ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ប្រាប់ប្រេសិតពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប) ថា កម្ពុជានៅតែប្តេជ្ញាចិត្តជួយដល់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយបញ្ចប់អំពើហិង្សាជាអចិន្រៃ្តយ៍ ផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ដល់ប្រជាជនដែលត្រូវការបំផុត និងជំរុញឱ្យមានកិច្ចសន្ទនាពីភាគីពាក់ព័ន្ធ។
លោក ហ៊ុន សែន លើកឡើងដូច្នេះក្នុងជំនួបជាមួយលោកស្រី Noeleen Heyzer ប្រេសិតពិសេសរបស់អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីមីយ៉ាន់ម៉ាក្នុងឱកាសដែលលោកចូលរួមកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំ ២០២២ របស់វេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដែលបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ២២-២៦ ខែឧសភា នៅទីក្រុងដាវ៉ូសក្លូស្ទ័រ (Davos-Klo-sters) ប្រទេសស្វ៊ីស។
លោក កៅ គីមហួន រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានថ្លែងក្នុងសន្និសីទកាសែត បន្ទាប់ពីការមកដល់កម្ពុជាវិញរបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃទី ២៦ ខែឧសភា ថា៖ «សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានគូសបញ្ជាក់ [ថា] ថ្វីដ្បិតការងារពាក់ព័ន្ធនៅមីយ៉ាន់ម៉ានេះជាការងារសំខាន់ ប៉ុន្តែជាការងារមិនមែនងាយស្រួលទេ។ ទោះបីយ៉ាងម៉េចក៏ដោយ គឺសម្តេចតេជោ នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជានៅតែមានការប្តេជ្ញាចិត្តនៅក្នុងការជួយប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ហើយជាពិសេសទៀត នៅក្នុងការអនុវត្តតួនាទីរបស់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន»។
លោកបន្តថា លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ពីចំណុចអាទិភាពចំនួន ៣ ក្នុងការជួយដល់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលទី ១ គឺបញ្ចប់អំពើហិង្សានៅមីយ៉ាន់ម៉ា ដោយធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានបទឈប់បាញ់ជាអចិន្រៃ្តយ៍។ ទី ២ គឺធ្វើយ៉ាងណាជួយផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ដល់ប្រជាពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាដែលត្រូវការជំនួយចាំបាច់ ហើយទី ៣ គឺការជំរុញការសន្ទនាដោយស្ថាបនា និងការចូលរួមដោយភាគីពាក់ព័ន្ធ។
បើតាមលោក កៅ គីមហួន លោកស្រី Noeleen Heyzer បានអរគុណដល់លោក ហ៊ុន សែន ដែលបានជួយដល់ប្រជាពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ា ដោយលោកស្រីសង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ានឹងស្តាប់នូវយោបល់របស់លោក ហ៊ុន សែន ហើយលោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលសំខាន់នៅពេលនេះ គឺរកមធ្យោបាយ ដើម្បីកាត់បន្ថយអំពើហិង្សាដែលប្រព្រឹត្តទៅលើជនស៊ីវិលនៅមីយ៉ាន់ម៉ា។
លោក កៅ គីមហួន បានឱ្យដឹងថា៖ «លោកជំទាវ [Noeleen Heyzer] ក៏បានមានគោលជំហរដែរថា អ្វីដែលកម្ពុជាកំពុងធ្វើនេះគឺឆ្លុះបញ្ចាំងការខិតខំរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសទស្សនកិច្ចរបស់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីទៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាផ្ទាល់ ជំនួបជាមួយសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងឯកឧត្តម មីន អ៊ុងឡាំង [មេដឹកនាំយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា] ២លើកតាមប្រព័ន្ធវីដេអូ»។
គួរបញ្ជាក់ថា កាលពីថ្ងៃទី ៧-៨ ដើមខែមករា លោក ហ៊ុន សែន បានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ដោយបានជួបជាមួយលោក មីន អ៊ុងឡាំង ដែលបានសម្រេចពន្យារពេលបទឈប់បាញ់រហូតដល់ចុងឆ្នាំ ២០២២ និងបានអំពាវនាវដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់បញ្ឈប់អំពើហិង្សា។
នៅក្នុងជំនួបនេះ លោកស្រី Noeleen Heyzer ថ្លែងប្រាប់លោក ហ៊ុន សែន ថាពេលនេះ លោក មីន អ៊ុងឡាំង បានអញ្ជើញលោកស្រីទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅមីយ៉ាន់ម៉ានាពេលខាងមុខ ដែលលោកស្រីត្រៀមនឹងធ្វើដំណើរទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនេះ ហើយលោកស្រីក៏បាន «សុំយោបល់មួយចំនួន» ពីលោក ហ៊ុន សែន អំពីការងារពាក់ព័ន្ធនឹងមីយ៉ាន់ម៉ានេះ។ នេះបើតាមលោក កៅ គីមហួន។
កាលពីចុងខែមករា លោក ហ៊ុន សែន បានជួបជាមួយលោក មីន អ៊ុងឡាំង ជាលើកទី ២ តាមប្រព័ន្ធវីដេអូដោយលោកបានសម្តែងក្តីបារម្ភចំពោះអំពើហិង្សានៅមីយ៉ាន់ម៉ា ក្រោយដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកទៅកាន់ប្រទេសនេះកាលពីដើមខែមករា ហើយលោកក៏បានដាក់សំណើចំនួន ៤ ចំណុច ឱ្យលោក មីន អ៊ុងឡាំង អនុវត្តដើម្បីឈានទៅដោះស្រាយវិបត្តិក្នុងប្រទេសនេះ។
រីឯនៅពីដើមខែឧសភានេះ លោកក៏បានជួបជាមួយលោក មីន អ៊ុងឡាំង ជាលើកទី ៣ តាមប្រព័ន្ធវីដេអូផងដែរ ដោយបានជជែកគ្នាដើម្បីពន្លឿនការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ ៥ ចំណុចរបស់អាស៊ាន ឬហៅថាកុងសង់ស៊ីស។
ក្នុងជំនួបនៅប្រទេសកម្ពុជាកាលពីដើមខែមេសា លោក ហ៊ុន សែន និងលោកស្រី Noeleen Heyzer បានបញ្ជាក់ពីសកម្មភាពដែលភាគីទាំង ២ ត្រូវធ្វើជាបន្ទាន់នោះគឺការបញ្ឈប់អំពើហិង្សានៅមីយ៉ាន់ម៉ា និងនាំយកជំនួយមនុស្សធម៌ជូនដល់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ាដែលកំពុងត្រូវការ។
លោក យង់ គិមអេង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាពប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នៅថ្ងៃទី ២៦ ខែឧសភាថា ប្រសិនបើចំណុចអាទិភាពទាំង ៣ នេះ អនុវត្តបាន វាគឺជារឿងមួយដែលសំខាន់បំផុតពីព្រោះវាគឺជាអ្វីដែលប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងត្រូវការ។ វាក៏អាស្រ័យទៅលើភាគីពាក់ព័ន្ធរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាដែរថា តើភាគីទាំងនោះទទួលយកលក្ខខណ្ឌទាំង ៣ នេះដោយរបៀបណា។
លោកថា៖ «អាស៊ានដែលកម្ពុជាជាប្រធានអាចរិះរកវិធីសាស្ត្រយ៉ាងម៉េចសម្រាប់ឱ្យមានដំណើរការក្នុងចំណុចមួយៗ ជាពិសេសគឺបទឈប់បាញ់ ហើយនិងការសន្ទនានេះគឺសំខាន់។ កាលណាមានបទឈប់បាញ់ មានការសន្ទនាគ្នាហ្នឹង ជំនួយមនុស្សធម៌នឹងមិនមានឧបសគ្គទេ។
ប៉ុន្តែវិធីសាស្ត្រឱ្យមានការសន្ទនាឱ្យឈប់បាញ់ប្រហែលជាមានការលំបាកហើយដែលត្រូវគិតអំពីសេណារីយោឱ្យបានច្រើនក្នុងការសន្ទនានៅក្នុងការឈានទៅដល់បទឈប់បាញ់»៕