ភ្នំពេញៈក្រសួងបរិស្ថាន និងកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ (UNDP) ក្រោមជំនួយថវិកាពីប្រទេសជប៉ុន បានសម្ពោធជាផ្លូវការ នូវកម្មវិធីប្រកួតប្រជែងគំនិតច្នៃប្រឌិតស្តីពី «យុទ្ធនាការកាត់បន្ថយសំណល់ប្លាស្ទិក» នៅថ្ងៃទី ៩ ធ្នូ ដើម្បីទប់ស្កាត់សំណល់ប្លាស្ទិកសមុទ្រ។
កម្មវិធីប្រកួតប្រជែងគំនិតច្នៃប្រឌិតនេះ នឹងផ្តល់ឱកាសដល់ក្រុមហ៊ុន និងបុគ្គល ជាពិសេសយុវជនអាចចូលរួមបំផុសគំនិតនានា ក្នុងការផ្តល់ការអប់រំពាក់ព័ន្ធនឹងការកាត់បន្ថយសំណល់រឹង និងប្លាស្ទិក ដែលប្រធានបទទាំងនោះ ត្រូវផ្តោតសំខាន់ទៅលើសិស្សានុសិស្ស យុវជន វិស័យកាត់ដេរ និងវិស័យឯកជនដទៃទៀត។
លោក គិត ច័ន្ទគ្រឹស្នា នាយកគម្រោងជាតិ និងជាទីប្រឹក្សាក្រសួងបរិស្ថាន បានលើកឡើងក្នុងឱកាសនោះ នាទីស្តីការក្រសួងបរិស្ថានថា កម្មវិធីប្រកួតប្រជែងគំនិតច្នៃប្រឌិត គឺជាផ្នែកមួយ នៃគម្រោងទប់ស្កាត់សំណល់ប្លាស្ទិកសមុទ្រនៅកម្ពុជា ដែលមានរយៈពេលជាង ២ ឆ្នាំ ដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់សំណល់រឹង និងប្លាស្ទិក។
កម្មវិធីនេះ ក៏បានចូលរួមចំណែកជាមួយនឹងគោលនយោបាយ របស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការកៀរគរសាធារណជន ឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់នឹងបញ្ហាបរិស្ថានផងដែរ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «គម្រោងនេះ គឺយើងចូលរួមកាត់បន្ថយសំណល់រឹងជារួម និងសំណល់ប្លាស្ទិក ទាំងនៅលើដី និងក្នុងសមុទ្រ។ សមុទ្រហ្នឹង មិននិយាយតែក្នុងកំពង់សោម កោះកុង នៅកែប កំពតអីទេ នៅសៀមរាប បឹងទន្លេសាបរបស់យើង ក៏ហូរចាក់ទៅសមុទ្រ។ ចឹងទាំងក្នុងទឹក លើដី យើងធ្វើការកាត់បន្ថយទាំងអស់គ្នាតាមរយៈ 4Rs»។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៨ រាជរដ្ឋាភិបាល បានចាប់ផ្តើមផ្សព្វផ្សាយលើកកម្ពស់ការអនុវត្តគោលការណ៍ 4Rs (បដិសេធ កាត់បន្ថយ ប្រើប្រាស់ឡើងវិញ និងកែច្នៃឡើងវិញ)។
នៅខែមករា ឆ្នាំ ២០២១ គម្រោង «ការទប់ស្កាត់សំណល់ប្លាស្ទិកសមុទ្រនៅកម្ពុជា» ត្រូវបានផ្តួចផ្តើមក្រោមការគាំទ្រថវិកាពីប្រទេសជប៉ុន។
គម្រោងប្លាស្ទិកសមុទ្រនេះ មានគោលដៅទប់ស្កាត់ និងកាត់បន្ថយការបំពុលដោយសំណល់ប្លាស្ទិកទាំងនៅលើដីគោក និងនៅក្នុងសមុទ្រ ក្នុងខេត្តក្រុងចំនួន ៦ គឺ ភ្នំពេញ សៀមរាប ព្រះសីហនុ កែប កំពត និងកោះកុង។
បើតាម UNDP កម្មវិធីប្រកួតប្រជែងគំនិតច្នៃប្រឌិត នឹងបើកទទួលពាក្យស្នើសុំចូលរួមចាប់ពីថ្ងែទី ០៩ រហូតដល់ ថ្ងៃទី ៣១ ធ្នូ ដែលផ្តល់សិទ្ធិដល់បុគ្គល ក្រុមយុវជន អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក អង្គការ សហគមន៍ ភ្នាក់ងាររៀបចំកម្មវិធី និងក្រុមហ៊ុនឯកជននានា ដែលស្រលាញ់ និងយកចិត្តទុកដាក់អំពីបរិស្ថាន អាចដាក់ពាក្យចូលរួមបាន។
UNDP បានបញ្ជាក់ថា៖«ប្រសិនបើអ្នកមានគំនិតច្នៃប្រឌិត ក្នុងការរៀបចំយុទ្ធនាការ សូមចូលរួមទប់ស្កាត់ និងកាត់បន្ថយប្លាស្ទិកទាំងអស់គ្នា។ អ្នកអាចទទួលបានរង្វាន់ជាទឹកប្រាក់រហូតដល់ ១៨ ០០០ ដុល្លារ សហរដ្ឋអាមេរិក សម្រាប់អនុវត្តគំនិតផែនការយុទ្ធនាការរបស់អ្នក។ រង្វាន់ជាទឹកប្រាក់ទាំងអស់សរុប គឺ ៧០ ០០០ ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក»។
លោកស្រី MoeKo Saito Jensen ជំនាញការបរិស្ថាននៃអង្គការ UNDP បាននិយាយថា សំណល់ប្លាស្ទិក គឺងាយស្រួលក្នុងការហូរចូលទៅក្នុងសមុទ្រខ្លាំងណាស់ ហើយការហូរនៅក្នុងសមុទ្រនេះ គឺវា ត្រូវការរយៈពេលយូរមែនទែន ដោយបំប្លែងខ្លួនតាមរយៈត្រី ដែលបានស៊ីវា។
ដូច្នេះ លោកស្រី បារម្ភពីផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន សុខភាពមនុស្ស និងផលត្រី ដែលបណ្តាលមកពីសំណល់ប្លាស្ទិកទាំងនេះ ហើយទាមទារឱ្យមានការរួមគ្នា កាត់បន្ថយសំណល់ប្លាស្ទិកនៅក្នុងសមុទ្រ។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖« មិនត្រឹមតែប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងត្រី ប្លាស្ទិកដែលបានបោះចោលនៅក្នុងប្រឡាយ នៅក្នុងសមុទ្រ គឺអាចស្ទះប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹក ហើយក៏អាចចំណាយអស់ថវិការាល់ការសំអាត។ ជាពិសេសការដុតប្លាស្ទិក ក៏អាចមានផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ផងដែរ»។
បើតាមរបាយការណ៍ UNDP សំណល់ប្លាស្ទិក បានក្លាយជាវិបត្តិជាសកល ដោយបរិមាណនៃការផលិតប្លាស្ទិកបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងពី ២,៣ លានតោនក្នុងឆ្នាំ ១៩៥០ រហូតដល់ ៤៤៨ លានតោនត្រឹមឆ្នាំ ២០១៥។
ជារៀងរាល់ឆ្នាំ សំណល់ប្លាស្ទិកប្រហែល ៨ លានតោនបានហូរចេញពីប្រទេសនានាដែលនៅជាប់ឆ្នេរសមុទ្រ ចូលទៅក្នុងសមុទ្រតាមរយៈទន្លេធំៗចំនួន ១០ ក្នុងនោះ រាប់បញ្ចូលទាំង ទន្លេមេគង្គ ផងដែរ៕