ភ្នំពេញៈ ក្រសួងបរិស្ថានកំពុងសហការជាមួយគម្រោង USAID ព្រៃឡង់បៃតង និងអង្គការដៃគូ សហគមន៍ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននៅក្នុងភូមិសាស្ត្រខេត្តចំនួន ៤ នៃតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ ដើម្បីប្រមូលទិន្នន័យអំពីចំនួនម្ចាស់ដើមជ័រទឹក និងដើមជ័រទឹករបស់ពួកគាត់ ដើម្បីប្រើប្រាស់ក្នុងការកំណត់បែងចែកតំបន់គ្រប់គ្រង និងការកំណត់ព្រំប្រទល់តំបន់ការពារ។
យោងតាមគម្រោង USAID ព្រៃឡង់បៃតងឱ្យដឹងតាមរយៈហ្វេសប៊ុកថា USAID កំពុងធ្វើការជាមួយក្រសួងបរិស្ថាន សហគមន៍ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងមន្ទីរបរិស្ថានខេត្ត នៅក្នុងខេត្តចំនួន ៤ នៃតំបន់ទេសភាពព្រៃឡង់ និងតំបន់ជុំវិញ ដើម្បីប្រមូលទិន្នន័យអំពីចំនួនម្ចាស់ដើមជ័រទឹក និងដើមជ័រទឹករបស់ពួកគេ ដើម្បីប្រើប្រាស់ក្នុងការកំណត់បែងចែកតំបន់គ្រប់គ្រង និងការកំណត់ព្រំប្រទល់តំបន់ការពារ។ គម្រោងនេះបញ្ជាក់ថា៖ «មានប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ៧៨០ គ្រួសារមកពីជាង ៤០ ភូមិ ក្នុងខេត្តចំនួន ៤ នៃដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ ដែលកំពុងប្រមូលផលជ័រទឹក។ គ្រួសារអាចរកចំណូលបានពី ២០០ ទៅ ៣០០ ដុល្លារក្នុង ១ ខែពីការប្រមូលជ័រទឹកនេះ» ។
គម្រោងព្រៃឡង់បៃតងឱ្យដឹងទៀតថា ជាច្រើនជំនាន់មកហើយសហគមន៍មូលដ្ឋានប្រមូលផលជ័រទឹកនៅក្នុងព្រៃ។ តាមទម្លាប់ដើមជ័រនីមួយៗជាកម្មសិទ្ធិរបស់អ្នកដំបូង ដែលប្រមូលជ័រពីដើមនោះ។ មិនមានកម្មសិទ្ធិជាផ្លូវការណាទេ ប៉ុន្តែអ្នកស្រុកដឹងថា អ្នកណាជាម្ចាស់ដើមឈើមួយណា។
ប្រសិនបើមានឯកសារច្បាស់លាស់នឹងមានកំណត់ត្រាជាផ្លូវការអំពីការប្រើប្រាស់របស់ពួកគាត់ វានឹងផ្តល់ឱ្យពួកគាត់នូវភាពជាម្ចាស់ដើមជ័រទឹកជាផ្លូវការ និងធានាថា ពួកគាត់មានសិទ្ធិចូលព្រៃដោយគ្មានកំណត់ដើម្បីប្រមូលផលជ័រទឹករបស់ពួកគាត់។
ប្រកាសស្តីពីគោលការណ៍ណែនាំស្តីពីការគ្រប់គ្រងដើមជ័រទឹកដែលចេញដោយក្រសួងបរិស្ថាន គឺជាធាតុផ្សំដ៏សំខាន់ក្នុងដំណើរការទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការថា សហគមន៍ជាម្ចាស់នៃដើមជ័រទឹកទាំងនោះ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់បន្ថែមពីគម្រោងព្រៃឡង់បៃតង។
លោក ហឿន សុភាព ប្រធានបណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ថ្លែងនៅថ្ងៃទី ៣ ខែកុម្ភៈថា ការរៀបចំឱ្យមានគោលការណ៍ក្នុងការគ្រប់គ្រងដើមឈើជ័រទឹកនេះ ជាសកម្មភាពល្អមួយ ប៉ុន្តែការធ្វើដែលផ្អែកតែទៅលើគោលការណ៍ បើសិនជាគ្មានឆន្ទៈពិតប្រាកដក្នុងការធ្វើ នោះមិនសូវមានប្រយោជន៍ឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញបើសិនជាមានគោលការណ៍ហើយ ថែមទាំងមានឆន្ទៈចង់ធ្វើពិតប្រាកដមែននោះនឹងអាចទទួលបានជោគជ័យ។
លោកថ្លែងថា៖ «យ៉ាងហោចណាស់ការដែលបានធ្វើបែបនេះក៏បានលើកទឹកចិត្តដល់ម្ចាស់ដើមជ័រទឹកមួយចំនួនដែរ ព្រោះតាំងពីដើមតកូនតចៅមកអ្នកដែលមានដើមជ័រទឹកអត់ទាន់មានសកម្មភាពដូចនេះទេ ប៉ុន្តែបើសិនជាមានហើយ ខ្ញុំគិតថា គួរតែមានចំណាត់ការឱ្យខ្លាំងព្រោះមើលទៅពលរដ្ឋមិនទាន់មានសិទ្ធពេញលេញទេ។ ពេលខ្លះដងជ័រទឹកបានហើយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិមួយចំនួន ចេះតែមកយកលុយពីពលរដ្ឋ»។
លោក ចាន់ ហេង អ្នកដងជ័រទឹកក្នុងតំបន់ទេសភាពព្រៃឡង់ថ្លែងនៅថ្ងៃទី ៣ ខែមករាថា លោកគាំទ្រចំពោះការបង្កើតឱ្យមានគោលការណ៍ក្នុងការគ្រប់គ្រងដើមឈើជ័រទឹក ព្រោះនេះជាចំណែកមួយសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋមានសិទ្ធិច្បាស់លាស់ក្នុងការថែរក្សាដើមឈើជ័រទឹកដែលធ្លាប់បានអាស្រ័យផលកន្លងមក។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំអត់ជំទាស់ទេ ព្រោះអីពេលយើងមានច្បាប់ យើងមានគម្រោងរបស់យើងកាន់នៅក្នុងដៃអ៊ីចឹងស្រួលម្យ៉ាង បើមានបទល្មើស ឬក៏អ្នកណាម្នាក់អីទៅបំផ្លាញដើមឈើជ័រទឹករបស់យើង យើងមានសិទ្ធិ។ ខ្ញុំចង់បានអ្វីដែលជាសន្តិភាពដើម្បីសម្រាប់យើងការពារវា»។
លោក ចាន់ ហេង ប្រាប់ថា លោកមានដើមឈើជ័រទឹកចំនួនប្រមាណ ៣០០ ដើម ដែលកំពុងធ្វើការដងរាល់ថ្ងៃក្នុង ១ ថ្ងៃអាចដងបាន ២ កាន ដែលលក់ចេញបានក្នុង ១ កានពី ៦ ម៉ឺន ទៅ ៧ ម៉ឺនរៀល។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានថ្លែងនៅថ្ងៃទី ៣ ខែមករាថា នេះគឺជាផ្នែកមួយនៃគោលនយោបាយរបស់ក្រសួងបរិស្ថានក្នុងការបង្កើតសេដ្ឋកិច្ចនៅមូលដ្ឋានដោយផ្សារភ្ជាប់នឹងកិច្ចការពារ និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ និងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាសហគមន៍ តំបន់ការពារធម្មជាតិ។ លោកថា ដើម្បីចូលរួមក្នុងការការពារ និងអភិរក្សនេះពលរដ្ឋដែលនឹងចូលរួមនឹងតម្រូវឱ្យរៀបចំកិច្ចសន្យាដើម្បីគ្រប់គ្រងដើមជ័រច្បោះ និងសហការជាមួយមន្ត្រីឧទ្យានុរក្សក្នុងការទប់ស្កាត់បទល្មើសនានា ក្នុងតំបន់ជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ស្របតាមគោលការណ៍ណែនាំរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា បញ្ជាក់ថា៖ «ពលរដ្ឋត្រូវចូលរួមគ្រប់គ្រងដើមឈើច្បោះជ័រ និងការប្រមូលជ័រទឹកជាលក្ខណៈប្រពៃណី ស្របតាមគោលការណ៍ណែនាំរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន។ សហការជាមួយមន្ត្រីឧទ្យានុរក្សក្នុងការទប់ស្កាត់បទល្មើសនានាក្នុងតំបន់ជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ ថែរក្សាការពារ ដើមឈើច្បោះជ័រ ដែលមន្ទីរបរិស្ថានបានចុះបញ្ជីសារពើភ័ណ្ឌឱ្យបានគង់វង្ស និងមិនធ្វើការបរបាញ់សត្វ និងកាប់រុករានដីព្រៃក្នុងតំបន់ជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ឡើយ»។
បើតាមលោក ភក្ត្រា ប្រកាសស្តីពីគោលការណ៍ណែនាំការគ្រប់គ្រងដើមឈើច្បោះជ័រ និងប្រមូលជ័រទឹកនៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិមានគោលដៅផ្តល់នូវសិទ្ធិស្របច្បាប់ដល់ការចូលរួមគ្រប់គ្រងដើមឈើច្បោះជ័រ និងការប្រមូលជ័រទឹក ជាលក្ខណៈប្រពៃណី ដែលបាននិងកំពុងអាស្រ័យផលក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិដើម្បីធានាការផ្តល់ផលិតផល និងសេវាកម្មធម្មជាតិសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងការជួយលើកកម្ពស់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់សហគមន៍មូលដ្ឋាន៕