ភ្នំពេញៈ ស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ និងព្រះរាជអាជ្ញាសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញអះអាងថា ការចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់មេដឹកនាំសហជីពក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ៩ នាក់ គឺមានភ័ស្តុតាងត្រឹមត្រូវ ក្នុងនោះមេដឹកនាំសហជីព ៣ នាក់ត្រូវបានប្រកាសតាមចាប់ខ្លួន ពាក់ព័ន្ធនឹងការរៀបចំធ្វើបាតុកម្មខុសច្បាប់ ខណៈអតីតបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ចំនួន ១៧ នាក់ផ្សេងទៀត ត្រូវបានចាប់ឃាត់ខ្លួនដើម្បីសួរនាំបន្តកាលពីថ្ងៃទី ៣ មករា។
ការប្រកាសអះអាងយ៉ាងដូច្នេះ បានធ្វើឡើង នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន ស្តីពីការឃាត់ខ្លួនអ្នកដឹកនាំ «ធ្វើចលនា អុកឡុក និងញុះញង់ដោយខុសច្បាប់» នៅមុខណាហ្គាវើលដ៍ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី ៤ មករា ឆ្នាំ ២០២២ ដែលមានស្ថាប័នចំនួន ២ គឺស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ និងស្ថាប័នអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ធ្វើការបកស្រាយពន្យល់។
ក្នុងសន្និសីទកាសែតនោះលោក ប៊ុន សុសិក្ខា ស្នងការរងនៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានី-ភ្នំពេញ បានធ្វើការពន្យល់យ៉ាងដូច្នេះថា ការឈានទៅដល់ការចាប់ឃាត់ខ្លួន មេដឹកនាំសហជីពក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ បន្ទាប់ពីមានការស៊ើបអង្កេតដោយរកឃើញភ័ស្តុតាងជាច្រើន ពាក់ព័ន្ធនឹងការរៀបចំធ្វើបាតុកម្មខុសច្បាប់។ ភ័ស្តុតាងទាំងនោះគឺមានដូចជា ការញុះញង់ឱ្យកម្មករ ប្រើហិង្សាទៅលើសមត្ថកិច្ច ការទទួលបានការឧបត្ថម្ភដោយខុសច្បាប់ពីអង្គការចាត់តាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេសរាប់ម៉ឺនដុល្លារ ដើម្បីរៀបចំបាតុកម្មខុសច្បាប់ទាំងនេះឡើង។
លោកបានរៀបរាប់បន្តថា៖ «ក្នុងកិច្ចការងារស៊ើបអង្កេតនេះ យើងបានប្រមូលនូវវត្ថុតាងជាច្រើន មានកុំព្យូទ័រ ទូរស័ព្ទដៃ និងសម្ភារមួយចំនួនដែលបម្រើការងារញុះញង់ធ្វើបាតុកម្មរបស់ពួកគេ។ យើងឃើញមានការឧបត្ថម្ភថវិកាពីក្រៅប្រទេស និងអង្គការចំនួន ៣ គឺ ១ នៅក្រៅស្រុក និង ២ នៅក្នុងស្រុក ដែលមានឧបត្តម្ភថវិកាជាច្រើនម៉ឺនដុល្លារសម្រាប់គាំទ្រការធ្វើបាតុកម្មនេះ»។
លោក សេង ហៀង ព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាដំបូងរាជធានី-ភ្នំពេញ បកស្រាយក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅថ្ងៃទី ៤ មករាដែរថា ក្រោយការចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យទាំងនោះ ពិតជាបានសារភាពថា ពិតជាបានទទួលប្រាក់ឧបត្ថម្ភដោយខុសច្បាប់ ដើម្បីរៀបចំបាតុកម្មខុសច្បាប់ និងបានញុះញង់អតីតបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ពិតប្រាកដមែន។ លោក សេង ហៀង បាននិយាយទៀតថា តាមការសាកសួរ ជនសង្ស័យទាំងនោះ គឺពិតជាមានចេតនាបង្កភាពវឹកវរ និងបង្កភាពអសន្តិសុខទៅដល់សាធារណជន ជាពិសេសគឺក្រុមហ៊ុនផ្ទាល់តែម្តង ដោយយកលេសជាការធ្វើកូដកម្មដោយសន្តិវិធី។
លោក សេង ហៀង បញ្ជាក់ថា៖ «រឿងនេះមិនមែនជារឿងតូចទេ ដែលមានរឿងអីបានជាក្រុមនេះទទួលបានលុយឧបត្ថម្ភខុសច្បាប់ពីក្រៅប្រទេស និងក្នុងប្រទេសមកធ្វើចលនាខុសច្បាប់បែបនេះ ហើយមួយទៀតពាក់ព័ន្ធនឹងចម្លើយដែលជនសង្ស័យបានឆ្លើយនោះ គឺមានភាពស៊ីចង្វាក់គ្នាទៅនឹងភ័ស្តុតាងដែលមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌បានប្រមែប្រមូលមក»។
កាលពីថ្ងៃទី ៣១ ធ្នូ មេដឹកនាំសហជីពក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ចំនួន ៩ នាក់ ត្រូវបានចាប់ឃាត់ខ្លួន ក្នុងនោះ ៦ នាក់ ត្រូវបានស្នងការដ្ឋាននគរបាលបញ្ជូនទៅតុលាការ និង ៣ នាក់ទៀត ត្រូវបានដោះលែង។
បន្ទាប់ពីបានបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅតុលាការ ចៅក្រមស៊ើបសួរ ក៏សម្រេចបើកការស៊ើបសួរលើបុគ្គល ៩ នាក់ ពាក់ព័ន្ធនឹងអង្គហេតុ «ញុះញង់បំផុសបំផុល» អតីតបុគ្គលិក ដោយក្នុងនោះ មេដឹកនាំចំនួន ៦ នាក់ ត្រូវបានតុលាការចេញដីកាឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ន និងមេដឹកនាំ ៣ នាក់ទៀត ត្រូវបានចៅក្រមចេញដីកាឱ្យចាប់ខ្លួន បន្ទាប់ពីពួកគេបានរត់គេចខ្លួន។ នេះបើតាម លោក សាន សុខសីហា អ្នកនាំពាក្យនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញបានថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន។
លោក សាន សុខសីហា បានឱ្យដឹងបន្ថែមថា កាលពីថ្ងៃទី ៣ មករា សមត្ថកិច្ចក៏បាន ចាប់ឃាត់ខ្លួនអតីតបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ចំនួន ១៧ នាក់បន្ថែមទៀត ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសដដែលនេះ ដើម្បីយកទៅសាកសួរ។ លោកអះអាងថា អ្នកដែលមិនមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងត្រូវបានដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពក្រោយនីតិវិធីចប់ ខណៈអ្នកដែលពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ជូនទៅតុលាការ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ក្នុងដំណាក់កាលនេះ សមត្ថកិច្ចជំនាញកំពុងធ្វើការសាកសួរ (បុគ្គលិក ១៧ នាក់) និងធ្វើការស្រាវជ្រាវបន្ថែម ថាតើបុគ្គលទាំងអស់នេះ មានការពាក់ព័ន្ធការបង្កអុកឡុក ញុះញង់ឱ្យមានចលនាខុសច្បាប់ដែរឬទេ? បើសិនជាយើងស្រាវជ្រាវឃើញថា មានភ័ស្តុតាងច្បាស់លាស់ យើងរៀបចំសំណុំរឿងបញ្ជូនទៅតុលាការ ដូចករណី ៦ នាក់។ ប៉ុន្តែបើមិនមានភ័ស្តុតាងនោះទេ សមត្ថកិច្ចនឹងធ្វើការអប់រំធ្វើកិច្ចសន្យាដោះលែងពួកគាត់»។
កន្លងមកសហជីព និងបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ដែលបានចូលរួមការតវ៉ា បានថ្លែងថា ពួកគេ មានសិទ្ធិធ្វើកូដកម្មដោយស្របច្បាប់ ហើយសកម្មភាពរបស់ខ្លួន គឺមានការបោះឆ្នោត និងធ្វើឡើងតាមនីតិវិធីច្បាប់ត្រឹមត្រូវ ដើម្បីទាមទារឱ្យក្រុមហ៊ុនទទួលយកបុគ្គលិកទាំង ៣៦៥ នាក់ចូលធ្វើការវិញ។ ការតវ៉ាទាមទារនេះ បានធ្វើឡើងចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ១៨ ធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ដោយមានកម្មករជាង ១ ០០០ នាក់ បានប្រមូលផ្តុំគ្នាលើកបដាតវ៉ា នៅមុខក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍។
ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ មានសហជីព អង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិមួយចំនួន បានចេញលិខិតជាបន្តបន្ទាប់ និងបានស្នើឱ្យអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល ដោះលែងមេដឹកនាំសហជីពទាំងនេះ និងបន្តដោះស្រាយវិវាទការងារក្នុងក្រុមហ៊ុននេះ ដោយសន្តិវិធី។
ក្នុងនោះគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន (គបម) ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៅថ្ងៃទី ៤ មករា ដោយចាត់ទុកថា កម្មករនិយោជិតធ្វើកូដកម្មនៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ដែលមានថ្នាក់ដឹកនាំទាំងអស់របស់សហជីពមូលដ្ឋាន គឺស្របតាមច្បាប់ស្តីពីការងារ និងច្បាប់សហជីព។ គណបក្សមួយនេះ បានសម្តែងការខកចិត្តជាខ្លាំង ចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលដែលខកខានមិនបានបង្កលក្ខណៈឱ្យកម្មករនិយោជិតនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ អាចប្រើប្រាស់សិទ្ធិធ្វើកូដកម្មស្របច្បាប់បាន ខណៈគណបក្សនេះយល់ថា ការដែលអាជ្ញាធរចោទថា ជាកូដកម្មខុសច្បាប់ ឬជាបាតុកម្មខុសច្បាប់ព្រមទាំងការចាប់ខ្លួនតំណាងកូដករជាបន្តបន្ទាប់ គឺជាការអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្របណ្តឹងផ្លូវច្បាប់ពីសំណាក់រាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីប្រឆាំងនឹងអ្នកដឹកនាំសហជីព សកម្មជនសហជីព។
គបម បាន «ថ្កោលទោសចំពោះទង្វើរបស់អាជ្ញាធរដែលរារាំង និងប្រើកម្លាំងបង្ក្រាបការប្រមូលផ្ដុំទាក់ទងនឹងវិវាទ ការងារ និងចាប់ខ្លួនថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព និងសកម្មជនសហជីពចំនួន ៩ នាក់នៅយប់ថ្ងៃទី ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១ នៅកន្លែងកូដកម្ម និងការិយាល័យសហជីព ក្រោយពេលដែលកម្មករនិយោជិតប្រកាសរំសាយការធ្វើកូដកម្មរបស់ខ្លួន»។
គបម ក៏បានជំរុញឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលបញ្ឈប់ការអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្របណ្ដឹងផ្លូវច្បាប់ដោះលែងកូដករទាំងអស់ និងបំពេញតួនាទីអព្យាក្រឹត សម្របសម្រួលដោះស្រាយវិវាទការងារនេះប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីឱ្យភាគីវិវាទទាំងសងខាងអាចទទួលយកដំណោះស្រាយបាន។
ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា បានសរសេរបង្ហោះនៅលើហ្វេសប៊ុកនៅថ្ងៃទី ៤ មករាឆ្នាំ ២០២២ ថា៖ «យើងកំពុងធ្វើការតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់នូវការចាប់ខ្លួនសមាជិកសហជីពនៃបុគ្គលិក កម្មករ នៃកាស៊ីណូណាហ្គាវើលដ៍ ដោយសារតែការបញ្ចេញមតិ ដោយសន្តិវិធីរបស់ពួកគេ និងស្នើឱ្យអាជ្ញាធរស្តាប់ពីពលរដ្ឋ មិនមែនបំបិទសំឡេងរបស់គេទេ។ សេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិក្នុងការប្រមូលផ្តុំគ្នា និងក្នុងការចងក្រងគ្នាជាក្រុម សមាគម ត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសកម្ពុជា»។
ទោះយ៉ាងណាលោក សាន សុខសីហា បានគូសបញ្ជាក់ក្នុងសន្និសីទកាសែតនៅថ្ងៃទី ៤ មករាថា ចំណាត់ការរបស់ស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចទៅលើក្រុមមេដឹកនាំសហជីព និងអតីតបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនណាហ្កាវើលដ៍ គឺធ្វើឡើងស្របទៅតាមនីតិវិធីច្បាប់៕
វីដេអូ៖