ភ្នំពេញៈ ចំនួនស្ត្រីជាប់ឆ្នោតជាមេឃុំចៅសង្កាត់ក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី ៥ កាលពីថ្ងៃទី ៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២២ មានចំនួន ១៧៣ នាក់ ស្មើនឹង ១០,៥ ភាគរយ ដែលមានការកើនឡើង ៣២ រូប ស្មើនឹង ២ ភាគរយ បើធៀបនឹងអាណត្តិទី ៤ ឆ្នាំ ២០១៧ ដែលមាន ១៤១ នាក់ស្មើនឹង ៨,៥ ភាគរយ (ចុងអាណត្តិ)។ នេះបើតាមរបាយការណ៍អង្គការសង្គមស៊ីវិល។
របាយការណ៍នេះបន្តថា រីឯស្ត្រីជាប់ឆ្នោតជាក្រុមប្រឹក្សា ឃុំ សង្កាត់មាន ២ ៥៦២ នាក់ ស្មើនឹង ២២ ភាគរយនៃក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់សរុបចំនួន ១១ ៦២២ នាក់។ បើធៀបនឹងអាណត្តិទី ៤ ឆ្នាំ ២០១៧ ស្ត្រីជាប់ឆ្នោតមានភាគរយប្រហាក់ប្រហែលគ្នាគឺ ២១,៨ ភាគរយស្មើនឹង ២ ៥២២ នាក់ នៅចុងអាណត្តិទី ៤ និង ២២ ភាគរយស្មើនឹង ២ ៥៦២ នាក់អាណត្តិទី ៥ ឆ្នាំ ២០២២។ ចំណែកឯភាគរយ សរុបនៃស្ត្រី និងបុរសជាប់ឆ្នោតមានគម្លាតយេនឌ័រដ៏ធំគឺស្ត្រីជាប់ឆ្នោត ២២ ភាគរយ និងបុរសជាប់ឆ្នោត ៧៨ ភាគរយ។
ដោយឡែកបេក្ខជនឈរឈ្មោះសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់អាណត្តិទី ៥ មានការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ដែលមាន ២៧ ៨១៣ នាក់ ស្មើនឹង ៣២,៣ ភាគរយនៃបេក្ខជនស្ត្រីបុរស សរុប ៨៦ ០៩២ នាក់ដែលកើនឡើងប្រមាណ ៥ ភាគរយធៀបនឹងអាណត្តិទី ៤ ដែលមានតែ ២៧,២ ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។ នេះបើតាមការរកឃើញពីក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល។
ក្នុងចំណោមនេះបេក្ខជនស្ត្រីឈរឈ្មោះនៅលេខរៀងទី ១ មាន ៥៩៩ នាក់ស្មើ ១០,៨ ភាគរយកើនឡើង ៣ ភាគរយ ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៧ ដែលមាន ៧,៨ ភាគរយ ស្មើនឹង ៤៨១ នាក់។ ជាក់ស្តែងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានដាក់បេក្ខជនស្ត្រីនៅលេខទី ១ ចំនួន ១៦៣ នាក់ស្មើនឹង ៩,៨ ភាគរយ កើនឡើង ៣២ នាក់ ស្មើនឹង ១,៩ ភាគរយ ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៧ មានចំនួនតែ ១៣១ នាក់ស្មើនឹង ៧,៩ ភាគរយ។
ចំណែកឯគណបក្សភ្លើងទៀនក៏បានដាក់បេក្ខជនស្ត្រីច្រើនដែរ នៅលេខរៀងទី ១ មានចំនួន ១៣៦ នាក់ស្មើនឹង ៨,៣ ភាគរយ កើនឡើង ១២ នាក់ស្មើនឹង ០,៧ ភាគរយ ធៀបនឹងអាណត្តិទី ៣ ឆ្នាំ ២០១២ មានចំនួន ១២៤ នាក់ស្មើនឹង ៧,៦ ភាគរយ។ រីឯគណបក្ស ១៥ ផ្សេងទៀតក៏បានដាក់បេក្ខជនស្រីច្រើនដែរនៅលេខរៀងទី ១។ បើធៀបនឹងអាណត្តិទី ៤ បេក្ខជនស្ត្រីឈរឈ្មោះនៅលេខរៀងទី ១ ដល់ទី ៣ បានកើនចំនួន ២៩០ នាក់ស្មើនឹង ៣,៤ ភាគរយពី ២ ៧៣៨ ឆ្នាំ ២០១៧ ដល់ ៣ ០៣៤ នាក់ ស្មើនឹង ១៨,៣ ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០២២។
លោកស្រី សឺនកេត សិរីលក្ខណ៍ អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអប់រំ និងយេនឌ័រនៃអង្គការខុមហ្វ្រែលថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនាថា ទោះបីចំនួនបេក្ខជនជាស្ត្រីកើនឡើងក៏ដោយ ក៏ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល នៅតែមានកង្វល់ ដោយសារចំនួននេះនៅមានគម្លាតឆ្ងាយរវាងបេក្ខភាពស្ត្រី និងបេក្ខភាពបុរស (៣២,៣ ភាគរយ និងបេក្ខភាពបុរស ៦៧,៧ ភាគរយ) ដែលវិសមភាពយេនឌ័រក្នុងវិស័យនយោបាយនៅតែជាបញ្ហាដែលត្រូវបន្ថែមការយកចិត្តទុកដាក់ពីភាគីពាក់ព័ន្ធ។
បើតាមលោកស្រី សិរីលក្ខណ៍ បញ្ហាវិសមភាពយេនឌ័រនេះនៅតែបន្តកើតឡើង ដោយសារតែកង្វះឆន្ទៈនយោបាយរបស់គណបក្សតាមរយៈគោលនយោបាយសមភាពយេនឌ័រជាលាយលក្ខណ៍អក្សរនៅក្នុងគណបក្សរួមទាំងមិនមានចែងជាក់លាក់ក្នុងមាត្រាមួយចំនួននៃច្បាប់បោះឆ្នោត ដើម្បីគាំទ្រ និងផ្តល់ឱកាសឱ្យស្ត្រី។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «បន្ថែមពីនេះ បទដ្ឋានវប្បធម៌ និងសង្គមមួយចំនួន ដែលមានគំនិតអវិជ្ជមានក្នុងការលើកកម្ពស់ភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់ស្ត្រីគឺជាឫសគល់ បង្កជារនាំងដល់ការចូលរួមរបស់អ្នកនយោបាយស្ត្រីប្រកបដោយគុណភាព និងប្រសិទ្ធភាព»។
លោកស្រីបញ្ជាក់ទៀតថា បន្ថែមលើនេះទៀត អ្នកនយោបាយស្ត្រីនៅតែប្រឈមច្រើនទម្រង់នៃការរើសអើង និងអំពើហិង្សាប្រឆាំងនឹងពួកគេក្នុងការចូលរួម និងផលប្រយោជន៍នយោបាយដែលបញ្ហានេះនៅតែបន្តកើតមាន ទោះបីជាសិទ្ធិនយោបាយ និងការចូលរួមរបស់ស្ត្រីត្រូវបានធានាយ៉ាងពេញលេញដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា និងអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីការលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងប្រឆាំងស្ត្រី (CEDAW) ក៏ដោយ។
លោក សោម សូរីដា អ្នកនាំពាក្យ (គជប) ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នៅថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនា ថា គជប ពុំមានសមត្ថកិច្ចក្នុងការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ ដើម្បីកំណត់ចំនួនស្ត្រីឱ្យឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតទេ ប៉ុន្តែ (គជប) ស្វាគមន៍ ចំពោះការលើកឡើងចំពោះការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់កំណត់អំពីសមាសភាពស្ត្រី ឬបេក្ខជនស្ត្រីសម្រាប់ឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត។ ម្យ៉ាងការរៀបចំបេក្ខភាពជាសមត្ថកិច្ចរបស់គណបក្សនយោបាយរៀងៗខ្លួន។
ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍មិនអាចទាក់ទងលោក ថាច់ សេដ្ឋា អ្នកនាំពាក្យគណបក្សភ្លើងទៀនសុំធ្វើអត្ថាធិប្បាយបានទេ នៅថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនា។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នៅថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនាថា ការលើកឡើងកង្វល់ពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលមិនចេះចប់ទេ ប៉ុន្តែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានគោលនយោបាយច្បាស់លាស់ និងបានយកចិត្តទុកដាក់កសាងធនធានមនុស្សទាំងស្ត្រី និងយុវជន ព្រោះទាំងស្ត្រី និងយុវជនមានសារៈសំខាន់ក្នុងការបន្តវេន និងធ្វើកិច្ចការងារសង្គមកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែផ្តោតសំខាន់លើគុណភាព និងប្រសិទ្ធភាព។
លោកថា៖ «ការសាងសង់ធនធានមនុស្សមិនមែនដាំស្វាយទេ ១ ឆ្នាំ ឬ ២ ឆ្នាំបានផលណា? គាត់ចេះតែថា ហើយអត់ធ្វើ វាអត់មានការជួបការលំបាកទេយើងកសាង ដើម្បីធានាឱ្យមានគុណភាព និងសមត្ថភាពផង មិនមែនចេះតែបញ្ចូលទេ។
សំខាន់ពីមួយអាណត្តិទៅមួយអាណត្តិ វាកើនឡើងទៅបានហើយ»៕