.jpg)
កញ្ញា ជា ម៉ៃសារ៉ស់ ដែលទទួលបានមេដាយពី UN។ រូបថត AKP
ភ្នំពេញៈ បើទោះជាពុំមានឈាមជ័រធ្វើជាទាហាន ហើយខ្លួនជាស្ដ្រីក៏ដោយ ប៉ុន្តែភាពអង់អាចក្លាហានប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវរបស់កញ្ញា ជា ម៉ៃសារ៉ស់ បានរុញច្រានកញ្ញាឱ្យក្លាយជានារីរក្សាសន្តិភាពកម្ពុជាដ៏ឆ្នើម ១ រូបដែលមានការទទួលស្គាល់ទាំងក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក ដោយទទួលបានមេដាយពីអង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយថ្មីៗនេះ នាងត្រូវបានជ្រើសរើសមកផ្សព្វផ្សាយក្នុងយុទ្ធនាការ «ស្ត្រីដើម្បីពហុភាគីនិយម» ក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវទៀតផង។
យោងតាមបេសកកម្មអចិន្រៃ្តយ៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាប្រចាំការិយាល័យអង្គការសហប្រជាជាតិនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ យុទ្ធនាការ «ស្ត្រីដើម្បីពហុភាគីនិយម [Women4Multilateralism]» បានប្រារព្ធធ្វើឡើងរយៈពេល ៣ ថ្ងៃ គឺចាប់ពីថ្ងៃទី ៨-១០ ខែមីនាឆ្នាំ ២០២២ ក្នុងគោលបំណងបញ្ជាក់ពីតួនាទីដ៏សំខាន់ និងប្រកបដោយអត្ថន័យរបស់ស្ត្រីជាង ១១០ រូបជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងមុតមាំរបស់ពួកគេក្នុង «ការកសាងពិភពលោកដ៏ល្អប្រសើរសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា»។
កញ្ញា ជា ម៉ៃសារ៉ស់ មានឋានន្តរស័ក្តិវរសេនីយ៍ទោ និងជាមេបញ្ជាការរងកងវិស្វកម្មពហុជំនាញលេខ ៩២៨ ទើបវិលត្រឡប់ពីបំពេញបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅប្រទេសលីបង់កាលពីថ្ងៃទី ៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២២។ បេសកកម្មក្នុងប្រទេសលីបង់ កញ្ញាទទួលបន្ទុកគ្រប់គ្រងស្បៀងអាហារ និងការបោសសម្អាតមីនលើដីស្រែចម្ការ និងតំបន់លំនៅឋានសម្រាប់ប្រជាជនក្នុងតំបន់ UNIFIL ដែលស្ថិតនៅព្រំដែនលីបង់ និងអ៊ីស្រាអែល។
កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ ២០១២ កញ្ញាធ្លាប់បានទៅចូលរួមបំពេញបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូងផងដែរ ដោយទទួលបន្ទុកផ្នែកត្រួតពិនិត្យ និងស៊ើបអង្កេតលើករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ហើយកញ្ញាជាស្ត្រីតែម្នាក់គត់នៅក្នុងក្បួនល្បាតទៅកាន់ទីតាំងទីវាលជាក់ស្ដែង ។
កញ្ញា ជា ម៉ៃសារ៉ស់ បានចូលបម្រើការងារក្នុងវិស័យការពារជាតិនៅឆ្នាំ ២០១០ បន្ទាប់ពីកញ្ញាបានឃើញកងទាហានក្លាហានកម្ពុជាបង្ហាញសមត្ថភាពនៅក្នុងសមយុទ្ធយោធា «ឆ្មាំអង្គរ ២០១០» ជាមួយកងទាហាននៃបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់ក្នុងគោលបំណងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរក្សាសន្តិភាព និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់ ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ។
១ ឆ្នាំក្រោយពីទទួលបាន ការហ្វឹកហ្វឺនក្បួនយុទ្ធសាស្ត្រកងទ័ពជាមូលដ្ឋាន និងការបណ្ដុះបណ្ដាលមុខជំនាញឯកទេសមួយចំនួននៅឆ្នាំ ២០១១ កញ្ញាត្រូវបានជ្រើសរើសឱ្យចូលរួមបង្ហាញសមត្ថភាព និងភាពអង់អាចក្លាហាននៅក្នុងលំហាត់សមយុទ្ធយោធាដ៏អស្ចារ្យចំនួន ២ ដែលបានធ្វើឡើងនៅក្នុងប្រទេសថៃ និងក្នុងប្រទេសម៉ុងហ្គោលីស្ដីពី «ការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរក្សាសន្តិភាពក្នុងតំបន់» ។ ភាពអង់អាចក្លាហានដ៏គួរឱ្យស្ញប់ស្ញែងរបស់កញ្ញាទាំងអម្បាលម៉ាន បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា «ស្ត្រីមិនទន់ខ្សោយឡើយ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ មានរឿងជាច្រើនដែលមហាជនមិនទាន់បានដឹង ជាពិសេសបុព្វហេតុនៃការសម្រេចចិត្តចូលបម្រើការងារក្នុងវិស័យការពារជាតិរបស់កញ្ញា ជា ម៉ៃសារ៉ស់ ខណៈក្នុងចង្កោមសែលោហិតរបស់កញ្ញាគ្មាននរណាម្នាក់ធ្វើជាទាហានផងនោះ។
ក្នុងបទសម្ភាសជាមួយភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២២ កញ្ញា ជា ម៉ៃសារ៉ស់ ដែលឆ្នាំនេះមានអាយុ ៣៩ ឆ្នាំមានលំនៅក្នុងសង្កាត់ស្វាយប៉ាក ខណ្ឌឫស្សីកែវ រាជធានីភ្នំពេញបានរៀបរាប់ថា ដំបូងឡើយនាងឃើញកងកម្លាំងទាហានកម្ពុជាមួយក្រុមដែលក្នុងនោះមានទាំងស្ត្រីផងដែរ បានធ្វើការរួមគ្នាជាមួយកងកម្លាំងទាហាននៃបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់ក្នុងលំហាត់សមយុទ្ធយោធា «ឆ្នាំអង្គរ ២០១០» ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ។ ក្នុងអំឡុងពេលនោះ ក្រុមទាហានទាំងអស់ (កម្ពុជា និងបទេស) មានការជួយគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងភាពរួសរាយរាក់ទាក់ និងពោរពេញដោយក្ដីគោរព។
ម៉ៃសារ៉ស់ បានបញ្ជាក់ថា៖ «នៅពេលនោះខ្ញុំរំភើបចិត្តណាស់ ហើយគិតថា ប្រសិនបើខ្ញុំចូលបម្រើកងទ័ព ខ្ញុំនឹងអាចសម្រេចក្ដីស្រមៃដែលចង់ធ្វើការងារជាមួយមនុស្សគ្រប់ជាតិសាសន៍ និងអាចចូលរួមក្នុងបេសកកម្មការងារនៅឯក្រៅប្រទេស ជាពិសេសបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ»។
ដោយមានស្រុកកំណើតនៅសង្កាត់ចុងឃ្នៀស ក្រុងខេត្តសៀមរាប កញ្ញា ម៉ៃសារ៉ស់ ដែលជាកូនទី ២ នៃគ្រួសារដែលមានបងប្អូនស្រី ៤ នាក់ និងប្រុសម្នាក់បានថ្លែងបន្តថា ក្រោយពីព្រឹត្តិការណ៍សមយុទ្ធយោធា «ឆ្មាំអង្គរ ២០១០» បានបិទបញ្ចប់ កញ្ញាបានព្យាយាមទាក់ទងស្វែងរកព័ត៌មានស្ដីពីការដាក់ពាក្យប្រឡងចូលក្នុងក្របខ័ណ្ឌក្រសួងការពារជាតិ។ មិនយូរប៉ុន្មានកញ្ញាបានដាក់ពាក្យប្រឡងចូលជាមន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថនៃក្របខ័ណ្ឌក្រសួងការពារជាតិនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១០ នោះ ហើយទទួលបានលទ្ធផលជាប់ដូចបំណង។
បន្ទាប់មក កញ្ញាបានទទួលការហ្វឹកហ្វឺនជំនាញជាមូលដ្ឋានសម្រាប់កងកម្លាំង និងបានទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាលលើមុខជំនាញមួយចំនួនបន្ថែមរួមទាំងជំនាញផ្នែកច្បាប់ផងដែរ។
ដោយពិនិត្យឃើញភាពអង់អាចក្លាហានប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវក្នុងពេលបំពេញតួនាទី និងភារកិច្ចជាកងកម្លាំងបានល្អនៅឆ្នាំ ២០១១ កញ្ញា ម៉ៃសារ៉ស់ ត្រូវបានជ្រើសរើសឱ្យចូលរួមក្នុងលំហាត់សមយុទ្ធយោធាដ៏អស្ចារ្យចំនួន ២ ដែលបានធ្វើឡើងនៅក្នុងប្រទេសថៃ និងក្នុងប្រទេសម៉ុងហ្គោលី ស្ដីពី «ការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរក្សាសន្តិភាពក្នុងតំបន់» ។
ម៉ៃសារ៉ស់ បានបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំរីករាយណាស់នៅពេលនោះ ព្រោះខ្ញុំមិននឹកស្មានថាក្ដីស្រមៃរបស់ខ្ញុំបានក្លាយជាការពិត»។
តាមរយៈការចូលរួមក្នុងលំហាត់សមយុទ្ធយោធានៅក្នុងប្រទេសទាំង ២ ខាងលើនេះបានជំរុញឱ្យកញ្ញាមានភាពអង់អាចក្លាហានកាន់តែខ្លាំងឡើង។
កញ្ញាបានហ្វឹកហ្វឺនពង្រឹងសមត្ថភាពជាប្រចាំ ដើម្បីទទួលបានសុខភាពរាងកាយ និងស្មារតីរឹងមាំព្រមទាំងខិតខំរៀនសូត្រនូវមុខជំនាញឯកទេសផ្នែកភាសាអង់គ្លេស គណនេយ្យ និងផ្នែកគ្រប់គ្រង។ នៅឆ្នាំ ២០១២ កញ្ញាបានបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រផ្នែកគណនេយ្យនៅមហាវិទ្យាល័យអាស៊ីអឺរ៉ុប។
កញ្ញាបានបញ្ជាក់ថា៖ «នៅខែមេសាឆ្នាំ ២០១២ ខ្ញុំត្រូវបានជ្រើសរើសឱ្យចូលរួមក្នុងបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅក្នុងប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូង។ នៅទីនោះខ្ញុំទទួលបន្ទុកផ្នែកល្បាតត្រួតពិនិត្យ និងស៊ើបអង្កេតករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍»។
បើតាមកញ្ញា ម៉ៃសារ៉ស់ ប្រជាជននៃប្រទេសស៊ូដង់ភាគច្រើនខ្វះការយល់ដឹងពីច្បាប់ចរាចរណ៍ ហើយផ្លូវនៅក្នុងប្រទេសនេះ មានស្ថានភាពលំបាកខ្លាំង និងពុំសូវមានសុវត្ថិភាព សន្តិសុខនោះដែរ។
កញ្ញាបានបញ្ជាក់ថា៖ «នៅពេលចុះល្បាតម្ដងៗ យើងជួបការពិបាកខ្លាំងណាស់ ព្រោះស្ថានភាពផ្លូវមិនល្អ។ ម្យ៉ាងទៀតខ្ញុំគឺជាស្ត្រីតែម្នាក់គត់នៅក្នុងកងល្បាតនោះ»។
ទោះយ៉ាងណា បេសកកម្មក្នុងប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូងពុំសូវមានបញ្ហាប្រឈមដូចនៅប្រទេសលីបង់ដែលកញ្ញាទើបតែបានបញ្ចប់បេសកកម្មកាលពីថ្ងៃទី ៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២២ ឡើយ។
ម៉ៃសារ៉ស់ បានបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «បេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងប្រទេសលីបង់ ដែលខ្ញុំបានចូលរួមកាលពីឆ្នាំ ២០២១ នោះគឺមានបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនជាពិសេសបញ្ហាឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ ១៩។ ប៉ុន្តែក្រោមការយកចិត្តទុកដាក់ផ្ទាល់ពីប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាយើង កងកម្លាំងយើងទាំងអស់ទទួលបានសុវត្ថិភាព និងវ៉ាក់សាំងការពារគ្រប់ៗគ្នា»។
បេសកកម្មនៅក្នុងប្រទេសលីបង់ កញ្ញា ម៉ៃសារ៉ស់ មានតួនាទីជាមេបញ្ជាការរងកងវិស្វកម្មពហុជំនាញលេខ ៩២៨ ទទួលបន្ទុកផ្នែកដោះមីន អាហារ និងភ័ស្តុភារ ដែលមានបុរស ១៨០ នាក់ និងស្ត្រី ៣០ នាក់នៅក្នុងជំរំក្នុងប្រទេសលីបង់។ កញ្ញា និងក្រុមការងារត្រូវបានបញ្ជូនទៅធ្វើការនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនលីបង់ និងអ៊ីស្រាអែល។
ម៉ៃសារ៉ស់ បានបន្តថា៖ «បេសកកម្មរបស់យើងនៅទីនោះគឺបោសសម្អាតមីននៅតាមព្រំដែន និងធ្វើឱ្យវាមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់ប្រជាជនក្នុងការសាងសង់ផ្ទះ ឬដាំដំណាំ»។ កញ្ញាបានបន្តថា៖ «កាលពីមុន មនុស្សតែងតែគិតថា មនុស្សស្រីខ្សោយហើយមិនអាចធ្វើការធ្ងន់ដូចបុរសនោះទេ»។
បើតាមការរៀបរាប់របស់កញ្ញា ម៉ៃសារ៉ស់ ក្នុងពេលធ្វើការនៅលើទីវាល បញ្ហាដែលស្ត្រីប្រឈមមុខ គឺគ្មានបន្ទប់សម្រាក។ ពួកគេក៏ប្រឈមនឹងអាកាសធាតុក្តៅនិងបញ្ហាសុខភាព ប៉ុន្តែបានស៊ូទ្រាំ ដើម្បីសម្រេចការងារ។ ក្នុងបេសកកម្មនៅក្នុងប្រទេសលីបង់កញ្ញាមិនឃើញមានមេបញ្ជាការរងស្ត្រីផ្សេងទៀតទេ ពោលគឺមានតែបុរសកាន់តំណែងខ្ពស់ប៉ុណ្ណោះ។ នេះជាមូលហេតុដែលមេបញ្ជាការបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំប្រទេសលីបង់ប្រគល់មេដាយសម្រាប់ការសរសើរមេបញ្ជាការកងកម្លាំងដល់នាង។
កញ្ញាបាននិយាយថា៖ «វាជាមោទនភាពសម្រាប់ប្រទេសយើងដែលបានទទួលមេដាយបែបនេះ»។
យោងតាមរបាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលជាតិគ្រប់គ្រងកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាព បោសសម្អាតមីន និងកាកសំណល់សង្គ្រាមប្រទេសកម្ពុជាបានដាក់ពង្រាយកងរក្សាសន្តិភាពជិត ៨ ០០០ នាក់ ទៅកាន់ប្រទេសចំនួន ៩ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៦ មក។
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាពិតជាមានមោទនភាព ជាពិសេសដែលកងកម្លាំងជាស្ត្រីរបស់ខ្លួនបានចូលរួមចំណែកក្នុងប្រតិបត្តិការរក្សាសន្តិភាពនៅក្នុងតំបន់ជាច្រើននៃពិភពលោក។
នេះជាប្រសាសន៍របស់លោក ប្រាក់ សុខុន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «យើងមានមោទនភាពចំពោះអ្នក និងមនុស្សជាច្រើនទៀតដែលកំពុងបំពេញបេសកកម្មដ៏ថ្លៃថ្នូរដើម្បីបុព្វហេតុសន្តិភាព និងសន្តិសុខពិភពលោក»៕
