.jpg)
មន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន និងដៃគូអភិរក្ស បានចុះទៅពិនិត្យមើលតំបន់ព្រៃធម្មជាតិស្ដារសត្វខ្លាឡើងវិញ ដែលបានសង់រួចនៅលើដីទំហំ ៩០ ហិកតា ក្នុងតំបន់អភិរក្សនៅខេត្តកោះកុង។ រូបថត ក្រសួងបរិស្ថាន
កោះកុងៈ មន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន និងដៃគូអភិរក្ស បានចុះទៅពិនិត្យមើលមជ្ឈមណ្ឌលស្តារសត្វខ្លាឡើងវិញ ដែលបានសង់រួចលើផ្ទៃដីទំហំ ៩០ ហិកតា ក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃតាតៃ កាលពីសប្តាហ៍មុន។
ការចុះទៅពិនិត្យរួមគ្នានេះ ត្រូវបានធ្វើឡើង ក្រោយពេលដែលមានជំនួបរវាង លោក សាយ សំអាល់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន និងលោក Satya Prakash Yadav អគ្គនាយកនៃអាជ្ញាធរជាតិអភិរក្សសត្វខ្លា នៃក្រសួងបរិស្ថាន ព្រៃឈើ និងប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ប្រទេសឥណ្ឌា កាលពីរសៀលថ្ងៃទី ៥ ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០២២ ដើម្បីពិភាក្សាការងារ និងពិនិត្យលទ្ធភាព គម្រោងអភិរក្សខ្លាធំនៅតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ។
យោងតាមក្រសួងបរិស្ថាន លោក លឿង កេសរោ អគ្គនាយករងនៃអគ្គនាយកដ្ឋាន តំបន់ការពារធម្មជាតិ កញ្ញា Suwanna Gaunlet និងលោក ហ៊ត់ សុគន្ធ មកពីអង្គការ Wildlife Alliance (WA) និងលោក Thomas Gray តំណាងអង្គការ WWF និងប្រតិភូឥណ្ឌាដឹកនាំដោយលោក Satya Prakash Yadav អមដំណើរដោយលោក Rajesh Gopal អគ្គលេខាធិការនៃវេទិកាសត្វខ្លាពិភពលោក ព្រមទាំងជំនាញការឥណ្ឌា បានធ្វើដំណើរដោយឧទ្ធម្ភាគចក្រ និងរថយន្ត កាលពីថ្ងៃទី ៦ និងទី ៧ ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០២២ ទៅខេត្តកោះកុង។
ដំណើរចុះទៅមើលនេះ គឺដើម្បីពិនិត្យទីវាល និងវាយតម្លៃពីស្ថានភាពព្រៃធម្មជាតិស្ថិតនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃតាតៃសំកុះ និងឧទ្យានជាតិក្រវាញកណ្តាល និងខាងត្បូង និងដើម្បីពិនិត្យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត (មានរបងដែក ទ្រុងដែក អាងទឹកសម្រាប់សត្វខ្លា និងសត្វព្រៃចំណីខ្លា និងមជ្ឈមណ្ឌលស្តារសត្វខ្លា) ដែលបានសង់រួចលើដីទំហំ ៩០ ហិកតា។
ទីតាំងនេះស្ថិតនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃតាតៃសម្រាប់បន្ស៊ាំសត្វខ្លាធំ មុនលែងចូលទៅក្នុងតំបន់ស្នូលនៃតំបន់អភិរក្សសត្វខ្លា។ ជាមួយគ្នានេះ តំណាងប្រតិភូឥណ្ឌា បានវាយតម្លៃខ្ពស់ ចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជាក្នុងការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ និងបានចាត់ទុកប្រទេសកម្ពុជា គឺជាទីតាំងភូមិសាស្ត្រមួយដ៏សំខាន់សម្រាប់ឥណ្ឌាក្នុងកម្មវិធីស្តារសត្វខ្លាធំ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា ថ្លែងនៅថ្ងៃទី ១៣ ខែមីនាថា លោកមិនទាន់មានលទ្ធផលនៅឡើយទេ ខណៈ កញ្ញា Suwanna Gaunlet តំណាងអង្គការ Wildlife Alliance (WA) មិនឆ្លើយតបជាមួយ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ បន្ទាប់ពីឃើញសំណួរដែលត្រូវបានដាក់ទៅជូនលោកស្រីតាមតេឡេក្រាម។
ចំណែកលោកលឿង កេសរោ មិនអាចទាក់ទងសុំធ្វើអត្ថាធិប្បាយបានទេ ដោយហៅទូរស័ព្ទចូលហើយតែពុំមានអ្នកទទួល។
លោក ឡាំ សុផល មន្ត្រីសាលាស្រុកភ្នំក្រវាញ ខេត្តពោធិ៍សាត់ ថ្លែងនៅថ្ងៃទី ១៣ ខែមីនាថា លោកស្វាគមន៍រាល់គម្រោង និងការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ និងសត្វព្រៃនៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិ ជួរភ្នំក្រវាញ ដែលតំបន់ទាំងនេះ មានភាពអំណាយផល សម្រាប់អភិរក្ស និងការពារសត្វព្រៃគ្រប់ប្រភេទ។ «វាជាការល្អហើយនៅពេលមានគេនាំសត្វព្រៃពូជយកមកលែង និងអភិ រក្ស នៅក្នុងតំបន់ការពារ ដើម្បីចៀសវាងបាត់ពូជសត្វព្រៃយើង។ ខ្ញុំគាំទ្រហើយ ប៉ុន្តែកិច្ចការផ្សេងទៀត ខ្ញុំអត់ដឹងទេ»។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា ពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងសត្វខ្លាធំ គឺជាគម្រោងមួយដែលក្រសួងបរិស្ថាន សហការរៀបចំ និងចូលរួមធ្វើកិច្ចការនេះរួមគ្នារវាង អង្គការ Wildlife Alliance (WA) និង អង្គការ WWF ក្នុងការស្តារឡើងវិញនូវសត្វខ្លាធំ។ សត្វខ្លាធំនេះ ត្រូវបានគេជឿថា បានដាច់ពូជនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយការរកឃើញចុងក្រោយនៅអំឡុងឆ្នាំ ២០០០ ជាង។
លោកបន្តថា គម្រោងនេះ គឺជាគម្រោង ដែលអាចនឹងនាំយកសត្វខ្លាធំ មកដាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីបន្សាំ និងលែងវា ឱ្យចូលទៅក្នុងព្រៃ ដើម្បីបង្កើតឱ្យមានវត្តមានសត្វខ្លាធំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឡើងវិញ។ ប៉ុន្តែដើម្បីអាចដាក់សត្វខ្លាធំនៅក្នុងព្រៃបាន តម្រូវឱ្យមានការថែរក្សាទីតាំង (ព្រៃ) ដែលមានសុវត្ថិភាព ជាពិសេសចំណីរបស់សត្វខ្លា ព្រោះយើងដឹងហើយថា សត្វខ្លា វាស៊ីសាច់ជាអាហារ។
លោកថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹងងសត្វរំពាដែលជាប្រភេទសត្វចំណីរបស់វា គឺត្រូវតែមាន ហើយ អាហ្នឹង ដែលយើងត្រូវរៀបចំផែនការសិក្សា ឱ្យបានលម្អិតពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចការនេះ។ នៅពេលដែលយកមកហ្នឹងតើ វាបន្សាំតំបន់រស់នៅ ឬ ក៏ការរស់នៅ ចំណីវាយ៉ាងម៉េច។ ដូច្នេះ ក្រុមបច្ចេកទេស អង្គការ WWF អង្គការ WA និងខាងឥណ្ឌា ដែលជាមន្ត្រីជំនាញ ខាងផ្នែកអភិរក្សសត្វខ្លាធំ និងក្រសួងបរិស្ថាន គឺធ្វើកិច្ចការរួមគ្នា ដើម្បីរៀបចំបច្ចេកទេស មុននឹងយកសត្វខ្លាធំ យកដាក់បន្សាំសម្រាប់ធ្វើសមាហរណកម្មនៅក្នុងព្រៃរបស់កម្ពុជា»។
បើតាម លោក នេត្រ ភក្ត្រា កម្ពុជាមានប្រភេទសត្វខ្លាច្រើននៅក្នុងព្រៃ និងតំបន់ការពារមានដូចជា ខ្លាពពក មានខ្លាលឿងពណ៌មាស មានខ្លារខិន ឆ្មាដាវ និងខ្លាត្រី ជាដើម ប៉ុន្តែ កម្ពុជាបានបាត់ប្រភេទពូជខ្លាធំនេះ ខណៈការនាំយកខ្លាធំមកកាន់កម្ពុជានឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាមានសត្វខ្លាធំឡើងវិញ។ ជាមួយគ្នានេះ វាជាការមួយល្អដែលកម្ពុជា ត្រូវការបង្កើតវត្តមានសត្វខ្លាធំនៅក្នុងប្រទេស។
ទោះជាយ៉ាងណាលោកថា ជាការគួរឱ្យសោកស្តាយចំពោះការបាត់បង់ប្រភេទសត្វខ្លាធំនេះ និងត្រូវបានគេជឿជាក់ថា វាបង្កឡើងដោយការបាញ់សត្វខុសច្បាប់។ ដូច្នេះ បានជាក្រសួងបរិស្ថានធ្វើយុទ្ធនាការ «អន្ទាក់សូន្យ» ដើម្បីកាត់បន្ថយ និងទប់ស្កាត់ការប្រើប្រាស់នៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិ បង្កើតវត្តមានសត្វឡើងវិញ និងធ្វើការសិក្សា ប្រភេទសត្វណាដែលផុតពូជ និងសត្វណាដែលអាចធ្វើសមាហរណកម្មនៅក្នុងព្រៃបាន យើងនឹងជំរុញឱ្យមានការដាក់រៀបចំបន្ថែម។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងជឿជាក់គម្រោងសមាហរណកម្មខ្លាធំនៅក្នុងព្រៃនេះ ដែលមាន អង្គការ WA , WWF ទៅថ្ងៃអនាគតយើងនឹងមានវត្តមានសត្វខ្លាធំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ឡើងវិញ»៕
