ភ្នំពេញៈ ប្រជាពលរដ្ឋ​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​ និង​ស្ថាប័ន​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល​ប្រមាណ​ ១ ​ពាន់​នាក់ បាន​ចូលរួម​សន្និសីទ​សហគមន៍​ថ្នាក់ជាតិ ២ ​ថ្ងៃ​កន្លងមកនេះ បាន​ស្នើ​ទៅដល់​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ធ្វើការ​ពិនិត្យ​ និង​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នានា​ជូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ និង​ផ្តល់​លម្ហ​ដល់​ការសម្តែង​មតិ ដូចជា​ការទាមទារ​ពី​បញ្ហា​សិទ្ធិ​ដីធ្លី និង​សិទ្ធិ​ធនធានធម្មជាតិ​។

សន្និសីទ​សហគមន៍​ថ្នាក់ជាតិ​បាន​ធ្វើ​កាលពី​ថ្ងៃទី​ ៧-៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ​ ២០២១ តាម​ប្រព័ន្ធ​អនឡាញ​ក្រោម​ប្រធានបទ «​ការពារ​កូវីដ​ ១៩ ការពារ​សិទ្ធិ​ដីធ្លី និង ធនធានធម្មជាតិ​»​។

លោក វន់ ពៅ ប្រធាន​សមាគម​ប្រជាធិបតេយ្យ​ឯករាជ្យ​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ (IDEA) បាន​ថ្លែង​ដូចនេះ​ក្នុង​សន្និសីទ​សហគមន៍​ថ្នាក់ជាតិ​ក្រោម​ប្រធានបទ «​ការពារ​កូវីដ​ ១៩ ការពារ​សិទ្ធិ​ដីធ្លី និង​ធនធាន​ធម្មជាតិ​» ​តាម​ប្រព័ន្ធ​អនឡាញ​រយៈពេល​ ២ ​ថ្ងៃ គឺ​ថ្ងៃទី​ ៧-៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ​ ២០២១​។

កម្មវិធី​នេះ​ធ្វើឡើង​ក្នុង​គោលបំណង ដើម្បី​ចែករំលែក​បញ្ហា​ប្រឈម​ផលប៉ះពាល់ ក្ដីកង្វល់​ពាក់ព័ន្ធ​ទៅនឹង​បញ្ហា​វិវាទ​ដីធ្លី និង​ការបាត់បង់​ធនធាន​ធម្មជាតិ សិទ្ធិ​លំនៅឋាន ការរំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស តាម​សហគមន៍​ជនបទ និង​ទីក្រុង​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​។

លោក វន់ ពៅ បាន​លើកឡើង​ថា ថ្ងៃនេះ​ជា​ថ្ងៃ​បង្ហាញ​សារ​រួមគ្នា​របស់​បងប្អូន​សហគមន៍​ដីធ្លី ទាំង​បងប្អូន​ជនជាតិដើម​ភាគតិច និង​យើង​ទាំងអស់​គ្នា​ដែល​រង​វិបត្តិ​បញ្ហាដីធ្លី និង​ធនធាន​ធម្មជាតិ ដែល​ទាំងអស់នេះ​ជា​ភ័ស្តុតាង ជា​សារ​បញ្ជាក់​ទៅ​រាជរដ្ឋាភិបាល ស្ថាប័ន​ជាតិ-អន្តរជាតិ​ឱ្យ​ប្រមើលមើល​នូវ​បញ្ហា​ទាំងអស់នេះ​»​។

លោក​បាន​ថ្លែងថា​៖ «​បើទោះបី​ជា​មាន​ការដោះលែង​សកម្មជន​ធនធាន​ធម្មជាតិ សកម្មជន​បរិស្ថាន សកម្មជន​ដីធ្លី​មួយចំនួន​ក៏ដោយ ប៉ុន្តែ​អ្នក​ទាំងនោះ​នៅតែ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការឃ្លាំមើល និង​គំនាប​របស់​តុលាការ​នៅឡើយ​»​។

លោក វន់ ពៅ បាន​បន្ថែមថា៖ «​យើង​សុំស្នើ​ទៅដល់​រាជរដ្ឋាភិបាល​ក៏ដូចជា​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់​ធ្វើការ​ដោះស្រាយ​បញ្ហាដីធ្លី​ជូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​រងគ្រោះ ហើយក៏​សុំ​ផ្ញើ​សារ​ទៅ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ និង​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​ថា​យន្តការ​ដោះស្រាយ​ដីធ្លី​មិនមែន​ជា​យន្តការ​បង្កើត​គណៈកម្មការ​ក្នុង​ការរកមុខ ការដាក់​ទោសទណ្ឌ​ទៅដល់​សហគមន៍​ដីធ្លី​នោះទេ​»​។

លោក ថេង សាវឿន ប្រធាន​សមាគម​សម្ព័ន្ធ​សហគមន៍​កសិករ​កម្ពុជា (CCFC) បានឱ្យដឹង​ផងដែរ​ថា ជំងឺ​កូវីដ​ ១៩ ​បាន​រីករាលដាល​ពាសពេញ​ប្រទេស​កម្ពុជា ក៏ប៉ុន្តែ​បញ្ហា​រំលោភ​យក​ដីធ្លី ធនធានធម្មជាតិ និង​ការបំផ្លិចបំផ្លាញ​ធនធានធម្មជាតិ​ក៏មាន​ការរីក​រាលដាល​ផងដែរ​។

លោក​បានឱ្យដឹងថា​៖ «​នៅក្នុង​ដំណាក់កាល​នៃ​ការរីករាលដាល​ជំងឺ​កូវីដ​ ១៩ ​នេះដែរ បងប្អូន​ក៏បាន​ចូលរួម​តវ៉ា និង​​ធ្វើ​សកម្មភាព​ផ្សេង​ផងដែរ​ ដើម្បី​ឱ្យមាន​ដំណោះស្រាយ ហើយក៏​មានការ​ចាប់ខ្លួន​តំណាង​សហគមន៍​ដីធ្លី តំណាង​សហគមន៍​កសិករ កម្មករ ដោយ​ប្រើប្រាស់​ច្បាប់​កូវីដ​មិន​ឱ្យ​បងប្អូន​មាន​ការតវ៉ា និង​ការពារ​ដីធ្លី​»​។

លោក ថេង សារឿន ក៏បាន​ធ្វើការ​ផ្ញើ​សារ​ពី​បញ្ហាដីធ្លី​ និង​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ទៅកាន់​ប្រមុខ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ក៏ដូចជា​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​ក្នុង​ឱកាស​រៀបចំ​ទិវា​សិទ្ធិមនុស្ស​ខួប​ទី​ ៧៣ ​នា​ថ្ងៃទី​ ១០ ​ធ្នូ​ខាងមុខនេះ​ផងដែរ​។

លោក សឿង សារ៉ន នាយក​ប្រតិបត្តិ​នៃ​អង្គការ​សមាគម​ធាងត្នោត​ដែល​បាន​ចូលរួម​ក្នុង​សន្និសីទ​នេះ​ក៏បាន​បង្ហាញ​ផងដែរ​ទាក់ទង​នឹង​ផលប៉ះពាល់​ទៅដល់​ស្ត្រី ជាពិសេស​បញ្ហា​ផ្លូវចិត្ត​ក្នុងអំឡុងពេល​នៃ​ការឆ្លង​រាលដាល​នៃ​វីរុស​កូវីដ​ ១៩​។

លោក​បាន​បញ្ជាក់ថា​៖ «​ស្ត្រី​ដែល​បាន​ចូលរួម​ក្នុង​បទសម្ភាសន៍​របស់​យើង​ ១០០% មាន​ជំងឺ​ធ្លាក់​ទឹកចិត្ត​យ៉ាងខ្លាំង ដោយសារ​ពួកគាត់​បាត់បង់​ប្រាក់ចំណូល គាត់​មិនអាច​មាន​លទ្ធភាព​ក្នុង​ការចាត់ចែង​ និង​គ្រប់គ្រង​ម្ហូបអាហារ​។ មិនមែន​តែ​សហគមន៍​ក្រីក្រ​ទេ​ដែល​គាត់​ប្រឈម​ខ្លាំង តែ​មនុស្ស​ជាទូទៅ​ក៏មាន​បញ្ហា​ដែរ តែ​អ្វី​ដែលជា​ការចាប់​អារម្មណ៍​គឺ​ពួកគាត់​ជា​ស្ត្រី​ដែលជា​អ្នកចាត់ចែង​ក្នុងផ្ទះ​»​។

លោក សឿង សារ៉ន បាន​បន្ថែមទៀតថា ស្ត្រី​ដែលមាន​សមាជិក​គ្រួសារ​ដែល​ឆ្លង​ជំងឺ​​កូវីដ ​១៩ ពួកគាត់​បាន​បាត់បង់​ចំណូល និង​ក្តីសង្ឃឹម​ស្ទើរតែ​ទាំងស្រុង​ផងដែរ​។

លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នក​នាំពាក្យ​រាជរដ្ឋាភិបាល​បាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​នៅ​ថ្ងៃទី​ ៨ ខែធ្នូ ថា​ការលើកឡើង​របស់​ក្រុម​សមាគម សហជីព និង​បណ្តាញ​សហគមន៍​នេះ​មិន​សមស្រប​ទេ តែ​ពួកគាត់​វិញ​ទេ​ដែល​រំលោភ​លើ​ការទុកចិត្ត​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល ហើយ​ការរៀបចំ​ធ្វើ​របស់​ពួកគេ​ស្ថិត​ក្នុង​រូបភាព​នៃ​និន្នាការ​នយោបាយ​ប៉ុណ្ណោះ​។

លោក​បាន​ថ្លែងថា​៖ «​ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​បរិស្ថាន គឺ​ក្រសួង​បរិស្ថាន​បាន​បើកចំហ តែ​បែរជា​ក្រុម​ដែល​តាំងខ្លួន​ជា​អ្នក​​ការពារ​បរិស្ថាន​តែង​បង្កបញ្ហា​ទៅវិញ មិន​ជួយ​ទប់ស្កាត់​បញ្ហា​ទេ គឺមាន​តែ​ការ​បង្ហោះ​ព័ត៌មាន​ ឬ​មាន​ភ្នាក់ងារ​បរទេស​ធ្វើ​របាយការណ៍​ឱ្យទៅ​មេខ្លោង​របស់​ពួកគេ​»​។

លោក​ថ្លែងថា រាជរដ្ឋាភិបាល​បាន​បង្កើន​សកម្មភាព​របស់​ខ្លួន​ក្នុង​ការទប់ស្កាត់​ការរំលោភ​ដី និង​ការដោះស្រាយ​វិវាទ​ដីធ្លី​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយ​រាជរដ្ឋាភិបាល​មិនដែល​ព្រងើយកន្តើយ​នោះទេ ដោយ​រដ្ឋាភិបាល​មាន​គណៈកម្មការ​ដោះស្រាយ​វិវាទ​ដីធ្លី​នៅតាម​ថ្នាក់ស្រុក និង​ខេត្ត តាម​មធ្យោបាយ​រដ្ឋបាល​។

លោក ផៃ ស៊ីផាន បញ្ជាក់ថា​៖ «​ខ្ញុំ​សង្ឃឹមថា ទាំង​សហជីព និង​សមាគមន៍​ទាំងនេះ នឹង​បំពេញ​ការងារ​របស់ខ្លួន​ទៅតាម​ច្បាប់​របស់ខ្លួន ហើយ​កុំ​ដើរតួ​ជា​សកម្មជន​។ បើ​ប្រជាពលរដ្ឋ​មាន​បញ្ហា​ដី ឬ​មិន​សប្បាយ​ចិត្តនឹង​ដី​ណាមួយ យើង​មាន​អង្គភាព​ដែល​មកពី​រាជរដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​ការទទួល​ពាក្យបណ្តឹង​របស់​ពួកគាត់​បាន​»​។

លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​ថ្លែង​ឱ្យដឹង​កាលពី​ថ្ងៃទី​ ៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ​ ២០២១ នៅក្នុង​ពិធី​ដាក់​សម្ពោធ​ឱ្យ​ប្រើប្រាស់​ផ្លូវ​ក្នុង​ខេត្តព្រៃវែង ថា រាជរដ្ឋាភិបាល​បាន​ជួយ​ទៅដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​ជួប​ការលំបាក​ និង​ងាយ​រងគ្រោះ​ដោយសារ​ការរីករាលដាល​នៃ​វីរុស​កូវីដ- ១៩ ដោយ​ក្នុងនោះ​លោក​ក៏បាន​បន្តធ្វើការ​ឧបត្ថម្ភ​ថវិកា​ទៅដល់​កម្មករ កម្មការិនី​ដែល​រង​ផលប៉ះពាល់​ផងដែរ​៕