.jpg)
លោក ពេជ្រ មូន ក្នុងពិធីទទួលសញ្ញាបត្រពីសាលាបណ្ឌិត្យសភាយោធាអាមេរិក។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក Moon Pich
ភ្នំពេញៈ បន្ទាប់ពីមានការសាទរ និងចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងពីសាធារណជនពីរឿងរ៉ាវរបស់យុវជន ពេជ្រ មូន ជាអតីតក្មេងឃ្វាលគោម្នាក់ ក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ដែលត្រូវបានជីដូនបង្កើតនាំយកខ្សែគោ និងក្រមាចាស់ពីកម្ពុជាទៅផ្ដល់ជូនជាកាដូនៅថ្ងៃទទួលសញ្ញាបត្រពីសាលាបណ្ឌិត្យសភាយោធាអាមេរិក ដោយមានការចូលរួមលើកទឹកចិត្តផ្ទាល់ពីលោក ចូ បៃដិន ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកនោះ មានសាច់ញាតិ និងអ្នកភូមិជិតស្និទ្ធរបស់លោកបានលើកឡើងពីប្រវត្តិត្រួសៗមុនពេលលោក ពេជ្រ មូន សម្រេចក្ដីសុបិននេះ។
តើមានកត្តាអ្វីខ្លះដែលជំរុញឱ្យយុវជនរូបនេះអាចរៀនសូត្ររហូតឈានដល់ការសម្រេចនូវក្ដីសុបិនរបស់ខ្លួនដ៏ធំធេងបែបនេះបាន? ជុំវិញបញ្ហានេះ លោក ពេជ្រ រិទ្ធី អាយុ ៤១ ឆ្នាំ ដែលជាបងប្រុសបង្កើតរបស់យុវជន ពេជ្រ មូន ដែលមានឈ្មោះពិត ថា «ពេជ្រ ចន្ទ្រា» គឺជាមនុស្សដែលឧស្សាហ៍រៀនសូត្រ និងធ្វើកិច្ចការងារតាំងពីក្មេងមកដោយគ្មានការរាថយម្ដងណាឡើយ បើទោះជាគេជួបឧបសគ្គបែបណាក៏ដោយ។
លោក រិទ្ធី បានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំពិតជាកោតសរសើរចំពោះឆន្ទៈរបស់ប្អូនប្រុសខ្ញុំខ្លាំងណាស់ គាត់មិនដែលត្អូញត្អែរប្រាប់បងប្អូន ឪពុកម្ដាយ ឬ ជីដូន អំពីការលំបាករបស់គាត់ម្ដងណាឡើយ ពោលគឺគាត់បានលាក់បាំងនូវទុក្ខលំបាករបស់គាត់គ្រប់បែបយ៉ាង ហើយប្រឹងប្រែងដោះស្រាយដោយខ្លួនឯងតាំងពីតូចមក»។
លោកបានបន្តថា អ្វីដែលគាត់នៅចាំបាននោះ គឺគាត់មិនយល់នូវពាក្យមួយឃ្លាដែលប្អូនប្រុសរបស់គាត់គឺលោក ពេជ្រ ចន្ទ្រា [ពេជ្រ មូន] បានសរសេរលើឈើធ្នឹមផ្ទះរបស់លោកយាយដែលគាត់បានរស់នៅជាមួយតាំងពីតូចមកនោះថា៖ «នៅលើផ្លូវឆ្ពោះទៅរកភាពជោគជ័យគឺគ្មានជំហានរបស់មនុស្សខ្ជិលតែមួយប៉ុណ្ណោះ»។
បើតាមលោក រិទ្ធី ដោយសារស្ថានភាពគ្រួសារជួបការលំបាក គាត់ដែលជាកូនទី ២ ក្នុងគ្រួសារ និងបងស្រីធំឈ្មោះ ពេជ្រ សម្ផស្ប បានបោះបង់ការសិក្សាត្រឹមថ្នាក់ទី ១០ ហើយបានរកការងារសំណង់ និងរោងចក្រធ្វើដើម្បីជួយឪពុកម្ដាយ និងប្អូនៗរួមទាំង ចន្ទ្រា ផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «ចន្ទ្រា ជាប្អូនប្រុសតែម្នាក់គត់ក្នុងចំណោមបងប្អូន ៧ នាក់របស់ខ្ញុំដែលមានជោគវាសនាល្អជាងគេ។ ការតស៊ូរៀនសូត្ររបស់គាត់ និងមានការជួយជ្រោមជ្រែងពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានអ្នកជុំវិញគាត់ ដែលរាប់តាំងពីមិត្តភក្តិ លោកគ្រូ-អ្នកគ្រូ និងគ្រូគង្វាលមួយចំនួននៅព្រះវិហារលូធារ៉ាន់ បានធ្វើឱ្យគាត់បានសម្រេចនូវក្ដីសុបិនរបស់គាត់ ដែលចង់ក្លាយជាមេបញ្ជាការនៃកងម៉ារីនអាមេរិក»។
លោក ចូ បៃដិន និងលោក ពេជ្រ មូន ក្នុងពិធីទទួលសញ្ញាបត្រ។ រូប ហ្វេសប៊ុក Moon Pich
ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក មាស ហុង មេភូមិគ្រួស ដែលមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយក្រុមគ្រួសារ ឪពុកម្ដាយរបស់លោក ចន្ទ្រា [ពេជ្រ មូន] បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ដែរថា ចន្ទ្រា គឺជាយុវជនគំរូ និងមានការតស៊ូបំផុតក្នុងជីវិត ទាំងការសិក្សារៀនសូត្រ និងការធ្វើការងារ។ លោកបានបន្តថា លោក មូន គឺជាកូនទី ៣ នៃគ្រួសារក្រីក្រមួយរបស់លោក ពេជ្រ ទ្រី និងអ្នកស្រី ឯក ម៉ុន ថា ដែលមានកូន ៧ នាក់ ក្នុងបន្ទុក។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ប៉ុន្តែតាំងពីកុមារភាពមកក្មួយចន្ទ្រា គាត់រស់នៅតែជាមួយជីដូនឈ្មោះ សៅ អ៊ី ប៉ុណ្ណោះ»។
បើតាមលោក ហុង ឪពុករបស់ចន្ទ្រា ធ្លាប់បានទៅរៀនផ្នែកយោធានៅប្រទេសរុស្ស៊ីកាលពីអំឡុងឆ្នាំ ១៩៨៣ ហើយក្រោយត្រឡប់ពីរុស្ស៊ីវិញ គាត់ចូលបម្រើកងទ័ពជើងទឹកនៅរាម។
ទាក់ទងនឹងភាពលេចធ្លោរបស់លោក ពេជ្រ មូន នេះ កាលពីថ្ងៃទី ២៨ ខែសីហា ឆ្នាំមុន សារព័ត៌មានកងទ័ពអាមេរិកមួយឈ្មោះ United States Naval Institute ក៏បានចុះផ្សាយអត្ថបទអំពីខ្សែជីវិតរបស់លោក ពេជ្រ មូន កាលពីកុមារភាព ដែលជាអតីតក្មេងឃ្វាលគោម្នាក់ផងដែរ ដោយលើកឡើងថា គាត់បានចាប់ផ្ដើមក្ដីស្រមៃរបស់ខ្លួននៅក្រោមដើមឈើមួយកាលពីជាង ១០ ឆ្នាំមុន។
តាមរយៈខ្លឹមសារនៃអត្ថបទសារព័ត៌មាននេះ លោក ពេជ្រ មូន កាលពីកុមារភាពចូលចិត្តអានសៀវភៅនៅក្រោមដើមឈើពេលគាត់ទៅឃ្វាលគោនៅវាលស្រែក្នុងភូមិកំណើតរបស់គាត់គឺភូមិគ្រួស ឃុំ-ស្រុករលាប្អៀរ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ ភូមិគ្រួសជាតំបន់ដាច់ស្រយាល ហើយប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនោះមានជីវភាពក្រីក្រ។ វាមិនងាយស្រួលឡើយសម្រាប់គាត់ដែលរស់នៅជាមួយជីដូនចាស់ និងក្រីក្រ ដែលរកប្រាក់បានប្រមាណ ២ ពាន់រៀល ($០,៥) ក្នុង ១ ថ្ងៃ ប៉ុន្តែសៀវភៅដែលគាត់អាន ១ ក្បាលតម្លៃដល់ ៨ ពាន់រៀល ($២)។
លោក មូន ត្រូវបានសារព័ត៌មាននោះដកស្រង់សម្ដីថា៖ «ខ្ញុំត្រូវសន្សំលុយជាច្រើនខែ ដើម្បីទិញសៀវភៅ ១ ក្បាល។
ខ្ញុំចាំថា រាល់ពេលដែលខ្ញុំទៅឃ្វាលគោនៅក្រោមម្លប់ដើមឈើ ខ្ញុំតែងតែមានសៀវភៅ ១ ឬ ២ ក្បាលសម្រាប់អាន»។
បើតាមសារព័ត៌មានកងទ័ពអាមេរិកនេះ នៅពេលលោក មូន រៀននៅមធ្យមសិក្សា លោកបានអានសៀវភៅអំពីសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ ដែលបានរៀបរាប់អំពីឧត្តមនាវីឯក Chester W.Nimitz ដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សាពីបណ្ឌិត្យសភាកងទ័ពជើងទឹកអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ ១៩០៥។ ពេលនោះហើយដែលលោកចាប់ផ្តើមមានសុបិនធំ គឺ ចង់ទៅរៀននៅសាលានោះ។
កាសែតដដែលបានដកស្រង់សម្ដីទៀតថា ប៉ុន្តែនៅពេលនោះលោក មូន មិនដឹងថា ត្រូវធ្វើដូចម្ដេច ដើម្បីឱ្យក្ដីសុបិននេះកើតឡើងទេ ដូច្នេះលោកក៏បានសម្រេចចិត្តសរសេរសារលើកទឹកចិត្តខ្លួនឯងនៅលើធ្នឹមឈើក្នុងផ្ទះដ៏តូចរបស់គាត់។ សារនោះមានខ្លឹមសារថា៖ «នៅលើផ្លូវឆ្ពោះទៅរកភាពជោគជ័យ គ្មានជំហានរបស់មនុស្សខ្ជិលតែមួយប៉ុណ្ណោះ»។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំសរសេរនេះទុកជាការដាស់តឿនកុំបោះបង់ក្តីស្រមៃរបស់ខ្ញុំឱ្យសោះ»។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃមុនពេលចាប់ផ្តើមជិះកង់ទៅសាលារៀនដែលមានចម្ងាយប្រមាណជិត ១០ គីឡូម៉ែត្រពីផ្ទះ គាត់តែងមើលសារនោះហើយពោលថា «ខ្ញុំអាចធ្វើបាន»។
បន្ទាប់មក លោកបានទទួលអាហារូបករណ៍ទៅសិក្សានៅសាលាពេទ្យក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ មូន បានចាកចេញពីភូមិមកនៅភ្នំពេញដោយមិនមានស្គាល់នរណាម្នាក់នោះទេ ប៉ុន្តែបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះមិនបានបញ្ឈប់នូវក្ដីសុបិនរបស់គាត់ឡើយ។
លោកបានរៀបរាប់ក្នុងកាសែតនោះថា៖ «ដោយសារគ្មានលុយនៅយប់មួយខ្ញុំគ្មានអាហារបរិភោគនោះទេ។ ខ្ញុំបានស្វែងរកអាហារក្នុងធុងសំរាមដោយសង្ឃឹមថានឹងរកឃើញដុំតូចមួយ។ ទោះយ៉ាងណា ខ្ញុំបានរកឃើញអ្វីមួយដែលធំជាងអាហារ ហើយវាផ្លាស់ប្តូរជីវិតរបស់ខ្ញុំ។ នោះគឺជាកាសែតមួយដែលសរសេរអំពីអាហារូបករណ៍ទៅសាលាទ័ពជើងទឹកសហរដ្ឋអាមេរិក។
បន្ទាប់ពីខ្ញុំបានអានព័ត៌មានរួចខ្ញុំបានដឹងថា ត្រូវធ្វើយ៉ាងណា ដើម្បីឱ្យសុបិនរបស់ខ្ញុំក្លាយជាការពិត»។
១០ ឆ្នាំក្រោយ ការតស៊ូរបស់លោក មូន បានធ្វើឱ្យសុបិនគាត់ក្លាយជាការពិត ដោយសារគាត់បានយកឧបសគ្គដែលធ្លាប់ឆ្លងកាត់មកធ្វើបទពិសោធជីវិតដែលនាំឱ្យគាត់មកកាន់បណ្ឌិត្យសភានៃក្តីសង្ឃឹម។ នៅឆ្នាំ ២០២១ ថ្នាក់ដឹកនាំបណ្ឌិត្យសភាយោធាអាមេរិកបានផ្ដល់ទំនុកចិត្ត និងផ្ដល់ការតែងតាំងដល់គាត់ធ្វើជាមេបញ្ជាការកងអនុសេនាធំនៃកងម៉ារីនអាមេរិក។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោក មូន នៅតែចងចាំថា គាត់គ្រាន់តែជាយុវជនសាមញ្ញម្នាក់ដែលកើតជាកូនកសិករក្រីក្រ និងចិញ្ចឹមដោយជីដូនដែលរកចំណូលបានតិចជាង ៥០ សេនក្នុង ១ ថ្ងៃ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «អ្នកទំនងជាឆ្លាតជាង ខ្លាំងជាង និងមានសមត្ថភាពជាងខ្ញុំ ប៉ុន្តែក្តីសុបិនរបស់ខ្ញុំបានក្លាយជាការពិត»។
ដោយសារពាក្យ ១ ឃ្លាដែលគាត់បានសរសេរនោះបានធ្វើឱ្យគាត់មើលឃើញបញ្ហាប្រឈមជាឱកាស ដើម្បីរៀន និងរីកចម្រើន។ ចុងបញ្ចប់គាត់បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំនឹងមិនបោះបង់កប៉ាល់នោះឡើយ»។
ក្រោយពីទទួលបានជោគជ័យ អ្វីដែលលោក មូន ធ្វើឱ្យមានការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងគឺនៅពេលលោកបង្ហោះរូបភាព និងសារលើហ្វេសប៊ុកកាលពីថ្ងៃ ៣០ ឧសភាពីការផ្ដល់រង្វាន់ក្រមា និងខ្សែគោ ១ ចង្វាយពីជីដូនដែលខំរក្សាទុកអស់ ១០ ឆ្នាំសម្រាប់ទុកមើលពេលនឹកដល់លោក មូន ក្រោយពេលទទួលបានសញ្ញាបត្រពីសាលាបណ្ឌិត្យសភាយោធាអាមេរិកពីថ្ងៃទី ២៧ ខែឧសភាឆ្នាំ ២០២២ ក្រោមអធិបតីភាពលោក ចូ បៃដិន ប្រធានាធិបតីអាមេរិក។
លោកបានរៀបរាប់ទៀតថា៖ «វាជាកាដូដ៏មានតម្លៃបំផុតក្នុងជីវិតរបស់ខ្ញុំ។ សូមអរគុណលោកយាយជាទីគោរពស្រឡាញ់របស់ចៅ»។
តាមរយៈការបង្ហោះសារនេះ មានអ្នកបញ្ចេញមតិជាច្រើនបានកោតសរសើរដោយខ្លះថា «អានប្រវត្តិពិតរបស់អ្នកហើយ ខ្ញុំពិតជារំភើប និងអាណិតក្នុងចិត្ត។ ថ្ងៃនេះអ្នកអាចធ្វើបាន។ ការសម្រេចក្តីសុបិនដែលមិនមែនគ្រប់គ្នាអាចទៅដល់នោះទេ»។ ចំណែកអ្នកខ្លះទៀតបានសរសេរថា៖ «ការងារនេះបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា កម្ពុជាអាចធ្វើបាន ហើយប្រទេសរបស់យើងពិតជាមិនចាញ់ប្រទេសដទៃទេ»។
រីឯលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីវិញបានសរសេរតាមរយៈសារបញ្ចេញមតិលើហ្វេសប៊ុករបស់លោក ឯម ច័ន្ទមករា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសង្គមកិច្ចផងដែរថា៖ «គាត់ [លោកយាយ] ធ្វើបែបនេះជាការរំឭកមួយសម្រាប់ចៅ កុំឱ្យភ្លេចប្រវត្តិដ៏លំបាករបស់យើង។ តាក៏សូមជូនពរឱ្យចៅជួបតែសេចក្តីសុខ និងចម្រើន»៕
