ភ្នំពេញៈមន្ត្រីក្រុមប្រឹក្សាស្តារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទបានលើកឡើងថាបញ្ហាកង្វះទឹកស្អាតនិងអនាម័យជាមូលហេតុមួយក្នុងចំណោមបញ្ហាដទៃទៀត ដែលបណ្ដាលឱ្យកុមារអាយុក្រោម ៥ ឆ្នាំក្រិសក្រិន និងស្គមស្គាំងធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការពាក់ព័ន្ធបានកំណត់គោលដៅថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ ២០២៣ ដោយកាត់បន្ថយករណីនេះពី ៣២ ភាគរយមក ២៥ ភាគរយ និងពី ១០ ភាគរយមកនៅ ៨ ភាគរយ។
អនុក្រុមការងារបច្ចេកទេសស្តីពីទឹកស្អាតអនាម័យនិងអាហារូបត្ថម្ភនៃក្រុមប្រឹក្សាស្តារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទបានរៀបចំនូវដំណើទស្សកិច្ចសិក្សាមួយរយៈពេល ៤ ថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃទី ២៤-២៧ ខែឧសភានៅក្នុងខេត្តចំនួន ២ គឺខេត្តកំពង់ធំនិងខេត្តសៀមរាប ដើម្បីស្វែងយល់លើការងារអន្តរាគមន៍ «គម្រោងសកម្មភាពលើកកម្ពស់សេវាផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត និងអនាម័យដែលគិតគូដល់អាហារូបត្ថម្ភ»។
ថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំឆ្លុះបញ្ចាំងពីលទ្ធផលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ លោក ជា សំណាង ជាសហប្រធានអនុក្រុមការងារលើកកម្ពស់សេវាផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត អនាម័យ និងអាហារូបត្ថម្ភនៃក្រុមប្រឹក្សាស្តារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទបានបញ្ជាក់ថាបញ្ហាកង្វះទឹកស្អាត និងអនាម័យជាមូលហេតុមួយក្នុងចំណោមបញ្ហាដទៃទៀត ដែលបណ្ដាលឱ្យកុមារក្រិសក្រិន និងស្គមស្គាំងក្នុងនោះ ៣២ ភាគរយមានបញ្ហាក្រិសក្រិន និង១០ភាគរយមានបញ្ហាស្គមស្គាំង។
ជាមួយគ្នានោះដែរលោកក៏បានលើកឡើងនូវសូចនាករសំខាន់ៗចំនួន ៤ ដែលជាបញ្ហាជាក់ស្តែងក្នុងការកង្វះទឹកស្អាត និងអនាម័យជាមូលហេតុបណ្តាលឱ្យកុមារក្រិសក្រិន និងស្គមស្គាំង។
លោក ជា សំណាង បានថ្លែងថា៖ «២៩%នៃគ្រួសារនៅជនបទមានទម្លាប់បន្ទោបង់ពាសវាលពាសកាល រួមទាំងការចោលលាមករបស់ទារកឬកុមារតូច និងការទុកដាក់លាមកសត្វមិនត្រឹមត្រូវ គឺជាប្រភពចម្លងមេរោគទៅដៃមនុស្ស ទៅដីប្រភពទឹកនិងអាហារ»។
លោកបានឱ្យដឹងថា៤១ភាគរយនៃគ្រួសារនៅជនបទមិនទាន់ទទួលបានសេវាផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតជាមូលដ្ឋានរីឯ ៨៤ ភាគរយនៃគ្រួសារនៅជនបទមិនទាន់ទទួលបានសេវាផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត ដែលមានការគ្រប់គ្រងដោយសុវត្ថិភាពនិង២៣ភាគរយនៃគ្រួសារនៅជនបទគ្មានឧបករណ៍ឬសម្ភារលាងសម្អាតដៃ ដែលមានទឹក និងសាប៊ូ។
នៅក្នុងលទ្ធផលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចទាក់ទងនឹងគម្រោងសកម្មភាពផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត និងអនាម័យដែលគិតគូរអាហារូបត្ថម្ភ បានលើកឡើងថា អនុក្រុមការងារទឹកស្អាត អនាម័យ និងអាហារូបត្ថម្ភ បានកំណត់គោលដៅថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ២០២៣ដោយបន្ថយអត្រាក្រិសក្រិនកុមារក្រោម ៥ ឆ្នាំពី ៣២ ភាគរយមក ២៥ ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០២៣។
លទ្ធផលដែលរៀបចំដោយអនុក្រុមការងារទឹកស្អាត អនាម័យ និងអាហារូបត្ថម្ភបានបន្តថា សម្រាប់អត្រាស្គមស្គាំងនឹងត្រូវបន្ថយពី ១០ ភាគរយមក៨ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០២៣។
លោក ជា សំណាង បានថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានក្នុងអំឡុងពេលនៃទស្សនកិច្ចនេះថា ទិសដៅរបស់ក្រុមប្រឹក្សាស្តារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទឬក៏ក្រុមការងារលើកកម្ពស់សេវាផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត អនាម័យ និងអហារូបត្ថម្ភនឹងចុះទៅគ្រប់បណ្តាខេត្តផ្សេងៗដែលមានគម្រោងនេះ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «នៅក្នុងឆ្នាំ២០២២នេះ យើងនឹងមានសន្និសីទថ្នាក់ជាមួយស្តីពីទិសដៅអនាម័យដែលគិតគូរអាហារូបត្ថម្ភ ដែលសន្និសីទថ្នាក់ជាតិឆ្នាំនេះជាសន្និសីទលើកទី ៣ ហើយ បន្ទាប់ពីក្រុមការងារយើងបានរៀបចំតាំងពីឆ្នាំ ២០១៥ មក»។
បើតាមលោកជា សំណាង ដើម្បីឱ្យគម្រោងទទួលបានលទ្ធផល និងអនុវត្តដោយរលូនមានប្រសិទ្ធភាព និងមានផលប្រយោជន៍ទៅដល់សហគមន៍គឺតម្រូវឱ្យមានការតាមដានបានល្អ ដោយត្រូវមានសូចនាករមួយច្បាស់លាស់គឺសូចនាករពាក់ព័ន្ធនឹងទឹកស្អាត-អនាម័យ សូចនាករពាក់ព័ន្ធនឹងក្មេងកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ។
ទាក់ទងនឹងអនាម័យនិងទឹកស្អាត អង្គការយូនីសេហ្វប្រចាំកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ប្រទេសកម្ពុជា កំពុងសម្រេចបាននូវវឌ្ឍនភាពជាបណ្តើរៗ ប៉ុន្តែនៅពុំទាន់គ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបំពេញទៅតាមចំណុចដៅផ្នែកអនាម័យ និងទឹកស្អាតឡើយ។
អង្គការនេះបានបន្តថា បើទោះបីជាប្រព័ន្ធទឹកស្អាត និងអនាម័យ និងទម្លាប់ប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត និងអនាម័យបានប្រសើរជាងមុនក៏ដោយ ក៏ប្រទេសកម្ពុជា នៅតែមានអត្រាបន្ទោបង់ពាសវាលពាសកាលខ្ពស់ជាងគេនៅក្នុងតំបន់។ពោលគឺក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជារស់នៅជនបទនៅមានជីវភាពក្រីក្រជាងគេ១០នាក់មានប្រមាណ៨នាក់ទៅហើយ ដែលនៅបន្ទោបង់ក្នុងប្រភពទឹកចំហឬបន្ទោបង់ពាសវាលពាសកាលដោយមិនប្រើប្រាស់បង្គន់។
អង្គការយូនីសេហ្វថា៖ «កុមារបន្តជួបបញ្ហាក្រិសក្រិន និងបាត់បង់ជីវិត ដោយសារមូលហេតុពាក់ព័ន្ធនឹងទឹកស្អាត និងអនាម័យ ដែលគេអាចបង្ការជាមុនបានដោយសារពួកគេពុំមានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ បង្គន់អនាម័យនិងកន្លែងលាងដៃនៅក្នុងសហគមន៍និងសាលារៀនរបស់ពួកគេ។ ជាពិសេស នៅតាមតំបន់ជនបទ ប្រជាពលរដ្ឋមានចំណេះដឹងតិចតួច អំពីសារៈសំខាន់នៃអនាម័យត្រឹមត្រូវ»៕