មណ្ឌលគិរីៈ ពលរដ្ឋជាជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ៥៩ គ្រួសារដែលមានសមាជិក ២០៣ នាក់ បានដាក់ពាក្យស្នើសុំរដ្ឋបាលខេត្តមណ្ឌលគិរីជួយអន្តរាគមន៍បញ្ឈប់ការឈូសឆាយបណ្តោះអាសន្នលើដីព្រៃកប់សពដូនតាពួកគាត់ទំហំជាង ៧ ហិកតា នៅភូមិឡៅការ សង្កាត់សុខដុម ក្រុងសែនមនោរម្យ ដើម្បីដោះស្រាយវិវាទដីធ្លី។
អ្នកស្រី ផ្លឹក ណាវី អាយុ ៣៨ ឆ្នាំ ជាតំណាងជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ៥៩ គ្រួសារថ្លែងនៅថ្ងៃទី ៩ ធ្នូថា អ្នកស្រី និងតំណាងចំនួន ៧ នាក់បានទៅដាក់ពាក្យស្នើសុំអន្តរាគមន៍ជូនរដ្ឋបាលខេត្តមណ្ឌលគិរីនៅថ្ងៃទី ៧ ខែធ្នូ ដើម្បីជួយបញ្ឈប់ការឈូសឆាយដីព្រៃកប់សព ព្រៃត្រណម ព្រៃអារក្ស និងសុំជួយដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីនៅភូមិឡៅការ សង្កាត់សុខដុម ក្រុងសែនមនោរម្យ បន្ទាប់ពីបានសុំអន្តរាគមន៍ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមិនបានផល។
អ្នកស្រីបានរៀបរាប់ថា កាលថ្ងៃទី ៥ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២០ មានពលរដ្ឋប្រមាណ ៧០ នាក់បាននាំគ្នាទៅដកបង្គោលរបងនៅទីតាំងខាងលើ ដើម្បីការពារដីភ្នំទុកចុះបញ្ជីជាដីសមូហភាពជនជាតិដើមភាគតិចព្នងដោយគ្មានចេតនាបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិអ្នកដទៃទេ។ លុះដល់ថ្ងៃទី ៩ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២០ ក៏មានអ្នកប្តឹងពលរដ្ឋចំនួន ៣ នាក់ក្នុងចំណោមនោះពីបទបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិអ្នកដទៃ ករណីដកបង្គោលរបងនោះ ខណៈពួកគាត់មិនបានដឹងថា ដីនោះត្រូវបានគេលួចទិញលក់។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា ក្រោយមកនៅថ្ងៃទី ១៦ តុលា ឆ្នាំ ២០២១ តុលាការខេត្តមណ្ឌលគិរីបានចេញសាលក្រមសម្រេចឱ្យអ្នកទាំង ៣ នាក់នោះចាញ់ក្តីដោយផ្ទន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារម្នាក់ ២ ឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែក្នុងសាលក្រមនោះបញ្ជាក់ថា តុលាការសម្រេចតែរឿងព្រហ្មទណ្ឌប៉ុណ្ណោះ ចំណែកវិវាទដីធ្លីជាសមត្ថកិច្ចរបស់អាជ្ញាធរ។ បន្ទាប់មក ស្រាប់តែនៅថ្ងៃទី ១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១ មានក្រុមកម្មករបានយកគ្រឿងចក្រចូលឈូសឆាយដីកំពុងមានវិវាទនោះយកធ្វើជារបស់ខ្លួន ដោយសំអាងថាឈ្នះក្តីនៅតុលាការ។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ពួកខ្ញុំអត់ដឹងរឿងរ៉ាវដែលគេលក់ដូរទៅនោះទេ ហើយឥឡូវហ្នឹងគេឈូសឆាយដីហ្នឹង ចង់ដាំដើមប័រ អ៊ីចឹងពួកខ្ញុំប្រាប់ថា កុំដាំ កុំអី ដោយសារកន្លែងហ្នឹងពួកខ្ញុំទុកឃ្វាលគោក្របី ហើយកន្លែងហ្នឹងក៏ជាព្រៃកប់សព ព្រៃអារក្ស ព្រៃត្រណមដែរ ប៉ុន្តែពួកខ្ញុំប្រាប់គេមិនស្តាប់ អ៊ីចឹងពួកខ្ញុំក៏ដាក់ពាក្យប្តឹងទៅដល់ខេត្ត» ។
អ្នកស្រី ផ្លឹក ណាវី ប្រាប់ថា មន្ត្រីបរិស្ថាន ២ នាក់បានខ្ចីដីពីជនជាតិដើមនៅតំបន់នោះធ្វើស្នាក់ការបណ្តោះអាសន្ន តែក្រោយមកក៏បានរុះរើទៅវិញ ហើយស្រាប់តែមានអ្នកផ្សេងមកអះអាងថា ជាម្ចាស់ដីនៅទីនោះដោយបានទិញពី ឈ្មោះ ញ៉ោម សុផល និង ស៊ុម សុវណ្ណារិទ្ធ ដែលជាមន្ត្រីបរិស្ថានធ្លាប់ខ្ចីដីនៅទីនោះ។ អ្នកស្រីថា៖ «តាំងពីពួកគាត់រុះរើស្នាក់ការចេញ ពួកខ្ញុំអត់ដែលជួបពួកគាត់ហ្នឹងទៀតទេ ហើយមិនដឹងថាពួកគាត់លក់តាំងពីពេលណា ដោយរបៀបណាទេ» ។
យ៉ាងណាក្ដី លោក កែវ សុភគ៌ ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តមណ្ឌលគិរីថ្លែងនៅថ្ងៃទី ៩ ខែធ្នូថា មន្ត្រីបរិស្ថានខេត្តនេះមិនមានពាក់ព័ន្ធនឹងការទិញលក់ដីនេះទេ។
រីឯឈ្មោះ ញ៉ោម សុផល ដែលធ្លាប់ជាអនុប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានពីមុន ក្រោយតុលាការចេញដីកាតាមចាប់ជននោះមិនដឹងរត់ទៅទីណាទេ ចំណែកឈ្មោះ ស៊ុម សុវណ្ណរិទ្ធ ក៏គ្មានឈ្មោះក្នុងមន្ត្រីបរិស្ថានបច្ចុប្បន្ននេះដែរ។
លោក ជាក់ ម៉េងហ៊ាង អភិបាលរង និងជាអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋបាលខេត្តមណ្ឌលគិរីថ្លែងនៅថ្ងៃទី ៩ ធ្នូថា លោកមិនទាន់បានឃើញពាក្យស្នើសុំរបស់បងប្អូនពលរដ្ឋនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែលោកថា បើរឿងនោះមានមែនលោកនឹងចាត់ឱ្យមានការស្រាវជ្រាវ ដើម្បីប្រាកដថា បញ្ហាដីធ្លីនោះការពិតយ៉ាងណា បើពិតជារបស់ពលរដ្ឋនោះនឹងរៀបចំរក្សាទុកជូនពលរដ្ឋវិញ។
លោកថា៖ «យើងត្រូវពិនិត្យជាក់ស្តែងតើដីហ្នឹងជាប្រវត្តិកប់ខ្មោចពិតប្រាកដ ឬមួយដីរបៀបម៉េច អាហ្នឹងកាលណាសន្និដ្ឋានភ្លាមវាអត់ត្រូវទេទាល់តែឱ្យក្រុមការងារចុះទៅពិនិត្យជាក់ស្តែងជួនកាលដីធ្លីឡើងថ្លៃដូច្នេះមានជនខិលខូចខ្លះទៅបង្កបញ្ហាវឹកវរក្នុងភូមិឃុំរបស់យើងអាហ្នឹងយើងពិនិត្យសិន បើពិតប្រាកដក្នុងនាមអាជ្ញាធរយើងត្រូវតែរក្សាទុកជូនគាត់» ។
លោក គ្រើង តុលា អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ក្រុមការងារបណ្តាញសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព្នងខេត្តមណ្ឌលគិរីថ្លែងនៅថ្ងៃទី ៩ ខែធ្នូថា ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រពៃណីដូនតាជនជាតិដើមភាគតិចព្នងគឺអ្នកដែលទិញលក់ដីជនជាតិត្រូវតែជាប់ទោសដោយត្រូវលោះលាងយកសត្វក្របី ឬសត្វដំរីសង តែបើគ្មានអ្វីសងទេគឺអ្នកនោះត្រូវធ្វើកញ្ជះគេ ប៉ុន្តែបរិបទបច្ចុប្បន្នគឺត្រូវជាប់ទោស។
លោកថា ចំពោះផ្លូវច្បាប់វិញក្នុងច្បាប់ភូមិបាលចែងថា ព្រៃកប់សព ព្រៃត្រណម ចម្ការវិលជុំ ដីបម្រុងទុក និងដីលំនៅឋានជនជាតិដើមភាគតិចព្នងមិនអាចទិញ លក់បានទេ ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំថា គួរតែស្នើទៅឯកឧត្តមអភិបាលខេត្តនិរាករណ៍ចោលរាល់ការទិញលក់របស់គាត់ហ្នឹង ហើយឱ្យសងរាល់ការខូចខាត ពីព្រោះបងប្អូន ជនជាតិដើមភាគតិចមិនមានទម្លាប់កប់សព នៅក្រោយផ្ទះក្រោមផ្ទះ ឬបូជាទេគឺគាត់មានច្បាប់របស់គាត់ មានកន្លែងកប់សពរបស់គាត់ត្រឹមត្រូវ»៕