.jpg)
យុទ្ធនាការកម្សាន្តតាមដងទន្លេមេគង្គកាលពីឆ្នាំមុន។ រូបថត OXFAM
ភ្នំពេញៈ អង្គការអុកស្វាមដែលធ្វើការលើអភិបាលកិច្ចធនធានធម្មជាតិ និងពលរដ្ឋរស់នៅសហគមន៍ទេសចរណ៍ខេត្តស្ទឹងត្រែង អំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋឱ្យដើរកម្សាន្តនៅតំបន់អេកូទេសចរណ៍តាមដងទន្លេមេគង្គ ដើម្បីចូលរួមលើកកម្ពស់ជីវភាពក្នុងសហគមន៍និងជាផ្នែកមួយកាត់បន្ថយបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ។
ការអំពាវនាវនេះធ្វើឡើ នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានស្តីពីការបិទបញ្ចប់យុទ្ធនាការ “តាមដងទន្លេមេគង្គជាមួយសាយ”នៅពីថ្ងៃទី ២៣ ខែមិថុនា នៅរាជធានីភ្នំពេញ។ យុទ្ធនាការនោះមានរយៈពេល ៤ ខែ ចាប់ពីខែមីនា ដល់ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២២ ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់តំបន់អេកូទេសចរណ៍ធម្មជាតិ ជីវភាពរស់នៅរបស់សហគមន៍ដែលងាយរងគ្រោះដោយសារផលប៉ះពាល់ពីការផ្លាស់ប្តូរលំហូរទឹក និងការគំរាមកំហែងកើនឡើងដល់សន្តិសុខស្បៀង នៅតាមដងទន្លេមេគង្គ។
លោកស្រី ភាណសោភ័ណ នាយិកាអង្គការអុកស្វាម បានថ្លែងថា យុទ្ធនាការ “តាមដងទនេ្លមេគង្គជាមួយសាយ” មានគោលបំណងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីភាពសម្បូរបែបនៃអាងទន្លេមេគង្គ និងសារៈសំខាន់របស់វាចំពោះជីវិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋរាប់លាននាក់។ ម្យាងទៀតក៏ដូចជាបានផ្សារភ្ជាប់ការចូលរួម និងកិច្ចពិភាក្សាប្រកបដោយអត្ថន័យរវាងយុវជន និងសហគមន៍ដែលរងផលប៉ះពាល់ ជាពិសេសក្រុមងាយរងគ្រោះដូចជា ជនមានពិការភាព និងជនជាតិដើមភាគតិច ដោយពួកគាត់ទាំងអស់នោះជាគោលដៅចម្បងរបស់គម្រោង។
លោកស្រីបានបន្ថែមទៀតថា៖ «បើទោះជាយុទ្ធនាការបានបញ្ចប់ក៏ដោយ ក៏បេសកកម្ម ការពារទន្លេមេគង្គ និងការលើកស្ទួយជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើងនៅតែបន្តទៅមុខ»។
លោក អ៊ួន បាឋម ហៅថា សាយ ជាទូតសុចន្ទៈនៃអង្គការអុកស្វាមបានថ្លែងថា បន្ទាប់ពីធ្វើដំណើរតាមដងទន្លេមេគង្គអស់រយៈពេល១០ថ្ងៃ លោកមានឱកាសស្វែងយល់ពីភាពសម្បូរបែបនៃទន្លេមេគង្គរបស់យើងនិងជីវិតរបស់សហគមន៍ ជាពិសេសក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចនិងក្រុមងាយរងគ្រោះ និងវប្បធម៌របស់ពួកគាត់មានទំនាក់ទំនងជាមួយទន្លេនិងព្រៃឈើ។
លោកបានបន្តថា ជាមួយគ្នានេះ ក៏បានរកឃើញពីបញ្ហាប្រឈមរបស់សហគមន៍ដូចជា ការធ្លាក់ចុះនូវទិន្នផលត្រី និងដំណាំរបស់គាត់មិនទទួលបានទិន្នផលល្អផងដែរ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ដើម្បីលើកកម្ពស់ជីវភាពពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍និងកាត់បន្ថយបទល្មើសព្រៃឈើ ធនធានធម្មជាតិនិងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុលោកអំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋជាពិសេសយុវវ័យឱ្យដើរកម្សាន្តនៅតំបន់អេកូទេសចរណ៍ធនធានធម្មជាតិនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំសូមផ្តាំផ្ញើពលរដ្ឋទាំងអស់គ្នា ជាពិសេសយុវជនអាចទៅដើរលេងនៅសហគមន៍ ជាផ្នែកមួយជំរុញដល់ប្រាក់ចំណូលរបស់បងប្អូនសហគមន៍ ដោយសារពួកគាត់មិនត្រឹមជួបជាមួយស្ថានភាពកូវីដទេ ក៏ជួបជាការបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុធ្លាក់ចុះទិន្នផលត្រី បញ្ហាកសិកម្ម និងបញ្ហាផ្សេងៗដែលធ្វើឱ្យចំណូលខ្វះខាត»។
អ្នកស្រី ប៊ុន សំផាន ប្រធានសហគមន៍សម្រស់កោះហាន ខេត្តស្ទឹងត្រែង បានលើកឡើងថា បច្ចុប្បន្នពលរដ្ឋជួបបញ្ហាច្រើន ដោយសារកត្តាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដូចជា ការធ្លាក់ចុះទិន្នផលត្រី រីឯដំណាំមិនសូវទទួលបានផល។
អ្នកស្រីថា៖ «ពីមុនមកធ្លាប់ដាំដំណាំពោតសណ្តែក ប៉ុន្តែឥឡូវធ្វើលែងសូវបានសូម្បីដំណាំគ្រួសារក៏ធ្វើលែងបានដោយសារលំហូរទឹកប្រែប្រួល បើនិយាយពីជម្រកសត្វវិញ ចាប់ផ្តើមបាត់បង់ច្រើន ដោយសារផលប៉ះពាល់នៃធម្មជាតិ ម្យ៉ាងទៀតយើងគិតថាមានវារីអគ្គិសនីខ្នាតធំ»។
អ្នកស្រីឱ្យដឹងថា មុខរបរសំខាន់នៅក្នុងមូលដ្ឋានរបស់អ្នកស្រីគឺការនេសាទត្រី និងដំណាំកសិកម្ម ប៉ុន្តែដោយសារ មុខរបរទាំងនោះធ្លាក់ចុះ ឥឡូវនេះសហគមន៍បង្វែរមកបម្រើផ្នែកអេកូទេសចរណ៍វិញ។
អ្នកស្រីថា៖ «អ៊ីចឹងប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់នោះនឹងព្យាយាមថែរក្សានូវសម្រស់ធម្មជាតិដែលនៅសេសសល់ទុកសម្រាប់មុខរបរនេះទៅជាអេកូទេសចរណ៍វិញ ហើយសូមអំពាវនាវឱ្យពលរដ្ឋទៅលេងកម្សាន្តនៅតំបន់អេកូទេសចរផង»។
អ្នកស្រី កែវ កណិកា ប្រធានគម្រោងបរិយាប័ន្ន ២ នៃអង្គការអុកស្វាម បានថ្លែងថា តាមរយៈគម្រោងនេះ ក្រុមការងារបានរកឃើញបញ្ហាប្រឈម និងបានផ្តល់ជាជំនួយតាមរយៈបណ្តុះបណ្តាលជំនាញបង្កើនការយល់ដឹងលើផ្នែកបរិស្ថាន និងផ្តល់ជាថវិកាផងដែរ។
លោកស្រីសង្ឃឹមថា តាមរយៈយុទ្ធនាការនេះពលរដ្ឋមូលដ្ឋានដូចជាសហគមន៍ទេសាទ និងសហគមន៍ព្រៃឈើរួមនឹងប្រជាជនទាំងមូលនឹងចូលរួមអភរិក្សធនធានធម្មជាតិទាំងអស់គ្នា ដើម្បីកាត់បន្ថយបទល្មើសផ្សេងៗ។
យុទ្ធនាការតាមដងទន្លេមេគង្គជាមួយសាយ ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅតំបន់ភាគខាងជើងនៃប្រទេសកម្ពុជា ឆ្លងកាត់តាមខេត្តរតនគិរី ស្ទឹងត្រែង និងក្រចេះ ហើយក្នុងយុទ្ធនាការនេះក៏មានការជិះទូកនៅតាមដងទន្លេអស់រយៈពេល ១០ ថ្ងៃផងដែរ ដើម្បីផ្តិតយករូបភាព និងវីដេអូ និងស្វែងយល់ពីសារៈសំខាន់របស់ទេន្លេនេះ។
អ្វីដែលជាគួរជាទីមោទនៈនោះ គឺខ្សែវីដេអូដែលជាលទ្ធផលនៃយុទ្ធនាការនេះត្រូវបានជ្រើសរើសដើម្បីចាក់បញ្ចាំងនៅកម្មវិធីការស្វែងយល់ពីទន្លេមេគង្គ (Mekong Discovery) របស់មហោស្រពភាពយន្តអន្តរជាតិកម្ពុជានៅថ្ងៃទី ៣០ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០២២ នៅសាលមហោស្រពចតុមុខផងដែរ៕
