ភ្នំពេញៈ គណបក្សនយោបាយ​នានា​នៅ​កម្ពុជា​បាននិង​កំពុង​ត្រៀមខ្លួន និង​ប្រកាន់​ជំហរ​ដាក់​បេក្ខជន​ឈរឈ្មោះ ចូលរួម​បោះឆ្នោត​ជ្រើសរើស​ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ​-​សង្កាត់ អាណត្តិ​ទី​ ៥ ដែល​នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៅ​ថ្ងៃទី​ ៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ​ ២០២២ បើទោះបី​គណបក្ស​ខ្លះ​មិនមាន​ជំនឿ​ទៅលើ​ស្ថាប័ន​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត ឬ​ គជប ក៏ដោយ​។

លោក ថាច់ សេដ្ឋា អនុប្រធាន​ទី​ ១ គណបក្ស​ភ្លើងទៀន ដែល​គណបក្ស​នេះ បានធ្វើ​សមាជ​កាលពី​ថ្ងៃទី​ ២៧ ​វិច្ឆិកា​បាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​ថា គណបក្ស​បានអនុម័ត​ទៅលើ​យុទ្ធសាស្ត្រ និង​គោលនយោបាយ​មួយចំនួន​សម្រាប់​អនុវត្ត​នៅពេល​ខាងមុខ និង​មួយវិញទៀត រៀបចំ​រចនាសម្ព័ន្ធ​ឱ្យ​ទៅ​ដល់​ឃុំ សង្កាត់ នៅ​ទូទាំងប្រទេស ប៉ុន្តែ​លទ្ធភាព​ក្នុង​ការចូលរួម​បោះឆ្នោត ជ្រើសរើស​ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ មិនទាន់​សម្រេច​នៅឡើយ​ទេ ដោយ​រង់ចាំ​មើល​ស្ថានភាព​អំណោយផល និង​បរិយាកាស​នយោបាយ​។

លោក​ពន្យល់ថា​៖ «​ទោះ​ចូលរួម​បោះឆ្នោត​ ឬ​មិន​ចូលរួម​បោះឆ្នោត នៅពេល​ខាងមុខ​នេះ​ក៏​គណបក្ស​ត្រូវ​ធ្វើ​សមាជ​រៀបចំ​​រចនាសម្ព័ន្ធ ទាំង​នៅ​ថ្នាក់លើ និង​ថ្នាក់ក្រោម​ឱ្យមាន​រួចរាល់ ដើម្បី​បើកទ្វារ​សម្រាប់​អ្នកគាំទ្រ និង​អ្នកស្រឡាញ់​ប្រជាធិបតេយ្យ​ដែល​ចង់ឱ្យ​ប្រទេស​កម្ពុជា មាន​ការគោរព​សិទ្ធិមនុស្ស និង​បញ្ចប់​អំពើហិង្សា​ផ្សេងៗ ព្រោះ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន គឺជា​ជម្រើស​មួយ និង​ធ្លាប់​បាន​ធ្វើ​សកម្មភាព​នយោបាយ​នៅក្នុង​ប្រទេស​ជាច្រើន​ផងដែរ​»​។

លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន ស្ថាបនិក​គណបក្ស​កែទម្រង់​កម្ពុជា​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​នៅ​ថ្ងៃទី ៥ ខែធ្នូ​ថា គណបក្ស​របស់​លោក​បាន​កំណត់​ទិសដៅ​រួចហើយ​ថា នឹង​ចូលរួម​ការបោះឆ្នោត​ដ៏មាន​សារៈសំខាន់​មួយ​នេះ ប៉ុន្តែ​សម្រាប់​ការជ្រើសរើស​បេក្ខជន​សម្រាប់​ឈរឈ្មោះ​បោះឆ្នោត មិន​ទាន់​អាច​កំណត់​ចំនួន​ប៉ុន្មាន​ភាគរយ​នោះទេ​។

មាន​បញ្ហា​មួយចំនួន​ដែល​ធ្វើឱ្យ​គណបក្ស​របស់​លោក​មិនអាច​ជ្រើសរើស​បេក្ខជន​ឱ្យបាន​គ្រប់​ឃុំ-សង្កាត់​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស ពីព្រោះ​ថា ពេលវេលា​មាន​រយៈពេល​ខ្លី​បញ្ហា​ជំងឺ​កូវីដ​ ១៩ នៅតែ​បន្ត​រំខាន និង​មួយទៀត​ពលរដ្ឋ​តាម​មូលដ្ឋាន​នៅមាន​ភាពភ័យខ្លាច​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​កាលពី​កន្លងមក ដែលមាន​ការចាប់ខ្លួន និង​គំរាមកំហែង​ដល់​អ្នកគាំទ្រ​អតីត​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ដែល​ធ្វើឱ្យ​ពួកគាត់​ពិបាក​សម្រេចចិត្ត​ក្នុង​ការចូលរួម​ជីវភាព​នយោបាយ​។

លោក​ថា ទាំង​គណបក្ស និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​នឹង​មាន​ភាពស្ទាក់ស្ទើរ​ក្នុង​ការទៅ​ចូលរួម​បោះឆ្នោត​នេះ​ ពីព្រោះ​មិនមាន​ជំនឿ​ទុកចិត្ត​ទាំងស្រុង​ទៅ​លើ​ស្ថាប័ន គជប បច្ចុប្បន្ននេះ​ទេ ព្រោះ​សមាសភាព​ភាគច្រើន​នៃ​ស្ថាប័ន​នេះ​គឺ​មកពី​គណបក្ស​កាន់អំណាច មិន​ដូច​ពីមុន​មាន​សមាសភាព​មកពី​អតីត​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​នោះឡើយ​។ លោក​ថ្លែងថា​៖ «​សម្រាប់​ខ្ញុំ មិនមាន​ជំនឿ​ទុកចិត្ត​ទាំងស្រុង​ទៅ​លើ​ស្ថាប័ន គជប ទេ ប៉ុន្តែ​កន្លងមក​យើង​បាន​ចូលរួម​បោះឆ្នោត​ជា​ហូរហែ​មក​បើទោះបី​ទុកចិត្ត​ ឬ​មិន​ទុកចិត្ត​។ យើង​ដឹងថា តាំងពី​ ១៩៩៨ រហូតមក​ដល់ ២០១៧ ​ហ្នឹង មានតែ​ ១៩៩៣ និង ២០១៧ មាន​ទំនុក​ចិត្តច្រើន ព្រោះ​យើង​ទទួល​បាន​ការកោតសរសើរ​ពី​មតិ​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ច្រើន​។ យើង​នៅតែ​ចូលរួម​អីចឹង​ពីព្រោះ​យើង​អត់​មាន​ជម្រើស​អ្វី​ផ្សេង​ក្រៅពីនេះ​»​។

ស្រដៀង​គ្នា​នេះដែរ លោក សុខ សុវណ្ណវឌ្ឍនាសាប៊ុង ប្រធាន​គណបក្ស​ខ្មែរ​ក្រោក ឱ្យដឹងថា គណបក្ស​ខ្មែរ​ក្រោក​បាន​ត្រៀមខ្លួន​រួចហើយ​ ដើម្បី​ចូលរួម​បោះឆ្នោត ជ្រើសរើស​ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់​អាណត្តិ​ទី​ ៥ ឆ្នាំ​ ២០២២ ខាងមុខ​ប៉ុន្តែ​មិនមាន​ទំនុកចិត្ត​ទាំងស្រុង​លើ​ស្ថាប័ន​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត​នោះទេ ពីព្រោះ​សមាជិក​ភាគច្រើន​នៃ​ស្ថាប័ន​នេះ មកពី​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​។

លោក​ថ្លែង​ថា​៖ «​យើង​ដឹងថា ប្រធាន គជប មាន​សមាសភាព​មកពី​គណបក្ស​ប្រជាជន ហើយ​គណបក្ស​ប្រជាជន​ចូលរួម​បោះឆ្នោត​ដែរ តើ​យើង​សង្ឃឹម​ប៉ុន្មាន​ភាគរយ​ទៅ​លើ​រឿង​ហ្នឹង​? យើង​យល់ឃើញ​ថា បើ​ប្រធាន​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត​មកពី​គេ​ហើយ យើង​ពិបាក​ក្នុង​ការជឿ​បន្តិច​»​។

លោក​ សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ថ្លែងថា បច្ចុប្បន្ននេះ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា បាននិង​កំពុង​តែ​រៀបចំ​ឯកសារ​ដាក់​បេក្ខជន​ជា​បណ្តើរៗ​ឱ្យ​រួចរាល់ មុន​កាលបរិច្ឆេទ​របស់ គជប ដើម្បី​ចូលរួម​បោះឆ្នោត ជ្រើសរើស​ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ​សង្កាត់​អាណត្តិ​ទី​ ៥ ឆ្នាំ​ ២០២២​។

ចំពោះ​ការចោទប្រកាន់ និង​មិនមាន​ជំនឿ​ចិត្ត​របស់​គណបក្ស​នយោបាយ​មួយចំនួន​មកលើ គជប ដោយសារ​មាន​មន្ត្រី​គណបក្ស​ប្រជាជន​នោះ​លោក​ថ្លែងថា គ្រាន់តែ​ជា​ការចោទប្រកាន់​ទេ ប៉ុន្តែ​ដំណើរការ​នៃ​ការរៀបចំ​ការបោះឆ្នោត​នៅតែ​ដំណើរការ​ទៅមុខ​ជាធម្មតា​។ លោក​ពន្យល់​ថា គជប ត្រូវបាន​រៀបចំ​ឡើង​តាមរយៈ ការធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ដាក់​អង្គការ​ចាត់តាំង​ទៅ​ជា​ស្ថាប័ន​ធម្មនុញ្ញ និង​រៀបចំ​ច្បាប់​ស្តីពី​ការរៀបចំ និង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​របស់ គជប ដែល​អនុម័ត​ដោយ​តំណាងរាស្ត្រ​មកពី​គណបក្ស​នៅក្នុង​រដ្ឋសភា​ទាំង​ ២ គឺ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា និង​អតីត​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​។ ដូច្នេះ​គ្មាន​នរណា​មាន​លេស​ទៅ​ចោទប្រកាន់​ថា គជប មាន​សមាសភាព​មកពី​ខាង​នេះ ឬ ខាង​នោះទេ​។ លោក​បញ្ជាក់ថា​៖ «​គជប រៀបចំ​ស្រប​ទៅ​តាម​ច្បាប់​សមាសភាព របស់ គជប លែង​ជា​សមាជិក​គណបក្ស​នយោបាយ​ហើយ អត់​មាន​ថា គាត់​នៅ​គណបក្ស​នេះ ឬ​គណបក្ស​នោះទេ​ពួកគាត់​ធ្វើការ​ដោយ​ឯករាជ្យ ស្រប​ទៅ​តាម​ច្បាប់​ស្តីពី​ការរៀបចំ និង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៃ​ គជប និង​ច្បាប់​ស្តីពី​ការបោះឆ្នោត​។

លោក​ សោម សូរីដា អ្នកនាំពាក្យ គជប ថ្លែង​ថា ចំពោះ​ការបញ្ចេញ​វោហារស័ព្ទ របស់​អ្នកនយោបាយ​ជុំវិញ​ការមិន​មាន​ជំនឿ​ចិត្ត​លើ​សមាសភាព​របស់ គជប ​នោះ លោក​មិនមាន​អ្វី​អត្ថាធិប្បាយ​ទេ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា សមាសភាព គជប មកពី​គណបក្ស​នយោបាយ ឬ​មកពី​ប្រភព​ណា​ក៏ដោយ មិន​សំខាន់​ទេ ប៉ុន្តែ​សំខាន់​នៅត្រង់ គជប ត្រូវ​គោរព និង​អនុវត្ត​ទៅ​តាម​ច្បាប់​ស្តីពី​ការរៀបចំ និង​ការប្រព្រឹត្ត​ទៅ​របស់ គជប និង​ច្បាប់​ស្តី​ការបោះឆ្នោត ដែល​នៅ​ជា​ធរមាន​។ អ្វីដែល គជប ត្រូវអនុវត្ត គឺ​ត្រូវតែ​ពិនិត្យ​ទៅលើ​សមិទ្ធផល​ការងារ​របស់​ខ្លួន និង​គោរព និង​អនុវត្ត​ទៅតាម​រដ្ឋធម្មនុញ និង​ច្បាប់​ស្តីពី​ការប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៃ គជប រួម​ជាមួយ​នឹង​ច្បាប់បោះឆ្នោត​ផ្សេងៗ​សំដៅ​ទៅលើ​ការអនុវត្ត តួនាទី និង​ភារកិច្ច​ដែល​កំណត់​នៅក្នុង​ដំណាក់កាល​ទាំង​ ៤ នៃ​ដំណើរការ​បោះឆ្នោត​។ លោក​ថ្លែងថា​៖ «​ដំណាក់កាល​ទី​ ១ ​រៀបចំ​បញ្ជី​បោះឆ្នោត ដំណាក់កាល​ទី​ ២ ការចុះបញ្ជី​គណបក្ស​នយោបាយ និង​បញ្ជី​បេក្ខជន ដំណាក់កាល​ទី​ ៣ ឃោសនា​បោះឆ្នោត និង​ដំណាក់កាល​ទី​ ៤ ការបោះឆ្នោត​រាប់​សន្លឹកឆ្នោត​ប្រកាស​លទ្ធផល​បោះឆ្នោត​»៕

វីដេអូ៖