.jpg)
ការបញ្ជ្រាបការយល់ដឹងដល់សិស្សនៅតាមបណ្ដាខេត្តពីគ្រោះថ្នាក់គ្រាប់មីននិងគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះផ្សេងទៀត។ រូបថត Heng Ratana page
ភ្នំពេញៈ ទោះបីចំនួនជនរងគ្រោះដោយសារគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះនៅក្នុងប្រទេសបានថយចុះមកនៅត្រឹមតែជាង ៤០ នាក់នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ក្នុងរយៈពេលជាង ២៥ ឆ្នាំនេះក៏ដោយ ក៏រាជរដ្ឋាភិបាលនៅតែចាត់ទុកជារឿងទុក្ខសោក និងសោកស្ដាយបំផុតសម្រាប់ប្រទេសជាតិ។ យោងតាមសារលិខិតរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងទៅកាន់ជនរួមជាតិកាលពីម្សិលមិញ ក្នុងឱកាសប្រារព្ធខួបលើកទី ២៣ នៃទិវាជាតិយល់ដឹងអំពីមីន។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅថ្ងៃទី ២៣ ខែកុម្ភៈ ២០២២ បានថ្លែងដោយបានរំឭកដល់ជនរួមជាតិទាំងអស់ ជាពិសេសបងប្អូនដែលកំពុងរស់នៅក្នុងតំបន់រងផលប៉ះពាល់ដោយសារមីន គ្រាប់បែកចង្កោម និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាមឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ចំពោះគ្រោះថ្នាក់ដែលបង្កឡើងដោយសារគ្រឿងផ្ទុះទាំងនោះ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំតែងតែចាត់ទុកចំពោះការបាត់បង់ជីវិត ពិការ និងរបួសរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាអ្នកដោះមីនថា «ទោះបីការបាត់បង់ជីវិត ឬពិការប្រជាជនសូម្បីតែម្នាក់ដោយសារមីន និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម គឺជាទុក្ខសោក និងជាការសោកស្តាយបំផុតសម្រាប់ប្រទេសជាតិទាំងមូល»។
លោកថ្លែងថា សង្គ្រាមបានបន្សល់នូវគ្រាប់មីនគ្រាប់បែកចង្កោម និងសំណល់ជាតិផ្ទុះយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ដែលបណ្ដាលឱ្យប្រជាពលរដ្ឋរាប់ម៉ឺននាក់រងរបួសធ្លាក់ខ្លួនពិការ និងស្លាប់បាត់បង់ជីវិតព្រមទាំងបង្កនូវសោកនាដកម្មដ៏ឈឺចាប់ដែលមិនធ្លាប់កើតមានពីមុនមក និងរាំងស្ទះដល់ការអភិវឌ្ឍប្រទេស។ ជាមួយនឹងការបង្រួបបង្រួមជាតិដែលនាំមកនូវស្ថិរភាពនយោបាយ សុខសន្តិភាព និងសុវត្ថិភាពពេញលេញទូទាំងប្រទេស និងការអភិវឌ្ឍលើគ្រប់វិស័យក្រោមនយោបាយ ឈ្នះ ឈ្នះ នៅចុងឆ្នាំ ១៩៩៨ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មានលទ្ធភាពដោះស្រាយនូវផលអវិជ្ជមានលើគ្រប់វិស័យ។ ជាមួយគ្នានេះសមិទ្ធផលលើវិស័យសកម្មភាពមីនបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់កិច្ចគាំពារសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច សង្គម។
លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីថ្លែងថា គិតចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩២ ដល់ឆ្នាំ ២០២១ រយៈពេល ២៩ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ផ្ទៃដីទំហំ ២ ៣២៥ គីឡូម៉ែតការ៉េត្រូវបានបោសសម្អាតសម្រាប់យកទៅប្រើប្រាស់ និងបង្កបង្កើនផលក្នុងនោះវិស័យកសិកម្ម ៧១ ភាគរយ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ៨ ភាគរយ និងផ្សេងៗ ២១ ភាគរយរួមមានការសាងសង់លំនៅឋាន ភូមិករ សាលារៀន មណ្ឌលសុខភាពជាដើម ដោយមានប្រជាពលរដ្ឋទទួលផលចំនួន ៧ ៣២២ ៥៣៦ នាក់។ មីនប្រឆាំងមនុស្សចំនួន ១ ១១៨ ៦៩៣ គ្រាប់ មីនប្រឆាំងរថក្រោះ ចំនួន ២៥ ៩១៨ គ្រាប់ និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាមរាប់បញ្ចូលទាំងគ្រាប់បែកចង្កោម ចំនួន ២ ៩៧៧ ២៦៧ គ្រាប់ ត្រូវបានរកឃើញ និងបំផ្លាញចោល។ ទន្ទឹមនឹងនោះចំនួនជនរងគ្រោះបានថយចុះពី ៤ ៣២០ នាក់ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៦ មកត្រឹម ៤៤ នាក់ ក្នុងឆ្នាំ ២០២១។
លោកបញ្ជាក់ថា រាជរដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា តែងតែយកចិត្តទុកដាក់ និងគិតគូរព្រមទាំងបានរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មក្នុងការជួយសម្រាលទុក្ខលំបាករបស់បណ្តាប្រទេសដែលរងផលប៉ះពាល់ដូចគ្នាតាមរយៈការបញ្ជូនកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពចូលរួមបំពេញបេសកកម្មក្នុងក្របខ័ណ្ឌប្រតិបត្តិការរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងប្រទេសចំនួន ៩ រួមមាន ប្រទេសស៊ូដង់ ស៊ូដង់ខាងត្បូង លីបង់ ស៊ីប ស៊ីរី យេម៉ែន ឆាដ ម៉ាលី និងអាហ្វ្រិកកណ្ដាលសរុបចំនួន ៧ ៨៩៩ នាក់ក្នុងនោះស្ត្រីចំនួន ៥២៨ នាក់។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំសូម ឆ្លៀតយកឱកាសនេះ សម្តែងនូវអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ និងស្មោះស្ម័គ្របំផុតជូនចំពោះប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ប្រតិបត្តិករជាតិ និងអន្តរជាតិ ជាពិសេសប្អូនៗ ក្មួយៗជាអ្នកដោះមីន ដែលបានខិតខំចូលរួមជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងកិច្ចការបោសសម្អាតមីនលក្ខណៈមនុស្សធម៌នេះដែលទូលព្រះបង្គំ ខ្ញុំព្រះករុណា ខ្ញុំបានចាត់ទុកវិស័យបោសសម្អាតមីនជាការងារអាទិភាពមួយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការចូលរួមផ្ដល់សុខសុវត្ថិភាព ការជំរុញការអភិវឌ្ឍ និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រនៅកម្ពុជា»។
លោកថា៖ «ថ្វីបើវិស័យសកម្មភាពមីនបាននិងកំពុងទទួលលទ្ធផលដ៏ធំធេងយ៉ាងណាក៏ដោយ កម្ពុជាត្រូវធ្វើការបោសសម្អាតផ្ទៃដីដែលមានមីនចំនួន ៧៩៤ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាមរួមទាំងគ្រាប់បែកចង្កោមចំនួន ១២៤០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េបន្ថែមទៀតដើម្បីសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យតាមផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិ កម្ពុជាមួយគ្មានមីនឆ្នាំ ២០២៥។ ជាមួយគ្នានេះការងារអប់រំកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ដោយសារមីន គ្រាប់បែកចង្កោម និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាមនៅតែជាកិច្ចការដ៏ចាំបាច់មួយក្នុងការកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ និងផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដោយសារគ្រឿងផ្ទុះនៅតាមសហគមន៍ដែលយើងត្រូវតែយកចិត្តទុកដាក់»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ រូបថត SPM
លោកបន្តថា ក្នុងន័យនេះរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្ដេជ្ញាបន្តការយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយបញ្ហាដែលបង្កឡើងដោយសារមីន គ្រាប់បែកចង្កោម និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាមដោយអនុវត្តឱ្យបានត្រឹមត្រូវតាមគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពកម្ពុជា ២០១៦-២០៣០ ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ ២០១៩-២០២៣ យុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណដំណាក់កាលទី ៤ ២០១៨-២០២៣ និងផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិសកម្មភាពមីន ២០១៨-២០២៥។
លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីបានអំពាវនាវដល់ក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ អាជ្ញាធរដែនដីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធគ្រប់ប្រភេទ ប្រតិបត្តិករជាតិ និងអន្តរជាតិត្រូវចូលរួមឱ្យបានខ្លាំងក្លាថែមទៀតក្នុងការផ្សព្វផ្សាយការយល់ដឹងពីគ្រោះថ្នាក់ដោយសារមីន គ្រាប់បែកចង្កោម និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាមដល់ប្រជាពលរដ្ឋ តាមរយៈសកម្មភាពអប់រំដោយផ្ទាល់នៅតាមសហគមន៍ សាលារៀន និងវត្តអារាម ការអនុវត្ត គោលនយោបាយភូមិ-ឃុំ-សង្កាត់មានសុវត្ថិភាព ការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងអាវុធ គ្រឿងផ្ទុះ និងគ្រាប់រំសេវ។
លោកបានអំពាវនាវដល់អាជ្ញាធរមីនត្រូវបន្តសម្របសម្រួលជាមួយប្រតិបត្តិករជាតិ និងអន្តរជាតិ និងភាគីពាក់ព័ន្ធដើម្បីកំណត់ឱ្យបានជាក់លាក់នូវតំបន់ ឬទីតាំងដែលរងការប្រឈមគ្រោះថ្នាក់ដោយសារមីន គ្រាប់បែកចង្កោម និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម ដើម្បីធ្វើការអប់រំទប់ស្កាត់គ្រោះថ្នាក់បានទាន់ពេលវេលាព្រមទាំងរៀបចំ សារអប់រំ និងវិធីសាស្ត្រអប់រំឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពទៅតាមបរិបទនៃសហគមន៍ដែលរងផលប៉ះពាល់ និងឥរិយាបថរបស់ជនងាយរងគ្រោះ។ អាជ្ញាធរមីន ក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ គួរបន្តស្រាវជ្រាវ វិធីសាស្ត្រកៀរគរធនធានប្រកបដោយនវានុវត្តន៍ជាពិសេសជំរុញការចូលរួមពីវិស័យឯកជនក្នុងដំណើរឆ្ពោះទៅរកការសម្រេចបានចក្ខុវិស័យ «កម្ពុជាមួយគ្មានមីនឆ្នាំ ២០២៥»។
លោកក៏បានអំពាវនាវដល់បងប្អូនជនរួមជាតិទាំងអស់ឱ្យចូលរួមអនុវត្ត បើឃើញមីន គ្រាប់បែកចង្កោម ឬសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម សូមកុំប៉ះពាល់ កុំដំ កុំដុត និងកុំគប់លេង ព្រោះវាអាចបង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ ធ្លាក់ ខ្លួនពិការ និងបាត់បង់ជីវិត ហើយត្រូវរាយការណ៍ជាបន្ទាន់ដល់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ឬប្រតិបត្តិករបោសសម្អាតមីនដែលនៅជិតបំផុត។ ហាមទិញ លក់ រក្សាទុក កែច្នៃមីន គ្រាប់បែកចង្កោម និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម ដែលជាអំពើខុសច្បាប់ និងកុំប្រើប្រាស់ដី និងកុំចូលក្នុងតំបន់ដែលមិនស្គាល់ច្បាស់ ឬសង្ស័យថាមានមីន គ្រាប់បែកចង្កោម និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម។
លោក លី ធុជ អនុប្រធានទី ១ អាជ្ញាធរមីនថ្លែងក្នុងឱកាសប្រារព្ធខួបលើកទី ២៣ នៃទិវានេះ លើទឹកដីនៃខេត្តព្រះវិហារថា ប្រទេសកម្ពុជាប្រឈមនឹងបញ្ហាជាច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងមីន គ្រាប់បែកចង្កោម និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម ដែលជាលទ្ធផលនៃសង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃអូសបន្លាយ ចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៦០។
ចរិតបញ្ហានៃការគំរាមដោយសារមីន និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាមក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានភាពស្មុគស្មាញយ៉ាងខ្លាំង។
លោកថ្លែងថា៖ «ក្រោមនយោបាយឈ្នះ ឈ្នះ របស់សម្តេចតេជោ នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅចុងឆ្នាំ ១៩៩៨ កម្ពុជា ទទួលបានសុខសន្តិភាពពេញលេញទូទាំងប្រទេសដែលអនុញ្ញាតឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ដោះស្រាយការគំរាមកំហែងដោយសារមីន និងយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះទាំងនោះ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងគ្មានការភ័យខ្លាចក្នុងការចូលរួមផ្តល់សុខសុវត្ថិភាព និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រនៅកម្ពុជា»។
លោកបន្តថា ជាមួយនឹងសមិទ្ធផលជាប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ត្រចះត្រចង់នេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានមហិច្ឆតាធំធេងណាស់ ព្រមទាំងបានដាក់ចេញនូវចក្ខុវិស័យ និងគោលដៅយ៉ាងច្បាស់លាស់ គឺ «កម្ពុជាមួយគ្មានមីនឆ្នាំ ២០២៥» ហើយយើងមានក្តីសង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំថា យើងនឹងអាចធ្វើបានជាមួយនឹងការតាំងចិត្តខ្ពស់ និងការប្តេជ្ញាចិត្តរួមរបស់យើងទាំងអស់គ្នា។
លោក លី ធុជ ទោះបីមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងលើការងារបោសសម្អាតមីន និងគ្រាប់យ៉ាងណាក៏ដោយ ការគ្រោះថ្នាក់ដោយសារមីន និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាមនៅតែមានជាប្រចាំដោយកត្តាមួយចំនួនរួមមាន ការលេង ឬច្នៃគ្រាប់ ឈរមើលគេលេងគ្រាប់ សម្អាតដីធ្វើកសិកម្ម ចូលព្រៃកាប់ឈើ រកស្បៀងអាហារ ធ្វើកសិកម្ម ដោះមីនក្រៅផ្លូវការ ដុតព្រៃ និងធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់តំបន់មិនស្គាល់ច្បាស់ជាដើម។ លោករំឭកថាជាក់ស្តែងថ្មីៗនេះយុវជន ២ នាក់ ស្លាប់ដោយមីននៅលើទឹកដីអតីតសមរភូមិខេត្តព្រះវិហារកាលពីថ្ងៃទី ១០ ខែមករា៕
