.jpg)
អណ្ដើកហ្លួងឈ្មោះ «ស្ទីវ» ដែលញាស់ពីឆ្នាំមុន ។ រូបថត Wonders of the Mekong
កោះកុងៈ នៅឆ្នាំ ២០២២ នេះ អណ្ដើកហ្លូងនៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វល្មូនកោះកុងមានពងថ្មីបានចំនួន ៨០ គ្រាប់ទៀតដែលមានលក្ខណៈល្អប្រសើរដោយមានសម្បករឹងល្អនឹងអាចញាស់ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ បន្ទាប់ពីក្នុងឆ្នាំ ២០២១ អណ្តើកហ្លួងពងបាន ៧១ គ្រាប់ ប៉ុន្តែដោយសារខ្វះលក្ខខណ្ឌគ្រប់គ្រាន់ពងទាំងនោះញាស់បានតែ ១ ក្បាលប៉ុណ្ណោះ ហើយត្រូវបានដាក់ឈ្មោះថា «ស្ទីវ»។
លោក សោម ស៊ីថា ប្រធានគម្រោងអភិរក្សប្រចាំខេត្តកោះកុង និងទន្លេមេគង្គនៃអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃកម្ពុជាប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នៅថ្ងៃទី ១១ ខែមេសាថា «ស្ទីវ» គឺជាឈ្មោះរបស់កូនអណ្តើកហ្លួង ១ ក្បាល អាយុ ១ ឆ្នាំ ដែលមានសំណាងបានញាស់ចេញពីចំណោមពងអណ្តើកហ្លួង ៧១ គ្រាប់ នៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វល្មូនកោះកុងកាលពីឆ្នាំ ២០២១។
លោកបានឱ្យដឹងថា ការដាក់ឈ្មោះអណ្តើកហ្លួង ១ ក្បាលនេះថា «ស្ទីវ» គឺដើម្បីជាការរំឭកដល់លោក ស្ទីវ ជី ផ្លេត ជនជាតិអាមេរិកដែលបានស្រាវជ្រាវរកឃើញប្រភេទអណ្តើកហ្លួងនេះមុនគេនៅក្នុងប្រព័ន្ធព្រែកស្រែអំបិល ស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ១៩៩៩-២០០០។ ការញាស់កូនអណ្តើកនេះចាត់ទុកជាសំណាង ១ ក្នុង ៧១ នៃពងអណ្តើកហ្លួងចំនួន ៧១ គ្រាប់ ដែលបានពងលើកដំបូងនៅមជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វល្មូនកោះកុង។
លោក សោម ស៊ីថា បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា៖ «បញ្ហាដែលបណ្តាលឱ្យពងអណ្តើកទាំង ៧១គ្រាប់ ញាស់បានតែ ១ គ្រាប់នេះ អាចមកពីមេអណ្តើកហ្លួងនោះនៅវ័យក្មេង បូករួមនឹងកង្វះចំណីអាហារូបត្ថម្ភ ដែលមានកម្រិតប្រូតេអ៊ីន និងសារធាតុកាល់ស្យូម ដែលជាប្រភពផ្តល់នូវលក្ខខណ្ឌគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ឱ្យពងមានសុខភាពល្អ និងកកូន»។
លោកប្រធានគម្រោងអភិរក្សនៃអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃកម្ពុជាប្រាប់ថា អណ្តើកហ្លួងស៊ីអាហារដូចជា ផ្លែអំពូ ដែលមានដុះច្រើននៅក្នុងព្រែកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង ត្រកួន ផ្លែឈើ សណ្តែកបណ្តុះ ផ្លែល្វា ផ្លែជម្ពូ រុក្ខជាតិក្នុងទឹកនានា ដូចជា កំប្លោក និងចក ព្រមទាំងផ្លែឈើដែលមានផ្លែតាមរដូវកាលដែលអាចរកបានផ្សេងៗទៀតផង។
លោកថា ដើម្បីឱ្យពងអណ្តើកហ្លួងទាំងនោះមានគុណភាព និងការបន្តពូជបានល្អ ក្រុមការងារមជ្ឈមណ្ឌលបានបន្ថែមនូវប្រភេទចំណី ដែលមានប្រូតេអ៊ីនខ្ពស់ និងសម្បូរជាតិកាល់ស្យូមដល់អណ្តើកហ្លួងទាំងអស់ក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលជាពិសេសអណ្តើកហ្លួងពេញវ័យ។
ទោះយ៉ាងណា លោក សោម ស៊ីថា បានលើកឡើងថា ការភ្ញាស់អណ្តើកហ្លួង គឺជាបទពិសោធថ្មីសម្រាប់មជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វល្មូនកោះកុង។ ចាប់តាំងពីការចាប់កំណើតរបស់ «ស្ទីវ» មក នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២២ នេះ មជ្ឈមណ្ឌលទទួលបានពងអណ្តើកហ្លួងថ្មីៗចំនួន ៩ សម្បុក សរុបពងមាន ៨០ គ្រាប់។ តាមរយៈពងអណ្តើកមានចំនួន ៩ សម្បុកនេះ អាចសន្និដ្ឋានបានថា មេអណ្តើកបច្ចុប្បន្ន មានចំនួន ៩ ក្បាល ហើយក្នុងរយៈពេលពី ១ ឆ្នាំ ទៅ ២ ឆ្នាំទៀត អាចនឹងមានមេអណ្តើក ២០ ទៅ ៣០ ក្បាលបន្ថែមទៀត។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ជាការកត់សម្គាល់ ពងទាំងនោះមានលក្ខណៈល្អប្រសើរមានសម្បករឹងល្អ ជាពិសេសរហូតដល់ជាង ៥០ ភាគរយ បានបង្ហាញពីការកកំណើត។ មជ្ឈមណ្ឌលសង្ឃឹមថា ពងអណ្តើកហ្លួងទាំងនោះនឹងអាចញាស់ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ»។
លោកបន្តថា អណ្តើកហ្លូងជាប្រភេទអណ្តើកមួយដែលត្រូវចំណាយពេលច្រើនឆ្នាំទម្រាំពេញវ័យ អាចធ្វើការបង្កាត់ពូជបាន។ តាមការសិក្សាក្នុងធម្មជាតិនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី អណ្តើក មេមានអាយុរហូតដល់ ២០ ទៅ ២៥ ឆ្នាំ ទើបអាចធ្វើការបន្តពូជបាន ប៉ុន្តែនៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វល្មូនកោះកុងសត្វអណ្តើកហ្លួងមានអាយុត្រឹមតែ ១៤ ទៅ ១៥ ឆ្នាំអាចបន្តពូជបាន។
លោកថ្លែងថា៖ «ការអភិរក្សអណ្តើកហ្លួងមានការពិបាកខ្លាំង ទាំងការងារបង្កាត់ ទាំងការងារអភិរក្សផ្ទាល់នៅតាមទីវាល ដោយសារតែវាប្រើពេលយូរដូចជាការបង្កាត់ពូជជាដើមគឺប្រើពេលយូរមែនទែនទម្រាំអណ្តើកពេញវ័យបាន»។
មជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វល្មូនកោះកុងត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ដោយគម្រោងនៃអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃ (WCS) សហការជាមួយរដ្ឋបាលជលផល ស្ថាប័ន Mandai Nature នៃប្រទេសសិង្ហបុរី និងក្រោមជំនួយថវិកាពីស្ថាប័ននានា ជាច្រើនមានដូចជា សហភាពអឺរ៉ុប ក្រោមគម្រោងដៃគូប្រយុទ្ធប្រឆាំងការជួញដូរសត្វព្រៃ ស្ថាប័ន US Forest Service, Rainforest Trust, Turtle Survival Alliance និងម្ចាស់ជំនួយឯកជន នានាផ្សេងទៀត។ បច្ចុប្បន្ននេះ នៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលមានអណ្តើកហ្លួងសរុបចំនួន ១៥៤ ក្បាល។ នេះបើយោងតាមហ្វេសប៊ុក Wonders of the Mekong៕
