ភ្នំពេញៈ ថ្នាក់ដឹកនាំអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ សកម្មជន និងអ្នកគាំទ្របក្សនេះជាច្រើនរូប រួមទាំងកញ្ញា សេង ធារី ដែលកាន់សញ្ជាតិអាមេរិកត្រូវបានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញចេញសាលក្រមនៅព្រឹកថ្ងៃទី ១៤ មិថុនា សម្រេចផ្តន្ទាទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារចាប់ពី ៥ ទៅ ៨ ឆ្នាំ ក្រោមបទចោទ “រួមគំនិតក្បត់ និងញុះញង់បង្កឱ្យមានអសន្តិសុខសង្គម។
ក្រោយការប្រកាសសាលក្រម សមត្ថកិច្ចបានចាប់ខ្លួនកញ្ញា សេង ធារី ដែលជាអ្នកច្បាប់ និងជាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សបញ្ជូនទៅពន្ធនាគារភ្លាមៗតាមអំណាចសាលក្រម ដែលបានកាត់ទោសកញ្ញាដាក់ពន្ធនាគារ ៦ ឆ្នាំ ពីបទ “រួមគំនិតក្បត់”។
លោក ជូង ជូងី មេធាវីការពារក្តីឱ្យកញ្ញា សេង ធារី និងថ្នាក់ដឹកនាំរួមទាំងសកម្មជន អតីតបក្សសង្គ្រោះជាតិរាប់សិបនាក់ផ្សេងទៀតបានថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានក្រោយស្តាប់សវនាការប្រកាសសាលក្រមថា តុលាការបានផ្តន្ទាទោសកញ្ញា សេង ធារី និងមនុស្ស ៤ នាក់ផ្សេងទៀត ដែលនៅក្រៅពន្ធនាគារឱ្យជាប់ទោស ៦ ឆ្នាំ និងបញ្ជាឱ្យចាប់ខ្លួនយកមកដាក់ពន្ធនាគារភ្លាម។
លោកបន្តថា ចំណែក លោក សម រង្ស៊ី លោក អេង ឆៃអ៊ាង លោក អ៊ូ ច័ន្ទឫទ្ធិ លោក តុ វ៉ាន់ចាន់ លោក ហូរ វ៉ាន់ លោក ម៉ែន សុថាវរិន្ទ្រ ដែលជាថ្នាក់ដឹកនាំអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងសកម្មជនអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយចំនួនទៀត ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ៨ ឆ្នាំពីបទ “រួមគំនិតក្បត់” ដូចគ្នានេះ។
រីឯសកម្មជនប្រឆាំង ៣ នាក់ គឺលោក ហេង ចាន់រិទ្ធី លោក ទុំ ប៊ុនថន និង លោក កាក់ កុម្ភា ដែលកំពុងជាប់ឃុំស្រាប់ត្រូវបន្តជាប់ឃុំ ៦ ឆ្នាំបន្ថែមទៀត។ ក្រៅពីនោះនៅមានសកម្មជនអតីតបក្សប្រឆាំងជាច្រើនទៀតត្រូវដាក់ទោស ៥ ឆ្នាំ ប៉ុន្តែអនុវត្តព្យួរទោស។
លោកបានលើកឡើងនៅ មុខសាលាដំបូងថា ក្នុងនាមជាមេធាវីការពារក្តីឱ្យកញ្ញា សេង ធារី លោកនឹងប្រើសិទ្ធិក្នុងការប្តឹងទៅសាលាឧទ្ធរណ៍ចំពោះការចាប់ខ្លួនកូនក្តីរបស់លោក។ លោកថា៖ «ខ្ញុំនឹងទៅជួបកូនក្តីនៅពន្ធនាគារ ដើម្បីផ្តល់សិទ្ធិក្នុងការប្តឹងទៅសាលាឧទ្ធរណ៍ នឹងព្យាយាមធ្វើទៅតាមអ្វីដែលអាចធ្វើបាន ចំពោះការសម្រេចយ៉ាងណានោះនៅលើតុលាការ»។
នៅមុនតុលាការក្រុងភ្នំពេញប្រកាសសាលក្រម កញ្ញា សេង ធារី ក្នុងសម្លៀកបំពាក់យកតាមលំនាំរូបសំណាកតំណាងសេរីភាព ប្រជាធិបតេយ្យក្នុងទីក្រុងញូវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិកបានថ្លែងថា កញ្ញាបានត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ចំពោះសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការដែលកាត់ទោសកញ្ញាឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ដោយបញ្ជាក់ថា តុលាការមិនបានអនុវត្តច្បាប់ដោយយុត្តិធម៌នោះទេ។
ជាមួយគ្នានេះ ក្រោយការប្រកាសសាលក្រមនេះ ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាបានបង្ហោះសារនៅលើគេហទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនថា៖ «យើងមានការរំខានចិត្តជាខ្លាំង ចំពោះសាលក្រមដ៏អយុត្តិធម៌ នាថ្ងៃនេះដែលត្រូវបានប្រកាសទៅលើកញ្ញា សេង ធារី និងអ្នកដទៃទៀត។ សេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងការចងក្រងគ្នាជាក្រុមជាសមាគម ហើយនិងការអត់ឱនចំពោះទស្សនៈប្រឆាំង គឺជាផ្នែកដ៏មានសារៈសំខាន់បំផុតនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។
នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអង្គការលីកាដូលោក អំ សំអាត យល់ឃើញថា ការប្រកាសសាលក្រមផ្តន្ទាទោសទៅលើមេដឹកនាំនៃអតីតគណបក្សប្រឆាំង សកម្មជនរួមនឹងកញ្ញា សេង ធារី នឹងមានការរិះគន់ច្រើន។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា សាលក្រម និងការចាប់ខ្លួននេះធ្វើឱ្យមានការរងការរិះគន់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិពាក់ព័ន្ធការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ អ៊ីចឹងខ្ញុំមើលឃើញថា មានតែមធ្យោបាយតែមួយទេ ដែលអ្នកនយោបាយធ្លាប់ប្រើប្រាស់កន្លងមក នៅពេលមានការជាប់គាំងវិបត្តិនយោបាយ គឺវប្បធម៌នៃការសន្ទនាក្នុងការដោះស្រាយ»។
ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌លោក ជិន ម៉ាលីន មានប្រសាសន៍ថា ការសម្រេចរបស់តុលាការក្នុងការផ្តន្ទាទោសកញ្ញា សេង ធារី រួមទាំងសកម្មជនមួយចំនួនទៀត គឺជាការអនុវត្តច្បាប់របស់កម្ពុជា ដែលតុលាការមានមូលដ្ឋាន ផ្លូវច្បាប់រឹងមាំ និងច្បាស់លាស់ក្នុងការចោទប្រកាន់ និងផ្តន្ទាទោសពាក់ព័ន្ធការរួមគំនិតក្បត់ក្នុងការចូលរួម គាំទ្រការអនុវត្តផែនការផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ ៩ វិច្ឆិកា ក្រោមរូបភាពនៃការវិលត្រឡប់របស់ «ទណ្ឌិត សម រង្ស៊ី»។
លោកថា៖ «អ៊ីចឹងទេនេះជានីតិវិធីរបស់តុលាការកម្ពុជា ដែលជារដ្ឋអធិបតេយ្យ អ៊ីចឹងគ្រប់ភាគីណាក៏ដោយ ដែលមិនសុខចិត្ត ហើយគាំទ្រដល់ជនជាប់ចោទទាំងអស់នេះ អាចជួយដល់ជនជាប់ចោទទាំងអស់នោះបាន តាមរយៈការចូលរួមនីតិវិធីតុលាការក្នុងការផ្តល់មេធាវីជូនគាត់ ឬក៏ផ្តល់នូវភ័ស្តុតាង សក្ខីកម្មឱ្យបានរឹងមាំក្នុងការដោះបន្ទុកតាមផ្លូវតុលាការ ដែលគាត់អាចប្តឹងទៅឧទ្ធរណ៍បានតាមនីតិវិធី ច្បាប់កម្ពុជាជាធរមាន»។
លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណិ្ឌត្យសភាកម្ពុជាមានប្រសាសន៍ថា សាលក្រមនេះជាឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់ចៅក្រម ដែលបានកាត់សេចក្តីពាក់ព័ន្ធរឿងព្រហ្មទណ្ឌដែលរកឃើញបទល្មើស។ លោកថា៖ «ដោយឡែកការសម្តែងមតិ ការលើកឡើងពីកង្វល់នានារបស់មតិអន្តរជាតិនានា ពាក់ព័ន្ធសាលក្រមនេះ ខ្ញុំយល់ថា វាជាសិទ្ធិនៃការខ្វាយខ្វល់របស់ប្រទេសទាំងនោះ ប៉ុន្តែកម្ពុជាជារដ្ឋអធិបតេយ្យមួយ អ៊ីចឹងអ្វីដែលជាចំណាត់ការរបស់តុលាការនេះ វាជាកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសក្រោមច្បាប់កម្ពុជា»។
សូមជម្រាបថា កញ្ញា សេង ធារី និងអតីតសកម្មជនអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាង ៤០ នាក់ផ្សេងទៀតត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ រួមគំនិតក្បត់ និងបង្កភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខជាតិពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងដំណើរវិលត្រឡប់ចូលមកមាតុភូមិវិញរបស់លោក សម រង្ស៊ី កាលពីថ្ងៃទី ៩ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៩៕