​វិស័យ​កសិកម្ម​ក្នុង​ការផលិត និង​ធានា​សន្តិសុខ​ស្បៀង សុវត្ថិភាព​ចំណីអាហារ អាហារូបត្ថម្ភ និង​និរន្តរភាព​ភពផែនដី បរិស្ថាន​ដែល​គ្រប់​តួអង្គ​ពាក់ព័ន្ធ​ត្រូវមាន​ឆន្ទៈ​ចូលរួម​៕