.jpg)
សត្វខ្ទីង និងកូននៅឧទ្យានសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅ។ រូបថត Tamao Zoo
តាកែវៈ ឧទ្យានសួនសត្វ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅកំពុងបន្តភាពជោគជ័យលើការងារបង្កាត់ពូជសត្វកម្រមួយចំនួនដូចជា សត្វរមាំង ឆ្មាដាវ ខ្លាត្រី ឈ្មូសប្រែង ទន្សោង សត្វខ្ទីង និងប្រភេទសត្វងាយរងគ្រោះមួយចំនួនទៀតនៅកម្ពុជា។
កាលពីដើមខែមករាមុននេះ សត្វខ្ទីងញី ១ ក្បាលដែលបានកើតកាលពី ៦ ឆ្នាំមុន ដោយការបង្កាត់ពូជរវាងសត្វខ្ទីងឈ្មោលមកពីសួនសត្វក្រុងប៉ារីសប្រទេសបារាំង និងសត្វខ្ទីងញីពីខេត្តមណ្ឌលគិរីនៃប្រទេសកម្ពុជាបានបង្កើតកូនខ្ទីងញីដំបូងរបស់ខ្លួនប្រកបដោយសុវត្ថិភាព ដែលធ្វើឱ្យចំនួនសត្វខ្ទីងក្នុងឧទ្យានសួនសត្វនេះកើនដល់ ៧ ក្បាល។
លោក យង់ រតនា អនុប្រធានការិយាល័យអភិរក្ស និងវិបុលកម្មនៃឧទ្យានសួនសត្វ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅ ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នៅថ្ងៃទី ២ កុម្ភៈ ថា កូនខ្ទីងញី ១ ក្បាលដែលទើបកើតថ្មីកាលពីថ្ងៃទី ៥ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២២ នេះ គឺ សមិទ្ធផលថ្មីនៃការបង្កាត់ពូជរវាងខ្ទីងឈ្មោលមកពីខេត្តបាត់ដំបង និងខ្ទីងញីកូនកាត់មួយ ដែលមានមេបាមកពីខេត្តមណ្ឌលគិរី និងក្រុងប៉ារីស។ វាជាកូនខ្ទីងទី ៤ ដែលត្រូវបានបង្កាត់ ដោយអ្នកជំនាញនៃឧទ្យានសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅសហការជាមួយរដ្ឋបាលព្រៃឈើ និងអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៦ មក។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «កូនខ្ទីងញី ១ ក្បាល ដែលទើបកើតថ្មីនេះបានបង្ហាញពីក្ដីសង្ឃឹម និងទំនុកចិត្តយ៉ាងមុតមាំសម្រាប់ក្រុមការងារយើងក្នុងការជំរុញឱ្យមានវិបុលកម្មនូវប្រភេទសត្វកម្រនៅកម្ពុជា»។
បើតាមលោក រតនា វត្តមាននៃកូនខ្ទីងញី ១ ក្បាលថ្មីនេះបានធ្វើឱ្យចំនួនសត្វខ្ទីងនៅក្នុងឧទ្យានសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅកើនដល់ចំនួន ៧ ក្បាលក្នុងនោះមានឈ្មោល ៤ ក្បាល និងញី ៣ ក្បាល។ នៅខែមីនាខាងមុខនេះ មេខ្ទីងមកពីខេត្តមណ្ឌលគិរី នឹងបង្កើតបានកូនខ្ទីង ១ ក្បាលថ្មីទៀត បន្ទាប់ពីត្រូវបានបង្កាត់ពូជជាមួយខ្ទីឈ្មោលមកពីបារាំងកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំមុន។ សត្វខ្ទីងដែលជាមេបា ១ គូនេះ បានបង្កាត់ពូជបានកូនចំនួន ៣ ក្បាលមកហើយ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៦ មក ក្នុងនោះមានញី ១ ក្បាល និងឈ្មោល ២ ក្បាល។
លោកថា ក្រៅពីសត្វខ្ទីង ក្រុមការងារបង្កាត់ពូជសត្វព្រៃនៅឧទ្យានសួនសត្វ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅក៏បានបង្កាត់ពូជសត្វរមាំង ឆ្មាដាវ ខ្លាត្រី ឈ្មូសប្រែង និងសត្វទន្សោង ដែលជាប្រភេទសត្វកម្រ និងជិតផុតពូជក្នុងពិភពលោក រួមទាំងប្រភេទសត្វងាយរងគ្រោះមួយចំនួនទៀត ដូចជាសត្វប្រើសស្បូវ និងប្រមោញផងដែរ។
ដំណើរការនៃការបង្កាត់ពូជសត្វខ្ទីងនេះលោក ទ្រី ស៊ីថេង ប្រធានបុគ្គលិកថែរក្សា និងសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅ និយាយថាការបង្កាត់ពូជសត្វព្រៃមិនមានភាពងាយស្រួលនោះទេ។ វាទាមទារពេលវេលា និងការសិក្សាស្រាវជ្រាវពីលក្ខណៈជីវសាស្ត្ររបស់ប្រភេទសត្វនីមួយៗឱ្យបានច្បាស់លាស់ជាមុន ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឱ្យការបង្កាត់ពូជប្រព្រឹត្តទៅប្រកបដោយភាពជោគជ័យ។
លោក ស៊ីថេង ថ្លែងថា៖ «មិនចំពោះតែសត្វខ្ទីងទេ ឆ្មាដាវ ខ្លាត្រី...និងសត្វរមាំង គឺយើងត្រូវចំណាយពេលសិក្សាពីពួកវាឱ្យបានច្បាស់ មុននឹងឈានដល់ការបង្កាត់ពូជ។ ភាពជោគជ័យជាបន្តបន្ទាប់មកនេះបានក្លាយជាកម្លាំងចលករមួយក្នុងការជំរុញលើកទឹកចិត្តដល់ក្រុមការងារយើងឱ្យបន្តបេសកកម្មការងារលើវិស័យនេះបន្តទៀត ដើម្បីស្ដារលទ្ធភាព ឬបង្កើនចំនួននៃប្រភេទសត្វកម្រនៅកម្ពុជា»។
លោក យឿន នឿន ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវក្នុងការមើលថែទាំសត្វខ្ទីង ទន្សោងនៅឧទ្យានសួនសត្វ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅនិយាយថា វត្តមានរបស់កូនខ្ទីងញីថ្មីនេះបានលើកទឹកចិត្តរបស់គាត់ឱ្យរឹតតែស្រឡាញ់លើការងារជាអ្នកថែរក្សា ផ្ដល់ចំណីដល់សត្វទាំងនេះ។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំពិតជាសប្បាយរីករាយនៅពេលឃើញវា [សត្វខ្ទីង] មានកូនថ្មី និងមានសុខភាពល្អទាំងមេទាំងកូនបែបនេះ។ វត្តមានរបស់កូនខ្ទីងញី ១ ក្បាលថ្មីនេះបានជំរុញឱ្យខ្ញុំស្រឡាញ់ការងារនេះកាន់តែខ្លាំង ព្រោះវាជាការងារមួយ ដែលជួយធ្វើឱ្យមានកំណើនសត្វកម្រនៅកម្ពុជាឡើងវិញ សម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយបានស្គាល់»។
សូមបញ្ជាក់ថា សត្វខ្ទីងជាប្រភេទសត្វកម្រជិតផុតពូជនៅកម្ពុជា ហើយវាត្រូវបានកត់ត្រាក្នុងបញ្ជីក្រហមរបស់អង្គការ IUCN ថា ជាប្រភេទសត្វងាយរងគ្រោះនៅលើពិភពលោក៕
វីដេអូ៖
