.jpg)
សត្វកុកពាក់អំបោះពេលនៅក្នុងសម្បុកនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់កាលពីឆ្នាំមុន។ រូបថត BirdLife
រតនគិរីៈ សម្បុកសត្វកុកពាក់អំបោះដែលជាប្រភេទសត្វងាយរងគ្រោះក្នុងពិភពលោក ត្រូវបានរកឃើញមានកំណើនកូនញាស់បានដោយជោគជ័យលើទឹកដីកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០២១ នៅឯដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់។ នេះបើតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមជំនាញធ្វើការពាក់ព័ន្ធសត្វព្រៃប្រចាំការនៅតំបន់នោះ។
ក្រសួងបរិស្ថានដែលកំពុងធ្វើការងារពាក់ព័ន្ធអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ និងអភិរក្សជីវចម្រុះជាមួយដៃគូពាក់ព័ន្ធបានឱ្យដឹងថា សម្បុកសត្វកុកពាក់អំបោះញាស់កូនបានចំនួនខ្ពស់បំផុតក្នុងឆ្នាំ ២០២១ នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ដែលមានទីតាំងក្នុងភូមិសាស្ត្រខេត្តរតនគិរី និងមណ្ឌលគិរី។ ក្រសួងបន្តថា ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវបានរកឃើញសម្បុកសត្វកុកពាក់អំបោះមានចំនួន ៨ សម្បុក ត្រូវបានញាស់ដោយជោគជ័យ និងមានកូនសរុបចំនួន ១៥ ក្បាល។
ក្រសួងបន្តថា លទ្ធផលស្រាវជ្រាវនេះបានផ្សព្វផ្សាយដោយអង្គការជីវិតសត្វស្លាបអន្តរជាតិប្រចាំកម្ពុជា (Bird Life International Cambodia Programme) និងបានបញ្ជាក់ថា ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ កូនសត្វដែលញាស់បានជោគជ័យជាចំនួនខ្ពស់បំផុតបើប្រៀបធៀបនឹងរដូវបន្តពូជមុន។
នាយកកម្មវិធីនៃអង្គការជីវិតសត្វស្លាបអន្តរជាតិ (Birdlife) ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា លោក ប៊ូ វរសក្ស ប្រាប់ភ្នំពេញ-ប៉ុស្តិ៍ថា ការញាស់ដោយជោគជ័យនេះបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងការចូលរួមការពារសម្បុកដែលត្រូវបានរកឃើញនោះ។
លោកថា៖ «យើងធ្វើការជាប្រចាំហើយក៏បានជំរុញដល់មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សធ្វើការល្បាតជុំវិញទីតាំងសម្បុក ដើម្បីកាត់បន្ថយការរំខាន បើប្រៀបធៀបជាមួយសម្បុកដែលយើងមិនបានរកឃើញ ព្រោះក្រោយពីការរកឃើញសម្បុកយើងមានយន្តការដើម្បីការពារឱ្យមានភាពប្រសើរជាងមុន អ៊ីចឹងធ្វើឱ្យកាត់បន្ថយការរំខានដល់សត្វ»។
យ៉ាងណាមិញ ដើម្បីថែរក្សាសត្វដែលកម្របន្តវត្តមាននៅកម្ពុជាលោក ប៊ូ វរសក្ស សំណូមពរដល់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានចូលរួមការពារទីជម្រករបស់សត្វកុកពាក់អំបោះដោយទប់ស្កាត់ការទន្ទ្រានដែលនាំដល់ការបាត់បង់ដើមឈើ ខណៈសត្វប្រភេទនេះជ្រើសយកឈើនោះដើម្បីធ្វើសម្បុក។
លោកថា៖ «ពីព្រោះវាធ្វើសម្បុកនៅលើដើមឈើធំៗហើយចំពោះប្រជាសហគមន៍មូលដ្ឋានត្រូវចូលរួមដើម្បីទប់ស្កាត់កុំឱ្យមានការរំខានដល់ពួកវាបើឃើញសម្បុកវា គួរជូនដំណឹងដល់ក្រុមការងារយើងដែលប្រចាំនៅទីតាំងនោះ ដូចជា ឧទ្យានុរក្ស ដើម្បីចុះទៅមើល ហើយតាមដានដើម្បីការពារពួកវាឱ្យបានជោគជ័យ»។
លោកបានឱ្យដឹងថា អង្គការរបស់លោកបានចាប់ផ្តើមកត់ត្រាសម្បុករបស់កុកពាក់អំបោះលើកដំបូងនៅឆ្នាំ ២០១៧ ដែលពេលនោះបានកត់ត្រាបាន ៨ សម្បុក និងកូនញាស់ជោគជ័យបានត្រឹមតែ ៥ ក្បាលប៉ុណ្ណោះ។
មន្ត្រីជំនាញបានឱ្យដឹងថា រដូវបន្តពូជរបស់បក្សីនេះគឺចាប់ពីខែកក្កដារហូតដល់ខែធ្នូ ហើយពួកវាចូលចិត្តធ្វើសម្បុកលើដើមឈើធំៗនៅតាមមាត់ទន្លេ ឬអូរ។
នៅរដូវបន្តពូជឆ្នាំ ២០២១ សម្បុកសត្វកុកពាក់អំបោះចំនួន ៩ ត្រូវបានកត់ត្រាបាននៅដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ ហើយសម្បុកសត្វទាំងអស់ត្រូវបានតាមដានពីការវិវឌ្ឍរបស់វា និងការពារពីការរំខាននានា។ សត្វកុកពាក់អំបោះកំពុងរងការគំរាមកំហែងដោយកត្តាមួយចំនួនដូចជា ការរំខានពីមនុស្ស ការបរបាញ់ និងការបាត់បង់ទីជម្រក។
សត្វកុកពាក់អំបោះត្រូវបានចាត់ចូលក្នុងបញ្ជីក្រហមពិភពលោក IUCN ជាប្រភេទជិតរងការគំរាមកំហែង ហើយចំនួនរបស់វានៅលើពិភពលោកកំពុងធ្លាក់ចុះ ហើយបក្សីប្រភេទនេះត្រូវបានរកឃើញបន្តពូជជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់៕
