ភ្នំពេញៈ រដ្ឋបាលជលផលបានដាក់ចេញវិធានការណែនាំ ៦ ចំណុច ដើម្បីឱ្យអ្នកចិញ្ចឹមសត្វក្រពើទាំងអស់ បង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការគ្រប់គ្រង និង ការរក្សាការពារសុវត្ថិភាព នៅក្នុងកសិដ្ឋាន ឬកន្លែងចិញ្ចឹមក្រពើរបស់ពួកគេ។
យោងតាមសេចក្ដីណែនាំរបស់រដ្ឋបាលជលផលស្ដីពី «ការគ្រប់គ្រង និងការរក្សាការពារសុវត្ថិភាពនៅក្នុងកសិដ្ឋាន ឬកន្លែងចិញ្ចឹមក្រពើ» ចុះថ្ងៃទី ២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២២ ដែលភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ទើបទទួលបានលោក ពុំ សុថា ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកប្រធានរដ្ឋបាលជលផលបានគូសបញ្ជាក់ថា កន្លងមករដ្ឋបាលជលផលបានរៀបចំ និងផ្សព្វផ្សាយគោលការណ៍ណែនាំស្តីពីបច្ចេកទេសនៃការគ្រប់គ្រង ការចិញ្ចឹម និងការអភិរក្សក្រពើ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពនិងប្រសិទ្ធភាពនៅតាមកសិដ្ឋាន ឬកន្លែងចិញ្ចឹមក្រពើនានានៅទូទាំងប្រទេស។
ប៉ុន្តែកាលពីយប់ថ្ងៃទី ១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២២ បុរសម្ចាស់អាងចិញ្ចឹមក្រពើមា្នក់ឈ្មោះ ស៊ូ សុធា អាយុ ៣៧ ឆ្នាំ ជាមន្ត្រីផ្នែករដ្ឋបាលនៃសាលាស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប ត្រូវបានសត្វក្រពើដែលគាត់ចិញ្ចឹមព្រួតគ្នាខាំ បណ្ដាលឱ្យស្លាប់ បន្ទាប់ពីគាត់បានរអិលជើងធ្លាក់ចូលទៅក្នុងអាងក្រពើ ដែលសង់ឡើងដោយគ្មានរបងបង្កាន់ដៃសម្រាប់ការពារសុវត្ថិភាព។ ករណីនេះបានបង្កឱ្យមានទុក្ខសោកនាដកម្ម មិនចំពោះតែក្រុមគ្រួសាររបស់ជនរងគ្រោះប៉ុណ្ណោះទេ គឺសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា ដែលប្រកបរបរចិញ្ចឹមក្រពើនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។
ដើម្បីការពារសុវត្ថិភាព លោក ពុំ សុថា បានដាក់ចេញវិធានការណែនាំ ៦ ចំណុច និងជំរុញឱ្យមន្ត្រីជំនាញនៃមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ខណ្ឌរដ្ឋបាលជលផលសហការជាមួយអាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ និងសមាគមអ្នកចិញ្ចឹមក្រពើជួយបន្តផ្សព្វផ្សាយ និងចុះណែនាំបន្ថែមដល់អាជីវករ និងវារីវប្បករចិញ្ចឹមក្រពើ។ ក្នុងនោះម្ចាស់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើត្រូវរៀបចំធ្វើរបងហ៊ុមព័ទ្ធបរិវេណ និងប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអាងចិញ្ចឹមឱ្យបានរឹងមាំស្របតាមបទដ្ឋានបច្ចេកទេសដោយយកចិត្តទុកដាក់លើរបងព័ទ្ធជុំវិញរវាងបែ ជណ្តើរ ទ្វារ ស្ពាន និងបង្កាន់ដៃឱ្យបានរឹងមាំ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពខ្ពស់។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ជាវិធានការ យើងចាំបាច់ត្រូវចាក់សោទ្វារកសិដ្ឋានឬ កន្លែងចិញ្ចឹមក្រពើឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងហាមឃាត់ក្មេងចូលលេងក្នុងបរិវេណចិញ្ចឹមក្រពើ ឬប្រើប្រាស់ក្មេងផ្តល់ចំណី ឬលាងសម្អាតអាងចិញ្ចឹមក្រពើជាដាច់ខាត»។
លោកបានបន្តថា ចំណែកមន្ត្រីជលផលត្រូវចុះជំរុញណែនាំដល់អ្នកចិញ្ចឹមក្រពើ ត្រូវរៀបចំសោភណភាព និងអនាម័យក្នុងបរិវេណកសិដ្ឋាន ឬកន្លែងចិញ្ចឹមក្រពើជាប្រចាំ ដោយគិតគូរអំពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងសុខុមាលភាពសាធារណៈ ព្រមទាំងសម្រាប់បម្រើឱ្យទេសចរ ដោយចុះត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃលើគុណភាព និងសុវត្ថិភាពអាងនៅតាមកសិដ្ឋាន ឬកន្លែងចិញ្ចឹមក្រពើដែលស្ថិតនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន។ ជាពិសេសត្រូវផ្ដល់ការណែនាំដល់ម្ចាស់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើឱ្យបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ នៅពេលផ្តល់ចំណី លាងសម្អាតអាង ឬនៅពេលចាប់ក្រពើលក់។
ទន្ទឹមនឹងនេះ លោកបានស្នើឱ្យសមាគមអ្នកចិញ្ចឹមក្រពើត្រូវជួយណែនាំបន្ថែម និងធ្វើការប្រជុំជាទៀងទាត់ ដើម្បីផ្ដល់ឱកាសឱ្យអ្នកចិញ្ចឹមបានចែករំលែកបទពិសោធពីគ្នាទៅវិញទៅមកលើការងារសុវត្ថិភាព អនាម័យ និងទីផ្សារក្រពើ។
ជុំវិញវិធានការណែនាំនេះ លោក រាជ ច័ន្ទថន សមាជិកសមាគមអ្នកចិញ្ចឹមក្រពើក្នុងខេត្តសៀមរាបបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា បច្ចុប្បន្ននៅខេត្តសៀមរាបមានអ្នកប្រកបរបរចិញ្ចឹមក្រពើចំនួន ជិត ៣០០ គ្រួសារ ទាំងខ្នាតតូច និងមធ្យម។ សម្រាប់អ្នកចិញ្ចឹមក្នុងទិសដៅពាណិជ្ជកម្មនាំចេញទៅក្រៅប្រទេស មានប្រមាណ ២០ កសិដ្ឋានប៉ុណ្ណោះ ដែលក្នុងមួយកសិដ្ឋានមានក្រពើមិនក្រោមពី ៥០០ ក្បាលនោះទេ រួមទាំងកសិដ្ឋានរបស់លោកផងដែរ។ លោកបានថ្លែងថា៖ «យើងត្រូវគិតគូរពីសុវត្ថិភាពជាចម្បង នៅពេលដែលយើងសម្រេចចិត្តចាប់យករបរចិញ្ចឹមក្រពើ គឺត្រូវគិតគូរតាំងពីការរៀបចំសាងសង់អាងចិញ្ចឹមការដាក់ចំណី និងការប្រមូលផលចាប់សត្វក្រពើលក់»។
លោកបានបន្តថា អាងក្រពើត្រូវសាងសង់ឱ្យបានរឹងមាំ ដោយត្រូវរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអាងឱ្យបានល្អ និងរឹងមាំក្នុងនោះត្រូវរៀបចំ របងបង្កាន់ដៃសុវត្ថិភាពរឹងមាំព័ទ្ធជុំវិញអាងប្រក់ដំបូលការពារកម្តៅ ទ្វារអាង កាំជណ្ដើរ កន្លែងពងកូន កន្លែងលាយ និងផ្ដល់ចំណីសម្រាប់សត្វក្រពើ និងការបំពាក់កាំមេរាសុវត្ថិភាព សម្រាប់តាមដានត្រួតពិនិត្យ ពេលវាបង្កាត់ពូជ និងពងកូនផងដែរ។
លោក ច័ន្ទថន ដែលមានបទពិសោធចិញ្ចឹមក្រពើជិត ២០ ឆ្នាំបានបញ្ជាក់ថា៖ «ក្រពើវាកាចនៅពេលរដូវបង្កាត់ពូជ និង ពងកូន ព្រោះវាត្រូវការពារគ្នាវា និងការពារសម្បុកពងកូនរបស់វា»។
លោកបានប្រាប់ឱ្យដឹងផងដែរថា កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើរបស់ជនរងគ្រោះឈ្មោះ ស៊ូ សុធា ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងភូមិកំពង់តាយ៉ង ឃុំ-ស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប មិនមានការសង់របងបង្កាន់ដៃការពារសុវត្ថិភាពនោះទេ។ ម្យ៉ាងទៀត ក្រពើដែលជនរងគ្រោះចិញ្ចឹមនោះ វាកំពុងបង្កាត់ពូជ និងក្រាបការពារពងរបស់វា។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំបានទៅពិនិត្យកសិដ្ឋានអាងចិញ្ចឹមក្រពើនោះហើយ ឃើញថា ពុំមានការសាងសង់របងបង្កាន់ដៃការពារសុវត្ថិភាពនោះទេ ហើយក្រពើមេ ២ ក្បាលដែលវាយប្រហារគាត់នោះ ជាក្រពើដែលកំពុងក្រាបការពារសម្បុកពងកូនរបស់វា។ ដូច្នេះនៅពេលជនរងគ្រោះរអិលជើងធ្លាក់ចូលទៅពួកវាក៏ធ្វើការវាយប្រហារតែម្ដង ដោយគិតថាជាខ្មាំងសត្រូវរបស់វា»។
បើតាមលោក ចន្ទថន ពូជសត្វក្រពើ ដែលត្រូវបានគេយកមកចិញ្ចឹមនៅកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើនៅកម្ពុជាភាគច្រើនជាពូជក្រពើត្រី ដែលមានចរិតស្លូតបូតជាងពូជក្រពើនៅអាហ្វ្រិក គុយបា និង អាមេរិកឡាទីន។
នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា មានកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើប្រមាណ ៧០០ កន្លែងនៅតាមខេត្តចំនួន ៧ រួមមាន សៀមរាប កំពង់ធំ បាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ កណ្តាល កំពង់ឆ្នាំង និងពោធិ៍សាត់ដែលមានលទ្ធភាពផលិតកូនក្រពើបានលើសពី ៤០ ម៉ឺនក្បាលក្នុង ១ ឆ្នាំ។
ក្នុងចំណោមកសិដ្ឋានទាំងនោះមានកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមក្រពើចំនួន ៤៤៥ កន្លែងត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅក្នុងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ហើយក្នុងចំណោមកសិដ្ឋានដែលបានចុះបញ្ជីទាំងនោះ មានតែកសិដ្ឋានចំនួន ២២ ប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ ដោយអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ Sites ដើម្បីការនាំចេញស្បែកក្រពើដោយស្របច្បាប់ទៅកាន់ប្រទេសនានាក្នុងទីផ្សារអន្តរជាតិ។ នេះបើយោងតាមទិន្នន័យរបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ដែលកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ទទួលបានកាលពីឆ្នាំ ២០២០៕
វីដេអូ៖