កំពង់ធំៈ តុលាការខេត្តកំពង់ធំ កំពុងពន្លឿនចំណាត់ការលើសំណុំរឿងចំនួន ៤០ ករណី ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសកាប់ទន្ទ្រានឈូសឆាយដីព្រៃលិចទឹក និងកាន់កាប់ដីខុសច្បាប់ ក្នុងតំបន់បឹងទន្លេសាប ដែលអាចនឹងដកហូតដីជាង ៣ ៥០០ ហិកតា ខណៈ ១ ករណីនៃសំណុំរឿងនេះ មានជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងព្រះរាជអាជ្ញារងម្នាក់។
ជាមួយគ្នានេះ នៅថ្ងៃទី ៣០ វិច្ឆិកា មន្រ្តីកងរាជអាវុធហត្ថខេត្តបាត់ដំបង បានសម្រេចបញ្ជូនខ្លួនពលរដ្ឋចំនួន៧នាក់ ទៅតុលាការ ពាក់ព័ន្ធនឹងការរុករានទន្រ្ទានដីព្រៃ លិចទឹកប្រមាណ៥០ហិកតា នៅឃុំពាមឯក ស្រុកឯកភ្នំ ខេត្តបាត់ដំបង ខណៈអាជ្ញាធរក្នុងខេត្តទាំង ៦ ជុំវិញបឹងទន្លេសាបបានបន្តចុះស្រាវជ្រាវ និងបង្ក្រាបបទល្មើសកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃលិចទឹក ដើម្បីរកមេខ្លោងធំ។
លោក សូ សុវណ្ណារ៉េត អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តកំពង់ធំ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នៅថ្ងៃទី ៣០ វិច្ឆិកាថា តុលាការ កំពុងបន្តពន្លឿនសំនុំរឿងចំនួន ៤០ ករណី បន្ទាប់ពីមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ នៃក្រសួងកសិកម្ម បានបញ្ចូនរបាយការណ៍មកតុលាការ។
ដោយសារតែសំណុំរឿងនៃការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃលិចទឹក ក្នុងបឹងទន្លេសាបទាំងនេះ វាមានលក្ខណខុសៗគ្នា ដូច្នេះ មានសំណុំរឿងខ្លះ កំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលស៊ើបសួរ និងសំណុំរឿងខ្លះ បានជំនុំជម្រះរួចហើយ ខណៈសំណុំរឿងខ្លះ ត្រូវបានលើកលែងការចោទប្រកាន់ ដោយអាស្រ័យទៅលើអង្គហេតុ និងអង្គច្បាប់នៃករណីទាំងនោះ។
យ៉ាងណាក្តី ជាមួយនឹងបទល្មើសទាំងនេះ តុលាការ អាចនឹងសម្រេចដកហូតដីដែលបានរំលោភបំពាន ត្រឡប់មកវិញ ប៉ុន្តែករណីទាំងនេះ គឺពុំទាន់មានការឃាត់ខ្លួនជនពាក់ព័ន្ធណាម្នាក់នៅឡើយ។
លោក សូ សុវណ្ណារ៉េត បានបញ្ជាក់ថា៖«យើងកំពុងស្រង់ទិន្នន័យថា មានប៉ុន្មានរឿង ដែលត្រូវរឹបអូសដីប្រគល់ជូនរដ្ឋវិញ។ តុលាការ មានការពន្លឿននីតិវិធី អត់ពន្យារពេលទេ ដោយយោងទៅលើវិធានការដោះស្រាយការកកស្ទះសំណុំរឿង។ ចៅក្រមស៊ើបសួរ ចៅក្រមជំនុំជម្រះ គាត់ មាននីតីវិធីរបស់គាត់»។
បើតាម លោកសូ សុវណ្ណារ៉េត ភាគច្រើននៃសំណុំរឿងនេះ គឺមានជនជាប់ពាក់ព័ន្ធជាអញ្ញតិជន ដែលមិនសូវមានសាវតាច្បាស់លាស់ ក្នុងការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃលិចទឹកនេះ ដែលត្រូវការការស្រាវជ្រាវយ៉ាងលម្អិត ខណៈក្នុងចំណោម ៤០ ករណីនោះ គឺមានមួយករណីតែប៉ុណ្ណោះ ដែលបានធ្វើការជំនុំជម្រះក្តី ប៉ុន្តែមិនទាន់បានចេញសាលក្រមជម្រះក្តីនៅឡើយ ដែលអ្នកត្រូវបានចោទប្រកាន់នោះ គឺជាព្រះរាជអជ្ញារង ខេត្តកំពង់ធំតែម្តង។
កាលពីថ្ងៃទី ២៩ វិច្ឆិកា លោក វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម បានឱ្យដឹងថា ការកាប់ទន្ទ្រានឈូសឆាយដីព្រៃលិចទឹក និងកាន់កាប់ដីខុសច្បាប់ទាំង ៤០ ករណី គឺលើផ្ទៃដីចំនួនជាង ៣ ៥០០ ហិកតា ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៩ រហូតដល់ឆ្នាំ ២០២១ ដែលស្ថិតនៅក្នុងស្រុកចំនួន៤ មានក្រុងស្ទឹងសែន មាន ៣ ករណី ស្រុកបារាយរណ៍មានចំនួន ២ ករណី ស្រុកស្ទោង មាន៦ ករណី និងស្រុកកំពង់ស្វាយ មាន ១៩ ករណី។
លោក ងួន រតនៈ អភិបាលខេត្តកំពង់ធំ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នៅថ្ងៃទី ៣០ វិច្ឆិកាថា រដ្ឋបាលខេត្ត ក៏កំពុងរងចាំសេចក្តីសម្រេចពីតុលាការ ដើម្បីមានចំណាត់ការបន្ត លើផ្ទៃដីទាំងជាង៣ ៥០០ ហិកតានេះ ហើយក្រុមការងារខេត្ត ក៏បន្តស្រាវជ្រាវសកម្មភាពកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃលិចទឹកថ្មីៗបន្ថែមទៀត។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«ករណីរំលោភថ្មីៗ ក្រៅ ពី ៤០ ករណីនេះ យើងចេញវិធានការបង្ក្រាបតែម្តង។ ឥឡូវយើងកំពុងតែចុះស្រាវជ្រាវ យើងមិនទាន់បានកំណត់ទីតាំងបានច្បាស់លាស់នៅឡើយ ថាមានការរំលោភបន្ថែមទៀតប៉ុន្មាន។ បញ្ហាទាំងនេះ យើងអត់បារម្ភទេ រកតែម្ចាស់ឱ្យឃើញមក ដីទាំងនោះ នឹងទៅជាដីរដ្ឋវិញហើយ»។
ជាមួយនឹងប្រតិបត្តិការនេះ លោក ងួន រតនៈ បានបញ្ជាក់ថា ថ្នាក់ខេត្ត មិនទាន់ធ្វើការឃាត់ខ្លួន ជនណាម្នាក់ក្នុងយុទ្ធនាការបង្ក្រាប និងទប់ស្កាត់ចលនាកាប់ទន្ទ្រានឈូសឆាយដីព្រៃលិចទឹក នៅបឹងទន្លេសាបនៅឡើយទេ ខណៈលោក មិនទាន់អាចបញ្ជាក់អំពីការរកឃើញករណីថ្មីៗ ដែលនឹងមានទំហំផលប៉ះពាល់ លើផ្ទៃដីកម្រិតណានោះដែរ ព្រោះក្រុមការងារ កំពុងបន្តស្រាវជ្រាវ។
ក្រោយពីមានបទបញ្ជាពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី ២៩ វិច្ឆិកា រដ្ឋមន្ត្រីមួយចំនួន បានដឹកនាំក្រុមការងារចុះទៅដកហូតដីជាង ២ ០០០ ហិកតាក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ក្នុងចំណោមដីព្រៃរាប់ម៉ឺនហិកតា ដែលត្រូវបានរំលោភបំពានក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ។
លោក សៅ សុខា មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថ លើផ្ទៃប្រទេស ថ្លែងនៅថ្ងៃទី ៣០ វិច្ឆិកាថា ប្រតិបត្តិការនៃការស្រាវជ្រាវ និងបង្ក្រាប គឺនៅតែបន្តធ្វើក្នុងរយៈពេលវែងទៀត ព្រោះតែតាមការរាយការណ៍ បានឱ្យដឹងថា បទល្មើសទាំងនេះ គឺបានកើតមានគ្រប់ខេត្ត ដែលនៅជុំវិញបឹងទន្លេសាប។
អាជ្ញាធរគ្រប់ថ្នាក់ទាំងអស់ ដែលនៅជុំវិញបឹងទន្លេសាប គឺត្រូវធ្វើការស្រាវជ្រាវ ឱ្យដឹងពីទំហំនៃការរំលោភបំពាន ដើម្បីឈានទៅមានការដកហូត និងឃាត់ខ្លួនអ្នកពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសនោះ គឺស្រាវជ្រាវរកមេក្លោងធំនៃការកាប់ទន្ទ្រាននេះ។
លោក បានបញ្ជាក់ថា៖«ប្រតិបត្តិការនេះ មិនត្រូវបានបញ្ចប់ក្នុងពេលឥឡូវនេះទេ ហើយក៏មិនមែនធ្វើតែមួយថ្ងៃនេះដែរ គឺបន្តធ្វើការស្រាវជ្រាវឱ្យបានច្បាស់លាស់ ថាអ្នកណា ដែលជាអ្នកពិតប្រាកដ ជាអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងដី ហើយអ្នកណាជាអ្នកស៊ីឈ្នួលគេឈូស អ្នកណាដែលជួលដីពីគេយកមកដាំដុះ»។
ចំពោះករណីដែលបានសម្រេច និងកំពុងមានចំណាត់ការក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង និងខេត្តកំពង់ធំនេះ លោកសៅ សុខា បញ្ជាក់ថា ករណីទាំងនេះ គឺមិនទាន់ចប់នៅឡើយទេ ព្រោះចំណាក់ការក្នុងខេត្តទាំងពីរនេះ គឺនៅតែបន្ត ពិសេសចំពោះបុគ្គលដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធ នឹងបទល្មើសទាំងនេះ បើទោះជាពួកគេ បានចូលសារភាពក៏ដោយ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«បើមានការចូលបង្ហាញខ្លួន ថា ខ្លួនបានប្រព្រឹត្តរំលោភទៅប្រាប់សាធារណៈជន បង្ហាញអាជ្ញាធរ ថាគាត់ បានធ្វើខុស នោះមិនមែនមានន័យថា ឱ្យគាត់រួចខ្លូននោះទេ គ្រាន់តែបន្ថយទោស នោះចំពោះអ្នកដឹងខ្លួន កុំឱ្យគេពិបាកតាមរក ហើយបើគេតាមរក គឺអនុវត្តច្បាប់ ១០០ ភាគរយហើយ»។
ជាមួយនឹងសកម្មភាពជាបន្តបន្ទាប់នេះ នៅថ្ងៃទី ៣០ វិច្ឆិកា មន្រ្តីកងរាជអាវុធហត្ថខេត្តបាត់ដំបង បានសម្រេចបញ្ជូនខ្លួនជនសង្ស័យចំនួន៧នាក់ ទៅតុលាការ ពាក់ព័ន្ធនឹងការរុករានទន្រ្ទានដីព្រៃ លិចទឹកប្រមាណ៥០ហិកតា បន្ទាប់ពីធ្វើការសាកសួរ ក្រោយការចាប់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី ២៩ វិច្ឆិកា។
ជនសង្ស័យដែលបានបញ្ជូនទៅតុលាការនេះ គឺត្រូវបានឃាត់ខ្លួន ត្រង់ចំណុច អូរកំបុត ភូមិព្រែកឆ្តោ ឃុំពាមឯក ស្រុកឯកភ្នំ ខេត្តបាត់ដំបង ខណៈពួកគេ បានសារភាពថា ការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃលិចទឹកនេះ គឺដើម្បីធ្វើស្រែ និងបានធ្វើស្រែនៅទីនោះ ចំនួនបីលើកមកហើយ។
តាមរបាយការណ៍របស់គណ:កម្មាធិការទប់ស្កាត់ និងបង្រ្កាបបទល្មើស ឬទន្រ្ទាន ដីព្រៃលិចទឹក នៅតំបន់បី នៅខេត្តបាត់ដំបង ដែលបានផ្សព្វផ្សាយកាលពីថ្មីៗនេះ បានដឹងថា ក្នុងខេត្តនេះ មានការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃលិចទឹកចំនួន ៤ស្រុក ដែលមានផ្ទៃដីប្រមាណ ១២ ២២៥,៨ ហិកតា ស្នើនឹង ២៩ ទីតាំង។
ក្នុងនោះមានស្រុកមោងឫស្សី មានផ្ទៃដី ២២២៣,៧ហិកតា ស្ថិតក្នុងឃុំចំនួន ៥ ចំណែកស្រុកឯកភ្នំមានផ្ទៃដី ៣០៥៣ហិកតា ស្ថិតក្នុងឃុំចំនួន ៤ និងស្រុកថ្មគោល មានផ្ទៃដី ៨៣៥ហិកតា ស្ថិតក្នុងឃុំចំនួន ៤ និង ស្រុកសង្កែ មានផ្ទៃដី ៦១១៤ហិកតា ស្ថិតក្នុងក្នុងឃុំចំនួន៤។
ដោយឡែកសម្រាប់ខេត្តសៀមរាប តាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់មន្ទីរជំនាញ និងអាជ្ញាធរ ក្រុង ស្រុកទាំង៦ ដែលមានភូមិសាស្ត្រជាប់បឹងទន្លេសាប បានឱ្យដឹងថា ក្នុងខេត្តនេះ បានកំណត់តំបន់១ តំបន់២ និងតំបន់៣ ព្រមទាំងបោះបង្គោលព្រំប្រទល់រួចមកហើយ ដែលមានប្រវែង ១៨៤គីឡូម៉ែត្រ។
តំបន់ទាំងនេះ នៅតែមានជនខិលខូចមួយចំនួន ចូលទៅកាប់ឆ្កាទន្ទ្រានរុករានព្រៃលិចទឹកបឹងទន្លេសាប ដោយមានការដុតបំផ្លាញ ដើមី្បយកដីធ្វើជាកម្មសិទ្ធិជាបន្តបន្ទាប់។
លោក ទៀ សីហា អភិបាលខេត្ត សៀមរាប បានបញ្ជាឱ្យមន្ត្រីក្រោមឱវាទ ចុះពិនិត្យ និងស្រាវជ្រាវ លើករណីជនល្មើស ដែលបានរំលោភទន្ទ្រានដីព្រៃលិចទឹក ឱ្យបានម៉ត់ចត់ និងឆាប់រហ័ស ។
លោក បញ្ជាក់ថា៖«ក្រុមការងារទទួលបន្ទុក ចុះពិនិត្យ និងស្រាវជ្រាវការទន្ទ្រានកាន់កាប់ដីព្រៃលិចទឹកតំបន់បឹងទន្លេសាប…ហើយទីចាត់ការហិរញ្ញវត្ថុសាលាខេត្ត មានភារកិច្ចត្រូវរៀបចំថវិកា និងមធ្យោបាយ សម្រាប់ក្រុមការងារចុះអនុវត្តការងារចុះពិនិត្យ និងស្រាវជ្រាវការទន្ទ្រានកាន់កាប់ដីព្រៃលិចទឹកតំបន់បឹង ទន្លេសាប ដែលត្រូវចាប់អនុវត្តនៅថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១នេះ»។
កាលពីឆ្នាំ ២០១១ រដ្ឋាភិបាល បានចេញអនុក្រឹត្យ ដើម្បីកំណត់តំបន់ជុំវិញបឹងទន្លេសាប ដោយតំបន់១ តំបន់ ២ និងតំបន់ ៣ ហើយក្នុងតំបន់៣ គឺជាតំបន់មួយ ដែលបានកំណត់ដោយព្រំប្រទល់ច្បាស់លាស់ ព្រោះជាតំបន់ព្រៃលិចទឹក ដែលត្រូវបានហាមឃាត់ដាច់ខាត់ការរំលោភបំពាន៕