ភ្នំពេញៈ ក្រសួងផែនការ និងក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ព្រមទាំងសម្ព័ន្ធជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជា (SIPA) នៅថ្ងៃទី ៤ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២១ នេះបានសហការគ្នារៀបចំពិធីផ្សព្វផ្សាយតាម Zoom នូវរបាយការណ៍ជាលើកដំបូង និងជាប្រវត្តិសាស្ត្រស្ដីអំពីស្ថានភាពប្រជាសាស្ត្រ និងសង្គមសេដ្ឋកិច្ចរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជាដែលមានព័ត៌មានលម្អិតអំពីស្ថានភាពប្រជាសាស្ត្រ ស្ថានភាពសង្គមសេដ្ឋកិច្ច និងការរស់នៅរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។
លោក ឆាយ ថន ទេសរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងផែនការបានថ្លែងនៅក្នុងពិធីនេះថា ការរៀបចំរបាយការណ៍នេះឡើងគឺក្នុងគោលបំណងធ្វើជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ការតម្រង់ទិសដល់ការរៀបចំផែនការអភិវឌ្ឍន៍ជនជាតិដើមភាគតិច និងការស្រាវជ្រាវ។ នេះជាសមិទ្ធផលដ៏ធំធេង ដែលកើតចេញពីកិច្ចសហការគ្នាល្អរវាងស្ថាប័នរាជរដ្ឋាភិបាលដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច។
លោកបានបន្តថា ជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជាត្រូវបានកំណត់តាមរយៈការប្រើភាសានិយាយពីកំណើត ដោយក្នុងនោះជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជាមានចំនួន ២២ អម្បូរដែលមានចំនួនប្រជាជនសរុប ១៧៩ ១៩៣ នាក់ ស្មើនឹង ១,៣៤% នៃប្រជាជនកម្ពុជាសរុបនៅឆ្នាំ ២០០៨ និងមានចំនួន ១៨៣ ៨៣១ នាក់ ស្មើនឹង ១,២៥% នៃប្រជាជនកម្ពុជាសរុបនៅឆ្នាំ ២០១៣ ដែលមានអត្រាកំណើនត្រឹម ០,៥១% ក្នុង ១ ឆ្នាំ។
បើតាមលោក ឆាយ ថន ក្នុងចំណោមទាំង ២២ អម្បូរនោះជនជាតិដើមភាគតិចដែលមានចំនួនច្រើនជាង ១ ម៉ឺននាក់ មានតែ ៦ អម្បូរប៉ុណ្ណោះគឺទំពួន ព្នង គ្រឹង កួយ ចារាយ និងពៅ ដែលមានសរុបចំនួនស្មើនឹង ៨៨% នៃប្រជាជនជនជាតិដើមភាគតិចទាំងអស់។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ទោះជាបច្ចុប្បន្ននេះ ជនជាតិដើមភាគតិចកំពុងរស់នៅស្ទើរគ្រប់រាជធានី ខេត្ត ប៉ុន្តែភាគច្រើនលើសលប់នៃជនជាតិដើមភាគតិចទាំងនោះរស់នៅក្នុងខេត្តចំនួន ៦ ប៉ុណ្ណោះ គឺខេត្តរតនគិរី មណ្ឌលគិរី ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង កំពង់ធំ និងខេត្តព្រះវិហារ ដែលមានចំនួន ៩២,៤% នៃជនជាតិដើមភាគតិចរស់ទាំងអស់នៅឆ្នាំ ២០១៣»។
លោក ជា ចាន់ទុំ អគ្គលេខាធិការនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋានប្រជាជន និងអភិវឌ្ឍន៍បានថ្លែងដែរថា គោលបំណងនៃការផ្សព្វផ្សាយរបាយការណ៍នេះគឺដើម្បីចែករំលែកព័ត៌មានអំពីស្ថានភាពសង្គមសេដ្ឋកិច្ចរបស់ជនដើមភាគតិចនៅកម្ពុជា និងផ្តល់ជាប្រយោជន៍សម្រាប់ធ្វើជាមូលដ្ឋានក្នុងការតម្រង់ទិសដល់ការរៀបចំផែនការអភិវឌ្ឍន៍ជនជាតិដើមភាគតិច និងការសិក្សាស្រាវជ្រាវនានា។
លោកបានថ្លែងថា៖ «របាយការណ៍អំពីស្ថានភាពប្រជាសាស្ត្រ និងសង្គមសេដ្ឋកិច្ចរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជាមាន ៥ ជំពូកគឺជំពូកទី ១ សេចក្តីផ្តើម, ជំពូកទី ២ ស្ថានភាពប្រជាសាស្ត្រ, ជំពូកទី ៣ ស្ថានភាពសង្គមសេដ្ឋកិច្ច, ជំពូកទី ៤ លំនៅឋាន ដីធ្លី និងកម្មសិទ្ធិសមូហភាព និងជំពូកទី ៥ សេចក្តីសន្និដ្ឋាន»។
បើតាមលោក ជា ចាន់ទុំ បញ្ហាប្រជាជន និងអភិវឌ្ឍន៍ មានភាពប្រទាក់ក្រឡាគ្នា និងទ្រទ្រង់គ្នាទៅវិញទៅមក។ បញ្ហានៃការប្រែប្រួលប្រជាសាស្ត្រ និងឌីណាមិកប្រជាជនបាននិងកំពុងបន្តកើតមានឥតឈប់ឈរ ដូចជា បញ្ហាប្រឈមនៃសុខភាពបន្តពូជរបស់យុវវ័យ និងក្មេងស្រី, ការកើនឡើងនៃប្រជាជនវ័យចាស់, ការកើតមានឥតឈប់ឈរនៃជនទេសន្តរប្រវេសន៍ និងការកើនឡើងយ៉ាងលឿននូវនគរូបនីយកម្ម,បញ្ហាយុវជន និងការអប់រំ និងកម្លាំងពលកម្មសម្បូរ តែខ្វះជំនាញ ឬមានជំនាញទាប និងមិនច្បាស់លាស់ ជាដើម។
លោកថ្លែងថា៖ «បញ្ហាទាំងនេះ បើយើងធ្វើអន្តរាគមន៍មិនទាន់ពេល និងមិនចំគោលដៅទេនោះ វានឹងក្លាយជាបន្ទុកដ៏ធ្ងន់ធ្ងររបស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងចុងក្រោយអាចបង្កនូវវិបត្តិសម្រាប់សង្គមទៀតផង ប៉ុន្តែបើយើងធ្វើអន្តរាគមន៍បានត្រឹមត្រូវ និងទាន់ពេលវេលាវានឹងក្លាយជាឱកាសដ៏ពិសិដ្ឋក្នុងការជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាពិសេសការទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ពីភាគលាភប្រជាសាស្ត្រ ដែលកម្ពុជាកំពុងតែមាន»។
លោក ភាព សុជា នាយកប្រតិបត្តិស្តីទីអង្គការជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជាក៏បានលើកឡើងដែរថា របាយការណ៍ជាតិនេះ គឺជាទិន្នន័យថ្នាក់ជាតិតែមួយគត់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃការគាំទ្រ និងការអភិវឌ្ឍលើផ្នែកទិន្នន័យសម្រាប់ជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជាបើនិយាយដោយឡែកគិតត្រឹមឆ្នាំ ២០២១ នេះ។
លោកថ្លែងថា៖ «របាយការណ៍ជាតិនេះគឺជាមគ្គុទ្ទេសក៍ដ៏សំខាន់សម្រាប់តម្រង់ទិសដល់ការរៀបចំផែនការជាតិស្តីពីអភិវឌ្ឍន៍ និងអភិរក្សជនជាតិដើមភាគតិច ឈរលើទិន្នន័យវិទ្យាសាស្ត្រ និងស្របតាមស្មារតី បំណងប្រាថ្នា និងសេចក្តីត្រូវការ បញ្ហាប្រឈមរបស់យើងខ្ញុំក្នុងការអភិវឌ្ឍ និងអភិរក្សក្នុងស្ថានភាពសង្គម សេដ្ឋកិច្ច និងវប្បធម៌ដូចមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ជាតិ និងលិខិតូបករណ៍អន្តរជាតិជាធរមាននានា»។
បើតាម ភាព សុជា ការប្រើប្រាស់របាយការណ៍ជាតិនេះគឺនឹងជួយជំរុញដល់ការដាក់ផែនការជាតិ ការរៀបចំគោលនយោបាយ និងការលើកគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ និងអភិរក្សលើកស្ទួយវិស័យសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌របស់ជនជាតិដើមភាគតិចឱ្យបានល្អប្រសើរឡើងជាពិសេសចូលរួមក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងបញ្ហាប្រឈមនានាដល់ពួកគេ៕