សៀមរាបៈ ​លោក​ ជា សុផារ៉ា រដ្ឋមន្ត្រី​​ក្រសួង​រៀបចំ​ដែនដី នគរូបនីយកម្ម​ និង​សំណង់​បាន​លើកឡើងថា សួន​រុក្ខជាតិ​អង្គរ​ដើរតួនាទី​សំខាន់​ណាស់​ក្នុង​ការរក្សា​រុក្ខជាតិ​ជា​ឱសថ​ច្រើន​ប្រភេទ ជា​កន្លែង​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ដ៏សំខាន់​ និង​ជា​ផ្នែក​មួយ​ក្នុងការ​ចូលរួម​ការពារ​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ ហើយ​លោក​បាន​បំផុស​ឱ្យមាន​ការដាំ​ដើមឈើ​បន្ថែមទៀត​ក្នុង​តំបន់​អង្គរ​ និង​តាម​វត្ត​អារាម​។

ការថ្លែង​របស់​លោក ជា សុផារ៉ា បែបនេះ​ធ្វើឡើង​នៅក្នុង​ពិធី​បើកសម្ពោធ​ដាក់ឱ្យ​ប្រើប្រាស់​ជា​ផ្លូវការ “​សួន​រុក្ខជាតិ​អង្គរ​” កាលពី​ព្រឹក​ថ្ងៃទី​ ១៩ ខែឧសភា នៅក្នុង​តំបន់​អង្គរ​។

លោក​ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជា សុផារ៉ា ថ្លែងថា តួនាទី​សំខាន់​ដំបូង​នៃ​សួន​រុក្ខជាតិ​អង្គរ គឺ​ថែរក្សា​ និង​អភិរក្ស​រុក្ខជាតិ​សម្បូរបែប​ដែល​បាន​ដុះ​នៅក្នុង​ទឹកដី​កម្ពុជា​។ រុក្ខជាតិ​ទាំងអស់​នោះ​មិន​ត្រឹមតែ​ផ្តល់នូវ​ជម្រក​មនុស្ស សត្វ ក៏ដូចជា​ផ្លែផ្កា និង​ក្លិន ជូន​ដល់​ពលរដ្ឋ​នោះទេ គឺ​ថែមទាំង​បាន​ផ្តល់​ជា​ថ្នាំ​ព្យាបាល​ដែល​តាំងពីដើម​មក រុក្ខជាតិ​ជា​ថ្នាំ​ព្យាបាល​ជំងឺ​ដ៏ស័ក្តិសិទ្ធិ​របស់​បុព្វបុរស​ខ្មែរ គ្រប់​ជំនាន់​រហូត​មកដល់​បច្ចុប្បន្ន និង​ទៅ​អនាគត​។

លោក​បាន​បន្តថា ការផ្តួចផ្តើម​ដាំ​រុក្ខជាតិ​រហូតដល់ ៥០០ ​ប្រភេទ​ក្នុង​សួន​រុក្ខជាតិ​អង្គរ​នៃ​តំបន់​អង្គរ​នេះ​ចាត់ទុកថា ជា​ជំហាន​ដំបូង​សម្រាប់​អភិវឌ្ឍ​កសិកម្ម ថែរក្សា​ធនធាន​ជីវចម្រុះ និង​ធ្វើការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ពី​ប្រភេទ​រុក្ខជាតិ​ផងដែរ​។ ចំណុច​នេះ​លោក​រដ្ឋមន្ត្រី​បានបង្ហាញ​ជំហរ​ចង់​បណ្តុះ​ឱ្យ​កូន​ខ្មែរ​ស្គាល់​ប្រភេទ​រុក្ខជាតិ​ដែលជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ការសម្របសម្រួល​ការរស់នៅ​ជាមួយ​នឹង​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​ឱ្យបាន​ច្រើន ដើម្បី​ចូលរួម​ថែរក្សា​ការពារ ព្រោះ​កាលណា​មិន​ស្គាល់​ប្រភេទ​រុក្ខជាតិ គឺ​មិនឱ្យ​តម្លៃ​កាលណា​មិនឱ្យ​តម្លៃ គឺជា​ហេតុនាំ​ឱ្យ​មាន​ការកាប់បំផ្លាញ​ចោល​។

ជាមួយ​គ្នា​នោះ លោក ជា សុផារ៉ា បាន​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ការដាំដុះ​ដើមឈើ​បន្ថែមទៀត​នៅ​តំបន់​អង្គរ ដោយ​សហការ​ជាមួយ​ក្រសួង​កសិកម្ម និង​បាន​ជំរុញ​ឱ្យ​ព្រះសង្ឃ​តាម​វត្ត​អារាម​រៀបចំ​ផែនការ​បង្កើត​ឱ្យមាន​សួន​រុក្ខជាតិ​ផងដែរ​។ ​លោក​ថ្លែងថា​៖ «​ខ្ញុំ​ករុណា​និយាយ​នេះ​មិន​និយាយ​ចោល​ទេ ករុណា​ខ្ញុំ​នឹងធ្វើ​លិខិត យ៉ាងយូរ​អាទិត្យ​ក្រោយ​ធ្វើលិខិត​ទៅ​សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ​ទាំង ​២ ​គណៈ​សូម​ឱ្យ​វត្ត​អារាម​ទាំងអស់ ដាំ​ដើមឈើ​»​។

លោក​ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី​បាន​បញ្ជាក់​​ថា សួន​រុក្ខជាតិ​អង្គរ​ក៏​ជា​ផ្នែក​មួយ​ចូលរួម​ដល់​ការសម្រប​សម្រួល​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​ផងដែរ ព្រោះ​រុក្ខជាតិ​បាន​ផ្តល់​នូវ​អុកស៊ីហ្ស៊ែន​ពេល​ថ្ងៃ​សម្រួលការ​ដកដង្ហើម​បាន​ស្រួល​។ លោក​ថា ជាការ​កត់សម្គាល់ តំបន់​ដែល​​មាន​រុក្ខជាតិ​ច្រើន តែងតែ​មាន​អាកាសធាតុ​ត្រជាក់​ស្រួល​ជាង​កន្លែង​មិនសូវ​សម្បូរ​រុក្ខជាតិ​។

លោក​ថ្លែងថា​៖ «​ការផ្តួចផ្តើម​នេះ​ចាត់ទុកថា ជាការ​រួមចំណែក​ធ្វើឱ្យ​បរិស្ថាន​ល្អ នៅក្នុង​តំបន់​អង្គរ ដែលជា​តំបន់​អាច​ទាក់ទាញ​បាន​នូវ​ភ្ញៀវ​ទេសចរ ហើយ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​គ្រប់ទិសទី តែងតែ​មាន​បំណងប្រាថ្នា​របស់ខ្លួន​ថា ក្នុង​ ១ ​ជីវិត​ត្រូវឱ្យ​បានមក​ឃើញ​អង្គរវត្ត​ដែលជា​សម្បត្តិ​វប្បធម៌​សម្បូរ​បែប​ប្រកប​ដោយ​មោទនភាព​»​។

លោកស្រី ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្ត្រី​​ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រសិល្បៈ​ថ្លែង​ថា ការបង្កើត​សួន​រុក្ខជាតិ​អង្គរ​គោលបំណង​សំខាន់​គឺ​ ដើម្បី​ផ្សព្វផ្សាយ​ជូន​សាធារណ​ជនជាតិ​ និង​អន្តរជាតិ​ឱ្យបាន​ជ្រួតជ្រាប និង​ចូលរួម​ទស្សនា​កម្សាន្ត​នៅពេល​អនាគត​នូវ​ផលិតផល​​ទេសចរណ៍​ថ្មី​ដែល​ពោរពេញ​ដោយ​គុណប្រយោជន៍ ក៏ដូចជា ការចូលរួម​លើកកម្ពស់​ការយល់ដឹង​បន្ថែម​ពី​ប្រភេទ​រុក្ខជាតិ​ដ៏​សម្បូរបែប​រួម​នឹង​ផលិតផល​ទេសចរណ៍​បន្ទាប់បន្សំ​ក្នុង​សួន សំដៅ​បង្កើន​ស្មារតី​ស្រឡាញ់ ចូលរួម​ថែរក្សា ការពារ និង​អភិរក្ស​មរត​ជាតិ​។

លោកស្រី​បាន​ឱ្យដឹងថា សួន​រុក្ខជាតិ​អង្គ​របែង​ចែក​ជា​ ៥ សួន​ធំៗ ដែលមាន​រុក្ខជាតិ​សរុប​ប្រមាណ​ ៥០០ ​ប្រភេទ​ដូចជា ឈើ​ប្រណីត និង​ឈើ​ព្រៃ​ ៣០ ​ប្រភេទ ឱសថ គ្រឿងទេស និង​បន្លែ ១០០ ​ប្រភេទ រុក្ខជាតិ​អម្បូរ​ត្នោត ៥០ ​ប្រភេទ ដើមឈើ​ហូប​ផ្លែ​ ៩០ ​ប្រភេទ ប្រទាល​ ៥០ ​ប្រភេទ កេសរកូល ប៉ប្រក និង​វល្លិ ៤០​ ប្រភេទ ដើម​ផ្កា ៥០​ ប្រភេទ ផ្កា​តាម​រដូវ ២០ ​ប្រភេទ ផ្កាស្មៅ និង​ត្រែង ១០ ​ប្រភេទ ផ្កា​ខ្មែរ និង​ផ្កា​ក្រអូប​ ២០ ​ប្រភេទ ព្រមទាំង​រុក្ខជាតិ​ទឹក និង​រុក្ខជាតិ​ផ្សេងៗ​ទៀត​ជាច្រើន​។

លោកស្រី​បាន​បញ្ជាក់ថា ដើម្បី​បង្កើន​ភាពទាក់ទាញ​ក្នុង​សួន​ទាំងមូល​ក៏មាន​លម្អ​ដោយ​កូនភ្នំ ស្រះ​ប្រឡាយទឹក​ទឹកធ្លាក់​ខ្លាត​តូច និង​ប្រព័ន្ធ​ស្រោចស្រព​ស្វ័យប្រវត្តិ ព្រមទាំង​សត្វព្រៃ និង​សត្វ​ចិញ្ចឹម​មួយចំនួន​ផងដែរ​។

លោកស្រី​ថា បន្ទាប់ពី​សម្ពោធ​ដាក់​ប្រើប្រាស់​ជា​ផ្លូវការ អាជ្ញាធរ​ជាតិ​អប្សរា​បើក​ឱ្យមាន​ការចូល​ទស្សនា​ដោយ​មិន​គិតថ្លៃ​យ៉ាងហោច​ ១ ​ខែ​។

លោកស្រី​ថ្លែងថា​៖ «​សួន​រុក្ខជាតិ​អង្គរ​នឹង​បើក​ឱ្យ​សាធារណជន ភ្ញៀវទេសចរ​ជាតិ អន្តរជាតិ បាន​ចូល​ទស្សនា​ដោយ​ឥត​បង់ថ្លៃ​រយៈពេល​មួយខែ​ ឬមួយ​ខែ​កន្លះ​ដំបូង គិត​ចាប់​ពីថ្ងៃ​ដាក់ឱ្យ​ដំណើរការ​ជា​ផ្លូវការ​តទៅ​។ បន្ទាប់​ពីនេះ​សួន​រុក្ខជាតិ​អង្គរ​នឹង​ដើរតួនាទី​មួយផ្នែក​ក្នុង​ការរកចំណូល​បន្ថែម​ជូន​ជាតិ​តាមរយៈ​លក់​សំបុត្រ​ចូល​ទស្សនា​»​។

លោកស្រី​រដ្ឋមន្ត្រី​បានឱ្យដឹង​ទៀតថា អាជ្ញាធរ​ជាតិ​អប្សរា​គ្រោង​ពង្រីក​សួន​រុក្ខជាតិ​អង្គរ​បន្ថែម​រហូតដល់​កសិណ​ខាងត្បូង​នៃ​អង្គរវត្ត​លើ​ផ្ទៃដី​ប្រមាណ​ ១៣០ ​ហិកតា ដើម្បី​ធ្វើឱ្យ​សួន​មាន​សក្តានុពល វិសាលភាព​ធំ​ទូលាយ និង​សម្បូរបែប​ជាង​មុន ដើម្បី​ប្រយោជន៍​សាធារណៈ ក៏ដូចជា​ចូលរួមចំណែក​ក្នុង​ការ​អភិរក្ស និង​លើក​តម្លៃ​រមណីយដ្ឋាន​អង្គរ​បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក​៕