.jpg)
សត្វទោចមកុដដែលជាសត្វកម្រ។ រូបថត Neth Pheaktra page
ភ្នំពេញៈ កម្ពុជាមានសត្វទោចមកុដច្រើនជាងគេ ដែលជាប្រភេទសត្វកម្រជិតផុតពូជនៅលើពិភពលោក ខណៈសត្វទោចមកុដនៅទូទាំងពិភពលោកមានប្រមាណជាង ៦៥ ០០០ ក្បាល ហើយដែលកម្ពុជាមានសត្វទោចប្រភេទនេះប្រមាណ ៣៥ ០០០ ក្បាល កំពុងរស់នៅ។ នេះបើតាមមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន សរសេរនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកនាថ្ងៃទី ៣១ តុលា ថា តាមការប៉ាន់ស្មានរបស់អង្គការ IUCN ទោចមកុដនៅទូទាំងពិភពលោកមានប្រមាណជាង ៦៥ ០០០ ក្បាល។ ក្នុងនោះកម្ពុជាត្រូវបានគេជឿថា មានវត្តមានទោចមកុដច្រើនជាងគេ គឺមានចំនួនប្រមាណ ៣៥ ០០០ ក្បាល ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងតំបន់ព្រៃស្រោង និងព្រៃពាក់កណ្តាលស្រោង ក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិកម្ពុជា ជាពិសេសតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «នៅភាគខាងកើតប្រទេសថៃ មានសត្វប្រភេទនេះប្រមាណ ៣០ ០០០ ក្បាល និងនៅខាងត្បូងឆៀងខាងលិចនៃប្រទេសឡាវ មានវត្តមានទោចមកុដតិចតួច»។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបន្តថា ទោចមកុដ គឺជាប្រភេទសត្វកម្រ និងត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីក្រហមរបស់អង្គការ IUCN ជាប្រភេទរងគ្រោះជិតផុតពូជនៅលើពិភពលោក និងត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ក្នុងឧបសម្ព័ន្ធ ១ នៃអនុសញ្ញា CITES។ ទោចមកុដនេះមានដើមកំណើតនៅប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ និងថៃ។ ទោចមកុដងាយស្រួលចំណាំជាទោចញី ឬទោចឈ្មោល ដោយធ្វើការសម្គាល់ទោចញីមានពណ៌ស និងមានកាតឹបក្បាល និងទ្រូងមានពណ៌ខ្មៅ។ រីឯទោចឈ្មោលមានពណ៌ខ្មៅនៅពេលវាមានអាយុ ៣ ទៅ ៤ ឆ្នាំ លើកលែងតែដៃជើង និង រោមជុំវិញប្រដាប់បន្តពូជមានពណ៌ស។
បើតាមលោក នេត្រ ភក្ត្រា ផ្ទៃមុខទោចញី និងឈ្មោលមានពណ៌ខ្មៅ និងមានរោមពណ៌សដុះព័ទ្ធជុំវិញមុខរហូតដល់ត្រចៀកដូចគ្នា។ ចំណែកកូនទើបកើតមានពណ៌ប្រផេះស្រាល។ នៅពេលវាអាយុ ៤ ឬ ៥ ខែ មានដុះចេញនូវដុំខ្មៅ ២ ដុំ ដែល ១ ដុំលើក្បាលរាងដូចមកុដ និងដុំ ១ ទៀតនៅលើទ្រូង។ ទោចញីប្រែពណ៌នៅពេលវាមានអាយុ ២ ឬ ៣ ឆ្នាំ ហើយក្រោយមកប្រែពណ៌ទៅជាត្នោតភ្លឺវិញ នៅពេលវាពេញវ័យ ដោយមានដុំខ្មៅរាងត្រីកោណនៅលើទ្រូង និងមកុដពណ៌ខ្មៅលើក្បាល។ ទោចមកុដមានដៃវែងៗ និងគ្មានកន្ទុយទេ។
លោកថា៖ «ទោចមកុដត្រូវបានប្រទះឃើញនៅក្នុងព្រៃស្រោង និងព្រៃពាក់កណ្តាលស្រោង។ ជារួម វារស់នៅជាក្រុមតូចៗពី ២ ទៅ ៥ ក្បាល រួមមាន មេ បា និងកូន។ ទោចពេញវ័យចាប់ពីអាយុ ៦ ឆ្នាំទៅ។ ពួកវាចំណាយពេលជាច្រើនម៉ោងនៅលើដើមឈើខ្ពស់ៗ ហើយជារឿយៗ វាតែងតែហក់លោតពីមែកឈើមួយទៅមែកឈើមួយនៅពេលព្រឹក។ អាហាររបស់វា រួមមានផ្លែឈើគ្រប់ប្រភេទ ស្លឹកឈើ ផ្កា និងសត្វល្អិត»។
លោក ភក្ត្រា បញ្ជាក់ថា ទោចញីបង្កើតកូនបានតែ ១ គត់ បន្ទាប់ពីពពោះរយៈពេល ២១០ ថ្ងៃ។ ចន្លោះកូនពី ១ ទៅ ១ មានរយៈពេល ២ ទៅ ៣ ឆ្នាំ។ ទោចមកុដញី និងឈ្មោលនៃក្រុមនីមួយៗចូលចិត្តបន្លឺស្ទើរសំឡេងព្រមៗគ្នានៅពេលព្រឹក ដើម្បីគ្រប់គ្រងដែនព្រៃរៀងៗខ្លួន ហើយសំឡេងដែលបន្លឺឡើងអាចឮក្នុងរយៈចម្ងាយពី ១ ទៅ ២ គីឡូម៉ែត្រ។ លក្ខណពិសេសរបស់ទោចមកុដ ជាសត្វប្រកាន់ដៃគូ ស្មោះត្រង់នឹងដៃគូរស់នៅជាគ្រួសារ ហើយជាសត្វមិនបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់មនុស្សឡើយ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ទោចមកុដបាននិងកំពុងប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែងបាត់បង់ដោយសារតែការបរបាញ់ ដាក់អន្ទាក់ ការធ្វើអាជីវកម្ម និងការបាត់បង់ជម្រក។ ក្រុមអភិរក្ស និងមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់បានខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសជួញដូរសត្វព្រៃទាំងនេះ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក ភក្ត្រា។
លោកថា ក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងការពារ និងអភិរក្សប្រភេទសត្វទោចមកុដឱ្យបានគង់វង្ស អាជ្ញាធរជាតិអប្សរារួមនឹងអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ រដ្ឋបាលព្រៃឈើបានលែងសត្វទោចមកុដចំនួន ៤ គ្រួសារនៅក្នុងព្រៃនៃឧទ្យានជាតិអង្គរ និងបានកើតកូនជាច្រើន។ យោងតាមក្រុមអភិរក្សរបស់អង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ គិតមកដល់ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២០ សត្វទោចមកុដ នៅក្នុងព្រៃអង្គរមានចំនួន ១១ ក្បាល។
មូលហេតុដែលនាំយកសត្វទោចមកុដមកលែងឱ្យរស់នៅ និងបង្កាត់ពូជក្នុងព្រៃអង្គរ ពីព្រោះព្រៃនេះមានដើមឈើចម្រុះ មានផ្លែផ្កាជាចំណី អមដោយការថែរក្សាការពារ ដែលអាចឱ្យសត្វខាងលើរស់នៅចិញ្ចឹមជីវិតដោយខ្លួនឯងបាន។
លោកថ្លែងថា៖ «ក្រសួងបរិស្ថានសូមថ្លែងកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នាពីគ្រប់ភាគីទាំងអស់ក្នុងការការពារ និងអភិរក្សសត្វទោចមកុដដែលជាប្រភេទសត្វមានដោយកម្រ និងជិតផុតពូជនេះ។ សូមអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ចូលរួមថែរក្សាអភិរក្ស និងបញ្ឈប់ការបរបាញ់ ដាក់អន្ទាក់សត្វព្រៃ បញ្ឈប់ការជួញដូរ និងឈប់បរិភោគសាច់សត្វព្រៃ»៕
វីដេអូ៖
