តាកែវៈ លោក វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានអះអាងថា ការអភិវឌ្ឍនៅតំបន់ភ្នំតាម៉ៅ មិនប៉ះជាន់លើផ្ទៃដីឧទ្យានសួនសត្វ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅដែលមានទំហំជាង ៤០០ ហិកតាមានរបងព័ទ្ធជុំវិញ និងមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានាដែលបានអភិវឌ្ឍកន្លងមកនោះទេ។
ការអះអាងរបស់លោក វេង សាខុន បែបនេះធ្វើឡើងតាមរយៈលិខិតដាក់ជូនទៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីចុះថ្ងៃទី ២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២២ ដែលលោកបានផ្តល់ឱ្យភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍តាមរយៈតេឡេក្រាមនៅថ្ងៃទី ១៧ ខែឧសភា។
តាមរយៈលិខិតនោះ លោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្មបានឱ្យដឹងថា ករណីទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីសុំការអនុញ្ញាតជាគោលការណ៍ដោះដូរទីតាំងដីស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ មិនប៉ះជាន់លើផ្ទៃដីឧទ្យានសួនសត្វ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅដែលមានទំហំជាង ៤០០ ហិកតា និងមានរបងព័ទ្ធជុំវិញជាង ៨ ៣៩៤ ម៉ែត្រ មានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានាដែលបានអភិវឌ្ឍកន្លងមកនោះឡើយ។ ជាមួយគ្នានោះការអភិវឌ្ឍតំបន់នោះ ក៏មិនប៉ះពាល់ទៅដល់ការសហការជួយរបស់អង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ (Wildlife Alliance) ឬការអនុវត្តអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នារវាងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងអង្គការ Wildlife Alliance ផងដែរ។
លោក វេង សាខុន បញ្ជាក់ថា៖ «ការដោះដូរផ្ទៃដីតំបន់ភ្នំតាម៉ៅជាការចាំបាច់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងប្រាក់ចំណូលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន ព្រមទាំងផ្តល់បន្ថែមទៀតនូវទុនសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ គម្រោងយុទ្ធសាស្ត្រនានាជំរុញ និងកែឧទ្យានសួនសត្វ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅ»។
លោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្មបានឱ្យដឹងទៀតថា ឧទ្យានសួនសត្វ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅមានការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្តនានាមានផ្លូវថ្នល់ ទ្រូងសត្វ សួនច្បារ អគារសារមន្ទីរ អគារអប់រំ ប្រព័ន្ធផ្គត់ផ្គង់ទឹក បណ្តាញអគ្គិសនី និងអគារការិយាល័យ ដើម្បីបម្រើឱ្យសេវាការសង្គ្រោះ។ ជាមួយគ្នានោះក៏មានការព្យាបាល ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ការអប់រំ និងទេសចរណ៍ និងកំពុងចិញ្ចឹមថែរក្សា បង្កាត់ពូជសត្វព្រៃចំនួន ១១៨ ប្រភេទ ស្មើនឹង ១ ៦៧៨ ក្បាលផងដែរ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក វេង សាខុន មិនបានបញ្ជាក់ថា ការអភិវឌ្ឍថ្មីនៅតំបន់ក្បែរនោះរៀបចំយ៉ាងណា និងធ្វើអ្វីខ្លះនោះទេ។
លោកស្រី ស៊ូវណ្ណា ហ្គោនឡែត តំណាងអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ (Wildlife Alliance) បានស្នើសុំអន្តរាគមន៍បន្ទាន់បញ្ឈប់សំណើសុំដីទំហំ ៥០០ ហិកតា សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍឯកជន និងស្នើសុំសវនាការជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដើម្បីអន្តរាគមន៍បន្ទាន់បញ្ឈប់ការបំផ្លាញព្រៃភ្នំតាម៉ៅជាជម្រកសត្វព្រៃ ស្ថិតនៅក្រោមការការពាររបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ។
លោកស្រី ថ្លែងថា នៅពេលគម្រោងនោះត្រូវបានអនុវត្តដីព្រៃភ្នំតាម៉ៅនឹងត្រូវកាត់ផ្ដាច់ជា ២ បំណែកតូចៗសត្វព្រៃជាង ១ ០០០ ក្បាល នឹងបាត់បង់ទីជម្រក ឧទ្យានសួនសត្វ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅនឹងបាត់បង់កេរ្តិ៍ឈ្មោះ ការងាររួមគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការ Wildlife Alliance រយៈពេល ២០ ឆ្នាំកន្លងមកក្នុងការការពារប្រព័ន្ធបរិស្ថាន នៅទីនេះនឹងគ្មានអ្វីទាំងអស់ ហើយថវិការួមវិភាគទានរបស់អង្គការនឹងទទេស្អាត។
លោក នីច ម៉ាក អ្នកជំនាញអភិរក្សសត្វព្រៃនៅអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃបានថ្លែងក្នុងវីដេអូបង្ហោះលើហ្វេសប៊ុកកាលពីថ្ងៃទី ១៦ ខែឧសភាថា ដោយសារមានកិច្ចសហការដ៏ល្អរវាងរដ្ឋបាលព្រៃឈើ និងអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃអស់រយៈពេល ២០ ឆ្នាំ ភ្នំតាម៉ៅបានក្លាយជាទីតាំងដ៏សំខាន់សម្រាប់ការស្តារសត្វព្រៃឡើងវិញ និងអភិរក្សសត្វព្រៃ។ ការឈូសឆាយ ដើម្បីអភិវឌ្ឍតំបន់ភ្នំតាម៉ៅ នឹងបំផ្លាញព្រៃកន្លែងល្អមានសត្វព្រៃកម្រច្រើន និងជាកន្លែងល្អសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរ និងប្រជាជនខ្មែរទៅលេងនៅទីនោះ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំនិងអ្នកអភិរក្សផ្សេងទៀតសំណូមពរសម្តេច ហ៊ុន សែន ជួយការពារព្រៃភ្នំតាម៉ៅដដែល ដើម្បីទុកជាជម្រកសុវត្ថិភាពសម្រាប់សត្វព្រៃ និងជាកន្លែងកម្សាន្តធម្មជាតិដ៏ល្អសម្រាប់ប្រជាជននៅជិតទីក្រុងភ្នំពេញ»។
លោក សុខ វិជ្ជា អ្នកស្រាវជ្រាវជីវចម្រុះនៅកម្ពុជា ថ្លែងនៅថ្ងៃទី ១៨ ខែឧសភា ថា ការអភិវឌ្ឍនៅក្បែរតំបន់អភិរក្សសត្វព្រៃអាចនឹងធ្វើឱ្យសត្វព្រៃមានបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនដូចជា សត្វព្រៃផ្លាស់ប្តូរលំនៅដោយខ្លួនឯង ដោយការភ្ញាក់ផ្អើល និងសំឡេងរំខាន ហើយបើសិនជាមានការប្រើប្រាស់សារធាតុគីមីក្នុងការអភិវឌ្ឍនោះ ការបំភាយសារធាតុគីមីក៏អាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សត្វព្រៃផងដែរ និងការឈូសឆាយព្រៃឈើ ដើម្បីអភិវឌ្ឍនឹងមានការប៉ះពាល់ដល់ជម្រកសត្វព្រៃជុំវិញតំបន់នោះផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «បើសិនជាគាត់អភិវឌ្ឍទៅចិញ្ចឹមសត្វស្រុកអាហ្នឹងវាអត់អីទេ ព្រោះអាហ្នឹងវាអត់មានបង្កជាសំឡេងអីទេ លើកលែងតែការអភិវឌ្ឍនោះធ្វើទៅជារោងចក្រ ទៅជាអីអាហ្នឹងបានវាអាចប៉ះពាល់»។
លោក លី សាវេត អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋបាលខេត្តតាកែវថ្លែងនៅថ្ងៃទី ១៧ ខែឧសភាថាមិនទាន់មានទំនាក់ទំនងជាផ្លូវការណាមួយមកអាជ្ញាធរខេត្តចំពោះការដោះដូរដីទីនោះនៅឡើយទេ។ ចំណែក លោក ភួន ឈីម អភិបាលស្រុកបាទីនិង លោក ម៉េង សុធី អនុប្រធានមន្ទីរកសិកម្មខេត្តតាកែវ ប្រាប់ថាលោកក៏មិនទាន់បានទទួលព័ត៌មានអ្វីដែរពីរឿងនេះ។
លោក សួន សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋបាលព្រៃឈើមិនអធិប្បាយអ្វីឡើយជុំវិញការអភិវឌ្ឍថ្មីនៅទីនោះ ដោយលោកបង្វែរឱ្យសួរទៅលោក ញឹក រតនពេជ្រ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅ ប៉ុន្តែទូរស័ព្ទទៅមិនមានអ្នកទទួល។
យោងតាមលិខិត សជណ ចុះថ្ងៃទី ១៤ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២២ របស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានឱ្យដឹងថា រាជរដ្ឋាភិបាលយល់ព្រមជាគោលការណ៍ដោះដូរទីតាំងដីស្ថានីយចិញ្ចឹមគោពូជភ្នំតាម៉ៅ ទំហំ ៣០០ ហិកតា និងទីតាំងដីរដ្ឋបាលព្រៃឈើភ្នំតាម៉ៅ ទំហំ ៥០០ ហិកតា ស្ថិតនៅឃុំកណ្តឹង ស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ ជាមួយក្រុមហ៊ុន ខ្មែរ ហ្វ្រេស មីល ឯ.ក។
លោក នី កុសល ប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិឱភាសាំង ថ្លែងថា រាល់ការអភិវឌ្ឍមិនថាក្រុមហ៊ុន ឬរដ្ឋាភិបាលទេ តែងតែមានផលប៉ះពាល់ខ្លះជាមិនខាន ទោះបីតិច ឬច្រើនតែការអភិវឌ្ឍធ្វើឱ្យមានប្រយោជន៍៕
វីដេអូ៖