.jpg)
បុគ្គលិកអង្គការផ្នែកសុខភាពចែកខិត្តប័ណ្ណ និងស្រោមអនាម័យ នាថ្ងៃទី ១ ធ្នូ នៅភ្នំពេញ។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ មន្ត្រីអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ (NAA) លើកឡើងថា ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនហាក់មានការភ្លេចខ្លួនពីជំងឺអេដស៍ ដោយថាមេរោគនេះមិនមានវត្តមានក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឡើយ ដោយសារពួកគាត់មមាញឹកនឹងរបររកទទួលទានប្រកបការងារ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងមេរោគកំពុងយាយីលើយុវវ័យ ពិសេសក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរស ដែលនេះជាចំណុចមួយគួរឱ្យព្រួយបារម្ភខ្លាំង។
លោក ទា ផល្លា អនុប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ និងជាគណៈទីប្រឹក្សាក្រុមការងារឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិ ថ្លែងដូចនេះក្នុងកម្មវិធីឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិលើកទី ២៣ និងទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ១ ធ្នូ ២០២១ ក្រោមប្រធានបទ «បញ្ចប់វិសមភាព បញ្ចប់អេដស៍ បញ្ចប់ជំងឺឆ្លងរាតត្បាតសកល»។
ទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ប្រារព្ធឡើងក្នុងគោលបំណងរួមគ្នាជាសកល ដើម្បីបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់របស់ប្រជាជននៅលើសកលលោក ចូលរួមរំលែកនូវចំណេះដឹង ជំនាញ និងបទពិសោធថ្មីៗក្នុងការទប់ស្កាត់ការរាលដាលមេរោគអេដស៍ឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។ ទិវានេះក៏បង្ហាញពីការគាំទ្រ និងយកចិត្តទុកដាក់ដល់អ្នកផ្ទុក និងអ្នករងផលប៉ះពាល់ពីមេរោគអេដស៍ក្នុងការទទួលបានសេវាថែទាំ និងព្យាបាល និងសេវាសង្គមឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយថែមទៀត។
លោក ទា ផល្លា លើកឡើងថា៖ «យើងឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋដូចជាមានការរវល់រកស៊ីធម្មតាៗរបស់គាត់ ប៉ុន្តែគាត់ដូចជារាងភ្លេចខ្លួន ដោយគាត់គិតថា អេដស៍ ទៅបាត់ហើយ ដោយមានមនុស្សភាគតិចទេ ដែលនៅចាំ និងបានយកចិត្តទុកដាក់ពីជំងឺអេដស៍ តែពួកគាត់មានការសស្រាក់សស្រាំការពារពីមេរោគកូវីដ ១៩»។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ទា ផល្លា ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា កម្ពុជាបានប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍នេះ អស់រយៈពេលប្រមាណជា ៣០ ឆ្នាំមកហើយ។ បើគិតពីធនធានដែលបានចំណាយក្នុងការធ្វើការងារនេះគឺច្រើនណាស់ ប្រមាណជា ១ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ប៉ុន្តែការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺនេះរយៈពេល ៣០ ឆ្នាំមិនទាន់ចប់នៅឡើយទេ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រូបនេះបន្ថែមថា អ្នកដែលបានឆ្លងមេរោគអេដស៍ហើយបានប្រើប្រាស់ថ្នាំ និងព្យាយាមថែទាំរក្សាសុខភាពបានល្អហើយ ប៉ុន្តែអ្វីដែលលោកបារម្ភគឺក្រុមបុរសរួមភេទជាមួយបុរសច្រើនណាស់ (រាប់ម៉ឺននាក់)។
លោកថ្លែងថា៖ «ដូចនេះហើយ ដែលយើងត្រូវធ្វើយ៉ាងណាត្រូវឱ្យពួកគាត់ចេញមកទទួលយកសេវា ដូចជាយកឱសថការពារឆ្លងមេរោគអេដស៍នេះ ដែលយើងត្រូវធ្វើឱ្យបានរហូតដល់ ១ ម៉ឺននាក់ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣។ ប៉ុន្តែពេលនេះយើងទទួលបានតិចតួចបំផុត»។
ក្នុងសារលិខិតរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងឱកាសប្រារព្ធទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ១ ធ្នូ ២០២១ នេះដែរ លោកលើកឡើងថា ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសឈានមុខមួយ ដែលកំពុងផ្លាស់ប្តូរមុខមាត់កម្មវិធីអេដស៍ពីការពឹងផ្អែកលើតែជំនួយខាងក្រៅ មកជាកម្មវិធីអេដស៍ដែលមានភាពធន់ និងមានចីរភាព។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «កម្ពុជាយើង ស្ទើរតែសម្រេចគោលដៅ ៩៥-៩៥-៩៥ ទាំងស្រុងរួចទៅហើយនៅឆ្នាំកន្លងទៅ ទោះបីជាយើងស្ថិតនៅក្នុងបរិបទនៃការគំរាមកំហែងនៃមេរោគកូវីដ ១៩ យ៉ាងណាក៏ដោយ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានធ្វើការកោតសរសើរដល់ក្រសួង ស្ថាប័ន រដ្ឋបាលថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ ព្រមទាំងដៃគូទាំងអស់ដែលបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងចរន្តជាតិនៃការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវតែខិតខំថែមទៀត ក្នុងការស្វែងរកអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ដែលបាត់មុខមិនទាន់មកទទួលសេវាព្យាបាល និងការបញ្ចៀសកុំឱ្យមានការបោះបង់ការព្យាបាលរបស់អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ទាំងអស់ចំនួន ១២ ០០០ នាក់»។
ទន្ទឹមនឹងនេះ លោកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា និងជាឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិនៃវេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកឆ្លើយតបមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍ និងការអភិវឌ្ឍនៅកម្ពុជាក៏បានអំពាវនាវដល់ជនរួមជាតិទាំងអស់បន្តសិក្សាស្វែងយល់ជាប្រចាំនូវចំណេះដឹងថ្មីៗស្តីពីការបង្ការការចម្លងមេរោគអេដស៍ក្នុងគ្រួសារ សហគមន៍ និងសង្គមជាតិ ដើម្បីបញ្ចប់ជំងឺអេដស៍នៅឆ្នាំ ២០២៥ ឱ្យបានតាមការគ្រោងទុក។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ក្នុងករណីសង្ស័យថា បានប្រឈមនឹងការឆ្លងមេរោគអេដស៍ ត្រូវស្វែងរកសេវាផ្តល់ប្រឹក្សា និងធ្វើតេស្តឈាមរកមេរោគអេដស៍ដោយស្ម័គ្រចិត្ត ដើម្បីទទួលបានសេវាថែទាំ និងព្យាបាលទាន់ពេលវេលា។ ចំពោះស្ត្រីមានផ្ទៃពោះត្រូវស្វែងរកសេវាថែទាំ និងពិនិត្យផ្ទៃពោះឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងទៀងទាត់ ដើម្បីទប់ស្កាត់ការចម្លងមេរោគអេដស៍ពីម្តាយទៅទារក»។
លោកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ក៏បានអំពាវនាវឱ្យមានការចូលរួមបញ្ចប់ការរើសអើងគ្រប់រូបភាព ចំពោះអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ ហើយត្រូវការពារជាប្រចាំ តាមរយៈការប្រើស្រោមអនាម័យ។ ជាពិសេសចំពោះប្រជាពលរដ្ឋទាំងឡាយ ដែលមានមុខរបរប្រឈមខ្ពស់នឹងការឆ្លងមេរោគអេដស៍។
លោក អ៊ឹង ប៉ូលីន ទីប្រឹក្សាគាំទ្រសហគមន៍របស់អង្គការ UNAIDS ថ្លែងថា ការរើសអើងចំពោះអ្នកជំងឺអេដស៍ គឺជារឿងសំខាន់ដែលការរើសអើងមានការរើសអើងពីខាងក្នុង និងខាងក្រៅ។
លោកថា ការរើសអើងចេញពីខាងក្នុង គឺសំខាន់ជាងការរើសអើងខាងក្រៅ ដោយសារតែនៅពេលដែលអ្នកជំងឺរើសអើងខ្លួនឯង មិនព្រមចេញទៅទទួលសេវាព្យាបាល នោះនឹងធ្វើឱ្យសុខភាពរបស់គាត់កាន់តែទ្រុឌទ្រោម។
លោក អ៊ឹង ប៉ូលីន ថ្លែងថា៖ «ការជិតស្និទ្ធ ជាមួយនឹងអ្នកជំងឺអេដស៍ គឺមិនមានអ្វីគួរឱ្យបារម្ភទេ ដោយសារមេរោគអេដស៍មិនឆ្លងតាមរយៈការប៉ះពាល់គ្នា ឬឱបថើប ទេ។ ដូចនេះវាមិនមានបញ្ហាអី ដោយគ្រាន់តែទៅទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងអ្នកមានមេរោគអេដស៍ធ្វើឱ្យយើងឆ្លងនោះទេ»។
លោកបន្ថែមថា នៅពេលដែលគ្មានការរើសអើងដល់អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍នោះធ្វើឱ្យសង្គមយើងក្លាយជាសង្គមមួយដែលមានការសហការគ្នា មានលក្ខណៈស្និទ្ធស្នាលជាមួយគ្នានោះនឹងធ្វើឱ្យមានការដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗជាមួយគ្នាបានល្អ៕
