.jpg)
សត្វឈ្លូសដែលថតឃើញនៅក្នុងព្រៃប្រទេសកម្ពុជា ។ រូបថត WWF
ភ្នំពេញៈ តាមការសិក្សារវាងក្រសួងបរិស្ថាននិងអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃកម្ពុជា WCS បានរកឃើញថាសត្វឈ្លូសដែលជាប្រភេទសត្វមានដោយបង្គួរនៅលើពិភពលោកមានការធ្លាក់នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមាក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី ក្នុងរយៈពេល ១០ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យ ក្រសួងបរិស្ថានបានឲ្យដឹងតាមរយៈហ្វេសប៊ុកនៅថ្ងៃទី ១៦ ខែវិច្ឆិកាថា សត្វឈ្លូស (Red muntjac) ស្ថិតក្នុងក្រុមប្រភេទសត្វមានដោយបង្គួរនៅលើពិភពលោកនិងត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីក្រហមរបស់អង្គការ IUCN ជាប្រភេទអាស្រ័យលើកិច្ចអភិរក្សនៅតាមតំបន់ជាក់លាក់ដែលវារស់នៅ។ សត្វប្រភេទនេះមាននៅប្រទេសឥណ្ឌា រហូតដល់ប្រទេសចិនភាគខាងត្បូង តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍រួមនឹងកម្ពុជា ព្រមទាំងកោះស៊ូម៉ាត្រា កោះចាវា និងកោះបាលី។
លោកបានឲ្យដឹងថា រហូតមកទល់នឹងពេលនេះមិនមានទិន្នន័យច្បាស់លាស់ថានៅលើពិភពលោកមានសត្វឈ្លូសប៉ុន្មានក្បាលឡើយទេ ប៉ុន្តែយោងតាមការសិក្សារបស់អ្នកជំនាញ ចំនួនសត្វឈ្លូសមាននិន្នាការធ្លាក់ចុះ។ នៅប្រទេសកម្ពុជា សត្វឈ្លូសសម្បូរស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែង តែមិនមានអាចប៉ាន់ស្មានដឹងចំនួនពិតប្រាកដឡើយ។ ប៉ុន្តែយោងការសិក្សារវាងក្រសួងបរិស្ថាននិងអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃកម្ពុជា WCS លើរបាយសត្វព្រៃនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមាខេត្តមណ្ឌលគិរីកាលពីឆ្នាំ២០២០កន្លងទៅ បានរកឃើញថា សត្វឈ្លូសមានការថយចុះ ខណៈសត្វមួយចំនួនផ្សេងទៀត ខ្លះកើនឡើង ខ្លះថេរ។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានបញ្ជាក់ថា៖«ប្រភេទសត្វដែលមានចំនួនធ្លាក់ចុះមានដូចជាទន្សោង ខ្ទីង រមាំង ប្រើសជាដើម ក្នុងនោះសត្វឈ្លូសក៏ត្រូវបានរកឃើញថាមានការធ្លាក់ចុះក្នុងរយពេល១០ឆ្នាំមកនេះពោលគឺនៅឆ្នាំ ២០១០ នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា អ្នកជំនាញប៉ាន់ស្មានថាមានសត្វឈ្លូសប្រមាណ ៣ ៤២០ ក្បាល តែនៅឆ្នាំ ២០២០ មានប្រមាណ ៧៣០ ក្បាលប៉ុណ្ណោះ» ។
បើតាមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន សត្វប្រភេទនេះកំពុងប្រឈមនឹងរងគ្រោះថ្នាក់ដោយសារតែការបរបាញ់ ការបណ្តើរឆ្កែទាក់ចាប់ ការដាក់អន្ទាក់ដើម្បីយកសាច់ធ្វើជាអាហារនិងគ្រោះថ្នាក់ដោយសារតែពពួកសត្វស៊ីសាច់ជាអាហារ។លោកបញ្ជាក់ថា តាមការសិក្សារបស់អ្នកជំនាញ ឈ្លូសអាចរស់នៅគ្រប់ប្រភេទព្រៃ។ វាអាចបន្លឺសំឡេងខ្លាំងនិងតតបគ្នារហូតដល់រយៈពេល១ម៉ោង ប្រសិនបើវាជួបនូវគ្រោះអាសន្ន ហើយសំឡេងនេះអាចឮរហូតដល់១គីឡូម៉ែត្រ។
ចំណីរបស់វាមានដូចជាមែកឈើតូចៗ ពិសេសស្លឹករុក្ខជាតិ ផ្លែឈើដែលធ្លាក់និងដំណុះកូនឈើ។ នៅតំបន់ខ្លះ វាធ្វើសកម្មភាព និងចេញរកចំណីនៅពេលថ្ងៃ ប៉ុន្តែវាអាចធ្វើសកម្មភាពនិងរកចំណីពេញមួយយប់ ប្រសិនបើមានការរំខាន។ រដូវបន្តពូជប្រព្រឹត្តទៅនៅខែធ្នូ រហូតដល់ខែមករា និងផ្តល់កំណើតកូន១ក្បាល ជួនកាលភ្លោះប៉ុន្តែកម្រមានណាស់។
ក្នុងប្រភេទជម្រុះស្នែង សត្វឈ្លូសជាប្រភេទសត្វដែលមានមាឌតូច និងមានស្នែងខ្លីប្រវែងពី១០ទៅ១៥សង់ទីម៉ែត្រ ព្រមទាំងប្រវែងខ្នែងមិនលើសពី៥សង់ទីម៉ែត្រទេ។ ឈ្លូសញីគ្មានស្នែងដូចឈ្លូសឈ្មោលទេ គឺគ្រាន់តែលេចចេញជាដុំពក ឆ្អឹងតូចនៅពីលើក្បាលជាមួយរោមកញ្ចុំប៉ុណ្ណោះ។
លោកថ្លែងថា៖«ឈ្លូសញីនិងឈ្មោលមានចង្កូមដូចគ្នា ប៉ុន្តែឈ្មោលមានលក្ខណៈវែងជាង ដែលជាទូទៅវាប្រើប្រាស់ក្នុងការប្រយុទ្ធជាមួយគូប្រជែង នៅពេលដណ្តើមញីនៅរដូវបន្តពូជ។ វាមានរោមពណ៌ត្នោត លឿង ហើយមានភាពស្រគាំនៅផ្នែកខាងលើ និងព្រលែតនៅផ្នែកខាងក្រោម។ នៅលើផ្ទៃមុខបង្ហាញនូវខ្សែឆ្នូតពណ៌ខ្មៅស្ថិតនៅជាប់ចង្អូរស្នែងទាំង២។ នៅខាងលើកន្ទុយមានពណ៌ក្រហម និងខាងក្រោមមានពណ៌ស» ។
លោក នេត្រភក្ត្រា បញ្ជាក់បន្ថែមថា ក្រសួងបរិស្ថានបាននិងកំពុងសហការជាមួយអង្គការដៃគូ និងសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់និងបង្កើនកិច្ចការអភិរក្សក៏ដូចជាការស្វះស្វែងរកដំណោះស្រាយនិងជម្រើសផ្សេងៗដល់ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតាមតំបន់ការពារធម្មជាតិដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាពគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ។ ក្រសួងបរិស្ថានក៏សូមអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបញ្ឈប់ការបរិភោគសាច់សត្វព្រៃដើម្បីបញ្ឈប់ការបរបាញ់និងការដាក់អន្ទាក់និងងាកមកចូលរួមការពារនិងអភិរក្សជីវចម្រុះទាំងនេះសម្រាប់មនុស្សរាប់ជំនាន់តទៅមុខទៀត៕
