.jpg)
ត្រីបបែលយក្សនៅខេត្តស្ទឹងត្រែង ដែលជាប់កំណត់ត្រាជាត្រីទឹកសាបធំជាងគេ។ រូបថត Wonders of the Mekong
ភ្នំពេញៈ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៃគម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ Wonders of Mekong និងរដ្ឋបាលជលផលបានដាក់ពង្រាយឧបករណ៍ផ្ដល់សញ្ញា acoustic tag ចំនួន ៣៦ គ្រឿង តាមដងទន្លេមេគង្គលើរបស់កម្ពុជា ដើម្បីតាមដានត្រីបបែលយក្សដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោកដែលបានបំបែកកំណត់ត្រាចាស់។
កាលពីថ្ងៃទី ១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំនេះប្រជានេសាទកម្ពុជាម្នាក់ឈ្មោះ មូល ធន អាយុ ៤២ ឆ្នាំ រស់នៅភូមិ-ឃុំកោះព្រះ ស្រុកសៀមបូក ខេត្តស្ទឹងត្រែង បានបង្កៃសន្ទូចក្នុងទន្លេមេគង្គជាប់សត្វបបែលយក្សញីដ៏ធំមហិមា ១ ក្បាល។
វាត្រូវបានក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៃគម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ និងរដ្ឋបាលជលបញ្ជាក់ថា មានទម្ងន់ ៣០០ គីឡូក្រាម មានប្រវែង ៣៩៨ សង់ទីម៉ែត្រ ដោយវាស់ពីក្បាលដល់ចុងកន្ទុយ និងទទឹងដងខ្លួនទំហំ ២២០ សង់ទីម៉ែត្រ ហើយថា «វាជាត្រីបបែលទឹកសាបដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោកដែលបានបំបែកកំណត់ត្រាចាស់របស់ត្រីរាជដែលចាប់បានក្នុងទន្លេមេគង្គក្នុងប្រទេសថៃ ពីឆ្នាំ ២០០៥ ដែលមានទម្ងន់ត្រឹមតែ ២៩៣ គីឡូក្រាម»។
ត្រីទឹកសាបត្រូវបានកំណត់ថា ជាប្រភេទត្រីដែលប្រើប្រាស់ពេលវេលាពេញ ១ ជីវិតរស់នៅក្នុងទឹកសាប ដែលខុសពីសត្វសមុទ្រយក្សដូចជាត្រីធូណា និងត្រីម៉ាលីន ឬត្រីដែលផ្លាស់ទីរវាងទឹកសាប និងទឹកប្រៃជាដើម។
ក្រោយពីបំពាក់ឧបករណ៍ acoustic tag និងស្លាកសញ្ញាសម្គាល់លើខ្លួនរបស់វាបបែលនោះត្រូវបានលែងចូលក្នុងទន្លេមេគង្គនាព្រលប់ថ្ងៃទី ១៤ ខែមិថុនា ជាមួយនឹងការផ្ដល់ឈ្មោះថា «បូណ៌មី» ដោយសារការលែងនោះត្រូវចំថ្ងៃ ១៥ កើត ជាពេលដែលព្រះចន្ទកំពុងពេញវង់ដូចឆត្រ។ នេះបើតាមសម្ដីលោកស្រី ជា សីលា អ្នកគ្រប់គ្រងគម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គប្រចាំកម្ពុជា។
លោកស្រីបានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី ២១ មិថុនាថា បន្ទាប់ពីលែងត្រីបបែលយក្សនោះរួចមកក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៃគម្រោងអច្ឆរិយភាពទន្លេមេគង្គ និងរដ្ឋបាលជលផលបានសហការគ្នាដាក់ពង្រាយឧបករណ៍ acoustic tag ចំនួន ៣៦ គ្រឿង នៅតាមដងទន្លេមេគង្គចាប់ពីព្រំដែនទឹកប្រទេសឡាវ ដល់ព្រំប្រទល់ខេត្តកំពង់ចាម ប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីតាមដានពីស្ថានភាព និងសុវត្ថិភាពរបស់វានាពេលអនាគត។
លោកស្រី សីលា បានថ្លែងថា៖ «ឧបករណ៍ acoustic tag គឺជាបច្ចេកវិទ្យាថ្មីមួយសម្រាប់ឱ្យក្រុមជីវវិទូអាចដឹងពីដំណើរជីវិត និងអាកប្បកិរិយាដ៏អាថ៌កំបាំងរបស់សត្វមានជីវិតនានា ជាពិសេសសត្វបបែលយក្ស ទឹកសាបដ៏កម្រ និងធំជាងគេក្នុងលោកដែលយើងទើបជួបប្រទះ និងដោះលែងនេះ»។
បើតាមលោកស្រី សីលា គម្រោងអភិរក្សនេះធ្វើការជាមួយរដ្ឋបាលជលផលកម្ពុជា ដើម្បីបង្កើតបណ្តាញអ្នកនេសាទដែលជូនដំណឹងដល់អ្នកស្រាវជ្រាវប្រសិនបើពួកគេចាប់ត្រីយក្ស ឬជិតផុតពូជ។ ភាពជោគជ័យនៃគម្រោងនេះក៏អាស្រ័យលើការចូលរួមដ៏ស្មោះត្រង់ និងអស់ពីចិត្តរបស់ប្រជានេសាទ។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «យើងពិតជារីករាយ និងមានមោទនភាពបំផុតចំពោះការចូលរួមរបស់ប្រជានេសាទនៅតាមមូលដ្ឋានក្នុងកិច្ចការពារ និងអភិរក្សធនធានជលផលដ៏កម្រ និងជិតផុតពូជក្នុងទន្លេមេគង្គដូចជាត្រីបបែលយក្សនេះ»។
លោក Zeb Hogan ជីវវិទូ ដែលដឹកនាំការសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងអភិរក្សសម្រាប់គម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គដែលផ្តល់មូលនិធិដោយទីភ្នាក់ងារ USAID បានថ្លែងថា ការរកឃើញត្រីបបែលយក្សនេះ គឺជាភ័ស្តុតាងដែលបង្ហាញថា ពិភពធម្មជាតិនៅតែអាចផ្តល់នូវរបកគំហើញថ្មី និងអស្ចារ្យ។
លោក Zeb Hogan ដែលជាសាស្ត្រាចារ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យណេវ៉ាដា នៃទីក្រុងរីណូផងដែរនោះ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «រយៈពេល ២០ ឆ្នាំនៃការស្រាវជ្រាវត្រីយក្សក្នុងទន្លេ និងបឹងនៅលើទ្វីបចំនួន ៦ នេះគឺជាត្រីទឹកសាបធំបំផុតដែលយើងជួប ឬត្រូវបានកត់ត្រាទុកនៅគ្រប់ទីកន្លែងទូទាំងពិភពលោក»។
លោកបានបន្តថា៖ «នេះគឺជាការរកឃើញដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលមួយហើយបង្ហាញថា កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីយល់កាន់តែច្បាស់អំពីអាថ៌កំបាំងជុំវិញប្រភេទសត្វនេះ និងការលាតសន្ធឹងមិនគួរឱ្យជឿនៃទន្លេដែលវារស់នៅ»។
យ៉ាងណាក្ដី វាមិនមែនជាត្រីបបែលយក្សដំបូងដែលទើបរកឃើញនៅកម្ពុជានោះទេ។ បើតាមលោកស្រី ជា សីលា វាជាត្រីបបែលយក្សទី៤ ដែលត្រូវបានប្រជានេសាទចាប់បាននៅក្នុងឆ្នាំនេះ។
លោកស្រីបន្តថា ត្រីបបែលយក្សដំបូងត្រូវបានអ្នកនេសាទចាប់បានពីថ្ងៃទី ២៤ ខែមីនា មានទម្ងន់ ១៣៨ គីឡូក្រាម ប៉ុន្តែជាអកុសលវាបានងាប់ពេលក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រចុះទៅដល់ទីតាំងដែលចាប់បាននៅភូមិ-ឃុំកោះព្រះ ស្រុកសៀមបូក ខេត្តស្ទឹងត្រែង។ ឯការចាប់បានត្រីបបែលយក្សទី២ គឺនៅថ្ងៃទី ៥ ខែឧសភា មានទម្ងន់ ១៨០ គីឡូក្រាម ,លើកទី៣ នៅថ្ងៃទី ២៣ ខែឧសភា មានទម្ងន់ ១៤៣ គីឡូក្រាម និងលើកទី៤ នៅថ្ងៃទី ១៣ ខែមិថុនាថ្មីៗនេះ ក្នុងភូមិសាស្ត្រដដែល។
លោក ពុំ សុថា ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយករដ្ឋបាលជលផលបានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា ការរកឃើញត្រីបបែលដ៏ធំមហិមាបំបែកក្នុងកំណត់ត្រាពិភពលោកនេះ បង្ហាញពីឱកាសដ៏ពិសេសរបស់កម្ពុជា ដើម្បីការពារប្រភេទសត្វនេះ និងទីជម្រកស្នូលរបស់វា។
លោកបានថ្លែងថា៖ «នេះជាឱកាសដ៏ពិសេសមួយរបស់ប្រទេសកម្ពុជា យើងក្នុងការកៀរគរប្រភពទុន ដើម្បីធ្វើការការពារ និងអភិរក្សធនធានជលផល និងសត្វព្រៃដ៏កម្រទាំងនេះ»៕
វីដេអូ៖
