ភ្នំពេញៈ ក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់ ដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ មានប្រមាណជាង ៩០% ជាអ្នកប្រើម៉ូតូ ក្នុងនោះមានជាង ៧០% មិនបានពាក់មួកសុវត្ថិភាពជាក់ស្តែង។ នេះបើតាមមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងសាធារណការ។
លោកស្រី មឹន មាណវី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន និងជាអគ្គលេខាធិការគណៈកម្មាធិការជាតិសុវត្ថិភាព ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្លែងបែបនេះនាថ្ងៃទី ៨ មេសា ក្នុងកិច្ចប្រជុំស្តីពីលទ្ធភាពក្នុងការផ្តល់មួកសុវត្ថិភាព ដែលមានគុណភាពដល់កម្មករ និយោជិត និងកុមារកម្ពុជា។ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា កម្ពុជា ជាប្រទេសដែលមានប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនពេញនិយមក្នុងការប្រើប្រាស់ម៉ូតូ ដែលចាំបាច់តម្រូវឱ្យមានការពាក់មួកសុវត្ថិភាពដែលមានគុណភាពល្អ ដើម្បីការពារអាយុជីវិត ដោយការប៉ះទង្គិចក្បាលពេលមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ជាយថាហេតុ។
លោកស្រីមាណវី ថ្លែងថា៖ «បច្ចុប្បន្ន ទន្ទឹមនឹងការធ្វើដំណើររួមតាមរថយន្ត ដែលខ្លះមានស្តង់ដាសុវត្ថិភាព និងខ្លះមិនទាន់មានសុវត្ថិភាព កម្មករនិយោជិតមួយចំនួនបានងាកមកប្រើម៉ូតូក្នុងការទៅមកបំពេញភារកិច្ចប្រចាំថ្ងៃ»។
លោកស្រីបន្តថា៖ «ហើយទោះបីមានការរឹតបន្ដឹងច្បាប់លើការពាក់មួកសុវត្ថិភាពនេះក៏ដោយ ប៉ុន្តែប្អូនៗ ក្មួយៗមួយចំនួនមិនទាន់យកចិត្តទុកដាក់ពាក់មួកសុវត្ថិភាពឱ្យបានត្រឹមត្រូវនៅឡើយ»។
លោកស្រី មឹន មាណវី បន្ថែម ថា កុមារដែលត្រូវបានអាណាព្យាបាលដឹកទៅសាលារៀន ឬធ្វើដំណើរទៅតាមធុរកិច្ចរបស់គាត់ ក៏មិនទាន់អនុវត្តការពាក់មួកសុវត្ថិភាពបានគ្រប់ៗគ្នាដែរ។
យោងតាមរបាយការណ៍ដែលទទួលបានពីអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិក្នុងត្រីមាសទី ១ ឆ្នាំ ២០២២ នេះមានអ្នកស្លាប់ ដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ចំនួន ៤៩៣ នាក់ ក្នុងនោះអ្នកប្រើម៉ូតូ ៤០៣ នាក់ ហើយមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាព ២៩៧ នាក់ របួសធ្ងន់ ៧៨៤ នាក់ របួសស្រាល ៤៧៨ នាក់។
ក្នុងឆ្នាំ ២០២០ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បណ្តាលឱ្យកម្មករស្លាប់ចំនួន ៥២១ នាក់ ស្មើ ២៩% នៃចំនួនអ្នកស្លាប់ ១ ៧៩៨ នាក់ កុមារអាយុក្រោម ១៥ ឆ្នាំចំនួន ១១៣ នាក់ ស្មើ ៦% កុមារតូចចំនួន ៤២ នាក់ស្មើ ២%។
របាយការណ៍ដដែលឱ្យដឹងថា មូលហេតុបង្ក គឺនៅតែល្បឿននាំមុខ បន្ទាប់មកការមិនគោរពសិទ្ធិអាទិភាព ការបត់ និងជែងក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់ ការមិនប្រកាន់ស្តាំ ការបើកបរក្រោមឥទ្ធិពលនៃគ្រឿងស្រវឹង កត្តាយានយន្ត ការប្រើទូរស័ព្ទ និងងងុយ។
លោកស្រី មឹន មាណវី បញ្ជាក់ថា៖ «ដូចនេះ ការបង្កើតកម្មវិធីនេះ គឺពិតជាមានសារៈសំខាន់ ដែលទន្ទឹមនឹងការស្វែងរកមួកសុវត្ថិភាព ខ្ញុំសំណូមពរថា មុននឹងប្រគល់ជូនគាត់ ចាំបាច់ត្រូវមានការអប់រំផ្សព្វផ្សាយឱ្យគាត់យល់ដឹងពីច្បាប់ និងវិធានសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ម៉ូតូដែរ»។
លោកស្រីថា ការគិតគូរដល់សុខទុក្ខលើធនធានមនុស្សទាំងនេះគឺពិតជាស្របតាមឆន្ទៈដ៏មោះមុត ច្បាស់លាស់របស់រាជរដ្ឋាភិលកម្ពុជាក្នុងការខិតខំថែរក្សាសុខសន្តិភាព និងអាយុជីវិត និងលើកកម្ពស់ជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋស្របនឹងគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ។
នាយកអង្គការមូលនិធិបង្ការរបួសអាស៊ីប្រចាំនៅកម្ពុជា លោក គឹម បញ្ញា លើកឡើងថា ស្របពេលដែលមានការវិវឌ្ឍជាវិជ្ជមានគួរឱ្យកត់សម្គាល់មួយចំនួន ក្នុងកិច្ចខិតខំលើកកម្ពស់សុវត្ថិភាពចរាចរណ៍នៅកម្ពុជា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅតែជាបញ្ហាប្រឈមដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតមួយសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។ ក្នុង ១ ថ្ងៃៗ គ្រោះថ្នាក់នេះបានបង្កឱ្យជីវិតមនុស្សស្លាប់ និងបង្កឱ្យមានការរងរបួសធ្ងន់ស្រាលជាច្រើននាក់ ព្រមទាំងបន្សល់ទុកនូវផលលំបាកជាច្រើនដល់ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ និងសង្គមជាតិ។
លោកថា ក្នុងករណីជាច្រើន ជនរងគ្រោះត្រូវសម្រាកថែទាំនៅមន្ទីរពេទ្យ និងផ្ទះរបស់ខ្លួនជាច្រើនថ្ងៃ-ខែ។ ឯខ្លះទៀតត្រូវធ្លាក់ខ្លួនពិការ បាត់បង់ការសិក្សា ឬសមត្ថភាពបំពេញការងារ សម្រាប់ទ្រទ្រង់ជីវភាពគ្រួសារ តម្រូវឱ្យឪពុកម្តាយ ឬបងប្អូនសាច់ញាតិត្រូវទទួលបន្ទុកនៅមើលថែទាំជាប្រចាំ។
លោក គឹម បញ្ញា បញ្ជាក់ថា៖ «ទន្ទឹមនឹងនេះ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ក៏ជាបញ្ហាប្រឈមដ៏ចម្បងគួរឱ្យព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងមួយដែរសម្រាប់កុមារកម្ពុជា និងកម្មករនិយោជិត។ ជាពិសេសអ្នកដែលកំពុងបម្រើការងារក្នុងវិស័យកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ និងផលិតស្បែកជើងដែលមានប្រមាណជាង ៨០០ ០០០ នាក់តែម្តង»។
បើតាមលោកបញ្ញាក្នុងចំណោមជនរងគ្រោះចំនួន ២ ១៥២ នាក់ ដែលបានស្លាប់ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍កាលពីឆ្នាំ ២០១៩ ប្រមាណជិត ៤០% គឺជាកុមារ និងកម្មករនិយោជិត។ ភាគច្រើននៃជនរងគ្រោះ គឺជាអ្នកជិះម៉ូតូ ហើយប្រមាណជាង ៧០% មិនបានពាក់មួកសុវត្ថិភាពនៅពេលទទួលរងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។
លោក គឹម បញ្ញា ថ្លែងថា៖ «ការការពារខួរក្បាល ឬផ្នែកក្បាលរបស់មនុស្សគ្រប់រូប ជាពិសេសសម្រាប់កុមារ វាពិតជាចាំបាច់ និងមានសារៈសំខាន់ណាស់។ ក្នុងពិភពលោក យើងអាចនិយាយបានថា ពុំទាន់មានថ្នាំដ៏មានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ព្យាបាលខួរក្បាល/របួសក្បាលនោះទេ។ ពិសេសពីករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ នៅពេលដែលធ្វើដំណើរដោយទោចក្រយាន (កង់) ឬទោចក្រយានយន្ត (ម៉ូតូ)»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ប៉ុន្តែយើងអាចការពារខួរក្បាល និងផ្នែកក្បាលដ៏មានសារៈសំខាន់បំផុតរបស់យើងយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ពីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ តាមរយៈទង្វើដ៏សាមញ្ញ គឺដោយការពាក់មួកសុវត្ថិភាព ដែលមានគុណភាពល្អ និងបានត្រឹមត្រូវ»។
មួកសុវត្ថិភាព គឺជាវត្ថុសាមញ្ញមានតម្លៃសមរម្យ ប៉ុន្តែវាមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់អាចការពារការរងរបួសក្បាលធ្ងន់ធ្ងរ ឬខួរក្បាលពីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។
យោងតាមការសិក្សាជា អន្តរជាតិមួយបានឱ្យដឹងដែរថា ការពាក់មួកសុវត្ថិភាព ពិតជាបានជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការរងរបួសក្បាលធ្ងន់ធ្ងរបានរហូតដល់ប្រមាណ ៦៩ ភាគរយ និងការស្លាប់បានប្រមាណជា ៤២ ភាគរយ។ ដូច្នេះកិច្ចខិតខំជំរុញឱ្យមានការពាក់មួកសុវត្ថិភាពឱ្យបានគ្រប់ៗគ្នា ដែលជាទង្វើសាមញ្ញ ប៉ុន្តែអាចការពារអាយុជីវិតរបស់ខ្លួនបាន និងជាញឹកញាប់តែងតែត្រូវបានកំណត់ដោយច្បាប់។ ពិតជាចាំបាច់ខ្លាំងណាស់ សម្រាប់បណ្តាប្រទេសនានា ក៏ដូចជាសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាដែលមានអ្នកប្រើប្រាស់ផ្លូវភាគច្រើនជាអ្នកជិះម៉ូតូ (អ្នកបើកបរ និងអ្នករួមដំណើរ) ហើយជនរងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ភាគច្រើនលើសលប់ គឺជាអ្នកជិះម៉ូតូ ហើយទទួលរងការប៉ះទង្គិចក្បាលតែម្តង៕