មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងសុខាភិបាលបានអំពាវនាវឱ្យកម្មការិនី និងស្រ្តីៗ ត្រូវពិចារណាឱ្យបានដិតដល់លើគុណតម្លៃទឹកដោះម្តាយសម្រាប់កូនៗរបស់ខ្លួន ខណៈដែលអត្រានៃការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយតែមួយមុខគត់នៅកម្ពុជាមាននិន្នាការបន្តធ្លាក់ចុះគួរឱ្យព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង។
លោកស្រី ប្រាក់ សោភ័ណនារី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសុខាភិបាលបានថ្លែងឡើងដូចនេះ នាព្រឹកថ្ងៃទី ២៤ ខែមិថុនា ក្នុងពិធីប្រកាសដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការបន្ទប់បំបៅដោះកូនដែលមានលក្ខណៈស្តង់ដា ជាលើកដំបូងនៅខេត្តកំពត គឺរោងចក្រ KEME GARMENT (CAMBODIA) និង JIA GARMENT។
ពិធីប្រកាសដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការបន្ទប់បំបៅដោះកូននេះ ត្រូវបានរៀបចំដោយអង្គការ ហេទ្បែន ខេលល័រ និងគម្រោង MUSEFO នៃអង្គការ GIZ សហការជាមួយសាលាខេត្តកំពត រោងចក្រ KEME GARMENT (CAMBODIA) និង JIA GARMENT។
លោកស្រី ប្រាក់ សោភ័ណនារី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសុខាភិបាលបានថ្លែងឡើងដោយបានក្រើនរំឭកដល់កម្មករ-កម្មការិនី ពីគុណតម្លៃដ៏ល្អឥតខ្ចោះរបស់ទឹកដោះម្តាយចំពោះទារក និងកុមារ។
លោកស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំសូមអំពាវនាវឱ្យបងប្អូនកម្មករ-កម្មការិនីយើងនៅទីនេះពិចារណាឱ្យបានដិតដល់លើគុណតម្លៃទឹកដោះម្តាយសម្រាប់កូនៗរបស់យើង ព្រោះខ្ញុំដឹងច្បាស់ថា បងប្អូនទាំងអស់ពិតជាចង់ឱ្យកូនៗមានបញ្ញាឈ្លាសវៃ មានខួរក្បាលល្អ រៀនពូកែ មានសុខភាពល្អប្រសើរ គ្មានជំងឺ និងរាងកាយមាំមួនសង្ហារ ហើយដែលគុណភាពទាំងអស់នេះអាចសម្រេចបានដោយគ្រាន់តែអនុវត្តការបំបៅដោះកូនឱ្យបានពេញលេញតែប៉ុណ្ណោះ»។
ទាក់ទងនឹងទិន្នន័យដែលបង្ហាញនូវការធ្លាក់ចុះអត្រាការបំបៅដោះកូនក្នុងឆ្នាំ ២០២២ នេះ លោកស្រី ប្រាក់ សុភ័ណនារី បានបង្ហាញពីក្តីបារម្ភ និងប្រាប់ពីកត្តាមួយចំនួនដែលបណ្តាលឱ្យមានការធ្លាក់ចុះនេះផងដែរ។
យោងតាមរបាយការណ៍អង្កេតសុខភាព និងប្រជាសាស្ត្រកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២២ នេះ បានបង្ហាញថា អត្រានៃការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយតែមួយមុខគត់នៅកម្ពុជាមាននិន្នាការបន្តធ្លាក់ចុះគួរឱ្យព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងពីអត្រា ៦៥% នៅឆ្នាំ ២០១៤ មកនៅត្រឹម ៥១% នៅឆ្នាំ ២០២២ នេះ។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «មិនទាន់មានការសិក្សាណាបញ្ជាក់ពីមូលហេតុក្នុងការធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុកនៃអាត្រាការបំបៅដោះកូននេះនៅឡើយទេ ប៉ុនែ្តខ្ញុំគិតថា មានកត្តាជាច្រើនដែលរួមចំណែកដូចជា ស្ត្រី ៧៦% ធ្វើការងារនៅក្នុងប្រព័ន្ធ ហើយពួកគាត់ភាគច្រើនបានបញ្ឈប់ការបំបៅដោះកូននៅពេលត្រឡប់មកធ្វើការងារវិញ»។
បញ្ហាសំខាន់មួយទៀត គឺកង្វះខាតការគាំទ្រពីស្ថាប័ន និងពីនិយោជកនៅកន្លែងធ្វើការ គ្មានការលើកទឹកចិត្តពីសំណាក់សមាជិកគ្រួសារផ្ទាល់ដូចជាប្តី ម្ដាយ និងឪពុកខ្លួនឯង ម្ដាយ និងឪពុកក្មេក ជីដូន ជីតា និងមនុស្សជុំវិញខ្លួនដោយគិតថា ការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្ដាយជាទំនួលខុសត្រូវផ្តាច់មុខរបស់ម្តាយតែម្នាក់ឯង ដែលនេះជាការគិតប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់មួយដែលធ្វើឱ្យស្រ្តីងាយនឹងបោះបង់ការបំបៅដោះកូន។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកស្រី ប្រាក់ សុភ័ណនារី។
ការផ្សព្វផ្សាយលក់ផលិតផលទឹកដោះគោម្សៅផ្សំតាមរូបមន្ត ក៏ជាកត្តាសំខាន់ដែលធ្វើឱ្យមានការភាន់ច្រឡំយ៉ាងខ្លាំងក្នុងចំណោមមហាជន អំពីគុណតម្លៃដ៏ល្អឥតខ្ចោះរបស់ទឹកដោះម្តាយសម្រាប់ការចិញ្ចឹមទារក និងកុមារ និងយល់ខុសថា ទឹកដោះគោម្សៅផ្សំតាមរូបមន្តជាអាហារទំនើបទាន់សម័យសម្រាប់ទារក។
មន្រ្តីរូបនេះបានបន្ថែមថា កង្វះខាតចំណេះដឹងអំពីការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយ មិនយល់ស៊ីជម្រៅពីសារៈសំខាន់នៃទឹកដោះម្តាយសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍរាងកាយ សតិបញ្ញា ស្មារតី ការសិក្សារៀនសូត្រ របស់ទារក និងកុមារក៏ជាកត្តាមួយធ្វើឱ្យម្តាយផ្ទាល់ និងក្រុមគ្រួសារឆាប់បោះបង់ការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយផងដែរ។ ការមិនយល់ស៊ីជម្រៅពីហានិភ័យផលិតផលទឹកដោះគោម្សៅផ្សំតាមរូបមន្តចំពោះកុមារដូចជា៖ ជំងឺរាក ជំងឺសួត ជំងឺហឺត ពិន្ទុភាពឆ្លាតវៃចុះខ្សោយ ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺលើសឈាម ជំងឺបេះដូង បញ្ហាលើសទម្ងន់ និងធាត់ជ្រុលជាដើម ក៏បណ្តាលឱ្យម្តាយ និងក្រុមគ្រួសារបោះបង់ការបំបៅដោះកូន ហើយជ្រើសរើសយកការបំបៅកូនដោយទឹកដោះគោម្សៅផ្សំតាមរូបមន្តជំនួសវិញ។
លោក ហ៊ូ ក្រើន នាយករងអង្គការ ហេទ្បែន ខេលល័រប្រចាំកម្ពុជា ក៏បានលើកឡើងដែរថា ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅប្រទេសផ្សេងៗនាពេលកន្លងមកបានរកឃើញថា គម្រោងលើកកម្ពស់អាហារូបត្ថម្ភ និងការចិញ្ចឹមទារក និងកុមារនៅតាមរោងចក្រសហគ្រាស និងកន្លែងធ្វើការមានផលចំណេញច្រើនសម្រាប់និយោជិត និងនិយោជក។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ផលចំណេញទាំងនោះរួមមានកាត់បន្ថយថ្លៃថែទាំសុខភាពសម្រាប់ម្តាយ និងកូន, កាត់បន្ថយការអវត្តមានបុគ្គលិក, បង្កើនផលិតភាពការងារ, ធ្វើឱ្យបរិយាកាសនៅកន្លែងធ្វើការមានលក្ខណៈល្អប្រសើរ, បុគ្គលិកស្រ្តីដែលបន្តការងាររយ:ពេលយូរមានអត្រាខ្ពស់, កម្មករមានការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ក្នុងការធ្វើការងារ និងមានការកាត់បន្ថយការចំណាយលើការជ្រើសរើស និងការបណ្តុះបណ្តាលនិយោជក»។
លោក ហ៊ូ ក្រើន បានបន្តថា ការសិក្សាស្រាវជ្រាវក៏បានរកឃើញថា គម្រោងដូចនេះក៏បានផ្តល់ជាវេទិកាមួយដល់ស្ត្រី ដើម្បីពួកគេមានឱកាសចូលរួមក្នុងកម្មវិធីសំខាន់ៗដូចជាការអប់រំអាហារូបត្ថម្ភ និងអនាម័យ ការអប់រំការចិញ្ចឹមទារក និងកុមារ ការប្រឹក្សាលើរបបអាហារ និងសុខភាពរបស់ស្រ្តី និងច្បាប់ការងារ។
នាយករងអង្គការ ហេទ្បែន ខេលល័រ រូបនេះបានបន្ថែមថា៖ «ចំពោះគម្រោងសាកល្បងនៅកម្ពុជា ខ្ញុំសង្ឃឹមថា មេរៀនល្អៗនឹងត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងការពិចារណាការសម្រួលខ្លឹមសារខ្លះៗលើរយៈពេលលម្ហែមាតុភាព និងតម្រូវការរៀបចំបន្ទប់បំបៅដោះកូននៅកន្លែងធ្វើការ ព្រមទាំងខ្លឹមសារលើប្រាក់បៀវត្សដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ការងារកម្ពុជាផងដែរ»។
ការសម្រួលខ្លឹមសារនេះពិតជានឹងផ្តល់ឱកាសដល់ស្រ្តីជាម្តាយអាចបន្តការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយតែមួយមុខគត់រយ:ពេល ៦ ខែ ស្របតាមគោលនយោបាយរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលផង និងស្របតាមការប្តេជ្ញាចិត្ដរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផងហើយក៏ជាយុទ្ធសាស្ត្រឈ្នះឈ្នះសម្រាប់ទាំងនិយោជិត និងនិយោជក។
ជាមួយគ្នានោះដែរ លោកស្រី Sanne Sigh តំណាងគម្រោង MUSEFO នៃអង្គការ GIZ មានប្រសាសន៍ថា៖ «ឧបសគ្គមួយសម្រាប់ម្តាយ គឺពួកគេមានពេលសម្រាកលម្ហែមាតុភាពតែ ៣ ខែប៉ុណ្ណោះ ជាមួយនឹងការទូទាត់ត្រឹមតែ ៥0% នៃប្រាក់បៀវត្សរ៍របស់ពួកគេ ដែលធ្វើឱ្យមានបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារពិបាកសម្រាប់ពួកគេទាំងក្នុងពេលលម្ហែមាតុភាព និងក្រោយសម្រាលកូនរួច»។
លោកស្រីថា កន្លែងធ្វើការអាចជួយឱ្យស្ត្រីបន្តការបំបៅកូនដោយទឹកដោះតែមួយមុខគត់រយ:ពេល ៦ ខែ បន្ទាប់ពីត្រលប់ចូលមកធ្វើការវិញ និងបន្តបំបៅដោះកូនរហូតដល់អាយុ ២ ឆ្នាំ និងលើសពីនេះ។
លោក Charles LI នាយករងរោងចក្រ KEME GARMENT (CAMBODIA) បានប្តេជ្ញាចិត្តនឹងបង្កបរិយាកាសសមស្របសម្រាប់ស្រ្តីអាចប្រើប្រាស់បន្ទប់បំបៅដោះកូន ដែលបានបង្កើតរួចនៅរោងចក្រ ព្រមទាំងផ្តល់ពេលវេលាសម្រាកដល់ស្រី្តក្នុងការបំបៅដោះកូននៅកន្លែងធ្វើការ ផ្តល់ពេលវេលាក្នុងការច្របាច់ ឬបូមទឹកដោះម្តាយក្នុងបន្ទប់បំបៅដែលបានបំពាក់រួចជាមួយនឹងការបំពាក់សម្ភារ និងឧបករណ៍គ្រប់គ្រាន់។
លោកថា៖ «ខ្ញុំមានការជឿជាក់ថា បុគ្គលិករបស់យើង ពិសេសបុគ្គលិកស្ត្រីនឹងមានការពេញចិត្ត មានអារម្មណ៍ល្អស្រស់ថ្លានៅកន្លែងធ្វើការ ទទួលបានសុខភាពល្អប្រសើរទាំងខ្លួនគាត់ផ្ទាល់ កូន និងក្រុមគ្រួសារ ដែលជាបច្ច័យនាំមកនូវការកើនឡើងផលិតភាពការងារ និងកាត់បន្ថយអវត្តមានបុគ្គលិក ព្រមទាំងកាត់បន្ថយការចំណាយលើការធានារ៉ាប់រងសុខភាពបុគ្គលិកផងដែរ»។
គួរបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាបានប្តេជ្ញាចិត្តបង្កើនអត្រាការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយតែមួយមុខគត់សម្រាប់ទារក និងកុមារអាយុពីសូន្យដល់ ៦ ខែឱ្យបានដល់ ៨៥ ភាគរយ នៅឆ្នាំ ២០៣០៕