.jpg)
ព្រះសង្ឃ និងអ្នកចូលរួមក្នុងពេលធ្វើធម្មយាត្រានៅតំបន់ជួរភ្នំឱរ៉ាល់កាលពីថ្ងៃទី ២៦ តុលា។ រូបថត សហការី
ដើម្បីចូលរួមក្នុងការផ្សព្វផ្សាយពីកិច្ចអភិរក្សបរិស្ថាន ព្រះមុនីកោសលបណ្ឌិត យ៉ន សេង យៀត សាកលវិទ្យាធិការរងនៃពុទ្ធិកសាកលវិទ្យាល័យព្រះសីហនុរាជ និងជាព្រះបាឡាត់គណរាជធានីភ្នំពេញបានដឹកនាំធ្វើធម្មយាត្រា ៤ លើកទៅកាន់តំបន់ជួរភ្នំឱរ៉ាល់ចំនួន ៤៧ ទីតាំង ដែលមានថេរវេលា ១៧ ថ្ងៃដោយនិមន្តថ្មើរជើងក្នុងរយៈចម្ងាយផ្លូវ ២៣៩ គីឡូម៉ែត្រ ដែលមានអ្នកចូលរួម ២១២ អង្គ/នាក់។ ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍បានសម្ភាសព្រះតេជព្រះគុណ យ៉ន សេង យៀត អំពីធម្មយាត្រាដើម្បីបរិស្ថានទៅកាន់ទីតាំងនោះ ដោយមានខ្លឹមសារដូចខាងក្រោម៖
មូលហេតុអ្វីបានជាព្រះតេជព្រះគុណធ្វើធម្មយាត្រាទៅកាន់ព្រៃភ្នំ?
ការធ្វើធម្មយាត្រាទៅកាន់ភ្នំ ព្រៃព្រឹក្សានេះ មានបំណងតែមួយគត់គឺដើម្បីចូលរួមអភិរក្សព្រៃឈើ និងថែរក្សាបរិស្ថានរបស់ប្រជាជាតិខ្មែរយើងតាមរយៈតួនាទីជាព្រះសង្ឃក្នុងសង្គមដើម្បីបរិស្ថាន។
តើធម្មយាត្រាបានទៅដល់ទីណាខ្លះ?
ការធ្វើធម្មយាត្រានេះ មានចំនួន ៤ លើកក្នុងនោះលើកទី១ គឺថ្ងៃទី ៧ និងទី ៨ ខែមករា ដើរ ១ យប់ ២ ថ្ងៃទេ នៅតំបន់ខ្នងផ្សារ ខ្នងកាំភ្លើងធំ ខ្នងស្រូវ និងខ្នងសំពៅ ស្ថិតនៅភូមិតាំងបំពង់ ឃុំតាសាល ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺមានអ្នកចូលរួមចំនួន ៣៤ អង្គ/នាក់ ភាគច្រើនគឺជាព្រះសង្ឃ ដើរចម្ងាយ ២២ គីឡូម៉ែត្រ។
លើកទី ២ ពីថ្ងៃទី ៩ ដល់ថ្ងៃទី ១១ កុម្ភៈរយៈពេល ២ យប់ ៣ ថ្ងៃ ទីតាំងដើរគឺខ្នងផ្សារ ខ្នងកាំភ្លើងធំ ខ្នងស្រូវ និងខ្នងសំពៅ ស្ថិតនៅភូមិតាំងបំពង់ ឃុំតាសាល ស្រុកឱរ៉ាល់ និងព្រៃស្រោង និងវាលហាលសំពត់ ខ្នងក្រពើ ខ្នងវិហារ ព្រៃដងទង់ ខ្នងភ្លឺស្រែ រូងជំនាង (ល្អាងខ្មោច) ស្ថិតនៅភូមិប្រឡាយ ឃុំប្រឡាយ ស្រុកថ្មបាំង ខេត្តកោះកុងមានអ្នកចូលរួម ១០៧ អង្គ-នាក់ដើរបាន ៧៧ គីឡូម៉ែត្រ។
លើកទី ៣ ពីថ្ងៃទី ១៦ ដល់ថ្ងៃទី ១៩ ខែកក្កដា មានរយៈពេល ៣ យប់ ៤ ថ្ងៃ ដែលទីតាំងនោះមានអូរត្រជាក់ចិត្ត ខ្នងវាលទឹកជ្រោះយាយម៉ៅ ទឹកជ្រោះដាតូច និងពាមប្រសព្វអូរដាតូច និងជ្រោះយាយម៉ៅ ស្ថិតនៅភូមិសុរិយា ឃុំតាសាល ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងកំពូលខ្នងភ្នំធំ (កម្ពស់ ១ ៥៣៨ ម៉ែត្រ) ស្ថិតនៅចំណុចប្រសព្វរវាងខេត្ត ៣ គឺខេត្តកំពង់ស្ពឺ កោះកុង និងពោធិ៍សាត់ មានអ្នកចូលរួម ៣៣ អង្គ/នាក់ ដើរបាន ៥០ គីឡូម៉ែត្រ។
ចំណែកលើកទី ៤ គឺចាប់ពីថ្ងៃទី ២៦ ខែតុលា ដល់ថ្ងៃទី ២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២១ ដើររយៈពេល ៧ យប់ ៨ ថ្ងៃ ដើរនៅភ្នំខ្នងវាល ភ្នំហប់ ក្បាលទឹកស្តេចក្សាន្តភ្នំខ្នងផ្សារ ខ្នងស្រូវ ខ្នងសំពៅ ខ្នងកាំភ្លើងធំ ព្រះបាតជាន់ទុក ភ្នំខ្នងក្រពើ ខ្នងវិហារ ទឹកធ្លាក់ អូរខ្មែរ-ក្រហម ចំណតចិនយំ រូងជំនាង ល្អាងខ្មោច ទឹកធ្លាក់អន្លង់ស្វាយ វាលស្រងាម តំបន់ព្រៃអារ៉ែងស្ថិតនៅភូមិប្រឡាយ ឃុំប្រឡាយ ស្រុកថ្មបាំង ខេត្តកោះកុង និង កោះកុងក្រៅ (ខេត្តកំពង់ស្ពឺ-កោះកុងក្រៅ) អ្នកចូលរួម ៣៨ អង្គ/នាក់ ដើរបានចម្ងាយ ៩០ គីឡូម៉ែត្រ។ សរុបទាំង ៤ លើក យើងដើរបាន ៤៧ ទីតាំងថេរវេលាគឺ ១៧ ថ្ងៃមានរយៈចម្ងាយ ២៣៩ គីឡូម៉ែត្រ និងចំនួនមនុស្សដែលចូលរួម មាន ២១២ នាក់។
តើការធ្វើធម្មយាត្រាពី ១ លើកទៅ ១ លើកមានការខុសគ្នាយ៉ាងដូចម្តេចព្រះតេជព្រះគុណ?
ពី ១ លើកទៅ ១ លើកយើងឃើញមានការពេញចិត្តពេញថ្លើម ជាពិសេសព្រះសង្ឃ និងអ្នកចូលរួមលោកពេញចិត្តទៅនឹងសម្រស់ព្រៃឈើ សម្រស់ធម្មជាតិ ដែលហាក់បីដូចជាលាក់ខ្លួននៅទីមួយដ៏ជ្រៅពីពួកយើង ហើយព្រះអង្គលោកពេញព្រះទ័យ ហើយអាត្មាខ្លួនឯងផ្ទាល់ក៏ពេញចិត្តដែរដោយសារតែអាត្មាដើរទៅទីកន្លែងជាច្រើននៅលើពិភពលោក ហើយធ្លាប់មានគេនាំទៅកាន់ព្រៃដែរ ប៉ុន្តែ ព្រៃដែលគេនាំទៅនោះច្រើនតែជាព្រៃមនុស្សមានន័យថា ជាព្រៃសួន ដែលយើងដើរៗទៅជួបហាងកាហ្វេ ហាងការ៉េម កន្លែងលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ តែព្រៃដែលយើងដើរទៅនេះគឺជាព្រៃសត្វ។
យើងអត់ដែលបានជួបសត្វទេ ប៉ុន្តែយើងទៅយើងជួបដានសត្វ ដូចជា សត្វខ្ទីង សត្វខ្លា ជ្រូកព្រៃ ជាដើមហើយព្រៃនោះជាព្រៃសត្វធម្មជាតិ មានការប៉ះពាល់តិចតួចណាស់។ អារម្មណ៍អាត្មាផ្ទាល់ ដែលបានចូលទៅកាន់ព្រៃនេះ យើងប្រៀបបានដូចជាកញ្ចក់ម្យ៉ាង ពិបាកពន្យល់ ប៉ុន្តែដឹងថាស្អាត ហើយយើងមើលទម្រង់ធម្មជាតិនៃភាវៈរបស់ធម្មជាតិហ្នឹង គឺយើងដឹងថា វាជារបស់ធម្មជាតិសុទ្ធមិនមានអ្នកណាទៅតុបតែងទេ។
តើអ្វីខ្លះ ជាបញ្ហាប្រឈមក្នុងការធ្វើធម្មយាត្រានេះ?
យើងត្រូវឡើងភ្នំ ១ ថ្ងៃយើងដើរជាមធ្យម ២០ គីឡូម៉ែត្រ ដីភ្នំគឺលំបាកណាស់ ហើយមានសមាជិកជាច្រើនបានរងរបួស ប៉ុន្តែមិនធ្ងន់ធ្ងរអ្វីទេ។ បើសិនជាមានភ្លៀងគឺដំណើររបស់យើងជួបផលលំបាកច្រើនដូចជាពេលធ្វើដំណើរលើកទី ៣ ទៅកាន់ខ្នងវាលហ្នឹង គឺព្រះសង្ឃគ្រប់អង្គដួលប្រហែលជាមធ្យម ៥ ដង ព្រោះដីឡើងភ្នំ។ ស្ថានភាពធ្វើដំណើរទៅកាន់មុំបី ខ្នងភ្នំធំក៏លំបាកដែរ ប៉ុន្តែស្អាតៗណាស់ អាត្មាមានអារម្មណ៍ថា ដូចដើរចូលទៅក្នុងគំនូរអ៊ីចឹង អាត្មាធ្លាប់ដើរទៅព្រៃជប៉ុន ព្រៃចិន ព្រៃអាមេរិក ព្រៃបារាំង អីទាំងអស់ហ្នឹង គេនាំអាត្មាទៅតែសួនមនុស្ស ដល់ពេលអាត្មាចូលព្រៃនេះ អាត្មាថា ព្រៃនេះស្អាតជាង ស្អាតណាស់ដែលយើងពិបាកពណ៌នា។
ក្នុងដំណើរធម្មយាត្រានោះ តើក្រុមធម្មយាត្រាបានធ្វើសកម្មភាពអ្វីខ្លះដែរព្រះតេជគុណ?
យើងត្រូវដើរដោយផ្អែកលើទស្សនវិជ្ជាមានន័យថា ជំហាននីមួយៗគឺជាការបួងសួង គឺជាការសមាធិ អភិរក្សឧទ្ទិសចំពោះ ធម្មជាតិ ចំពោះមនុស្សជាតិ។ មុនយើងចេញដំណើរគឺយើងថ្វាយបង្គំព្រះ ហើយយើងបំបួសដើមឈើ ១ ជានិមិត្តរូប នៃការអភិរក្សបរិស្ថានរបស់យើង ១ ថ្ងៃយើងបំបួសតែ ២ ដើមទេ។ ៤ លើកនេះ បំបួសមិនលើស ២០ ដើមទេ ប៉ុន្តែយើងរើសដើមឈើណាដែលជាដើមឈើធំហើយ ដើមឈើហ្នឹង ជាទីតាំងនិមិត្តរូបនៃការឈរនៃធម្មជាតិ។
ចំណែក ពេលត្រឡប់មកវិញនៅពេលយប់ គឺព្រះសង្ឃលោកជួបជុំគ្នា អាត្មាប្រជុំក្រុម ថាមានផលលំបាកអីខ្លះអាចជួបរឿងរ៉ាវអីខ្លះ នៅក្នុងក្រុម យើងក៏មានការជជែកដាស់សតិនៅក្នុងក្រុមទាំងអស់ថា យើងមកនេះគោលបំណង ដើម្បីអភិរក្សបរិស្ថាន ឈរលើគោលការណ៍ និងព្រះធម៌របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ ក្នុងន័យស្រឡាញ់ និងអភិរក្សបរិស្ថានចូលរួម វិភាគទានជាមួយនឹងសង្គមជាតិជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាល។
តើព្រះពុទ្ធសាសនាមានបានអប់រំអ្វីខ្លះទាក់ទងនឹងបរិស្ថានព្រះតេជគុណ?
ព្រះពុទ្ធសាសនា និងបរិស្ថាន ហ្នឹងគឺតែមួយមានន័យថា ដើម្បីបដិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនាឱ្យទៅតាមអ្វីដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ជាម្ចាស់ដែលលោកត្រាស់សម្តែង គឺមានន័យថា យើងត្រូវរស់ទៅតាមច្បាប់នៃធម្មជាតិ ស្រឡាញ់ធម្មជាតិ និងអភិរក្សធម្មជាតិ។ ដោយសារតែធម៌របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់គឺព្រះអង្គសម្តែង អំពីលោកនិយាយអំពីភាវៈនៃធម្មជាតិនិយាយពីច្បាប់នៃធម្មជាតិ អ៊ីចឹងទេ ព្រះអង្គសម្តែងអំពីដីទឹកភ្លើងខ្យល់ ជីវិតរបស់យើងហ្នឹងគឺ ខ្លួនប្រាណរបស់យើងហ្នឹង គឺកើតឡើងដោយដីទឹកភ្លើងខ្យល់ បូកជាមួយនឹងចិត្តមួយទៀត បង្កើតបានទៅជាមនុស្ស។
តើតេជគុណយល់ថាត្រូវធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីរក្សាព្រៃឈើនៅកម្ពុជាឱ្យបានគង់វង្ស?
ព្រៃឈើជាសម្បត្តិរួមរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជាទាំងអស់គ្នា ដើម្បីរក្សាព្រៃឈើនេះឱ្យនៅគង់វង្ស មិនអាចមានអ្នកណាម្នាក់ឯងធ្វើបានទេ ត្រូវតែសហការគ្នារវាងរដ្ឋ និងប្រជាពលរដ្ឋ។ អាត្មាយល់ឃើញថា យើងត្រូវសហការគ្នា ហើយដើម្បីរក្សាព្រៃឈើនេះបាន គឺទាមទារកត្តាច្រើនក្នុងនោះអាត្មាសុំលើក ១ គឺយើងត្រូវលើកកម្ពស់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ គឺអនុញ្ញាតឱ្យមនុស្សចូលទៅមើលឃើញនូវសម្រស់ធម្មជាតិ ព្រោះមនុស្សកាលណាតែឃើញរបស់ស្អាតកើតការស្រឡាញ់ តែកាលណាស្រឡាញ់គឺកើតចិត្តការពារ អភិរក្ស។ វត្តមានរបស់មនុស្សក្នុងព្រៃឈើនេះ អាត្មាគិតថា វាជាសារមួយនាំមកកាន់សង្គមយើងវិញ ពរ អ៊ីចឹងការលើកកម្ពស់ ទេសចរណ៍ធម្មជាតិនេះគឺជាផ្នែកមួយដែរក្នុងលក្ខខណ្ឌថា ព្រៃស្អាត ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋមិនបានឃើញ ព្រៃនៅតែព្រៃ មនុស្សនៅតែមនុស្ស វាអត់ទាក់ទងគ្នា។ ដូចគេថា ផ្កាព្រៃដែលស្អាតនៅពេលដែលមនុស្សបានទៅឃើញវា។
ទី ២ ការអប់រំផ្សព្វផ្សាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋចំណុចនេះអាត្មាគិតថា តាមរយៈក្រសួងអប់រំ ក៏អាចធ្វើបានបណ្តុះកូនចៅ តាំងពីថ្នាក់បឋមថ្នាក់មតេយ្យឡើងឱ្យស្រឡាញ់ព្រៃឈើ ស្រឡាញ់ធម្មជាតិ ស្រឡាញ់សត្វ។
ក្នុងនោះដែរ ការផ្សព្វផ្សាយអំពីសម្រស់នៃធម្មជាតិនេះ អាត្មា គិតថា ព្រះសង្ឃក៏ជាចលករមួយជួយផ្នែកហ្នឹងបានច្រើនដែរ សម្រាប់ការចូលរួមអភិរក្ស និងផ្សព្វផ្សាយ អំពីសម្រស់ធម្មជាតិ បរិស្ថានព្រៃភ្នំដ៏ស្អាតរបស់យើង។ ក្នុងនាមអាត្មាជាព្រះសង្ឃ ១ អង្គ អាត្មាត្រៀមខ្លួនជាស្រេចក្នុងការជួយផ្សព្វផ្សាយអំពីបរិស្ថាន។ មែនទែនទៅការដែលដើរចូលព្រៃហ្នឹង គោលបំណងធំបំផុតគឺដើម្បីយកសម្រស់ហ្នឹងចេញពីព្រៃមកកាន់សង្គមមនុស្សយើងឱ្យបានដឹង ការនិមន្តព្រះសង្ឃចូលទៅហ្នឹងព្រះអង្គមកវិញព្រះអង្គ និងផ្សាយអំពីសម្រស់នៃធម្មជាតិ អំពីព្រៃឈើ ដែលកាន់តែធ្វើឱ្យមនុស្សយើងស្រឡាញ់ធម្មជាតិកាន់តែខ្លាំង ពរ។
តើខាងអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចមានការគាំទ្រ ឬមានប្រតិកម្មយ៉ាងណាចំពោះធម្មយាត្រានិមន្តចូលព្រៃរបស់ក្រុមព្រះអង្គ?
អាត្មានិមន្តទៅហ្នឹង យើងទាក់ទងខាងសហគមន៍ហើយក៏ចូលទៅស្នាក់ការបរិស្ថាន។ មន្ត្រីអភិរក្សបរិស្ថានលោកជួយសម្រួលក្នុងដំណើររបស់យើងដែលចូលទៅកាន់ព្រៃ គាត់សប្បាយចិត្តមែនទែន ដោយសារតែបានពួកយើងបានចូលទៅ ហើយបានជួបជាមួយពួកគាត់ ជជែកគ្នា។ អាត្មាសរសើរពួកគាត់ណាស់ ព្រោះយើងបានឃើញពួកគាត់សម្រាន្តនៅក្នុងព្រៃជ្រៅ តែគ្នា ២ ឬ ៣ នាក់ គាត់បោះតង់ដែលភ្លៀងកំពុងធ្លាក់ខ្លាំងគាត់ចុះធ្វើកិច្ចការរបស់គាត់ ឃើញគាត់តស៊ូលះបង់មែនទែន។
គាត់ដើរមើល អ្នកដែលបំផ្លាញបរិស្ថានធនធានធម្មជាតិ ជាពិសេសគឺគាត់ព្យាយាមធ្វើកិច្ចការហ្នឹង គាត់មានក្រុមរបស់គាត់ទៅដោះអន្ទាក់។ មែនទែនទៅគាត់ពេញចិត្តជាមួយពួកយើងហើយយើងក៏សប្បាយចិត្តដែរដោយសារឃើញ មន្ត្រីបរិស្ថានធ្វើការខាងផ្នែកនីមួយៗចូលរួមទាំងអស់គ្នា ដើម្បីការពារបរិស្ថានយើងហ្នឹងពរ។ សូមសរសើរមន្ត្រីបរិស្ថានដែលគាត់ចូលទៅហ្នឹង ឃើញថាហត់នឿយខ្លាំងណាស់ នៅពេលដែលយើងចូលដល់ក្នុងព្រៃហ្នឹងបានយើងដឹង ថាពួកគាត់ខំប្រឹងខ្លាំងប៉ុនណា។
ចុងក្រោយតើតេជគុណមានអ្វីចង់បន្ថែមទេ?
ពុទ្ធបរិស័ទជាពិសេសបងប្អូនប្រជាជាតិខ្មែរយើងទាំងអស់មេត្តាជួយថែរក្សាព្រៃឈើយើង ដោយសារព្រៃឈើនេះជាជីវិតរបស់យើង ព្រោះយើងមិនអាចរស់ដោយគ្មានដីទឹកភ្លើងខ្យល់បានទេ ជីវិតរបស់យើងគឺពឹងផ្អែកលើធាតុ ៤ ហ្នឹង ហើយត្រូវថែរក្សាធាតុ ៤ ហ្នឹងព្រោះធាតុ ៤ ហ្នឹងគឺជាបរិស្ថាន អ៊ីចឹងថែរក្សាបរិស្ថាន ឈ្មោះថា ថែរក្សាជីវិត។ ព្រៃឈើនេះជាមរតករួមសម្រាប់យើងជំនាន់នេះ និងកូនចៅជំនាន់ក្រោយ។ សូមបញ្ជាក់ថា ព្រៃឈើខ្មែរយើងនេះគឺស្អាតណាស់ បើប្រៀបជាមួយព្រៃដទៃព្រៃឈើយើងមិនហ៊ានថាស្អាតលើសគេ តែជាព្រៃមួយដែលពិបាកនឹងរកកន្លែងដទៃមកប្រៀប ព្រោះសម្រស់នៃព្រៃនេះមិនមានពាក្យពណ៌នាទេ មានតែការចូលទៅមើល ហើយនឹងស្រឡាញ់តែប៉ុណ្ណោះ៕
