បន្ទាយមានជ័យៈ មន្ត្រី​បរិស្ថាន​ខេត្ត​បន្ទាយមានជ័យ​បង្ហាញ​ពី​ចំណុច​ទាក់ទាញ​ភ្ញៀវទេសចរ​បែប​ធម្មជាតិ និង​សក្តានុពល​នៅ​តំបន់​ការពារ​ទេសភាព​អាង​ត្រពាំងថ្ម បន្ទាប់ពី​សហគមន៍​តំបន់​ការពារ​ធម្មជាតិ «​ទេសចរណ៍​អាង​ត្រពាំងថ្ម​» ស្ថិត​ក្នុង​ឃុំ​ប៉ោយចារ ស្រុក​ភ្នំស្រុក​នេះ​ត្រូវ​បាន​ក្រសួង​បរិស្ថាន រៀបចំ ពិធី​ប្រកាស​ទទួល​ស្គាល់​ជា​ផ្លូវការ​កាលពី​ថ្ងៃទី​ ២០ ខែមិថុនា​។

លោក មឿន សាមុយ ប្រធាន​ការិយាល័យ​អភិវឌ្ឍន៍​មូលដ្ឋាន​នៃ​មន្ទីរ​បរិស្ថាន​ខេត្ត​បន្ទាយមានជ័យ​បាន​ឱ្យដឹង​នៅ​ថ្ងៃទី ​២១ ខែមិថុនា​ថា សត្វ​ក្រៀល ទេសភាព​អាង​ត្រពាំងថ្ម និង​បក្សី​ជាង ២០០ ប្រភេទ​ជា​ចំណុច​ទាក់ទាញ​បំផុត​ធ្វើឱ្យ​ភ្ញៀវទេសចរ​ចង់​មកលេង​កម្សាន្ត​នៅទីនេះ​។ កាលពី​ថ្ងៃទី​ ២០ ខែមិថុនា សហគមន៍​តំបន់​ការពារ​ធម្មជាតិ «​ទេសចរណ៍​អាង​ត្រពាំងថ្ម​» ត្រូវបាន​ក្រសួង​បរិស្ថាន​រៀបចំ​ពិធី​ប្រកាស​ទទួលស្គាល់​ជា​ផ្លូវការ ដើម្បី​ឱ្យ​ប្រជាសហគមន៍​មាន​ឱកាស​ចូលរួម​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ក្នុង​តំបន់​ដែល​ពួកគាត់​រស់នៅ​។

លោក​ថ្លែងថា​៖ «​តំបន់​យើង​នៅ​ហ្នឹង យើង​មាន​ប្រភេទ​សត្វ​ក្រៀល គឺជា​ប្រភេទ​សត្វ​កម្រ​។ សត្វ​ស្លាប​យើង​មាន​នៅក្នុង​តំបន់​ហ្នឹង​ជាង ២០០ ប្រភេទ​តាម​របាយការណ៍​របស់​អង្គការ WCS ហើយ​វត្តមាន​ដែល​គេ​ចង់ឃើញ​បំផុត​គឺ​ប្រភេទ​សត្វ​ក្រៀល និង​រនាល​ពណ៌​»​។

សហគមន៍​នេះ​មាន​ផ្ទៃដី​ ៤០​ ហិកតា​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ចូលរួម​ ៨ ភូមិ ស្មើនឹង​ ២៣០ ​គ្រួសារ ក្នុងនោះ​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​សរុប​ជាង ១ ៦០០ នាក់​។ គោលបំណង​សំខាន់​នៃ​ការបង្កើត​សហគមន៍​នេះ​គឺ​ដើម្បី​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​ចូលរួម​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ ដែលមាន​នៅក្នុង​សហគមន៍ ហើយ​ចូលរួម​រាយការណ៍​ពីបទ​ល្មើស​ផ្សេងៗ និង​ចូលរួម​ប្រើប្រាស់​អនុផល​ព្រៃឈើ​ដែលមាន​នៅក្នុង​សហគមន៍​ប្រកប​ដោយ​និរន្តរភាព​។

លោក​ មឿន សាមុយ បាន​ឱ្យដឹង​ទៀតថា ក្នុង​តំបន់​សហគមន៍​ការពារ​ធម្មជាតិ​នេះ​មាន​អាង​ត្រពាំងថ្ម​ជា​កន្លែង​អភិរក្ស​ការពារ​ពូជ​ត្រី​ដ៏សំខាន់​។ ក្រៅពី​ជិះ​ទូក​គយគន់​ទេសភាព​នៅតាម​ច្រាំង អាងទឹក​ត្រពាំងថ្ម​នោះ ក៏​អំណោយផល​ដល់​ភ្ញៀវទេសចរ​អាច​បោះតង់​សម្រាក​កម្សាន្ត​នៅ​រដូវប្រាំង ស្រូប​ខ្យល់អាកាស​បរិសុទ្ធ​ផងដែរ​។ ផលិតផល ល្បី​ប្រចាំ​តំបន់​នេះ​គឺ​ការផលិត​សូត្រ និង​ផ្អក​ត្រី​ក្រឹម​ដែល​ទៅ​ថ្ងៃ​អនាគត​ផលិតផល​ទាំងនេះ​នឹង​រៀបចំ​ជា​សេវាទេសចរណ៍​បង្កើន​ចំណូល​ដល់​ប្រជាសហគមន៍​មួយផ្នែក​ទៀត​។

លោក សាមុយ ប្រាប់ថា ក្រៅពីនេះ​មាន​តំបន់​សហគមន៍​មួយ​ផ្សេងទៀត​នៅ​តំបន់​ការពារ​ទេសភាព​អាង​ត្រពាំងថ្ម ឈ្មោះថា សហគមន៍​តំបន់​ការពារ​ធម្មជាតិ​ភ្នំ​កូនខ្លែង​កំពុង​ស្ថិតនៅ​ក្នុងការ​សម្របសម្រួល​ ដើម្បីឱ្យ​បានជា​សហគមន៍​មាន​ប្រកាស​ទទួល​ស្គាល់​ត្រឹមត្រូវ​សំដៅ​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ចូលរួម​បន្ថែម​ទៀត ក្នុង​ការការពារ​ដល់​ប្រភេទ​សត្វព្រៃ​កម្ររ​រួមមាន សត្វ​ស្លាប ឈ្លូស រមាំង ដែល​កំពុង​រង​ការ​គំរាមកំហែង​លើ​ពិភពលោក តែ​មាន​វត្តមាន​នៅ​ទីនោះ​។

លោក​បាន​បន្ថែមថា ថ្មីៗ​នេះ​ក្រសួង​បរិស្ថាន​ក៏បាន​ប្រកាស​ឱ្យ​ប្រើប្រាស់​ជា​ផ្លូវការ​នូវ​ប៉ម​មើល​ទេសភាព​ក្នុង​តំបន់​ការពារ​ទេសភាព​អាង​ត្រពាំងថ្ម​នេះ​ផងដែរ​។ ប៉ម​នេះ​មាន​កម្ពស់ ១២ ម៉ែត្រ ដែល​ភ្ញៀវទេសចរ​អាច​ឡើង​មើល​ទេសភាព​ព្រៃប្រឹក្សា និង​សត្វ​ស្លាប​បាន​ជុំ​ទិស​កាន់តែ​ច្បាស់ និង​ងាយស្រួល​ជាង​មុន​។

លោក មឿន សាមុយ បញ្ជាក់ថា ដើមឡើយ​នៅ​អំឡុង​ឆ្នាំ​ ២០០០ តំបន់​ការពារ​ទេសភាព​អាង​ត្រពាំងថ្ម​គឺ​ស្ថិត​នៅក្រោម​ការគ្រប់គ្រង​របស់​ក្រសួង​កសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និង​នេសាទ ដែល​ហៅថា​ជា​តំបន់​ដែន​បម្រុង​សត្វ​ក្រៀល​អាង​ត្រពាំងថ្ម​មាន​ព្រះរាជក្រឹត្យ​ត្រឹមត្រូវ ដោយ​សហគមន៍​នេសាទ​តំបន់​នោះ ស្ថិតក្រោម​ការគ្រប់គ្រង​របស់​រដ្ឋបាល​ជលផល​។ ប៉ុន្តែ ក្រោយមក​នៅ​ឆ្នាំ​ ២០១៦ ក៏មាន​ការផ្ទេរ​តំបន់​នេះ​មក​ឱ្យ​ក្រសួង​បរិស្ថាន​គ្រប់គ្រង​វិញ​តាម​ព្រះរាជក្រឹត្យ​លេខ ៦៩ ។

នៅក្នុង​ឆ្នាំ​នោះ រាជរដ្ឋាភិបាល​តាមរយៈ​ក្រសួង​បរិស្ថាន​បាន​ចេញ​អនុក្រឹត្យ​លេខ​ ១០០ ស្តីពី​ការបង្កើត​តំបន់​ការពារ​ទេសភាព​អាង​ត្រពាំងថ្ម បន្ទាប់មក​រហូត​ដល់​ថ្ងៃទី ​៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២២ ទើប​ក្រសួង​បរិស្ថាន​សម្រេច​ចេញប្រកាស​ទទួលស្គាល់​សហគមន៍​តំបន់​ការពារ​ធម្មជាតិ «​ទេសចរណ៍​អាង​ត្រពាំងថ្ម​»​។

លោក​ ជួប ប៉ារីស៍ អនុរដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួង​បរិស្ថាន​បាន​ថ្លែង​ក្នុង​ពិធី​ប្រកាស​ទទួលស្គាល់​សហគមន៍​នេះ​កាលពី​ថ្ងៃទី​ ២០ មិថុនា ថា តំបន់​ការពារ​​ទេសភាព​អាង​ត្រពាំងថ្ម ជា​តំបន់​ធម្មជាតិ​មាន​លក្ខណៈ​ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែល​បាននិង​កំពុង​ទាក់ទាញ​ភ្ញៀវទេសចរ​មកលេង និង​ទស្សនា​ទេសភាព និង​សត្វ​កម្រ​ជាច្រើន​ប្រភេទ មានដូចជា ក្រៀល រមាំង​ជាដើម​។

លោក​ថ្លែងថា​ «​តំបន់​នេះ​ក៏​ជាទី​កន្លែង​ដែល​អាច​ឱ្យ​បងប្អូន​ប្រជាសហគមន៍ រកប្រាក់​ចំណូល​បាន​ផងដែរ តាមរយៈ​ការធ្វើជា​មគ្គុទ្ទេសក៍​នាំ​ភ្ញៀវទេសចរ​ដើរ​កម្សាន្ត​តាម​ព្រៃ តាម​សហគមន៍ ស្វែងយល់​ពី​សក្តានុពល​ធនធាន​ធម្មជាតិ ការលក់ដូរ​ផលិតផល​សហគមន៍ ការផ្តល់​សេវា​ចម្អិនម្ហូប និង​រៀបចំផ្ទះ​ស្នាក់​ជាដើម​»​។

លោក​ តាំង សាខន ប្រធាន​សហគមន៍​តំបន់​ការពារ​ធម្មជាតិ «​ទេសចរណ៍​អាង​ត្រពាំងថ្ម​» ថ្លែង​នៅ​ថ្ងៃទី​ ២១ ខែមិថុនា ថា ដោយសារ​សហគមន៍​ទើប​ទទួលបាន​ប្រកាស​ថ្មីៗ​ហេតុនេះ​គម្រោង​ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ​រៀបចំ​ឱ្យមាន​ភាពទាក់ទាញ​ប្លែក​បន្ថែម​សម្រាប់​ភ្ញៀវទេសចរ នៅ​មិនទាន់​មាន​នៅឡើយ​។ ពលរដ្ឋ​ក្នុង​សហគមន៍​នេះ អ្នកខ្លះ​ធ្វើស្រែ​ចម្ការ ចិញ្ចឹម​សត្វ​ខ្លះ​នេសាទ​កែច្នៃ​ផល​នេសាទ​លក្ខណៈ​គ្រួសារ និង​ខ្លះ​នាំ​ភ្ញៀវ​ជិះទូក​មើល​ទេសភាព​។

លោក ឃុត ឃួន មេឃុំ​ប៉ោយចារ​ឱ្យ​ដឹងថា រដ្ឋបាល​ឃុំ​តែង​សហការ​ជាមួយ​ជំនាញ​បរិស្ថាន​បាន​ចុះ​ផ្សព្វផ្សាយ​ពី​ការ​ទប់ស្កាត់​បទល្មើស​ផ្សេងៗ ជាពិសេស​គឺ​ការនេសាទ​ខុសច្បាប់ ដូចជា ការឆក់ ការដាក់​ស្បៃ​មុង និង​ការអូស​អួន​ជាដើម ដែល​សុទ្ធតែ​ជា​ឧបករណ៍​នេសាទ​ខុសច្បាប់​ត្រូវ​បាន​ហាមឃាត់​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​នេសាទ​។ លោក​ថ្លែងថា​៖ «​យើង​ក៏មាន​ការហាមឃាត់​មិនឱ្យ​មាន​ការ​បរបាញ់​សត្វ​ផងដែរ ព្រោះ​សត្វ​ស្លាប​នៅទីនេះ គឺជា​សត្វ​កម្រ ហើយ​ថែមទាំង​ទាក់ទាញ​ភ្ញៀវទេសចរ​ទៀតផង​»៕