ភ្នំពេញៈ រាជរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈការអនុវត្ដកម្មវិធីជាតិដំណាក់កាលទី ២ (២០២១-២០៣០) ឆ្នាំ ២០២២ បានបង្កើនការវិភាជថវិកាដល់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិដល់ជាង ១ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងនោះរដ្ឋបាលក្រុង-ស្រុក នីមួយៗទទួលបានជាមធ្យម ៥៧ ម៉ឺនដុល្លារ ក្នុង ១ ឆ្នាំ និង ឃុំ-សង្កាត់នីមួយៗទទួលបាន ១២៧ ០០០ ដុល្លារក្នុង ១ ឆ្នាំ។
នេះបើតាមលោក ចាន់ សុធា អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងជាអនុប្រធានលេខាធិការដ្ឋាន គណៈកម្មាធិការជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ (គ.ជ.អ.ប) ថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានស្តីពី «វឌ្ឍនភាពនៃដំណើរការអនុវត្តកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍តាមបែបប្រជាធិបតេយ្យសម្រាប់ថ្នាក់ក្រោមជាតិ» នៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី កាលពីថ្ងៃទី ១១ ខែមករា។ លោកថា ការធ្វើវិមជ្ឈការហិរញ្ញវត្ថុ ទៅរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ រាជរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតនូវប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុរបស់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ តាមគោលការណ៍វិមជ្ឈការហិរញ្ញវត្ថុ ដូចជាប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុ រដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់ និងប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុរដ្ឋបាលក្រុង-ស្រុក ដើម្បីគ្រប់គ្រងចាត់ចែង និងប្រើប្រាស់ធនធានហិរញ្ញវត្ថុប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពតម្លាភាព និងគណនេយ្យភាព។
លោកថ្លែងថា៖ «ក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃការធ្វើវិមជ្ឈការហិរញ្ញវត្ថុ និងភាពជោគជ័យនៃកំណែទម្រង់ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ រាជរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើនការផ្ទេរថវិការដ្ឋជារៀងរាល់ឆ្នាំទៅឱ្យរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដែលរហូតមកទល់ឆ្នាំ ២០២១ ថវិកានេះ មានចំនួនសរុបប្រមាណជាង ៤ ០០០ លានដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់ការគ្រប់គ្រង ការចាត់ចែង និងការប្រើប្រាស់ក្រោមឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់ខ្លួនដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាននីមួយៗ»។
លោកបញ្ជាក់ថា ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ នេះ រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិទទួលថវិកាសរុប ១ ០៤៣ លានដុល្លារ ក្នុងនោះសម្រាប់ឃុំ សង្កាត់ មានថវិកាចំនួន ២០៧ លានដុល្លារ។ កាលពីឆ្នាំ ២០០២ ឃុំ សង្កាត់នីមួយៗមានថវិកាជាមធ្យម ៤ ៥០០ ដុល្លារក្នុង ១ ឆ្នាំ ហើយនៅឆ្នាំ ២០២២ មានថវិកា ១២៧ ០០០ ដុល្លារក្នុង ១ ឆ្នាំ។
សម្រាប់ក្រុង ស្រុក មានថវិកាចំនួន ១៣៩ លានដុល្លារ រួមជាមួយថវិកាផ្ទេរក្នុងវិស័យអប់រំប្រមាណជាង ៣៣ លានដុល្លារ ខណៈកាលឆ្នាំ ២០១៣ ក្រុង ស្រុកនីមួយៗមានថវិកាជាមធ្យម ៧៩ ៣៥៣ ដុល្លារក្នុង ១ ឆ្នាំហើយនៅឆ្នាំ ២០២២ មានជាង ៥៧ ម៉ឺនដុល្លារក្នុង ១ ឆ្នាំ។ សម្រាប់រាជធានី-ខេត្តវិញ មានថវិកាចំនួន ៦៩៧ លានដុល្លារ រួមបញ្ចូលទាំងថវិកាផ្ទេរក្នុងវិស័យសុខាភិបាលប្រមាណជិត ១៧០ លានដុល្លារផងដែរ។
បើតាមលោក សុធា ការធ្វើវិមជ្ឈការហិរញ្ញវត្ថុ គឺដើម្បីធានាដល់ការបង្កើនធនធានហិរញ្ញវត្ថុរបស់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ រួមទាំងធនធានហិរញ្ញវត្ថុជាឆន្ទានុសិទ្ធិ និងធនធានហិរញ្ញវត្ថុមានភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌ ព្រមទាំងបន្តកែលម្អប្រព័ន្ធ និងសមត្ថភាពគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុរបស់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ។ ការធ្វើវិមជ្ឈការហិរញ្ញវត្ថុ ក៏ដើម្បីធានាឱ្យរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិមានធនធានហិរញ្ញវត្ថុ និងសមត្ថភាពសមស្របក្នុងការគ្រប់គ្រង ចាត់ចែង និងប្រើប្រាស់ធនធានហិរញ្ញវត្ថុទាំងនោះក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមលើការផ្តល់សេវាសាធារណៈ និងការអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋាន ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួនប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងផ្ទេរមុខងារផ្ទេរមនុស្ស យើងត្រូវផ្ទេរថវិកាទៀត។ បើយើងឱ្យមុខងារ ឱ្យអំណាច ឱ្យធនធានមនុស្ស ប៉ុន្ដែបើមិនឱ្យថវិកាទៅនោះ ថ្នាក់ក្រោមជាតិមិនអាចអនុវត្ដបានទេ។ ឧទាហរណ៍ថា ឱ្យមុខងារទៅធ្វើផ្លូវ ប៉ុន្ដែអត់ឱ្យលុយទៅ ដូច្នេះថ្នាក់ក្រោមជាតិទទួលបានមុខងារ ប៉ុន្ដែធ្វើមិនបាន។ អ៊ីចឹង ចាំបាច់ត្រូវផ្ទេរធនធានហិរញ្ញវត្ថុទៅឱ្យថ្នាក់ក្រោមជាតិ»។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ថវិកានេះ បានកើនឡើងពី ១ ឆ្នាំទៅ ១ ឆ្នាំរហូតដល់ឆ្នាំ ២០២២ នេះ ឃុំ-សង្កាត់នីមួយៗ ជាមធ្យមទទួលបានថវិការហូតដល់ ១២៧ ០០០ ដុល្លារក្នុង ១ ឆ្នាំ។ ក៏មានឃុំ-សង្កាត់ខ្លះដែលជាឃុំ-សង្កាត់ធំអាចទទួលបានថវិការហូតដល់ជាង ២០ ម៉ឺនដុល្លារ។ សម្រាប់ក្រុងស្រុកជាមធ្យម ៥៧ ម៉ឺនដុល្លារ ប៉ុន្ដែក្រុងស្រុកខ្លះ អាចកើនឡើងដល់ជាង ៨០ ម៉ឺនដុល្លារក្នុង ១ ឆ្នាំ»។
ក្រៅពីនេះសរុប ២ រាជធានី ខេត្ដ ទទួលបានថវិកាប្រមាណជិត ៧០០ លានដុល្លារក្នុង ១ ឆ្នាំ។ ការផ្ទេរថវិកាទៅខេត្តនេះ គឺអាស្រ័យលើខេត្ដធំ ឬតូច និងអាស្រ័យលើរាជធានី-ខេត្ដ ណាប្រមូលចំណូលបានច្រើន ក៏ទទួលបានថវិកាដែលវិភាជទៅបានច្រើនដែរ ដូចជារាជធានីភ្នំពេញប្រមូលចំណូលបានច្រើន ក៏ទទួលបានថវិកាវិភាជទៅវិញក៏ច្រើនដែរក្នុង ១ ឆ្នាំៗ។
លោក ឃឹម ហ្វីណង់ អភិបាលស្រុកបន្ទាយស្រីបានឱ្យដឹងថា រាជរដ្ឋាភិបាល មានគម្រោងបង្កើនការផ្ទេរថវិកាមករដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិនេះ តាំងពីឆ្នាំ ២០២១ ប៉ុន្ដែដោយសារបញ្ហានៃការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ ១៩ គម្រោងបង្កើនថវិកានេះ ក៏ត្រូវបានពន្យារពេលរហូតដល់ឆ្នាំ ២០២២ នេះទើបមានការបង្កើនថវិកាឡើងវិញ។ លោកថ្លែងថា៖ «តាមព័ត៌មានដែលខ្ញុំទទួលបានមូលនិធិក្រុងស្រុក ឃុំសង្កាត់នេះនឹងមានការកើនឡើងមកវិញ។ ការកើនឡើងកញ្ចប់ថវិកាសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍថ្នាក់មូលដ្ឋាននេះ គឺមានសារៈសំខាន់ណាស់ នៅក្នុងការរៀបចំឱ្យមានការប្រសើរឡើងក្នុងថ្នាក់មូលដ្ឋាន ពិសេសលើប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាម្ព័ន្ធតែម្ដង»។
បើតាមលោក ចាន់ សុធា ទិសដៅសម្រាប់រយៈពេល ១០ ឆ្នាំបន្តលើការអនុវត្តកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍តាមបែបប្រជាធិបតេយ្យសម្រាប់ថ្នាក់ក្រោមជាតិរាជរដ្ឋាភិបាលបន្ត ការគ្រប់គ្រងការងារកំណែទម្រង់ ដើម្បីធានាដល់ការលើកកម្ពស់ភាពជាម្ចាស់យ៉ាងពេញលេញរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្រសួង ស្ថាប័នទាំងនៅថ្នាក់ជាតិ និងរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិក្នុងការដឹកនាំ សម្របសម្រួល គ្រប់គ្រង និងអនុវត្តកិច្ចដំណើរការកំណែទម្រង់ ព្រមទាំងបន្តពង្រឹងកិច្ចសហការក្នុងភាពជាដៃគូជាមួយដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងផ្នែកឯកជន ដើម្បីធានាដល់ការកៀរគរការចូលរួម និងគាំទ្រដល់កិច្ចដំណើរការកំណែទម្រង់នេះឱ្យកាន់តែមានភាពសកម្ម និងរស់រវើកបន្ថែមទៀត៕