.jpg)
ការចុះយុទ្ធនាការស្រាវជ្រាវសត្វព្រៃកាលពីថ្ងៃទី ១២ ធ្នូ ឆ្នាំនេះ។ រូបថត អង្គការ BirdLife
រតនគិរីៈ គណៈកម្មការសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិអូរគគីរបានរកឃើញ និងកត់ត្រាសត្វព្រៃចំនួន ៧៦ ប្រភេទដែលរួមបញ្ចូលទាំងប្រភេទសត្វកម្រមួយចំនួនផង បន្ទាប់ពីបើកយុទ្ធនាការរយៈពេល ៣ ខែក្នុងការចុះអង្កេតស្រាវជ្រាវប្រភេទសត្វព្រៃក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិមួយនេះ ដែលស្ថិតក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ ខេត្តរតនគិរី។
លោក ដន ម៉ាប់ អាយុ ៣៦ ឆ្នាំជាប្រធានគណៈកម្មការនៃសហគមន៍នេះបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា យុទ្ធនាការនេះបានចាប់ផ្ដើមពីដើមខែតុលាដល់ចុងខែធ្នូ ឆ្នាំនេះ ដោយមានជំនួយគាំទ្រជាថវិកា និងបច្ចេកទេសពីអង្គការជីវិតសត្វស្លាបអន្តរជាតិ តាមរយៈគម្រោងភាពជាអ្នកដឹកនាំអភិរក្សវ័យក្មេង។
លោក ម៉ាប់ បានបន្តថា៖ «ក្នុងរយៈពេល ៣ ខែនេះ យើងបានចុះអង្កេតពីទីតាំងដែលសត្វព្រៃ ពិសេសសត្វស្លាបរស់នៅចំនួន ៩ លើក ដែលក្នុង ១ លើកៗយើងបានចំណាយពេលសម្រាកក្នុងព្រៃ ៣ ថ្ងៃ ២ យប់ ដើម្បីកត់ត្រាឱ្យបានច្បាស់ពីប្រភេទសត្វព្រៃនីមួយៗដែលមាននៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិអូរគគីរនៃសហគមន៍យើងខ្ញុំ»។
បើតាមលោក ម៉ាប់ ក្នុងយុទ្ធនាការនោះក្រុមការងាររបស់លោកមានចំនួន ១១ នាក់ ក្នុងនោះមានស្ត្រី ៤ នាក់បានសហការគ្នាជាមួយក្រុមជំនាញការនៃអង្គការជីវិតសត្វស្លាបអន្តរជាតិ ហើយរកឃើញវត្តមានសត្វព្រៃ និងសត្វស្លាបសរុប ៧៦ ប្រភេទក្នុងនោះមាន ទាំងក្រុមប្រភេទសត្វកម្រជិតផុតពូជផងដែរ ដូចជា សត្វក្ងោក កេងកងធំ ត្រសេះ ដំរី ភូវាំង ត្រដក់តូច និងស្វាព្រាម ជាដើម។
«ពួកយើងរីករាយខ្លាំងណាស់ពេលបានប្រទះឃើញវត្តមាននូវប្រភេទសត្វទាំងនេះ នៅក្នុងសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិអូរគគីររបស់ពួកយើង»។ នេះជាការលើកឡើងរបស់អ្នកស្រី វិត ដាវី សមាជិកគណៈកម្មការសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិអូរគគីរដែលបានចូលរួមក្នុងយុទ្ធនាការនេះដែរ។
អ្នកស្រី ដាវី បានបន្តថា ទន្ទឹមនឹងការរកឃើញវត្តមានសត្វព្រៃចំនួន ៧៦ ប្រភេទក្រុមការងារក៏បានរកឃើញមានបទល្មើសអន្ទាក់សត្វព្រៃ និងបទល្មើសកាប់រានដីព្រៃមួយចំនួនផងដែរ។
អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «ទន្ទឹមនឹងភាពរីករាយនេះយើងក៏មានក្ដីកង្វល់ផងដែរ នៅពេលក្រុមការងារយើងប្រទះឃើញអន្ទាក់ដាក់សត្វព្រៃ និងករណីកាប់រានដីព្រៃសហគមន៍នៅតែបន្តកើតបើទោះជាយើងបានប្រឹងប្រែងការពារក្ដី»។
បើតាមអ្នកស្រី ដាវី ក្នុងរយៈពេល ៣ ខែចុងក្រោយនេះ ក្រុមការងារគណៈកម្មការសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិអូរគគីរបានរកឃើញ និងដោះអន្ទាក់សត្វព្រៃបានជិត ៤០០ អន្ទាក់ និងឃើញមានករណីកាប់រានដីព្រៃជាច្រើនកន្លែងផងដែរ។ យ៉ាងណាក្ដី ប្រជាសហគមន៍នេះនៅតែប្ដេជ្ញាចិត្តបន្តការពារ និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ និងជីវចម្រុះក្នុងតំបន់នេះ ដើម្បីឱ្យមនុស្សជំនាន់ក្រោយបានស្គាល់ និងសិក្សាស្រាវជ្រាវជាបន្តទៀត។
ចំណែកលោក ប៊ុន ម៉ាត បុគ្គលិកអង្គការជីវិតសត្វស្លាបអន្តរជាតិដែលបានចូលរួមសហការចុះអង្កេតស្រាវជ្រាវជាមួយដែរនោះ បានថ្លែងថា តាមរយៈលទ្ធផលនៃការកត់ត្រាវត្តមានសត្វព្រៃក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិអូរគគីរបង្ហាញថាសហគមន៍នេះជាទីតាំងដ៏សំខាន់មួយក្នុងការគាំទ្រជីវចម្រុះ។ លោកបានចាត់ទុកប្រជាសហគមន៍នេះថា ជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃកម្លាំងឧទ្យានុរក្សដែលមានតួនាទីដ៏សំខាន់ក្នុងការចូលរួមការពារ និងអភិរក្សធនធានព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងទាំងអស់គ្នារីករាយក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធពីគ្នាទៅវិញទៅមក។ ខាងសហគមន៍មានជំនាញក្នុងការដើរល្បាត និងកត់ចំណាំបានច្បាស់លាស់ពីទីតាំងប្រមូលផ្ដុំនៃប្រភេទសត្វព្រៃរស់នៅ ប៉ុន្តែពួកគាត់មិនស្គាល់ច្បាស់ពីអត្តសញ្ញាណនៃប្រភេទសត្វព្រៃនោះទេ ដូច្នេះយើងចាំបាច់ជួយដល់ពួកគាត់ក្នុងការកត់ត្រាពីអត្តសញ្ញាណសត្វព្រៃ និងបែងចែកក្រុមសត្វមានដោយកម្រ និងប្រភេទសត្វងាយរងគ្រោះ»។
ដោយឡែក ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រផ្នែកស្រាវជ្រាវសត្វព្រៃនៃមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តមណ្ឌលគិរី និងអង្គការ WWF បានបង្ហាញរបាយការណ៍ដ៏គួរឱ្យរំភើបមួយស្តីពីការប្រទះឃើញវត្តមានត្មាតភ្លើងចំនួន ៧ ក្បាលក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃស្រែពក ខេត្តមណ្ឌលគិរី បន្ទាប់ពីអាក់ខានឃើញវត្តមានពួកវាក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
លោក កែវ សុភគ៌ ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តមណ្ឌលគិរីបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថាជំរឿនសត្វត្មាតក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំកន្លងមកនេះគេមិនប្រទះឃើញមានសត្វត្មាតភ្លើងទេ។ ក៏ប៉ុន្តែថ្មីៗនេះក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវសត្វព្រៃនៃក្រសួង និងមន្ទីរបរិស្ថានបានសហការជាមួយអង្គការ WWF ចាប់ផ្ដើមស្រាវជ្រាវ ដោយប្រើវិធីកាប់គោ ១ ក្បាលយកទៅដាក់ក្នុងតំបន់ដែលសត្វត្មាតធ្លាប់ចុះរកចំណីហើយក៏បានប្រទះឃើញប្រភេទត្មាតភ្លើង ៧ ក្បាល រួមទាំងមាន់ព្រៃ ៥ ក្បាល ចូលមកស៊ីចំណីដែលក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានរៀបចំទុកទៀតផង។
លោក សុភគ៌ បានបញ្ជាក់ថា៖ «យើងពិតជាមានក្ដីអររំភើបឥតឧបមានៅពេលបានឃើញវត្តមានរបស់ពួកវាក្នុងចំនួនដ៏ច្រើនជាងមុនបែបនេះ។ កន្លងមកយើងធ្លាប់ឃើញពួកវាត្រឹមតែ ២-៣ ក្បាលហើយច្រើនបំផុត ៦ ក្បាលប៉ុណ្ណោះកាលពីឆ្នាំ ២០១៨»។
បើតាមលោក សុភគ៌ ត្មាតភ្លើងមានរោមដងខ្លួនពណ៌ក្រមៅ និងក្បាលត្រងោល ស្បែកក្បាល និងរបស់វាមានពណ៌ក្រហមដូចភ្លើង។ បន្ទះស្បែកអមថ្ពាល់ និងស្លឹកត្រចៀករបស់វាក៏មានពណ៌ក្រហមផងដែរ។ វាមានទម្ងន់ចន្លោះពី ៣,៥០ គីឡូដល់ ៦,៣០ គីឡូ និងមានបណ្តោយដងខ្លួនប្រមាណ ០,៧៦ ម៉ែត្រដល់ ០,៨៦ ម៉ែត្រ និងមានប្រវែងពីចុងស្លាបម្ខាងទៅដល់ចុងស្លាបម្ខាងទៀត ២ ម៉ែត្រដល់ ២,៦០ ម៉ែត្រនៅពេលវាលាតសន្ធឹងស្លាបហើរ។ វាជាបក្សីមានមាឌទាបកន្តាញដោយកម្ពស់របស់វាមានប្រមាណជា ០,៦០ ម៉ែត្រទៅ ០,៧០ ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ។ ត្មាតភ្លើងជាប្រភេទត្មាតដែលអ្នកស្រុកជនជាតិអាស៊ីមួយចំនួនធំបានចាត់ទុកជាមេត្មាត ឬមេហ្វូង ឬហៅថាស្តេចត្មាត។
ពេលស៊ីចំណីវាពុំដែលចុះមកដណ្តើមគេស៊ីពីដំបូងទេ គឺច្រើនតែទុកពេលឱ្យត្មាតផ្សេងៗទៀតស៊ី ១ សន្ទុះសិន ទើបវាចុះមកស៊ីតាមក្រោយ។ នេះទំនងជាវាគិតពីសុវត្ថិភាពនៅទីនោះរួមទាំងការពុលចំណីអាហារផងក៏អាចថាបានហើយពេលដែលវាចុះមកស៊ីចំណី គឺភាគច្រើនត្មាតឯទៀតតែងទុកចន្លោះកន្លែងឱ្យវាចូលស៊ីជានិច្ច៕
