.jpg)
គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍កើតឡើងនៅខេត្តព្រះសីហនុ កាលពីថ្ងៃទី ១ មករា។ រូបថត ប៉ូលិស
កោះកុងៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បញ្ជាឱ្យស្នងការនគរបាលរាជធានី-ខេត្ត ឬអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិបង្កើតក្រុមលើប្រព័ន្ធផ្ញើសារតេឡេក្រាម ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋផ្ដល់ព័ត៌មានអំពីអ្នកបើកបរល្មើសច្បាប់ ដែលអាចចូលរួមកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅកម្ពុជា ដោយរយៈពេល ២ ថ្ងៃដើមឆ្នាំនេះ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បណ្តាលឱ្យស្លាប់មនុស្ស ២៩ នាក់។
ការបញ្ជាបែបនេះ ខណៈលោកចូលរួមធ្វើជាអធិបតីក្នុងពិធីបើកការដ្ឋានគម្រោងលើកកម្រិតគុណភាពផ្លូវជាតិលេខ ៤៨ មានប្រវែង ១៤៨ គីឡូម៉ែត្រ ស្ថិតក្នុងខេត្តកោះកុង ក្រោមមូលនិធិហិរញ្ញប្បទានសម្បទានពីសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដែលផ្តល់ឱ្យកម្ពុជាជាង ១០០ លានដុល្លារអាមេរិក។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានស្នើរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ទៅពិភាក្សាជាមួយឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង អំពីការបង្កើតក្រុមប្រព័ន្ធផ្ញើសារតេឡេក្រាមនេះ។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា៖ «តើអាចធ្វើបានទេខាងផ្នែកចរាចរណ៍ ផ្លូវគោក យើងអនុញ្ញាតឱ្យមានខាងនគរបាលរបស់យើងបង្កើតតេឡេក្រាមតែម្ដង ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋគាត់ជួយថត ហើយបញ្ជូនចូលក្នុងតេឡេក្រាម ដែលយើងដាក់ប្រចាំការ។ ខ្ញុំថា បើយើងធ្វើអាហ្នឹងបាន អាហ្នឹងជាការផ្ដល់មតិរបស់សាធារណជនរបស់យើង ដែលផ្ដល់មតិមកខ្ញុំថា គួរតែមានការទទួលព័ត៌មាន»។
លោកបន្តថា៖ «បើយើងប្រើប្រព័ន្ធតេឡេក្រាមអាចជួយយើងបាន។ អ្នកណាល្មើសច្បាប់យើងថត ថតហើយបញ្ជូនទៅតេឡេក្រាម។ យើងប្រកាសតេឡេក្រាមរបស់ក្រសួងរបស់អគ្គស្នងការ [ដ្ឋាន] នគរបាលជាតិ ស្នងការ [ដ្ឋាន] ខេត្ដ។ ថតបានហើយអ្នកណាល្មើសថតទាំងលេខឡាននោះទៀត រួចហើយបញ្ជូនទៅឱ្យស្នងការនគរបាល ឬក៏អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ ឬអ្នកទទួលបន្ទុកផ្នែកចរាចរណ៍ដើម្បីជួយសម្រួល»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីលើកឡើងថា ចំនួនគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍កាលពីប៉ុន្មានខែមុនឆ្នាំ ២០២១ មនុស្សដែលគ្រោះថ្នាក់ ដោយសារចរាចរណ៍ ស្លាប់មានចំនួនតិចជាងស្លាប់ដោយសារកូវីដ ១៩។ ដោយសារពេលនោះមិនទាន់បើកប្រទេស ដែលការធ្វើដំណើរមានការប្រុងប្រយ័ត្ន។
លោកឱ្យដឹងថា នៅថ្ងៃទី ២ មករា ២០២២ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បណ្ដាលឱ្យ មនុស្សស្លាប់ចំនួន ១៤ នាក់ របួស ១៧ នាក់។ រីឯថ្ងៃទី ៣ មករា ករណីអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ ១៩ អូមីក្រុង មាន ៦ នាក់ ជាករណីនាំចូលពីបរទេស និងមានករណីស្លាប់ ១ នាក់ ដោយសារកូវីដ ១៩។ តាមរយៈករណីនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីសំណូមពរដល់ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នលើបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផងដែរ។
លោកក៏បានលើកឡើងពីបទពិសោធមួយដែលធ្លាប់ជួបផ្ទាល់ពេលទៅធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសអង់គ្លេស ដែលពេលនោះលោកធ្វើដំណើរទៅវាយកូនហ្គោល ដោយជិះរថយន្តឯកជន។ ប៉ុន្ដែមានអមដោយមន្ដ្រីនគរបាលប្រទេសនេះចំនួន ៤ នាក់តាមការពារពីក្រោយ។ ខណៈនោះ ឡានឯកជនបានបើកបរលឿនពេក ពេលនោះនគរបាលការពារនៅពីក្រោយ ក៏បានថតចាប់ល្បឿន ដោយសាររថយន្តឯកជននោះបើកហួសល្បឿន និងបានផាកពិន័យតែម្ដង។
លោកថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹង យើងត្រូវគួរខិតខំបង្កើតជាប្រព័ន្ធតេឡេក្រាមនៃស្នងការ [ដ្ឋាន] នគរបាលខេត្ដ ឬក៏អគ្គស្នងការ [ដ្ឋាន] នគរបាលជាតិនៅពេលណាដែលប្រជាពលរដ្ឋបានឃើញថាមានបទល្មើស ទាក់ទិននឹងការធ្វើចរាចរណ៍ហួសល្បឿន ឬជិះខុសរបៀប ដែលគេអាចថត ថតទាំងលេខឡានបាញ់បញ្ចូលទៅក្នុងតេឡេក្រាមរបស់យើង»។
លោកថា៖ «ធ្វើយ៉ាងដូច្នេះ ព្រោះអ្នកខ្លាច គឺខ្លាចតែកន្លែងប៉ូលិស ដល់កន្លែងប៉ូលិសគាត់ធ្វើបើកបរយឺត។ ផុតពីកន្លែងប៉ូលិសគាត់លេងលឿនតែម្ដង។ អ៊ីចឹងទេមានតែអ្នកដែលធ្វើដំណើរទៅជាមួយអ្នកដែលគោរពច្បាប់ថត។ ប៉ុន្ដែយើងមិនមែនទៅចាប់គេភ្លាមទេ ត្រូវហៅមកសួរថតបានលេខឡានហៅមកសួរ យើងមាន ភ័ស្ថុតាងនៅក្នុងដៃដែលគេថតបាន។ អាហ្នឹង គឺជាចំណុចដែលខ្ញុំគ្រាន់តែថា ដើម្បីកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍»។
ទាក់ទិនជំងឺកូវីដ ១៩ លោកថា ពីមុនជំងឺកូវីដ បណ្ដាលឱ្យមនុស្សស្លាប់ច្រើនជាងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។ ឥឡូវគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ចាប់ផ្ដើមបង្កឱ្យមានមនុស្ស ស្លាប់ច្រើនជាងកូវីដ ១៩ វិញម្ដង។ លោកបញ្ជាក់ថា បើឆ្លងកូវីដ ១៩ អាចព្យាបាលជា ក៏ប៉ុន្ដែគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ គឺត្រូវរបួសអាចនឹងកាត់ជើង អាចនឹងខ្វិន ពិការ។
បើតាមរបាយការណ៍របស់អគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិរយៈពេល ២ ថ្ងៃនៃដើមខែមករា ឆ្នាំ ២០២២ នេះ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បានបណ្តាលឱ្យស្លាប់មនុស្ស ២៩ នាក់ និងរងរបួស ១៧ នាក់។
ដោយឡែកគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ បានបណ្ដាលឱ្យមនុស្សស្លាប់ជិត ១ ៥០០ នាក់ថយចុះប្រមាណ ១៥០ នាក់ស្មើនឹង ៩ ភាគរយ បើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២០ ដែលមានអ្នកស្លាប់ចំនួនជាង ១ ៦០០ នាក់។ នេះបើតាមរបាយការណ៍ លោក ស ខេង បង្ហោះលើហ្វេសប៊ុកនាថ្ងៃទី ១ មករា។ របាយការណ៍បង្ហាញថា ទិន្នន័យគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ពេញ ១ ឆ្នាំ ២០២១ មាន ២ ៦៧០ លើក បើធៀបនឹង ឆ្នាំ ២០២០ ដែលមានចំនួន ៣ ១៧៦ លើក គឺមានការថយចុះ ១៦ ភាគរយ។
មូលហេតុនៃគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅឆ្នាំ ២០២១ គឺដោយសារការបើកបរដោយល្បឿនលឿនចំនួន ៣៨ ភាគរយ ការមិនគោរពសិទ្ធិមាន ២៤ ភាគរយ ការមិនប្រកាន់ស្តាំមាន ១៤ ភាគរយ។ ការប្រជែងក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់មាន ៨ ភាគរយ បត់ឆ្វេង-ស្តាំ មិនប្រយ័ត្នមាន ៨ ភាគរយ ស្រវឹង ៤ ភាគរយ កត្តាយានយន្តមាន ៣ ភាគរយ និងងងុយដេកមាន ១ ភាគរយ។
លោក គឹម បញ្ញា នាយកអង្គការមូលនិធិបង្ការរបួសអាស៊ីប្រចាំនៅកម្ពុជា ជំរុញឱ្យស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល អនុវត្តច្បាប់ជាគោល ទោះបីក្នុងអំឡុងពេលពិធីបុណ្យក៏ដោយ។ ជាពិសេស ដាក់គោលដៅអនុវត្តច្បាប់នៅតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិសំខាន់ៗ ដែលកើតមានករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ច្រើន។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំសូមឱ្យស្ថាប័នរាជរដ្ឋាភិបាលដាក់ការអនុវត្ដច្បាប់ជាគោលតាមរូបភាពសមស្រប ក្នុងនោះគួរមានក្រុមល្បាតចល័ត និងក្រុមអន្តរាគមន៍ទាក់ទងជាមួយនឹងការអនុវត្ដច្បាប់ និងការសម្រួលចរាចរណ៍នៅក្នុងអំឡុងពេលពិធីបុណ្យ [ផ្សេងៗ] ពីព្រោះនៅពេលពលរដ្ឋដឹងថា មានការអនុវត្ដច្បាប់ ពួកគាត់នឹងមានការប្រុងប្រយ័ត្នលើការបើកបរ»។
លោកក៏បានស្នើដល់ស្ថាប័នរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងអំឡុងពេលបុណ្យសំខាន់ៗនេះដែរ គួរមានការណែនាំទៅដល់ក្រុមហ៊ុនបម្រើសេវាកម្មដឹកជញ្ជូនទាំងអស់ឱ្យគោរពវិធានសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ និងចូលរួមកាត់បន្ថយការកកស្ទះ និងការពារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។
លោក បញ្ញា គាំទ្រប្រសាសន៍របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន ចំពោះការបញ្ជាឱ្យស្នងការនគរបាលរាជធានី-ខេត្ត ឬអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិបង្កើតក្រុមលើប្រព័ន្ធផ្ញើសារតេឡេក្រាម ដើម្បីអាចឱ្យប្រជាពលរដ្ឋផ្ដល់ព័ត៌មានអំពីអ្នកបើកបរល្មើសច្បាប់ក្នុងការចូលរួមកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅកម្ពុជា៕
