ភ្នំពេញៈ លោក ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិបានច្រានចោលជាថ្មីទៀតថា កម្ពុជាមិនបានអនុញ្ញាតឱ្យកងទ័ពចិនប្រើប្រាស់មូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមនោះទេ។
លោក ទៀ បាញ់ បានថ្លែងបែបនេះ នៅក្នុងពិធីបើកការដ្ឋានសាងសង់រោងជាងជួសជុលនាវា ផែសំចត និងស្តារឃ្លងនៅមូលដ្ឋានសមុទ្ររាមក្រោមជំនួយឥតសំណងរបស់ចិននៅថ្ងៃទី ៨ ខែមិថុនា។
ការថ្លែងរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិនេះបានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស លោក ប្រាក់ សុខុន នៅថ្ងៃទី ៧ មិថុនា ក៏បានច្រានចោលជាថ្មីទៀត ចំពោះការចុះផ្សាយតាមបណ្តាញសារព័ត៌មានមួយចំនួនដែលថា កម្ពុជាបានអនុញ្ញាតឱ្យកងទ័ពចិន មានវត្តមាននៅមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម។
លោក ទៀ បាញ់ ថ្លែងក្នុងពិធីបើកការដ្ឋានសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទាំងនេះនាថ្ងៃទី ៨ ខែមិថុនាថា ការសាងសង់រោងជាងជួសជុលនាវា ផែសំចត និងស្តារឃ្លងនៅមូលដ្ឋានសមុទ្ររាមនេះនឹងលើកកម្ពស់វិស័យការពារជាតិ ជាពិសេសកងទ័ពជើងទឹកឱ្យមានតម្លាភាពឡើងមួយកម្រិតថែមទៀត ដែលជាយុទ្ធសាស្ត្រដ៏សំខាន់មួយក្នុងវិស័យសន្តិសុខការពារជាតិក្នុងការទទួលរ៉ាប់រងថែរក្សា និងការពារបូរណភាពទឹកដីលើដែនសមុទ្រ។
លោក ទៀ បាញ់ បានបញ្ជាក់ថា ការធ្វើទំនើបកម្មមូលដ្ឋានទ័ពរាមនេះ គឺមិនមែនជាការប្រគល់ភារកិច្ចផ្តាច់មុខដល់កងទ័ពចិននោះទេ ពីព្រោះនេះគឺជាដែនអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា ដែលមានសិទ្ធិពេញលេញក្នុងការសម្រេចធ្វើទំនើបកម្មត្រឹមកម្រិតណាទៅតាមលទ្ធភាពដែលកម្ពុជាមាន។
លោកបានអះអាងថា៖ «វាគ្មានអីទាល់តែសោះ មិនមានដូចការចោទប្រកាន់ថា ផែរាមនេះ ការធ្វើទំនើបកម្មរាមនេះ ប្រគល់ភារកិច្ចផ្តាច់មុខទៅឱ្យកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិនប្រើប្រាស់ គ្មានទេ រឿងទាំងនោះ អត់មានទាល់តែសោះ ហើយយើងគឺចេះតែម៉ៃយកតាមតែខ្លួនចង់បានចង់ឱ្យវាទៅរបៀបហ្នឹងទៅមិនរួចទេ»។
លោក ទៀ បាញ់ បន្ថែមថា៖ «កុំកង្វល់ពេកចំពោះផែរាមនេះ។ តូចណាស់ តួចមួយដែលធ្វើហើយក៏មិនធំដូចកន្លែងមួយចំនួនទេ។ កន្លែងមួយចំនួនធំសឹងអី។ កុំកង្វល់ពេកធានាអះអាងថា គ្មានគំរាមកំហែងដល់កន្លែងគេកន្លែងឯងកន្លែងណានោះទេ។ នេះគឺជារឿងពិតជាក់ស្តែង»។
លោក វ៉ាង វិនធាន (Wang Wentian) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជាថ្លែងក្នុងពិធីនេះថា ក្រោយគម្រោងសាងសង់ជាស្ថាពរ នឹងលើកស្ទួយសមត្ថភាពកងទ័ពកម្ពុជាក្នុងការការពារអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដី ហើយនិងក្លាយទៅជាវេទិកាសំខាន់សម្រាប់ការពង្រឹងការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយបរទេស និងធ្វើឱ្យស៊ីជម្រៅនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ។ វាក៏នឹងក្លាយទៅជានិមិត្តរូបដ៏សំខាន់នៃមនោសញ្ចេតនាដែកថែបកងទ័ពនៃប្រទេសចិន និងកម្ពុជា និងជាវិមានដ៏ស្កឹមស្កៃនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមិត្តភាព។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ជាថ្មីម្តងទៀតថា កងទ័ពចិននឹងផ្តល់ជំនួយតាមលទ្ធភាពដែលខ្លួនមានដល់កងទ័ពកម្ពុជា ដូចនាពេលកន្លងមក ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធាឡើងកម្រិតថ្មី និងទទួលវឌ្ឍនភាពឥតឈប់ឈរ»។
ក្រសួងការបរទេសបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននាថ្ងៃទី ៧ ខែមិថុនាបានឱ្យដឹងថា៖ «ឯកឧត្ដមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន បានច្រានចោល ការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានមូលដ្ឋានទាំងនោះមកលើកម្ពុជា ដោយបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវការប្រកាន់យ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនរបស់កម្ពុជា ចំពោះរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួន ដែលមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានមូលដ្ឋាន ឬវត្តមានកងទ័ពបរទេសណាមួយនៅលើទឹកដីកម្ពុជាឡើយ»។
លោក ប្រាក់ សុខុន ថ្លែងដូច្នេះ ជាការឆ្លើយតបចំពោះការសាកសួររបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលី លោកស្រី Penny Wong ជុំវិញព័ត៌មានថ្មីៗដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយដោយបណ្ដាញសារព័ត៌មានមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមនៅក្នុងជំនួបសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទកាលពីថ្ងៃទី ៧ ខែមិថុនា។
កាសែត The Washington Post ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិកកាលពីថ្ងៃទី ៦ ខែមិថុនា បានដកស្រង់សម្តីមន្ត្រីបស្ចិមប្រទេសមកចុះផ្សាយថា ប្រទេសចិនកំពុងសាងសង់កន្លែងកងទ័ពជើងទឹកដោយសម្ងាត់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា សម្រាប់ការប្រើប្រាស់យោធាផ្តាច់មុខ ប៉ុន្តែប្រទេសទាំង ២ បានបដិសេធចំពោះករណីនេះ។
លោក ប្រាក់ សុខុន បញ្ជាក់ថា ការកែលម្អមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមនេះ គឺធ្វើឡើង ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពកងទ័ពជើងទឹករបស់កម្ពុជា ដើម្បីការពារបូរណភាពដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួន និងដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មតាមដែនសមុទ្រ។ លោកបន្តថា ការអនុញ្ញាតឱ្យអនុព័ន្ធយោធាបរទេសនៅភ្នំពេញទៅទស្សនាមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមនាពេលកន្លងទៅគឺជាកាយវិការដ៏ល្អរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលមិនធ្លាប់ត្រូវបានអនុវត្តពីមុនមកដោយប្រទេសណាមួយឡើយក្នុងការអនុញ្ញាតឱ្យបរទេសចូលទស្សនាមូលដ្ឋានកងទ័ពរបស់ខ្លួន។
បើតាមលោក ប្រាក់ សុខុន លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-អាមេរិក នៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនកាលពីពេលថ្មីៗនេះបានបញ្ជាក់ជាថ្មីពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជាក្នុងការអនុវត្ត «យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់» នូវបទប្បញ្ញត្តិនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ដែលមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានមូលដ្ឋានកងទ័ពបរទេសណាមួយនៅលើទឹកដីកម្ពុជា។
លោក យង់ គិមអេង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាពប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នាថ្ងៃទី ៨ ខែមិថុនា ថា ការបកស្រាយរបស់លោក ប្រាក់ សុខុន គឺជាមធ្យោបាយ ១ ដើម្បីបញ្ជាក់ទៅកាន់សមភាគីអន្តរជាតិនានា ប៉ុន្តែការធ្វើឱ្យប្រាកដប្រជាថែមទៀតនូវជំហរអព្យាក្រឹតរបស់កម្ពុជាតាមអ្វីដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ វារឹតតែវិសេសវិសាលថែមទៀត។ កម្ពុជាក៏ត្រូវតែបង្ហាញឱ្យអន្តរជាតិឃើញថា កម្ពុជាដើរនៅលើផ្លូអព្យាក្រឹតដោយគ្មានលម្អៀងសម្រាប់ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិរបស់ខ្លួន។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា ប្រហែលជាកម្ពុជាត្រូវតែធ្វើឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិគេជឿជាក់ថែមទៀតថា ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា-ចិន គឺគ្រាន់តែជាទំនាក់ទំនងនៅក្នុងការផ្លាល់ប្តូរបច្ចេកវិទ្យាក្នុងការផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រទេស ប៉ុន្តែមិនមានចេតនាណាមួយនៅក្នុងការដាក់ទាហានបរទេស ឬមូលដ្ឋានកងទ័ពបរទេសនៅលើទឹកដីកម្ពុជា»។
លោក យង់ គិមអេង បន្តថា ការធ្វើដូច្នេះបានគឺត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើការបង្ហាញនូវការប្តេជ្ញាចិត្តការបង្ហាញនូវតឹកតាងណាមួយ ដែលអាចជួយឱ្យសហគមន៍អន្តរជាតិជឿជាក់បាននិងការព្យាយាមពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច ដើម្បីឱ្យកាន់តែមានការជឿទុកចិត្តថែមទៀតថា កម្ពុជាមានទិសដៅនៃទំនាក់ទំនងការបរទេសរបស់ខ្លួនគឺមិនមែនឆ្ពោះទៅរកតែប្រទេសចិនទេ គឺត្រូវធ្វើជាមិត្តជិតស្និទ្ធនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗទាំងអស់នៅលើសកលលោក ដើម្បីផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក។
កាលពីឆ្នាំ ២០១៩ មន្ត្រីសហរដ្ឋអាមេរិកដែលមិនបញ្ចេញឈ្មោះបានលើកឡើងថា កម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខាសម្ងាត់ជាមួយចិនដែលនឹងអនុញ្ញាតឱ្យយោធាចិន ប្រើប្រាស់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកកម្ពុជានៅរាម។ យ៉ាងណាក៏ដោយកម្ពុជាបានច្រានចោលការចោទប្រកាន់បែបនេះជាបន្តបន្ទាប់៕
វីដេអូ៖