.jpg)
ភ្លើងឆេះព្រៃក្នុងឧទ្យានឫស្សីត្រឹម ក្នុងខេត្តព្រះវិហារ ក្នុងឆ្នាំ ២០២១។ រូបថត គេហទំព័រឧទ្យានឫស្សីត្រឹម
ភ្នំពេញៈ មន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងបរិស្ថានបានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបញ្ឈប់ការដុតជញ្ជ្រាំង ចម្ការ កាកសំណល់សំរាម ឬដុតព្រៃទន្ទ្រានយកដីនៅទីលម្ហ ពីព្រោះវាជាផ្នែកមួយបង្កឱ្យមានកំហាប់ភាពល្អិតនិចល PM 2.5 ជាសមាសធាតុល្បាយនៃភាគល្អិតសរីរាង្គ និងអសរីរាង្គអណ្តែតក្នុងខ្យល់ដែលសមាសធាតុគីមីសំខាន់ៗមួយចំនួន ហើយសមាសធាតុគីមីភាគល្អិតក្នុងខ្យល់ដែលតូចជាងខ្នាតមួយនេះអណ្ដែតនៅក្នុងខ្យល់អាចមានគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងចំពោះសុខភាពដោយសារវាអាចជ្រៀតចូល និងស្ថិតនៅជ្រៅក្នុងសួត ពិសេសវាមានកម្រិតខ្ពស់នារដូវប្រាំង។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី ២៥ ខែមករានេះនៅទីស្ដីការក្រសួងបរិស្ថានថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៧ ដល់បច្ចុប្បន្ន ក្រសួងបរិស្ថានបានរៀបចំដំឡើងស្ថានីយត្រួតពិនិត្យគុណភាពខ្យល់បានចំនួន ៥១ ទីតាំង ក្នុងនោះនៅរាជធានីភ្នំពេញ ១៤ ទីតាំង និងនៅតាមបណ្ដាខេត្ត ៣៧ ទីតាំង ដែលជាផែនការខ្យល់ស្អាតកម្ពុជា។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា ថ្លែងថា៖ «បើតាមរបាយការណ៍ដែលបានមកពីការអង្កេតតាមផ្កាយរណប អង្កេតក្នុងរយៈពេល ២៤ ម៉ោងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២២ ក្ដាប់បាននៅទូទាំងប្រទេស គឺមានការដុតចំនួន ៤២៩ ទីតាំង។ ចំណែកវិធានការ យើងបានចេញនូវការណែនាំទៅដល់បណ្ដាខេត្ដ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗត្រូវគ្រប់គ្រងឱ្យបាននូវទីតាំងនៃការដុតនេះ។ ហើយវិធានការដែលមួយទៀតដែលយើងបានដាក់ចេញទាក់ទងនឹងការគ្រប់គ្រងការដុតនៅតាមទីលម្ហ»។
បើតាមលោក ភក្ត្រា ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីភ្លើងឆេះព្រៃ ក្រសួងបរិស្ថាន និងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទបានដាក់ចេញសេចក្ដីអំពាវនាវ សេចក្ដីណែនាំ ដើម្បីឱ្យរួមសហការគ្នាក្នុងការគ្រប់គ្រងភ្លើងឆេះព្រៃ ព្រោះថានៅក្នុងរដូវប្រាំងនេះ គឺងាយនឹងកើតមានឡើងករណីភ្លើងឆេះព្រៃដែលបណ្ដាលមកពីកត្ដាមនុស្ស និងកត្ដាធម្មជាតិ។
លោកបានឱ្យដឹងថា កត្ដាមនុស្ស គឺនៅពេលប្រជាពលរដ្ឋចូលព្រៃដើម្បីចាប់សត្វ នៅតំបន់មួយចំនួន ពួកគាត់ដុតព្រៃតែម្ដង ដើម្បីចាប់សត្វ ប៉ុន្ដែក្រោយពេលដុតព្រៃរួចហើយមិនអាចគ្រប់គ្រងបានក៏បណ្ដាលឱ្យភ្លើងឆេះព្រៃ។ មានករណីខ្លះទៀត ពលរដ្ឋចូលទៅក្នុងព្រៃហើយធ្វើការដាំស្ល ហើយចេញមកផ្ទះវិញក៏ភ្លេចពន្លត់ភ្លើងឱ្យបានត្រឹមត្រូវក៏ជាមូលហេតុនាំឱ្យភ្លើងឆេះព្រៃដែរ។ ដែលចំណុចនេះក្រសួងកំពុងយកចិត្ដទុកដាក់។
លោក ភក្ត្រា បញ្ជាក់ថា កំហាប់ភាពល្អិតនិចល PM 2.5 នេះ មានកម្រិតខ្ពស់នៅរដូវប្រាំង បើប្រៀបធៀបទៅនឹងរដូវវស្សា។ រដូវវស្សាមូលហេតុមិនសូវមាន PM 2.5 ពីព្រោះមានភ្លៀងធ្លាក់ ហើយដំណក់ទឹកភ្លៀងបានកាត់កម្រិតនៃកំហាប់ PM 2.5 ធ្លាក់ចុះមកក្រោម។ ប៉ុន្ដែក្នុងរដូវប្រាំងគ្មានមានភ្លៀងមានតែសន្សើម មិនអាចមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រងទាញកំហាប់ PM 2.5 ធ្លាក់ចុះបានទេ។
លោកបន្តថា៖ «ការដុតជញ្ជ្រាំង ចម្ការ កាកសំណល់សំរាម ឬដុតព្រៃ ទន្ទ្រានយកដីជាដើមក៏ជាផ្នែកមួយដែលបង្កឱ្យមានកំហាប់ភាពល្អិតនិចល PM 2.5 ដែរ។ ដូច្នេះក្នុងឱកាសនេះ ក៏សូមអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ សូមមេត្តាកុំដុតជញ្ជ្រាំងនៅក្នុងស្រែ គឺយើងសុខចិត្ដភ្ជួរស្រែកប់ជញ្ជ្រាំងនោះឱ្យវារលួយឱ្យក្លាយជាជីផ្ដល់ផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់ដីស្រែ»។
លោក ភក្ត្រា បានឱ្យដឹងថា ក្រសួងបរិស្ថានបានរៀបចំដំឡើង ស្ថានីយត្រួតពិនិត្យគុណភាពខ្យល់ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៧ ដល់បច្ចុប្បន្នបានចំនួនសរុប ៥១ ទីតាំង (រាជធានីភ្នំពេញ ១៤ ទីតាំង និងនៅតាមបណ្ដាខេត្ត ៣៧ ទីតាំង)។
ហើយនៅឆ្នាំ ២០២១ បានដំឡើងស្ថានីយត្រួតពិនិត្យចំនួន ១០ ទីតាំងបន្ថែម និងមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រងទិន្នន័យចំនួន ១ ទីតាំង ដែលស្ថិតនៅវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា។
បើតាមក្រសួងបរិស្ថាន ស្ថានភាពគុណភាពខ្យល់ជាទូទៅនៅក្នុងទីក្រុង និងបណ្ដាទីប្រជុំជនជាច្រើន ស្ថានភាពគុណភាពខ្យល់មិនមានការប្រែប្រួលណាគួរឱ្យកត់សម្គាល់ចំពោះប៉ារ៉ាម៉ែត្រមួយចំនួន លើកលែងតែភាគល្អិតនិចល PM2.5។
យោងតាមក្រសួងបរិស្ថានបញ្ជាក់ថា នៅរាជធានីភ្នំពេញជារៀងរាល់ឆ្នាំ កំហាប់ PM2.5 ជាមធ្យមមានកើនឡើងពី ១៣,៥៩ មីក្រូក្រាម ក្នុង ១ ម៉ែត្រគុបក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ និង ១៩,២៦ មីក្រូក្រាម ក្នុង ១ ម៉ែត្រគុប ក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ ហើយវាបានកើនឡើងដល់ ២១,១២ មីក្រូក្រាម ក្នុង ១ ម៉ែត្រគុបក្នុងឆ្នាំ ២០១៩។
តាមការព្យាករការបញ្ចេញឧស្ម័នសរុបបង្ហាញថា នៅឆ្នាំ ២០៣០ PM2.5 នឹងឈានដល់ ៩៨,៥ ពាន់តោន Black Carbon ស្មើនឹង ១៤,៦ ពាន់តោន SO2 ស្មើនឹង ៧ ពាន់តោន NOx ស្មើនឹង ៣២៩ ពាន់តោន និង CO2 ស្មើនឹង ៤០ ១៥០,៨ ពាន់តោន។
ក្រសួងបញ្ជាក់ថា ការបញ្ចេញសារធាតុបំពុលខ្យល់ទៅក្នុងបរិយាកាសអាចបណ្តាលឱ្យមានផលប៉ះពាល់ជាច្រើនរួមមាន ផលប៉ះពាល់ចំពោះសុខភាពមនុស្ស អាកាសធាតុ និងបរិស្ថាន។ ខណៈជាទូទៅប្រភពធំបំផុតនៃការបំពុលបរិយាកាស និងការបំពុលអាកាសធាតុរយៈពេលខ្លីនៅកម្ពុជា គឺពីវិស័យគមនាគមន៍ ផលិតអគ្គិសនី ការបំពុលពីដំណើរការឧស្សាហកម្ម និងវិស័យលំនៅឋាន។ ការតាមដានទៅលើប្រភពនៃការបំពុលបរិយាកាសសំខាន់ៗបង្ហាញថា វិស័យលំនៅឋាន គឺជាប្រភពធំបំផុតនៃ PM2.5 និងកាបូនខ្មៅបន្ទាប់ពីការផលិតធ្យូង និងវិស័យគមនាគមន៍៕
