ភ្នំពេញៈ អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន និងក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យគ្រឿងញៀនអន្តរជាតិ (INCB) សហការបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលរយៈពេល ២ ថ្ងៃ ពីថ្ងៃទី ៩ ដល់ថ្ងៃទី ១០ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២២ ដល់មន្ត្រីមកពីបណ្តាក្រសួង-ស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់ពាក់ព័ន្ធរបស់កម្ពុជា ដើម្បីលើកកម្ពស់សមត្ថភាពចំណេះដឹង និងស្វែងយល់អំពីយន្តការគ្រប់គ្រងត្រួតពិនិត្យសារធាតុគីមីផ្សំ។
លោក មាស វិរិទ្ធ អគ្គលេខាធិការនៃអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ថ្លែងក្នុងពិធីបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះ នៅថ្ងៃទី ៩ ខែមីនា ថា ដោយសារតែពិភពលោកនៅតែជួបបញ្ហាប្រឈមធំពីការលួចបង្វែរសារធាតុគីមីផ្សំ យកទៅសំយោគលួចលាក់ផលិតគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់នោះកម្ពុជា និង INCB បានសហការគ្នារៀបចំនូវវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្ដីពីប្រព័ន្ធផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យគ្រឿងញៀនអន្តរជាតិ។ ជាមួយគ្នានេះ លោកក៏បានថ្លែងអំណរគុណដល់អង្គការសហប្រជាតិទទួលបន្ទុកគ្រឿងញៀន និងឧក្រិដ្ឋកម្ម និងក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យគ្រឿងញៀនអន្តរជាតិ ដែលតែងតែចូលរួមសហការ ជួយដល់កម្ពុជាក្នុងការងារប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ពិសេសតែងតែជួយគាំទ្រទាំងមធ្យោបាយ បច្ចេកទេស និងការបណ្តុះបណ្តាលមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់កម្ពុជា។
បើតាម លោក មាស វីរិទ្ធ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះដើម្បីលើកកម្ពស់សមត្ថភាពចំណេះដឹងមន្ត្រីចូលរួមមកពីបណ្តាក្រសួង-ស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់ពាក់ព័ន្ធដើម្បីស្វែងយល់អំពីយន្តការគ្រប់គ្រង ត្រួតពិនិត្យសារធាតុគីមីផ្សំរបស់ក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យគ្រឿងញៀនអន្តរជាតិ (INCB) ក្នុងការលើកកម្ពស់ការផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មាន ស្តីអំពីការចរាចរសារធាតុគីមីផ្សំនៅក្នុងតំបន់ និងសកលលោក។
លោកបន្តថា៖ «យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវមានវិធានការទប់ស្កាត់ និងគ្រប់គ្រងសារធាតុគីមីផ្សំ ឱ្យបានច្បាស់លាស់ និងមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ដោយកម្លាំងសមត្ថកិច្ចកម្ពុជាបង្ក្រាបបានករណីលួចកែច្នៃផលិតគ្រឿងញៀនសំយោគទ្រង់ទ្រាយតូច និងទ្រង់ទ្រាយធំ បង្ក្រាបបានករណីផលិតកែច្នៃគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ចំនួន ០៣ ករណី នៅទីតាំងចំនួន ០៤ ផ្សេងៗគ្នា រឹបអូសបានសារធាតុញៀនប្រមាណជាង ២ តោន សារធាតុគីមីជាង ២០០ តោន និងឧបករណ៍ផលិតគ្រឿងញៀនមួយចំនួនធំ ដែលមានទីតាំងក្នុងភូមិសាស្ត្ររាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងខេត្តព្រះសីហនុ»។
លោក មាស វីរិទ្ធ ក៏បានស្នើដល់ក្រុមការងារពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ត្រូវបង្កើនការត្រួតពិនិត្យនៅតាមច្រកចេញ-ចូល ជើងគោក ជើងទឹក និងជើងអាកាស ព្រមទាំងគោលដៅសំខាន់ៗដទៃផ្សេងទៀត ដើម្បីធានាឱ្យបាននូវការទប់ស្កាត់ ការបង្ការ និងការបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀន និងការនាំចូលសារធាតុគីមីឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់បន្ថែមទៀត។
លោក Fernando Romero Contreras អ្នកសម្របសម្រួលកម្មវិធីគំនិតផ្ដួចផ្ដើមប្រតិបត្តិការរបស់កម្មវិធីសកលស្ដីពីការហាមឃាត់សារធាតុគ្រោះថ្នាក់ (GRIDS ឱ្យដឹងដែរថា ប្រទេសកម្ពុជានៅតែបន្តទទួលរងឥទ្ធិពលអាក្រក់ពីស្ថានភាពប្រែប្រួលជាអវិជ្ជមានប្រកបដោយហានិភ័យខ្ពស់បណ្ដាលមកពីគ្រឿងញៀន។ បញ្ហានេះគឺដោយសារតែការកើនឡើងឥតឈប់ឈរនៃការផលិត ការចរាចរ និងការជួញដូរគ្រឿងញៀននៅលើពិភពលោក និងក្នុងតំបន់។
លោកបន្តថា ករណីបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនធំៗបានកើនឡើង ដោយមានគ្រឿងញៀនរាប់រយតោន រួមទាំងម៉ាស៊ីនផលិតកែច្នៃស្វ័យប្រវត្តិឈុតធំៗដ៏គ្រោះថ្នាក់ជាច្រើនទៀត នៅរាជធានីភ្នំពេញ និងបណ្ដាខេត្តមានភូមិសាស្ត្រជាប់រាជធានី ជាប់ព្រំដែនឡាវ ថៃ និងវៀតណាម នៅតាមប្រៃសណីយ៍ និងនៅលើផ្ទៃសមុទ្រជាដើម។
តាមរបាយការណ៍របស់អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនឱ្យដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ កម្លាំងសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបានបទល្មើសគ្រឿងញៀនទូទាំងប្រទេសបានចំនួន ៦ ២៤២ ករណីដោយឃាត់មនុស្ស ១៣ ៧៦៥ នាក់ ក្នុងនោះមានជនបរទេស ៣៦២ នាក់ (មាន ១៣ សញ្ជាតិ)។ ក្នុងចំណោមករណីដែលបង្ក្រាបបានមានករណីជួញដូរ រក្សាទុក កែច្នៃ ចាត់ចែង និងដាំដុះ ចំនួន ៤ ៤១៥ ករណី ដោយឃាត់ខ្លួនមនុស្សចំនួន ៨ ៥៤៩ នាក់ ករណីប្រើប្រាស់ចំនួន ១ ៧៩២ ករណីដោយឃាត់មនុស្ស ៥ ២០៧ នាក់និងអនុវត្ដដីកា ៤៩០ ដីកា ឃាត់មនុស្ស ៤៤៥ នាក់៕