.jpg)
ការបើកសិក្ខាសាលាទាក់ទងនឹងសន្តិសុខសាយប័រ (Cyber security) នៅថ្ងៃទី១៤ មីនា ។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក
ភ្នំពេញៈ គណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសហការជាមួយបណ្ឌិត្យសភាបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលកម្ពុជាវិទ្យាស្ថានអភិបាលកិច្ចឌីជីថលបានធ្វើសិក្ខាសាលាស្ដីពី មេធាវី និងបច្ចេកវិទ្យាទាក់ទងសន្តិសុខសាយប័រ (Cyber security) ខណៈបញ្ហាសន្តិសុខសាយប័រអាចប៉ះពាល់គ្រប់ពេលវេលាទាំងចំពោះមេធាវីផ្ទាល់ និងការប្រកបវិជ្ជាជីវៈមេធាវី។
នេះបើតាមលោក លោក លី ច័ន្ទតុលា ប្រធានគណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាថ្លែងក្នុងពេលលោក បើកកម្មវិធីសិក្ខាសាលាអនឡាញស្ដីពីមេធាវីនិងបច្ចេកវិទ្យា៖សន្តិសុខសាយប័រ ជាការគំរាមកំហែងឬឱកាស?តាមអនឡាញកាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា។
លោកថ្លែងថា៖ «ថ្ងៃនេះខ្ញុំមានក្តីសោមនស្សរីករាយក្នុងការចូលរួមបើកសិក្ខាសាលាអនឡាញដែលជាកិច្ចសហការលើកទី១ រវាងគណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានិងបណ្ឌិត្យសភាបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលកម្ពុជាវិទ្យាស្ថានអភិបាលកិច្ចឌីជីថល ដែលមានប្រធានបទស្តីពីមេធាវី និងបច្ចេកវិទ្យា៖ តើសន្តិសុខសាយប័រជាការគំរាមកំហែង ឬឱកាស?»។
បើតាមលោក ច័ន្ទតុលា ការរីកចម្រើននៃបច្ចេកវិទ្យានិងទូរគមនាគមន៍បន្តកើតមានជារៀងរាល់ថ្ងៃនៅលើសកលលោក ហើយក្នុងបរិបទនៃសកលភាវូបនីយកម្មប្រទេសកម្ពុជាក៏ទទួលរងនូវឥទ្ធិពលនៃការរីកចម្រើននេះដែរតាមរយៈការប្រើប្រាស់ជាលក្ខណៈផ្ទាល់ខ្លួនមានដូចជាការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទចល័តឬទូរស័ព្ទវៃឆ្លាតឬឧបករណ៍វៃឆ្លាតនិងកម្មវិធីសម្រាប់ទំនាក់ទំនងកាន់តែសម្បូរបែបមានដូចជា Telegram Whatsapp Facebook Zoom Google Meeting ជាដើម។
លោកបានឱ្យដឹងថា ការប្រើប្រាស់ជាលក្ខណៈវិជ្ជាជីវៈឬអាជីវកម្មក៏កាន់តែមានភាពចាំបាច់ផងដែរជាពិសេសគឺការប្រើប្រាស់នៅតាមការិយាល័យធ្វើការ ការិយាល័យមេធាវី ក្រុមមេធាវី ឬក្រុមហ៊ុនមេធាវី ដើម្បីជាជំនួយដល់ការបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនិងស័ក្ដិសិទ្ធិភាពការងារវិជ្ជាជីវៈមេធាវីទៅដល់អតិថិជនទាំងអស់។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«វាអាចជាគំនិតមួយលើកឡើងថា វិជ្ជាជីវៈមេធាវីនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមិនទាន់មានភាពចាំបាច់នៅឡើយឬមិនមានទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់ទៅលើបញ្ហាសន្តិសុខសាយប័រប៉ុន្តែប្រសិនបើយើងធ្វើការពិនិត្យឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅនិងច្បាស់លាស់បញ្ហាសន្តិសុខសាយប័រវាអាចប៉ះពាល់គ្រប់ពេលវេលាទាំងចំពោះមេធាវីផ្ទាល់និងការប្រកបវិជ្ជាជីវៈមេធាវីផងដែរ»។
លោកបានឱ្យដឹងថា ការប៉ះពាល់នោះដោយសារតែឧបករណ៍ទាំងអស់ដែលកំពុងប្រើប្រាស់ឬសំណុំឯកសារនានារបស់អតិថិជនដែលបានរក្សាទុកអាចនឹងងាយរងគ្រោះ ប្រសិនបើសហភាតាទាំងអស់គា្នពុំបានស្វែងយល់ឱ្យបានច្បាស់លាស់អំពីអ្វីទៅជាសន្តិសុខសាយប័រ?តើការពារអំពីការលួចយក ការវាយប្រហារឬការបាត់បង់ឯកសារឬខូចខាតទោះបីចំណែកណាមួយនោះអាចធ្វើឡើងតាមមធ្យោបាយណាខ្លះ?
«ដូច្នេះវាគ្មិនកិត្តិយសនៅក្នុងសិក្ខាសាលាអនឡាញថ្ងៃនេះ គឺលោក អ៊ូ ផាន់ណារិទ្ធិ ជាប្រធាននាយកដ្ឋានសន្តិសុខបច្ចេកវិទ្យាគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាននៃក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ និងសហការីបានផ្ដល់នូវបទបង្ហាញដើម្បីឱ្យសហភាតាទាំងអស់កាន់តែមានការយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់ និងរៀបចំពិចារណាអំពីបញ្ហាសន្តិសុខសាយប័រលើការប្រកបវិជ្ជាជីវៈមេធាវីកាន់តែមានសុវត្ថិ ភាពបន្ថែមទៀត»។ នេះបើតាមលោក លី ច័ន្ទតុលា។
លោក ផន ដារ៉ូ តំណាងវិទ្យាស្ថានអភិបាលកិច្ចឌីជីថលនៃបណ្ឌិត្យសភាបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលកម្ពុជា លើកឡើងថា តាមរយៈសិក្ខាសាលានេះ នឹងផ្ដល់ជូននូវចំណេះដឹង និងចំណេះធ្វើ រួមនឹងបទពិសោធបន្ថែមទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលក្នុងកិច្ចបម្រើការងារក្នុងវិស័យយុត្ដិធម៌របស់មេធាវីនិងអ្នកវិជ្ជាជីវៈច្បាប់ទាំងអស់ឱ្យមានការការពារសន្តិសុខ សុវត្ថិភាពខ្ពស់។
លោក អ៊ូ ផាន់ណារិទ្ធិ ប្រធាននាយកដ្ឋានសន្តិសុខបច្ចេកវិទ្យាគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាននៃក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ដែលជាវាគ្មិន បានថ្លែងថា ការប្រើប្រាស់កម្មវិធីកុំព្យូទ័រផ្សេងៗដោយមិនមានអាជ្ញាប័ណ្ណត្រឹមត្រូវ អ្នកប្រើប្រាស់អាចប្រឈមបញ្ហាជាច្រើនលើការបាត់បង់ឯកសារនិងទិន្នន័យពីកុំព្យូទ័រតាមរយៈការចូលលុកលុយពីក្រុមឧក្រិដ្ឋជនអ៊ីនធឺណិត។
លោកបន្តថាប្រសិនបើកុំព្យូទ័រមានផ្ទុកទិន្នន័យសំខាន់ គឺការការពារត្រូវតែមានការទប់ស្កាត់ឱ្យបានខ្ពស់ឬវិធីសាស្រ្ដការពារចម្រុះជាជាងការការពារកុំព្យូទ័រធម្មតាដែលមិនមានទិន្ន័យ។ បើមិនដូច្នេះទេ ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនអ៊ីនធឺណិត អាចនឹងលួចចូលបំផ្លាញទិន្នន័យឬយកទិន្នន័យទៅចែកចាយជាសាធារណៈឬបង្កើតជាការគំរាមកំហែងតាមរូបភាពណាមួយផ្សេងទៀត ដែលករណីបែបនេះធ្លាប់កើតមានឡើងហើយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកផាន់ណារិទ្ធិ បញ្ជាក់ថា៖«ការការពារប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រគឺដូចជាការការពារផ្ទះអ៊ីចឹងដែរព្រោះពេលណាដែលយើងគិតអត់ដល់ថាចោរអាចចោះដំបូលចុះមកបានពេលនោះគឺយើងអត់ទាន់គិតដល់ទេ ប៉ុន្ដែចោរអាចចុះមកតាមដំបូលនោះបាន។ ដូច្នេះការគិតរបស់ចោរព័ត៌មានវិទ្យា ខុសពីអ្នកការពារ អ្នកប្រើបច្ចេកវិទ្យាផ្សេងៗដែលធ្វើឱ្យការការពារមានភាពលំបាកស្មុគស្មាញ»៕
