.jpg)
សេង ធារី នៅពន្ធនាគារព្រៃសពីថ្ងៃទី ១៤ មិថុនា។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក
ភ្នំពេញៈ ក្រសួងយុត្តិធម៌បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ដោយបានធ្វើការបំភ្លឺ និងជម្រាបជូនសាធារណជនជាតិ និងអន្តរជាតិទាក់ទងទៅនឹងការផ្ដន្ទាទោសរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញលើកញ្ញា សេង ធារី ជនជាតិខ្មែរសញ្ជាតិអាមេរិក និងសកម្មជនអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួន ៤២ នាក់ផ្សេងទៀត។
កញ្ញា សេង ធារី និងសកម្មជនអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួន ៤២ នាក់ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ និងរួមគំនិតក្បត់តាមបញ្ញត្តិមាត្រា ៤៥៣ មាត្រា ៤៩៤ និងមាត្រា ៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌពាក់ព័ន្ធនឹងការដឹកនាំការគាំទ្រ និងការចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ ៩ វិច្ឆិកា ដែលជា «ផែនការខុសច្បាប់ប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ ក្រោមរូបភាពនៃការវិលត្រឡប់របស់ទណ្ឌិត សម រង្ស៊ី» កាលពីឆ្នាំ ២០១៩។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ក្រសួងយុត្តិធម៌ ចុះថ្ងៃទី ១៧ ខែមិថុនា បានលើកឡើងអំពីទិដ្ឋភាពនៃអង្គហេតុ និងទិដ្ឋភាពនៃច្បាប់ទាក់ទងនឹងព្រឹត្តិការណ៍ ៩ វិច្ឆិកានេះ ១ អំពីទិដ្ឋភាពនៃអង្គហេតុទាក់ទងនឹងព្រឹត្តិការណ៍ ៩ វិច្ឆិកា។
ក្រសួងយុត្តិធម៌បានចោទសួរថា៖ «តើអ្វីដែលនៅពីក្រោយ ផែនការវិលត្រឡប់របស់ទណ្ឌិត សម រង្ស៊ី នៅថ្ងៃទី ៩ វិច្ឆិកា ២០១៩? កាលពីឆ្នាំ ២០១៩ គ្រប់គ្នាប្រហែលនៅចាំបានថា ក្រោមផែនការនៃការវិលត្រឡប់ចូលមកកម្ពុជាវិញ កាលពីថ្ងៃទី ៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៩ អាចហៅថា ព្រឹត្តិការណ៍ ៩/១១ ទណ្ឌិត សម រង្ស៊ី និងបក្ខពួកបានធ្វើសកម្មភាពជាច្រើនដែលអាចប្រមូលផ្តុំជា ៣ សកម្មភាពធំៗ»។ ក្នុងនោះរួមមានទី ១- បានធ្វើសកម្មភាពញុះញង់ផង និងអំពាវនាវផងដល់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងមន្ដ្រីរាជការឱ្យធ្វើការបះបោរប្រឆាំងរាជរដ្ឋាភិបាល។
ទី ២ បានធ្វើសកម្មភាពញុះញង់ផង និងអំពាវនាវផងដល់ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យងើបបះបោរប្រឆាំងនឹងរដ្ឋអំណាច និងទី ៣ រៃអង្គាស និងប្រមូលថវិកា ដើម្បីចិញ្ចឹមកម្លាំងខុសច្បាប់ ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពខាងលើនេះ។
ក្រសួងបញ្ជាក់ថា៖ «សកម្មភាពធំៗទាំង ៣ ខាងលើនេះគឺរៀបចំឡើងក្នុងគោលដៅចំនួន ២ គឺ ទី ១ ចូលមកក្នុងស្រុក ដើម្បីចាប់នាយករដ្ឋមន្ត្រីក្នុងតំណែង និងទី ២ ផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ ដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោត។ ដូច្នេះធាតុពិតនៃផែនការនេះ គឺជា “ការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារ តាមមធ្យោបាយហិង្សាយ៉ាងពិតប្រាកដ»។ ពាក្យថា ផែនការវិលត្រឡប់ គឺជា «លេស និងជាកលល្បិចនយោបាយ ដើម្បីបោកបញ្ឆោត និងអូសទាញប្រជាជនស្លូតត្រង់ឱ្យចូលរួមក្នុងផែនការខាងលើនេះតែប៉ុណ្ណោះ»។
ក្រសួងចាត់ទុកថា អំពើ និងសកម្មភាពខាងលើទាំងនេះមានភ័ស្តុតាងច្បាស់លាស់ និងរឹងមាំ ហើយភ័ស្តុតាងទាំងនេះមួយចំនួនអាចរកបានដោយងាយស្រួល ព្រោះ «ទណ្ឌិត សម រង្ស៊ី និងបក្ខពួក» បានប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុក និងបណ្ដាញសង្គមដទៃទៀតធ្វើជាមធ្យោបាយ ដើម្បីបង្ហោះសារញុះញង់ និងបម្រើឱ្យផែនការសកម្មភាព «ទុច្ចរិត» របស់ខ្លួនខាងលើ។ ក្រសួងបន្តថា ទី ២ អំពីទិដ្ឋភាពនៃអង្គច្បាប់ទាក់ទងនឹងព្រឹត្តិការណ៍ ៩ វិច្ឆិកា សួរថា តើប្រទេសណាមួយក្នុងលោកនេះ ដែលមិនចាត់ទុក "ផែនការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារ ខាងលើ ឬផែនការប៉ុនប៉ងផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ដោយហិង្សា" ថា ជាអំពើខុសច្បាប់ ហើយចាត់ទុកជាការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាព?
សេចក្តីថ្លែងការណ៍លើកឡើងថា៖ «ប្រទេសមួយចំនួន ថែមទាំងបានចាត់ទុកក្រុមទាំងនេះ ជាអង្គការភេរវករទៀតផង។ ដូច្នេះ យើងអាចធ្វើការសន្និដ្ឋានបានថា៖ វាជាការត្រឹមត្រូវបំផុត ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវវិធានការចាំបាច់នានា ក្នុងនាមជារដ្ឋឯករាជ្យ និងអធិបតេយ្យក្នុងនោះ រួមមានវិធានការច្បាប់ វិធានការនយោបាយ និងវិធានការការទូតដោយបានបំផ្លាញចោលទាំងស្រុងនូវផែនការបំផ្លាញកម្ពុជា ដែលដឹកនាំអនុវត្តដោយទណ្ឌិត សម រង្ស៊ី និងបក្ខពួក ហើយធានាថែរក្សាបាននូវសុខសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងសេចក្តីសុខសានរបស់ប្រជាជន»។
លើសពីនោះ វាជាការត្រឹមត្រូវបំផុត ដែលច្បាប់របស់កម្ពុជាត្រូវបានអនុវត្តយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ ដើម្បីផ្តន្ទាទោស ឧក្រិដ្ឋជន ក្នុងនាមរដ្ឋអធិបតេយ្យ ដែលប្រកាន់យកគោលការណ៍ដឹកនាំតាមនីតិរដ្ឋ។
ក្រោយពីសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានប្រកាសសាលក្រមផ្តន្ទាទោសកញ្ញា សេង ធារី និងសកម្មជនអតីតបក្សប្រឆាំងឱ្យជាប់ពន្ធនាគារពី ៦ ទៅ ៨ ឆ្នាំ ហើយកញ្ញា សេង ធារី ត្រូវបានចាប់បញ្ជូនទៅឃុំខ្លួនភ្លាមៗនៅពន្ធនាគារនៅថ្ងៃទី ១៤ មិថុនា ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាបានបង្ហោះសារនៅគេហទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនថា៖ «យើងមានការរំខានចិត្តជាខ្លាំង ចំពោះសាលក្រមដ៏អយុត្តិធម៌នាថ្ងៃនេះ ដែលត្រូវបានប្រកាសទៅលើកញ្ញា សេង ធារី និងអ្នកដទៃទៀត។ សេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងការចងក្រងគ្នាជាក្រុមជាសមាគម ហើយនិងការអត់ឱនចំពោះទស្សនៈប្រឆាំង គឺជាផ្នែកដ៏មានសារៈសំខាន់បំផុតនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។ ជាមួយគ្នានេះស្ថានទូតអាមេរិកបានអំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាដោះលែងកញ្ញា សេង ធារី និងសកម្មជនដទៃទៀតដោយចាត់ទុកថា «ជាការដាក់ពន្ធនាគារដ៏អយុត្តិធម៌»។
នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត លើកឡើងថា ក្នុងសំណុំរឿងនេះ មានការបកស្រាយផ្សេងគ្នាទៅតាមដែនសមត្ថកិច្ចរៀងៗខ្លួនរវាងអាជ្ញាធរកម្ពុជា និងអ្នកសង្កេតការណ៍សិទ្ធមនុស្សអន្តរជាតិ។
លោកថា៖ «ការសម្រេចសេចក្តីរបស់តុលាការគឺជាឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់ចៅក្រម ប៉ុន្តែតថភាពមួយទៀតតាំងពីដើមមកគឺមានការរិះគន់ច្រើនពីសហគមន៍អន្តរជាតិទៅលើដំណើរការរឿងក្តីនេះ ដែលជាសំណុំរឿងដ៏ធំមិនដែលឃើញពីមុនមកដែលភាគច្រើនជាអតីតសមាជិកបក្សសង្គ្រោះជាតិ»។
លោកបន្តថា៖ «អ៊ីចឹងសហគមន៍អន្តរជាតិយល់ថា រឿងនេះជាប់ទាក់ទងរឿងនយោបាយច្រើនជាងការអនុវត្តច្បាប់បានជាមានការបកស្រាយខ្វែងគំនិតគ្នារវាងក្រសួងយុត្តិធម៌ តុលាការ និងសហគមន៍អន្តរជាតិ ដោយសារសហគមន៍អន្តរជាតិមើលទៅលើបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។ អ៊ីចឹងគេយល់ថា ការកាត់ទោស ការឃុំខ្លួនទៅលើកញ្ញា សេង ធារី ជាការប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន»។
ប៉ុន្តែក្រសួងយុត្តិធម៌បានគូសបញ្ជាក់ថា៖ «ការសម្រេចនេះគឺធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីតុលាការបានប្រើពេលវេលាអស់រយៈពេលជិត ៣ ឆ្នាំ ដើម្បីធ្វើការអង្កេត ស្រាវជ្រាវ ប្រមូលភ័ស្តុតាងផង និងបើកសវនាការសួរដេញដោលផង។ ការសម្រេចរបស់តុលាការ ដែលជាអំណាចឯករាជ្យមានចែង និងធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា»។ ក្រសួងយុត្តិធម៌ អំពាវនាវដល់គ្រប់ភាគីទាំងអស់ដែលមិនសុខចិត្តចំពោះការសម្រេចរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនេះ សូមគោរព និងអនុវត្តតាមបញ្ញត្តិ និងនីតិវិធីច្បាប់របស់កម្ពុជាដោយធ្វើការចូលរួមក្នុងដំណើរការនីតិវិធីរបស់តុលាការ តាមរយៈការផ្តល់នូវមេធាវី និងភ័ស្តុតាង ឬសក្ខីកម្មឱ្យបានរឹងមាំក្នុងការតតាំង និងដោះបន្ទុកក្នុងនីតិវិធីបណ្ដឹងឧទ្ធរណ៍តាមបញ្ញត្តិច្បាប់របស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដែលមានជាធរមាន៕
