បាត់ដំបងៈ ប្រជាកសិករមួយចំនួននៅខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បានត្អូញត្អែរពីការលំបាកក្នុងការប្រមូលផលស្រូវ ដែលត្រូវទឹកលិច ខណៈភ្លៀងនៅតែបន្តធ្លាក់ឥតឈប់ និងក៏កំពុងជួបការលំបាកក្នុងការលក់ផលិតផលស្រូវចេញផងដែរ ដោយសារតែឈ្មួញទម្លាក់ថ្លៃ។
តំណាងសហគមន៍កសិករនៅភូមិបោះពោធិ៍ ឃុំអូរដំបង ១ នៃស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង លោក ស្វាយ ញី អាយុ ៧០ ឆ្នាំបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា ឆ្នាំនេះស្រូវរដូវវស្សារបស់លោកផ្ដល់ផលល្អគួរឱ្យកត់សម្គាល់ គឺ ៣,៥ តោនក្នុង ១ ហិកតា។ ប៉ុន្តែលោកមិនសប្បាយចិត្តប៉ុន្មានទេនៅពេលដែលផលស្រូវលក់មិនចេញ ហើយគ្មានពន្លឺថ្ងៃគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ហាលសម្ងួតវា។
លោកនិយាយថា៖ «ស្រូវយើងវាមានសំណើមខ្លាំង ដោយសារវាលិចទឹក ហើយខ្លះបានដួលរាបទៅក្នុងទឹកព្រោះដីស្រែរបស់យើងវាជាដីទំនាបលិចទឹក។ កាលពីពេលច្រូតកាត់ហ្នឹង យើងចុះច្រូតវានៅក្នុងទឹកត្រឹមចង្កេះឯណោះ។ យើងត្រូវការពន្លឺថ្ងៃ ដើម្បីហាលសម្ងួតវា ប៉ុន្តែឥឡូវនេះមេឃវាអាប់អួរមានភ្លៀងរលឹមធ្លាក់រហូតរកធ្វើអីមិនកើតទេ»។
បើតាមលោក ស្វាយ ញី ក្រោយពីក្រុមគ្រួសាររបស់លោកបានប្រមូលផលស្រូវលើផ្ទៃដី ១ ហិកតារួចមក ក្រុមឈ្មួញកណ្ដាលបានចុះមកចរចាទិញស្រូវដោយឱ្យតម្លៃផលស្រូវប្រភេទផ្កាខ្ញី ត្រឹមតែ ៧៥០ រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុង ១ គីឡូក្រាម ខណៈប្រភេទស្រូវដូចគ្នានេះ គេលក់បានក្នុងតម្លៃចន្លោះពី ៩៥០ រៀល ទៅ ១ ០៥០ រៀលក្នុង ១ គីឡូក្រាម។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ពួកគេថា ផលិតផលស្រូវខ្ញុំ មិនសុទ្ធល្អ ហើយមានសំណើមខ្លាំង ងាយនឹងផ្អួរខូចគុណភាព ហើយឱ្យតម្លៃផលិតផលស្រូវរបស់ខ្ញុំត្រឹមតែ ៧៥០ រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុង ១ គីឡូក្រាម។ តែខ្ញុំមិនព្រម ព្រោះវាថោកពេក»។
ជាការពិតនៅក្នុងទីផ្សារស្រូវអង្ករ គេឱ្យគុណតម្លៃទៅលើប្រភេទផលិតផលស្រូវអង្ករដែលសុទ្ធល្អ។ ប៉ុន្តែ រហូតមកទល់ពេលនេះកសិករភាគច្រើននៅមិនទាន់មានការយល់ដឹងច្បាស់លាស់ពីភាពខុសគ្នារវាងការប្រើប្រាស់គ្រាប់ពូជ «សុទ្ធ និងមិនសុទ្ធល្អ» នេះនៅឡើយទេ។
អ្នកស្រី អ៊ុង សាមុត អាយុ ៥៨ ឆ្នាំជាប្រជាកសិករម្នាក់នៅភូមិព្រៃព្រាល ឃុំឃ្លាំងមាស ស្រុកបវេល ខេត្តបាត់ដំបង ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា ពួកគាត់ពិតជាពិបាកនឹងទទួលយកណាស់ នៅពេលដែលក្រុមឈ្មួញកណ្ដាលមកទម្លាក់ថ្លៃស្រូវ ដោយប្រើលេសថា ស្រូវ «មិនសុទ្ធល្អ» ខណៈស្រូវដែលបានដាំដុះនោះ ជាប្រភេទស្រូវពូជ «ផ្ការំដួល» ដែលអ្នកភូមិជាច្រើនជំនាន់បានដាំដុះវា និងអភិរក្សវាជារៀងរហូតមក។ អ្នកស្រី សាមុត និយាយថា៖ «តាំងពីដើមរៀងមក អ្នកភូមិខ្ញុំភាគច្រើន ប្រើប្រាស់តែពូជស្រូវផ្ការំដួលហ្នឹង ប៉ុន្តែក្រុមឈ្មួញគេមកបង្អាប់ថ្លៃយើង គេថា ស្រូវយើងមិនសុទ្ធល្អ គេចង់ឱ្យយើងទៅទិញស្រូវពូជរបស់គេមកដាំហើយបោះបង់ស្រូវពូជរបស់យើងចោល។ រឿងហ្នឹងយើងពិបាកនឹងទទួលយកណាស់»។ អ្នកស្រី សាមុត ថ្លែងថា ឥឡូវនេះ ក្រុមឈ្មួញកណ្ដាល គេដើរប្រមូលទិញតែស្រូវ ដែលគេយល់ថា ជាស្រូវពូជសុទ្ធល្អ ដែលកសិករមួយចំនួនបានទិញពូជពីខាងរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវមកដាំប៉ុណ្ណោះ ដោយឱ្យតម្លៃរហូតដល់ ១ ០៥០ រៀល ក្នុង ១ គីឡូក្រាម ហើយវាជាប្រភេទ «ស្រូវផ្កាខ្ញី»។ ចំណែកស្រូវដែលកសិករធ្វើតាំងពីដូនតាមកនោះបើចង់លក់ចេញនៅពេលនេះ ក៏គេប្រមូលទិញដែរ តែគេឱ្យតម្លៃត្រឹមតែ ៧៥០ រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុង ១ គីឡូក្រាម។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «យើងគ្មានជម្រើសទេ ព្រោះស្រូវយើងវាសើម ហើយបើទុកមិនស្រួលវានឹងខូចគុណភាព ដោយសារឥឡូវហ្នឹងវាគ្មានថ្ងៃហាលសម្ងួតទេ។ ម្យ៉ាងទៀត យើងក៏ជំពាក់ថ្លៃជីគេផងដែរ»។ បើតាមអ្នកស្រី សាមុត ជីកសិកម្ម សម្រាប់ធ្វើស្រែ បានឡើងថ្លៃជាបន្តបន្ទាប់ ពី ១ ឆ្នាំទៅ ១ ឆ្នាំ។ កាលពីឆ្នាំ ២០១៨ ជីកសិកម្ម ក្នុងមួយការ៉ុង ៥០ គីឡូក្រាម ថ្លៃ ១២ ម៉ឺនរៀល ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ វាឡើងថ្លៃដល់ ១៤-១៥ ម៉ឺនរៀល ហើយក្នុងផ្ទៃដីស្រូវ ១ ហិកតា ត្រូវប្រើជីជាមធ្យម ចន្លោះពី ៣-៤ ការ៉ុង។
ចំណែកលោក ពក អិត អាយុ ៦០ ឆ្នាំ ជាប្រជាកសិករនៅភូមិ-ឃុំសឿ ស្រុកមង្គលបុរី ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បាននិយាយថា វិបត្តិអាកាសធាតុ និងជំងឺកូវីដ ១៩ បានធ្វើឱ្យការចំណាយនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសាររបស់គាត់មានកម្រិតខ្ពស់ ខណៈប្រាក់ចំណូលប្រចាំថ្ងៃកាន់តែថយចុះ ដោយសារការបង្កបង្កើនផលស្រូវក្នុងរដូវប្រាំង និងក្នុងរដូវវស្សារយៈពេល ២ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ជួបប្រឈមការខូចខាតជាបន្តបន្ទាប់។
លោក អិត ដែលមានដីស្រែ ៥ ហិកតានិយាយថា៖ «២ ឆ្នាំនេះ ផលស្រូវរបស់ខ្ញុំ ប្រមូលបានក្រោម ៤ តោន ក្នុង ១ ហិកតា ព្រោះក្នុងរដូវប្រាំងជួបប្រឈមកង្វះទឹកស្រោចស្រពរងការខូចខាតប្រមាណ ២០ ភាគរយហើយក្នុងរដូវវស្សា មានជំនន់ទឹកភ្លៀង ជន់លិចខូចអស់ប្រមាណ ៣០ ភាគរយទៀត។ ប៉ុន្តែវាសំណាងដែរ នៅពេលប្រមូលផល ខាងរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវគេចុះប្រមូលទិញ ដល់ទីកន្លែង [វាលស្រែ] ក្នុងតម្លៃ ៩៥០ រៀលក្នុង ១ គីឡូក្រាម»។
បើតាម លោក អិត ពូជស្រូវ ដែលលោកយកមកដាំដុះនោះ គឺជាប្រភេទស្រូវ «សែនក្រអូប» ដែលលោកទិញពីខាងរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវនៅក្នុងស្រុកមង្គលបុរីហើយវាជាស្រូវដែលត្រូវបានគេបន្សុទ្ធតាមបទដ្ឋានស្ដង់ដាបចេ្ចកទេសកសិកម្ម។ លោកថ្លែងថា៖ «ពូជស្រូវហ្នឹងជាស្រូវមិនប្រកាន់រដូវ វាផ្ដល់ផលជាមធ្យម ពី ៤ ទៅ ៥ តោន ប៉ុន្តែដោយសារបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលធ្វើឱ្យគ្រោះរាំងស្ងួតក្នុងរដូវប្រាំង និងគ្រោះជំនន់ទឹកភ្លៀងក្នុងរដូវវស្សា វាបានធ្វើឱ្យប៉ះពាលដល់បរិមាណផលស្រូវរបស់យើង។ ទោះយ៉ាងណា ផលស្រូវដែលយើងផលិតបាន គឺងាយស្រួលលក់»។
ជុំវិញការប្រមូលទិញស្រូវពីប្រជាកសិករនេះផងដែរ ម្ចាស់រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវនៅក្នុងឃុំសឿ លោក ជា ទី បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា មកទល់ពេលនេះ ខាងរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវរបស់លោកបានប្រមូលទិញស្រូវពីកសិករ និងឈ្មួញកណ្ដាលនៅទូទាំងស្រុកមង្គលបុរីបានប្រមាណជាង ២០ តោនហើយ ដោយទិញចូលក្នុងតម្លៃចន្លោះពី ៨០០ រៀល ទៅ ១ ១៥០ រៀលក្នុង ១ គីឡូក្រាម អាស្រ័យទៅលើប្រភេទស្រូវពូជសុទ្ធល្អ ឬស្រូវចម្រុះប្រភេទ [មិនសុទ្ធ]។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងចុះចរចាតម្លៃ ហើយប្រមូលទិញដល់វាលស្រែរបស់កសិករតែម្ដង ដោយមិនចាំបាច់ឱ្យពួកគាត់លំបាកនៅក្នុងការដឹកជញ្ជូននោះទេ គឺច្រូតហើយភ្លាម ទិញភ្លាម ទាំងសើមតែម្ដង ព្រោះនៅរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវរបស់យើង មានម៉ាស៊ីនសម្ងួតស្រូវផងដែរ»។
បើតាមលោក ជា ទី កសិករភាគច្រើនធ្វើស្រូវចម្រុះប្រភេទក្នុងដីស្រែតែមួយ។ វាជាបញ្ហានៅពេលយកផលិតផលស្រូវនោះ មកផលិតជាអង្ករ សម្រាប់លក់បន្តនៅលើទីផ្សារ ដែលធ្វើឱ្យអតិថិជនមិនសប្បាយចិត្ត ហើយគិតថាជាអង្ករក្លែងក្លាយប៉ះពាល់គុណភាពស្រូវអង្ករដែលសុទ្ធល្អ៕