.jpg)
កូនអណ្តើកហ្លួងដែលញាស់ចេញពីសម្បុកនៅលើឆ្នេរខ្សាច់សិប្បនិម្មិតខេត្តកោះកុង។ រូបថត WCS-Cambodia
កោះកុងៈ កូនអណ្តើកហ្លួងចំនួន ៣០ ក្បាលបានញាស់ចេញពីសម្បុកនៅលើឆ្នេរខ្សាច់សិប្បនិម្មិតក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វល្មូនខេត្តកោះកុង កាលពីសប្តាហ៍កន្លងទៅ ហើយនេះគឺជាលើកទី ២ ហើយ ដែលអណ្តើកហ្លួងចិញ្ចឹមក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលនេះបានពងកូន។ នេះបើតាមអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃនៅកម្ពុជា (WCS)។
អង្គការ WCS បានឱ្យដឹងតាមរយៈសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននាថ្ងៃទី ២០ ខែឧសភាថា៖ «ក្នុងរដូវពងកូនឆ្នាំ ២០២២ នេះ ក្រុមអណ្ដើកហ្លួងចិញ្ចឹមសម្រាប់បង្កាត់ពូជនៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វល្មូនកោះកុង ពងបានចំនួន ៩ សម្បុក ស្មើ ៨១ ពង ហើយញាស់បានចំនួន ៣០ កូន បើប្រៀបធៀបទៅនឹងរដូវពងកូន ឆ្នាំ ២០២១ គឺញាស់បានតែ ១ ក្បាលគត់ក្នុងចំណោមពង ៥ សម្បុកដែលមាន ៧១ ពង»។
អង្គការ WCS បន្តថា ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ មេអណ្តើកចិញ្ចឹមចំនួន ២ ក្បាលនៅឯមជ្ឈមណ្ឌលអង្គរសម្រាប់ការអភិរក្សជីវចម្រុះ ដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលថែរក្សា និងបង្កាត់ពូជសត្វកម្រទី ២ និងជាដៃគូរបស់អង្គការ WCS ពងបាន ២ សម្បុក (ស្មើ ១៦ ពង)។ ក៏ប៉ុន្តែញាស់បានតែ ១ ក្បាលប៉ុណ្ណោះ ហើយកូនអណ្តើកនោះបានបញ្ជូនទៅកាន់មជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វល្មូនខេត្តកោះកុង។ ដូច្នេះកូនអណ្តើកហ្លួងញាស់បានក្នុងរដូវពងកូនឆ្នាំនេះ សរុបមានចំនួន ៣១ ក្បាល។
លោក សោម ស៊ីថា ប្រធានគម្រោងអភិរក្សអណ្ដើកហ្លួងនៃអង្គការ WCS បានថ្លែងតាមរយៈសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននេះថា៖ «ស្របពេលដែលការបង្កកំណើតនៅក្នុងធម្មជាតិកំពុងមានការថយចុះ យើងទទួលបានជោគជ័យលើកម្មវិធីបង្កាត់ពូជរបស់យើងដែលជាការធានាដល់ការរស់រានយូរអង្វែងរបស់ប្រភេទអណ្ដើកហ្លួង។ នៅរដូវពងកូនឆ្នាំនេះ ក្រុមការងារមិនបានរកឃើញសម្បុកអណ្ដើកហ្លួងនៅលើឆ្នេរខ្សាច់តាមប្រព័ន្ធព្រែកស្រែអំបិលក្នុងតំបន់គ្រប់គ្រងជលផលស្ថិតក្នុងខេត្តកោះកុង និងព្រះសីហនុទេ»។
លោក ស្ទីវឹន ផ្លាត (Steven G. Platt) អ្នកជំនាញផ្នែកឧរង្គសត្វ និងថលជលិកនៃអង្គការ WCS ប្រចាំតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍បានថ្លែងតាមរយៈសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននេះថា៖ «នេះគឺជាជោគជ័យមួយក្នុងការងារអភិរក្សអណ្ដើកហ្លួងនៅកម្ពុជា។ កូនអណ្តើកហ្លួងដែលបានញាស់ដោយជោគជ័យយ៉ាងច្រើននេះ បង្ហាញអំពីក្តីសង្ឃឹម ចំពោះការរស់រានរបស់អណ្តើកហ្លួងរយៈពេលវែង នាពេលអនាគត»។
លោក កែន សិរីរដ្ឋា ប្រធានអង្គការ WCS ប្រាប់ភ្នំពេញ-ប៉ុស្តិ៍នាថ្ងៃទី ២២ ខែឧសភា ថា កូនអណ្តើកហ្លួងចំនួន ៣០ ក្បាលនេះនឹងត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលថែរក្សា និងបំប៉ន ដើម្បីធ្វើការតាមដានជាតិប្រូតេអ៊ីន និងពិនិត្យមើលការវិវឌ្ឍសុខភាពរបស់ពួកវា។ នៅពេលដែលលូតលាស់ធំល្មមដែលអាចរកចំណីបានដោយខ្លួនឯងអណ្តើកទាំងនេះនឹងត្រូវលែងចូលទៅក្នុងជម្រកធម្មជាតិវិញ។ WCS បាននិងកំពុងសហការជាមួយរដ្ឋបាលជលផលនៃក្រសួង-កសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០០ ដើម្បីអភិរក្សប្រភេទអណ្ដើកហ្លួងនេះ (មានឈ្មោះវិទ្យាសាស្ត្រថា Bataguraffinised wardmolli) នៅកម្ពុជា។
បន្ទាប់ពីបានរកឃើញវត្តមានប្រភេទអណ្ដើកហ្លួងនេះសាជាថ្មីក្នុងឆ្នាំ ២០០០ នៅតាមប្រព័ន្ធព្រែកស្រែអំបិលភាគនិរតី (ដែលបច្ចុប្បន្នជាតំបន់គ្រប់គ្រងជលផល) អង្គការ WCS សហការជាមួយរដ្ឋបាលជលផលបានបង្កើតកម្មវិធីការពារសម្បុកដោយបានជ្រើសរើសអតីតអ្នកដើរប្រមូលពងអណ្ដើកឱ្យធ្វើជាអ្នកការពារសម្បុកអណ្តើក។
ក្នុងឆ្នាំ ២០០៦ WCS បានសាងសង់មណ្ឌលសម្រាប់ចិញ្ចឹមថែទាំអណ្ដើកមួយស្ថិតនៅក្នុងស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង ដើម្បីរក្សាទុកកូនអណ្តើកដែលប្រមូលបានពីតាមឆ្នេរខ្សាច់។ ក្រោយមកក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ មណ្ឌលនេះត្រូវបានប្តូរទីតាំងទៅស្រុកមណ្ឌលសីមា ខេត្តកោះកុង ចម្ងាយប្រមាណ ១៥ គ.ម ពីក្រុងខេមរភូមិន្ទ។
រៀងរាល់ឆ្នាំ កូនអណ្តើកដែលញាស់នៅលើឆ្នេរខ្សាច់តាមព្រែកស្រែអំបិល ត្រូវបានក្រុមការពារសម្បុកប្រមូលបញ្ជូនទៅមជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វ ខេត្តកោះកុង ដើម្បីចិញ្ចឹមថែទាំរហូតដល់ធំពេញវ័យទើបយកវាទៅលែងចូលក្នុងទីជម្រកធម្មជាតិរបស់វាវិញ។ បច្ចុប្បន្ន មជ្ឈមណ្ឌលអភិរក្សសត្វល្មូនកោះកុង មានអណ្ដើកហ្លួងចំនួន ១៨៦ ក្បាល។ អណ្ដើកហ្លួងជំទង់ចំនួន ១៤៧ ក្បាល ត្រូវបានលែងចូលទៅក្នុងទីជម្រកធម្មជាតិវិញចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៥ មក បូករួមទាំងអណ្ដើកហ្លួង ៥១ ក្បាលដែលបានលែងកាលពីចុងឆ្នាំ ២០២១។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានឱ្យដឹងថា អណ្តើកស្ទើរជំទង់ និងជំទង់នៅមជ្ឈមណ្ឌលនេះ ត្រូវបានចិញ្ចឹមថែទាំនៅក្នុងស្រះបង្កាត់ពូជចំនួន ៤។ ចំណែកឯអណ្ដើកតូចៗត្រូវបានដាក់ចិញ្ចឹមនៅក្នុងអាងធំធ្វើពីប្លាស្ទិក មុននឹងផ្ទេរចូលក្នុងស្រះបង្កាត់ពូជ។ កូនអណ្តើកហ្លួងដែលទើបនឹងញាស់ទាំងនេះនឹងត្រូវចិញ្ចឹម ថែទាំនៅមជ្ឈមណ្ឌលរយៈពេលប្រហែល ៤ ឆ្នាំ រហូតដល់វាធំល្មមអាចសម្របខ្លួននឹងធម្មជាតិ និងការពារខ្លួនឯងបាន ទើបលែងចូលទៅក្នុងទីជម្រកធម្មជាតិតាមប្រព័ន្ធព្រែកស្រែអំបិលវិញ៕
