ភ្នំពេញៈ មន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយមបានឱ្យដឹងថា រដូវវស្សាឆ្នាំនេះ ក្រសួងកំពុងយកចិត្ដទុកដាក់លើការងារគ្រប់គ្រងទឹកនៅតាមអាងទឹកសំខាន់ៗ ដើម្បីបញ្ចៀសទឹកជំនន់ និងសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការប្រើប្រាស់របស់ប្រជាពលរដ្ឋពេលរដូវប្រាំងមកដល់ ឬនៅពេលអាកាសធាតុមានការប្រែប្រួល។
លោក ចាន់ យុត្ថា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម ថ្លែងកាលពីថ្ងៃទី ២៦ ឧសភានេះថា បច្ចុប្បន្ននេះបញ្ហាចំពោះមុខ គឺការគ្រប់គ្រងទឹក សម្រាប់មួយផ្នែកផ្គត់ផ្គង់លើការប្រើប្រាស់ក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និង ១ ផ្នែកទៀត សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ដំណាំស្រូវក្រោយរដូវវស្សាកន្លងផុតទៅ។
លោកថ្លែងថា ថ្វីដ្បិតតែបច្ចុប្បន្នចូលដល់រដូវវស្សា ប៉ុន្តែការគ្រប់គ្រងទឹកនេះ គឺមិនអាចធ្វេសប្រហែសបានទេ ប្រសិនបើអាកាសធាតុ ប្រែប្រួល ខ្លាំង ហើយតំបន់ខ្លះគ្មានភ្លៀងធ្លាក់ បើចេះតែបង្ហូរទឹកចោលគ្មានការគ្រប់គ្រងត្រឹមត្រូវ នៅពេលប្រឈមជាមួយនឹងបញ្ហាអាកាសធាតុ គឺអាចប្រឈមនឹងបញ្ហាខ្វះខាតទឹក។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «អ៊ីចឹងការគ្រប់គ្រងទឹកនៅក្នុងរដូវវស្សា គឺដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាគ្រប់គ្រងទឹកបំពេញសេចក្ដីត្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋហើយប្រសិនបើមានកន្លែងណាដែលមានបញ្ហាប្រឈមនឹងទឹកជំនន់ ក៏យើងមានវិធានការមុន។ បានន័យថា បញ្ចេញទឹកចាស់ចោលខ្លះមុននឹងទឹកថ្មីមកដល់។ នេះគឺជារបៀប ក៏ដូចជាយុទ្ធសាស្ត្រនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងទឹករបស់យើងនៅក្នុងរដូវវស្សានេះ»។
លោកថា ពេលរដូវប្រាំងមកដល់ក៏កាន់តែមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់បន្ថែមទៀត ខណៈនៅកម្ពុជាមានតែ ២ រដូវទេ គឺរដូវប្រាំង និងរដូវវស្សា ក្នុងនោះរដូវវស្សាជាទូទៅរដូវវស្សាចាប់ផ្ដើមនៅពាក់កណ្ដាលខែ ៥ ហើយបញ្ចប់នៅពាក់កណ្ដាលខែ ១១។ ចាប់ពីពាក់កណ្ដាលខែ ១១ មកដល់ពាក់កណ្ដាលខែ ៥ វិញ គឺជារដូវប្រាំង។
លោក យុត្ថា ថា៖ «រដូវប្រាំងកម្ពុជាយើងមានតម្រូវការប្រើប្រាស់ទឹកខ្ពស់ជាងរដូវវស្សា ដោយសាររដូវនេះមិនមានទឹកភ្លៀងជំនួយទេ។ ហើយទឹកនៅតាមបណ្ដាស្ទឹង ទន្លេ បឹងមួយចំនួន ពិសេសទីជនបទ ក៏រីងស្ងួតខ្លះដែរ។ ដូច្នេះប្រភពទឹកសំខាន់ៗរបស់យើងគឺយើងត្រូវតែថែរក្សាទុកឱ្យបានខ្ពស់បំផុត មិនអាចបូម ពង្រីង ដើម្បីផលត្រីបន្ដិចបន្តួចទេ យើងត្រូវតែរក្សាទឹកទុក»។
លោកបានឱ្យដឹងថា កំណើនស្រូវប្រាំងរបស់កម្ពុជា គឺមានការកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ពី ១ ឆ្នាំទៅ ១ ឆ្នាំ ខណៈបច្ចុប្បន្ននេះការធ្វើដំណាំស្រូវប្រាំងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋបានកើនឡើងដល់ជាង ៦០ ម៉ឺនហិកតាហើយនៅក្នុង ១ ឆ្នាំ ដូចជានៅខេត្ដព្រៃវែង និងខេត្ដតាកែវ គឺជាខេត្ដដែលផលិតស្រូវប្រាំងធំជាងគេនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ សម្រាប់ខេត្ដព្រៃវែងក្នុងផែនការរបស់ខេត្ដការធ្វើស្រូវប្រាំងមានចំនួនជាង ៧ ម៉ឺនហិកតាដូចគ្នាទៅនឹងខេត្ដតាកែវដែរ។ ប៉ុន្ដែការធ្វើស្រូវនារដូវប្រាំង ឆ្នាំ ២០២១-២០២២ នេះគ្រាន់តែខេត្ដព្រៃវែងមួយកើនឡើងដល់ជាង ១១ ម៉ឺនហិកតា។ កំណើននេះមកពីប្រព័ន្ធធារាសាស្ដ្រខ្នាតធំ និងប្រព័ន្ធមេនៃប្រព័ន្ធធារាសាស្ដ្រទន្លេវ៉ៃគោបានសាងសង់រួច។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «កាលពីដើមឡើយពលរដ្ឋយើងធ្វើស្រូវតែរដូវវស្សាទេ ដោយសារខ្វះទឹកនៅរដូវប្រាំង អត់មានប្រភពទឹកធ្វើស្រូវទេ ហើយផ្ទៃដីធ្វើស្រូវ ៧៥ ០០០ ហិកតា គឺជាផ្ទៃដីស្រូវប្រាំងមានន័យថានៅរដូវវស្សាគឺទឹកជន់លិចទាំងអស់។ ហើយដល់ពេលទឹកចាប់ផ្ដើមស្រកទើបពលរដ្ឋចាប់ផ្ដើមធ្វើស្រែបណ្ដេញទឹក»។
លោក យុត្ថា ថ្លែងថា ដំណាំស្រូវរដូវប្រាំងអាចនឹងមានការកើនឡើងបន្ដិចបន្តួចទៀតនៅឆ្នាំ ២០២២-២០២៣ ដោយសារតែប្រព័ន្ធធារាសាស្ដ្រនៅប្រព័ន្ធវ៉ៃគោមានទឹកអាចឱ្យពលរដ្ឋធ្វើស្រែនៅរដូវប្រាំង ដូច្នេះផ្ទៃដីធ្វើស្រែក្រោយពីពលរដ្ឋប្រមូលផលស្រូវរដូវវស្សារួចហើយនឹងបន្តធ្វើស្រូវប្រាំងម្ដងទៀត។ ចំណែកក្របខ័ណ្ឌទូទាំងប្រទេស តាមផែនការគិតទុកជាមុនរយៈពេល ៤-៥ ឆ្នាំខាងមុខ ផ្ទៃដីស្រូវប្រាំងនឹងអាចហក់ឡើងទៅដល់ ១ លានហិកតា។ លោកបានឱ្យដឹងថា កាលពីមុន ខេត្ដចំនួន ៣ គឺបាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ និងប៉ៃលិន ក្នុង ១ ឆ្នាំៗផ្ទៃដីធ្វើស្រូវប្រាំងមានតែ ៥០០ ហិកតាប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្ដែឥឡូវនេះគ្រាន់តែស្រុកមង្គលបុរីមួយស្ថិតក្នុងខេត្ដបន្ទាយមានជ័យ ពលរដ្ឋធ្វើស្រូវប្រាំងជិត ១០ ម៉ឺនហិកតា ក្នុងនោះពលរដ្ឋខ្លះធ្វើស្រូវប្រាំងចំនួន ២ លើកក៏មាន។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ទោះបីនៅក្នុងរដូវវស្សាក៏ដោយ វិធានការគ្រប់គ្រងទឹកត្រូវតែប្រុងប្រយ័ត្នជានិច្ច ដើម្បីបម្រើគោលដៅចំនួន ២ គឺទី ១ ក្នុងគោលដៅកាត់បន្ថយទឹកជំនន់ ទី ២ បំពេញសេចក្ដីត្រូវការសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ទាំងក្នុងវិស័យកសិកម្ម និងការប្រើប្រាស់សម្រាប់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
លោកបានឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ន រដូវប្រាំង គ្រាន់តែបណ្ដាស្រុក និងក្រុង នៅតាមដងស្ទឹងសង្កែ ដូចជាស្រុករតនមណ្ឌល ស្រុកបាណន់ ស្រុកឯកភ្នំ និងក្រុងបាត់ដំបងមានតម្រូវការទឹក ២០ លានម៉ែត្រគុបនៅក្នុង ១ ខែៗ។ ដូច្នេះបើគ្មានផែនការយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងការគ្រប់គ្រងទឹកបានល្អ គឺមិនអាចរកទឹកមកផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការប្រជាពលរដ្ឋបានទេ។ នេះសម្រាប់តម្រូវការប្រើប្រាស់នាពេលបច្ចុប្បន្ន បើថ្ងៃអនាគតតម្រូវការទឹកនឹងមានការកើនឡើងបន្ថែមទៀត។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងត្រូវគិតគូរ បើចប់រដូវវស្សា ចូលដល់រដូវប្រាំង ធនធានទឹក ក្រៅផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការដល់ការស្រោចស្រពទឹកដែលយើងត្រូវរក្សាទុកសម្រាប់តែ ៤ ក្រុង-ស្រុកនេះ យ៉ាងហោចណាស់ ១០០ លានម៉ែត្រគុបសម្រាប់តែផ្គត់ផ្គង់តែលើការប្រើប្រាស់ក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាពលរដ្ឋតែមួយមុខទេ»។
លោក យុត្ថា បញ្ជាក់ថា ចំណុចសំខាន់នៃការគ្រប់គ្រងទឹកគឺពឹងផ្អែកលើបណ្ដាអាងទឹកសំខាន់ៗនៅតាមខេត្ដផ្ទាល់ក្នុងនោះមានខេត្ដមួយចំនួនមានអាងស្ដុកទឹកទុក សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ទៅដល់ខេត្ដដទៃទៀតដូចជា ខេត្ដឧត្ដរមានជ័យជារៀងរាល់ឆ្នាំអាងស្ដុកទឹកក្នុងខេត្ដនេះបានរក្សាទឹកទុកយ៉ាងតិចបំផុត ៦០០ លានម៉ែត្រគុបក្នុង ១ ឆ្នាំ សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ទៅដល់អន្តរខេត្ដក្បែរគ្នាដូចជាខេត្ដសៀមរាបជាដើម ពីព្រោះតម្រូវការប្រើទឹកក្នុងខេត្ដនេះមានតិច ការធ្វើស្រូវប្រាំងមានមិនដល់ ១ ពាន់ហិកតាផងនៅទូទាំងខេត្ដ។
លោក លឹម គានហោ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម រួមនឹងមន្ដ្រីនៃរដ្ឋបាលខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តបន្ទាយមានជ័យព្រមទាំងក្រុមមន្ត្រីបច្ចេកទេស កាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែឧសភានេះ បានចុះពិនិត្យប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រមួយចំនួនក្នុងខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ បេសកកម្មនេះក្រុមការងារបានវាយតម្លៃស្ថានភាពទឹកនាដើមរដូវវស្សាឆ្នាំ ២០២២ ដែលឆ្នាំនេះភ្លៀងបានធ្លាក់ឆាប់ជាង និងបរិមាណច្រើនជាងបណ្តាឆ្នាំកន្លងទៅ។
ជាក់ស្តែងបច្ចុប្បន្នទំនប់អាងកំពីងពួយ មានបរិមាណ ទឹក ៦០ លានម៉ែត្រគុប ស្មើនឹង ៤០% នៃកម្រិតស្តុកទឹកអតិបរមា ១៥០ លានម៉ែត្រគុប។ តាមរយៈបេសកកម្មនេះលោកក៏បានណែនាំបច្ចេកទេសកែលម្អនូវចំណុចខ្វះខាតក្នុងការកសាងគម្រោងការធ្វើទំនើបកម្មលើប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រអាងកំពីងពួយ ក្នុងស្រុកបាណន់ ខេត្តបាត់ដំបង ដែលកំពុងជំរុញការងារសាងសង់យ៉ាងសកម្មរហូតមកដល់ពេលនេះសម្រេចបានប្រមាណ ៨០% នៃផែនការ។
លោក គានហោ ក៏បានចុះពិនិត្យប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រនៃគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ ទំនប់សាលាតាអនស្ថិតក្នុងស្រុកឯកភ្នំ និងស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង។ គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ ទំនប់សាលាតាអន ជាគម្រោងមួយក្រោមហិរញ្ញប្បទានសម្បទានរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។ គម្រោងនេះបានចាប់ផ្តើមធ្វើការសាងសង់កាលពីខែមករា ឆ្នាំ ២០១៩ រហូតដល់ពេលនេះសម្រេចបានប្រមាណ ៩៧% ដែលនឹងគ្រោងបញ្ចប់ការសាងសង់ជាស្ថាពរនាពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ។ គម្រោងនេះស្រោចស្រពលើផ្ទៃដីស្រូវវស្សា ១១ ពាន់ហិកតា និងស្រូវប្រាំង ៤ ៧០០ ហិកតា៕